Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
21-400 Łuków, ul. Spółdzielcza 4
tel. (25) 798-21-96, 798-21-97, fax. 798-71-78
http://www.psselukow.nbip.pl
email: [email protected]; [email protected]
Łuków, dn. 13.02.2013r.
ONS-HK.721/3/13
OCENA OBSZAROWA JAKOŚCI WODY
W POWIECIE ŁUKOWSKIM
w 2012r.
Na terenie powiatu łukowskiego urzędowy nadzór nad jakością wody przeznaczonej
do spożycia sprawowany jest przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Łukowie.
Podstawę oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia w 2012r. stanowiły wymagania
określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 29.03.2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej
do spożycia (Dz. U. z 2007r. nr 61, poz. 417 z późn. zm.).
Ocena wodociągów na terenie powiatu łukowskiego.
Podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia w powiecie
łukowskim są wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę.
Woda przeznaczona do zbiorowego zaopatrywania mieszkańców powiatu uzyskiwana jest z 21 ujęć
podziemnych.
W 2012r. przedstawiciele Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Łukowie
skontrolowali 100 % wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę.
Na ogólną liczbę mieszkańców powiatu łukowskiego – tj. 110 822 osoby szacunkowo określa się,
że z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia korzysta 98,66 % ludności – tj. 109 338 osób. Pozostała
część ludności korzysta z wody z własnych ujęć lokalnych lub studni przydomowych.
Woda do spożycia rozprowadzana przez sieć wodociągową produkowana jest przez 21
wodociągi o różnej wydajności:
 < 100 m3 wody na dobę – 1 WZZ zaopatrujący ok. 378 osób,
 100 – 1 000 m3 wody na dobę – 16 WZZ zaopatrujących 54 395 mieszkańców powiatu,
 1 000 - 10 000 m3 wody na dobę – 4 WZZ zaopatrujące 54 565 mieszkańców powiatu.
< 100m 3/d
100-1000 m 3/d
1000 - 10 000m 3/d
Strona 1 z 5
Tabela 1
Nazwa wodociągu zbiorowego zaopatrzenia
Gmina
Miejscowość
Adamów
Hordzieżka
Miasto
Stoczek
Łukowski
Stoczek
Łukowski
Adamów
Adamów
Budziska
Krzywda
Krzywda
Podosie
Łuków
Serokomla
Stoczek
Łukowski
Zgórznica
Wojcieszków
Wojcieszków
Miasto
Łuków
Trzebieszów
Zakład
Gospodarki
Komunalnej
w Adamowie,
Sp. z o.o.
Miejski Zakład
Gospodarki
Komunalnej
w Stoczku
Łukowskim
Zakład
Gospodarki
Komunalnej
w Adamowie,
Sp. z o.o.
Zakład
Gospodarki
Komunalnej
w Krzywdzie
Sięciaszka
P.U.H.
Szczygły Górne
„MEL – KAN”
Gołaszyn
Kazimierz
Malcanów
Jakubiak,
Gręzówka
Ryżki 76c
Turze Rogi
Serokomla
Wola
Mysłowska
Wola
Mysłowska
Administrator
Wilczyska
Osiny
Łuków
Dębowica
Urząd Gminy
w Serokomli
Zakład
Wodociągów
i Kanalizacji
w Stoczku
Łukowskim
Zakład
Gospodarki
Komunalnej
w Wojcieszkow
ie
P.U.H.
