02-01 - zszarzecze

Racjonalne żywienie – taki sposób zaopatrzenia zwierząt w potrzebne
składniki pokarmowe, który zapewnia ich prawidłowy wzrost, rozwój,
zdrowotność, płodność, plenność oraz wysoką i opłacalną produkcję.
Dawka pokarmowa – ilość paszy, która jest przeznaczona w ciągu doby dla
zwierzęcia. Aby właściwie zbilansować dawkę pokarmową, niezbędna jest
szczegółowa znajomość wartości pokarmowej aktualnie posiadanych przez
hodowcę pasz.
Dawki pokarmowa musi:




odpowiadać wartości pokarmowej normy żywieniowej,
składać się z różnorodnych pasz,
w jej skład powinny wchodzić pasze najodpowiedniejsze dla danego
zwierzęcia oraz jego produkcji,
zapewniać opłacalność żywienia.
Pasze (karma) – są to produkty pochodzenia roślinnego, zwierzęcego lub
mineralnego stosowane w żywieniu zwierząt. Są to także substancje
otrzymywane w wyniku przemian chemicznych (mocznik) lub biologicznych
(drożdże paszowe) bogate w składniki pokarmowe, będące pożywieniem
dla zwierząt hodowlanych.
Podział pasz ze względu na:
zawartość suchej masy


objętościowe – pasze, których wartość energetyczna 1 kg, jest mniejsza
niż 5,0 MJ NEL lub 9,0 MJ EM

suche np.: siano, słoma, plewy, łuski, susz, mączki z roślin
zielonych

soczyste np.: trawa pastwiskowa, zielonki, okopowe, marchew,
świeże wysłodki, kiszonki: z traw, z roślin motylkowatych, z roślin
podsuszonych (sianokiszonka), z kukurydzy.
treściwe – pasze, których wartość energetyczna 1 kg, jest większa niż
5,0 MJ NEL lub 9,0 MJ EM

np.: ziarna zbóż, ziarna roślin strączkowych, śruty
poekstrakcyjne, susz ziemniaczany i buraczany, płatki
ziemniaczane, suche wysłodki


mineralne i specjalne,

np.: mieszanki mineralne, mieszanki mineralno-witaminowe,
syntetyczne związki azotowe niebiałkowe (np. mocznik), sól
pastewna, kreda pastewna, witaminy, aminokwasy.
ew. płynne np.: mleko, melasa
zawartość białka



niskobiałkowe (<100g)
średnio-białkowe (do 150 g)
wysokobiałkowe (>150g), np. nasiona roślin strączkowych, śruty
poekstrakcyjne, makuchy
pochodzenie




roślinne
zwierzęce (np. mączki rybne)
mineralne (np. sól, kreda)
syntetyczne (np. aminokwasy, fosforany, mocznik)
miejsce produkcji



przemysł paszowy (np. mieszanki paszowe)
gospodarstwo rolne (np. kiszonki, ziarno zbóż, plewy, zielonki)
zakłady przetwórstwa płodów rolnych (np. melasa, młóto browarniane,
śruta rzepakowe poekstrakcyjna, makuchy)
Podział pasz ze względu na składniki pokarmowe i właściwości
węglowodanowe
np.: okopowe, kukurydza, zboża, słonecznik, susz ziemniaczany i buraczany,
melasa, wysłodki
wysokobiałkowe
np.: nasiona roślin strączkowych, śruty poekstrakcyjne, mączki pochodzenia
zwierzęcego
włókniste
np.: siano, słoma, plewy
witaminowe
np. kiełki słodowe, drożdże, marchew, zielonki, susze
dietetyczne
np. marchew, siemię lniane, kiełki słodowe
tuczące
np. ziemniaki, ziarno zbóż
mlekopędne
np. buraki cukrowe i pastewne, otręby pszenne, młóto, wywar gorzelniany
zmiękczające tkankę tłuszczową (kukurydza, owies, makuchy rzepakowe i
lniane, mączki zwierzęce) lub utwardzające tkankę tłuszczową
W skład zarówno ciała zwierząt, jak i pasz wchodzą takie same składniki, choć w różnych
proporcjach. Aby więc w żywieniu dostarczyć odpowiednich ilości potrzebnych
składników, należy znać skład chemiczny pasz i znaczenie poszczególnych składników w
żywieniu różnych gatunków zwierząt gospodarskich.
Skład chemiczny pasz
Związki organiczne dzieli się na związki azotowe i bezazotowe. Związki azotowe to białko
ogólne, w którym wyróżnia się białko właściwe i związki azotowe niebiałkowe. Związki
bezazotowe to węglowodany i tłuszcze. Oprócz wymienionych do związków
organicznych zalicza się witaminy, enzymy i hormony. Występują one w bardzo małych
ilościach.