„MEL – KAN”
Kazimierz
Jakubiak,
Ryżki 76c
Przedsiębiorstwo
Usług i Inżynierii
Komunalnej
w Łukowie
Zakład
Gospodarki
Komunalnej
Liczba ludności
korzystającej
z wody
z wody złej
dobrej
jakości
jakości
Produkcja
[ m3/d]
Ocena
wody
(dobra/zła)
15,42
dobra
378
0
327
dobra
2780
0
341,05
zła
0
2628
474,36
dobra
3180
0
793
dobra
8288
0
330
dobra
2468
0
531,4
103,5
153,7
199,6
273,3
759,2
dobra
dobra
zła
dobra
zła
dobra
4502
1148
0
1167
0
6820
0
0
1420
0
1850
0
429
zła
0
3793
179
dobra
2100
0
665,81
dobra
7193
0
160,2
dobra
878
0
589,4
dobra
4180
0
4219,9
dobra
30650
0
1685
dobra
7700
0
1238
dobra
6200
0
w Trzebieszowie
Stoczek
Łukowski
Prawda Stara
Zakład
Wodociągów
i Kanalizacji
w Stoczku
Łukowskim
Strona 2 z 5
Stanin
Tuchowicz
Zakład
Gospodarki
Komunalnej
w Staninie
RAZEM
-
-
1088,99
dobra
10015
0
-
99 647
9 691
-
Tabela 1’
Nazwa wodociągu lokalnego
Gmina
Miejscowość
Łuków
Łuków
RAZEM
-
Ulica
ul.
Wypoczynkowa
-
Liczba ludności
korzystającej
z wody
z wody
dobrej
złej
jakości
jakości
Produkcja
[ m3/d]
Ocena
wody
(dobra/zła)
4,2
dobra
0
0
-
-
0
0
Jakość wody w nadzorowanych wodociągach.
Stały monitoring jakości wody dostarczanej do konsumentów, prowadzony jest przez
Państwową Inspekcję Sanitarną w oparciu o rozporządzenie Ministra Zdrowia z 29.03.2007r.
w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia (Dz. U. z 2007r. nr 61, poz. 417 z późn. zm.).
W ramach sprawowanego nadzoru sanitarnego nad jakością wody w 2012r. przedstawiciele
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Łukowie dokonywali poboru próbek wody
z punktów kontrolnych na ujęciach wody oraz na sieci wodociągowej – u odbiorców, głównie
w obiektach użyteczności publicznej. Ponadto badania jakości wody, w ramach wewnętrznej kontroli
jakości wody, prowadzone były przez przedsiębiorstwa wodociągowo – kanalizacyjne nadzorujące
jakość wody w procesie ujmowania, uzdatniania i dystrybucji wody oraz po awariach, a ich wyniki
w ramach monitoringu pozyskiwane były i oceniane przez tut. Inspektora Sanitarnego.
Obowiązkiem przedsiębiorstwa jest niezwłoczne informowanie Inspektora o pogorszeniu jakości
wody (w przypadku, gdy nie odpowiada wymaganiom) oraz o podejmowanych niezwłocznie
działaniach naprawczych. Gdy zachodzi potrzeba, konsumenci powiadamiani są odpowiednimi
komunikatami, jak należy postępować.
W 2012r. przedstawiciele PPIS w Łukowie z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę
z terenu powiatu łukowskiego pobrali do badania 202 próbki wody. Wykonano badania w zakresie
mikrobiologicznym i fizykochemicznym.
W zakresie bakteriologii oznaczono:





Ogólną liczba mikroorganizmów w ( 22±2)°C po 72h w jtk/1ml,
Bakterie grupy coli w jtk/100 ml,
Escherichia coli w jtk/100 ml,
Enterokoki w jtk/100 ml,
Clostridium perfringens w jtk/100 ml,
natomiast w zakresie fizykochemii oznaczono parametry:
Strona 3 z 5

Mętność, Barwa, Zapach, Smak, Odczyn (pH), Przewodność właściwa, Twardość ogólna,
Chlorki, Amonowy jon (NH+4), Azotyny (NO –2), Azotany (NO –3), Utlenialność z KMnO4
– indeks nadmanganianowy, Fluorki, Glin, Siarczany, Żelazo, Mangan, Miedź, Ołów,
Kadm, Chrom, Arsen, Antymon, Nikiel, Sód, Selen, Rtęć, Cyjanki, Pestycydy
chloroorganiczne( α –HCH; HCB; γ-HCH; Heptachlor; Aldryna; Epoksyd heptachloru;
Dieldryna; p,p’-DDE; Endryna; p,p’-DDD; p,p’DDT), Trichloroeten, Tetrachloroeten,
Σ Trichloroetenu i Tetrachloroetenu, Σ THM, Tetrachlorometan, 1,2 dichloroetan, Bor,
Benzen, Benzo(a)piren, Benzo(b)fluoranten, Benzo(k)fluoranten, Benzo(ghi)perylen,
Indeno(1,2,3cd)piren, ΣWWA, formaldehyd.
W celu określenia czy spożywana woda jest czysta i bezpieczna dla zdrowia ludzkiego
Inspekcja Sanitarna systematycznie, w oparciu o sprawozdania z badań jakości wody do spożycia,
dokonuje jej oceny w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego.
W trakcie rutynowych kontroli przedstawiciele PPIS zwracają uwagę na prawidłowe utrzymanie stanu
sanitarno – technicznego ujęć wody, właściwe zabezpieczenie ujęć, kwalifikacje i stan zdrowia
pracowników zajmujących się konserwacją i eksploatacją urządzeń i instalacji służących
do przesyłania wody.
W 2012r. wodę dobrej jakości podawało 80,95 % wodociągów zbiorowego zaopatrzenia
(korzystało z niej 91,14 % wszystkich użytkowników zaopatrujących wodę z wodociągów).
19,05 % wodociągów zbiorowego zaopatrzenia miało niezgodą z normatywami jakość wody. Na złą
ocenę jakości wody wpływają przede wszystkim parametry fizyko – chemiczne takie jak: żelazo,
mangan, mętność i barwa, a także w małym procencie jon amonowy:
Tabela 2.
Nazwa wodociągu
Miejscowości
podłączone do
wodociągu
Jakość wody
Adamów
Gmina Adamów:
Adamów, Gułów.
warunkowo
przydatna
do spożycia
Przekroczone
wartości
dopuszczalnych
parametrów
Mangan
od 79 do 88µg/l
Żelazo
Prowadzone
postępowanie
administracyjne
Działania
naprawcze
prowadzone przez
przedsiebiorstwo
wod. –kan.
Postępowanie
egzekucyjne, Tytuł
wykonawczy
Termin realizacji
działań
naprawczych do
dnia 30.06.2013r
Decyzja PPIS
w Łukowie z dnia
28.05.2007r. z późn.
zm. – warunkowa
przydatność wody
do spożycia
Termin realizacji
działań
naprawczych do
dnia 31.12.2013r.
Decyzja PPIS w
Łukowie z dnia
28.05.2007r. z późn.
zm. – warunkowa
przydatność wody
do spożycia
Wymieniono
złoża na filtrach.
Termin realizacji
działań
naprawczych do
dnia 31.12.2013r.
Decyzja PPIS
w Łukowie z dnia
27.09.2007r. z późn.
zm. – warunkowa
przydatność wody
do spożycia
Termin realizacji
działań
naprawczych do
dnia 31.08.2013r.
od 255 do 328 µg/l
Barwa, mętność
Gołaszyn
Gręzówka
Serokomla
Gmina Łuków:
Gołaszyn, Ławki
Miasto Łuków:
ul. Trzaskoniec
Gmina Łuków:
Gręzówka, Klimki,
Bilardy.
Gmina Serokomla:
Serokomla, Hordzież,
Józefów, Ruda, Nowa
Ruda, Kol. Hordzież,
Wola Bukowska,
Karolina,
Bronisławów, Pieńki,
Poznań, Leonardów,
Przymiarki, Kepa, Pod
Wycinkami, Bielany
Duże, Czarna,
Zagórze, Przydawki,
Dziesięciozagony
Gmina Adamów:
Zakępie,
Mangan
od 84 µg/l
warunkowo
przydatna
do spożycia
warunkowo
przydatna
do spożycia
do 165 µg/l
Mangan
od 217 µg/l
od 257 µg/l
Żelazo
od 279 µg/l
do 386 µg/l;
Barwa, mętność
warunkowo
przydatna
do spożycia
Strona 4 z 5
Mangan
167 µg/l
W roku 2012 w wodzie przeznaczonej do spożycia na terenie powiatu łukowskiego występowały
przekroczenia dopuszczalnych wartości dla manganu, żelaza i jonu amonowego oraz barwy i mętności
określone w załączniku nr 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie
jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007r. Nr . 61, poz. 417 z późn. zm.).
W cytowanym rozporządzeniu maksymalna wartość dopuszczalnego stężenia manganu ustalono na
poziomie 50 μg/dm3, natomiast maksymalna wartość dopuszczalnego stężenia żelaza została ustalona
na poziomie 200 μg/dm3 zaś dla jonu amonowego - 0,50 mg/l.
Regulacje takie przyjęto z uwagi na fakt, że wartości stężenia manganu mogą prowadzić
do niepożądanych zmian właściwości organoleptycznych wody, która z uwagi na wzrost barwy
i mętności oraz metaliczny posmak może budzić uzasadnione zastrzeżenia konsumentów.
Dopuszczalne stężenia manganu zostały wymienione w rozporządzeniu ze względu na potrzebę
zapewnienia odpowiedniej jakości wody, spełniającej oczekiwania odbiorców, a nie ze względów
zdrowotnych. W przypadku manganu ryzyko niekorzystnych skutków zdrowotnych istnieje zarówno
w przypadku jego niedoboru jak i nadmiernego spożycia. Toksyczne efekty manganu obserwowano
przede wszystkich przy wziewnej drodze narażenia. W przypadku populacji zaopatrywanej w wodę
o dużej zawartości manganu na poziomie 1,2 – 2,3 mg/l odnotowano osłabienie i wzmożoną
sztywność mięśni kończyn, ale jednak nie wszystkie badania potwierdzają te obserwacje. Głównym
źródłem manganu dla organizmu człowieka jest żywność, a wielkość dobowego spożycia tego
pierwiastka waha się w granicach 2-10 mg. Z oceny Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika,
że ilość 8-9 mg/dobę nie wpływa negatywnie na stan zdrowia ludzi. Z uwagi na fakt, że woda nie jest
głównym źródłem manganu w diecie oraz przyjmując duży margines bezpieczeństwa ustalono,
że w pełni bezpieczne dla zdrowia ludzi stężenie manganu w wodzie przeznaczonej do spożycia
wynosi 0,4 mg/l (400 µg/l).
Duża zawartość żelaza w wodzie wywołuje jej mętność, brunatną barwę i pogarsza walory
smakowe. Powoduje też brunatnienie tkanin podczas prania z użyciem wody. Żelazo odkłada się
w rurach tworząc twarde lub maziste osady. Widoczne staje się to po awariach instalacji, kiedy
następują duże zmiany prędkości przepływu wody – osady odrywają się i z kranu leci brązowa woda.
Stanowisko PZH w sprawie podwyższonych wartości Fe w wodzie do spożycia, mówi, że nawet
znaczne przekroczenie dopuszczalnego stężenia Fe w wodzie nie stwarza zagrożenia dla zdrowia
ludzi. Dopuszczalną wartość żelaza na poziomie określonym w w/w rozporządzeniu przyjęto z uwagi
na fakt, że wyższe stężenie Fe może powodować niepożądane właściwości organoleptyczne wody,
która z uwagi na podwyższoną barwę i mętność oraz metaliczny smak może budzić uzasadnione
zastrzeżenia konsumentów.
Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia jon amonowy nie ma bezpośredniego
wpływu na zdrowie i nie zaproponowano zalecanej dopuszczalnej wartości opartej na przesłankach
zdrowotnych. Może zmniejszać skuteczność dezynfekcji wody, przyczyniać się do powstawania
azotynów w sieci wodociągowej oraz utrudniać usuwanie manganu.
Po analizie oceny jakości wody oraz elementów ryzyka zdrowotnego dla konsumentów
związanego ze spożyciem wody oraz wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO),
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Łukowie nie stwierdza istotnych zagrożeń
dla zdrowia populacji gminy, która korzysta z sieci wodociągowych, w związku ze spożyciem
wody dostarczanej przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne pod względem
zanieczyszczeń fizyko – chemicznych i mikrobiologicznych.
PAŃSTWOWY POWIATOWY
INSPEKTOR SANITARNY
w Łukowie
lek. Anna Kwiatkowska
Strona 5 z 5