Tematy – LUTY - Moje Bambino

Tematy – LUTY
Badamy i doświadczamy
Doświadczenia z powietrzem
„Piotruś i powietrze”
Ludwik Jerzy Kern
Był pewien chłopiec w różowym swetrze,
którego raz zapytano:
- Czym chciałbyś zostać Piotrusiu?
- Powietrzem!
- Dlaczego powietrzem?
- Ano, dlatego tylko, proszę mamusi,
że powietrze nic robić nie musi!
Pobladła biedna mama z wrażenia.
Oj, los mieć syna lenia.
Wieczorem poszedł Piotruś do łóżka,
mamusia światło zgasiła,
i zasnął Piotruś, a Dobra Wróżka,
w powietrze go zamieniła.
I nagle patrzcie, co to się dzieje:
Piotruś po świecie wieje...
W miastach uderza o domów mury,
w górze na niebie rozpędza chmury,
na morzu białe spostrzega żagle,
więc mocno dmucha w te żagle nagle,
Na szosach siwe podnosi kurze,
organizuje trzy groźne burze,
porusza liście na wszystkich drzewach,
we wszystkich ptasich gardziołkach śpiewa.
Jest jednocześnie we wszystkich stronach,
w samochodowych siedzi oponach.
Wierci się, kręci, tańczy jak fryga,
aeroplany na sobie dźwiga,
Tematy – LUTY
i - to już chyba największa heca
- dmucha jak wiatr we wszystkich piecach...
Rano, gdy zbudził się, przetarł oczy
I rzekł:
- Zmęczyłem się bardzo w nocy.
Nie przypuszczałem, proszę mamusi,
że tak powietrze pracować musi...
1. Co znajduje się w „pustej butelce”?
Potrzebujemy miseczkę z wodą i pustą butelkę po syropie. Pustą butelkę zanurzamy do miski
z wodą. Z otworu szyjki butelki wylatują „bąbelki”, butelka napełnia się wodą. Te „bąbelki” to
pęcherzyki powietrza. Dopiero w wodzie stają się widoczne. Powietrze jest gazem, którego nie widać
gołym okiem.
2. Czy szklanka jest pusta?
Potrzebujemy szklanki, małego drewnianego klocka i miseczki z wodą. Wrzucamy klocek do miski
z wodą. Obserwujemy, jak klocek unosi się na powierzchni wody. Odwracamy szklankę do góry
dnem i nakrywamy nią pływający klocek. Klocek opada blisko dna. Dlaczego tak się dzieje?. Woda
tylko w małej ilości wchodzi do szklanki, gdyż w szklance jest powietrze.
3. Czy można ścisnąć powietrze?
Potrzebujemy strzykawki bez igły. Pociągamy tłoczek i nabieramy powietrza do strzykawki. Otworek
strzykawki zatykamy palcem i powoli dociskamy tłoczek. Okazuje się, że nie tak łatwo jest docisnąć
tłoczek do końca. „coś” stawia opór. Tym czymś jest powietrze. Tłoczek jednak powoli się przesuwa,
czyli powietrze można ścisnąć. Następnie puszczamy tłoczek, nie przestając zatykać otworu
strzykawki. Tłoczek sam przesuwa się z powrotem. To znaczy, że powietrze może również się
rozszerzać. Ściśnięte powietrze znajduje się w dętce rowerowej, w skórzanej piłce i wielu innych
przedmiotach.
Tematy – LUTY
4. Czy powietrze może poruszać lekkie przedmioty?
Potrzebujemy balonik, strzępki papieru, waty, piórka, piłeczkę pingpongową. Nadmuchujemy
balonik i zaciskamy jego otwór. Na stole kładziemy piórka, skrawki papieru albo waty, piłeczkę
pingpongową. Wypuszczamy powietrze z balonika, kierując je na leżące na stole przygotowane
wcześniej przedmioty. Obserwujemy, jak przedmioty przesuwają się po stole. Wypuszczone
z balonika powietrze przesunęło przedmioty.
5. Dlaczego wiruje „papierowy wąż”? – doświadczenie tylko w obecności osoby dorosłej!
Potrzebujemy świeczkę, brystol, sztywny drucik, nożyczki, ołówek. Na brystolu rysujemy koło a na
kole spiralę. Przecinamy brystol wzdłuż narysowanej linii spirali zostawiając w środku małe kółko,
które osadzamy na sztywnym druciku. Drugi koniec drutu osadzamy na podstawce np. z modeliny
lub plasteliny. Rozciągamy spiralę tak, aby powstał papierowy wąż. Pod wężem umieszczamy
zapaloną świeczkę, ale tak, aby płomień nie dotykał papieru. Obserwujemy, co dzieje się z wężem po
zapaleniu świeczki. Wąż zaczyna się powoli obracać, wirować. Co powoduje ruch węża? Oczywiście
wąż poruszany jest przez powietrze. Ale co porusza powietrze? Ogrzane powietrze zawsze unosi się
do góry.
6. Czy gorące powietrze unosi się do góry? – doświadczenie tylko w obecności osoby dorosłej!
Potrzebujemy balonik, butelkę po syropie, duży słoik, czajnik z gorącą wodą. Na pustą butelkę po
syropie nakładamy balonik. Butelkę stawiamy w dużym słoiku. Do słoika wlewamy gorącą wodę
z czajnika. Obserwujemy, co dzieje się z balonikiem. Balonik napełnia się powietrzem, może nawet
całkiem podnieść się do góry. Dlaczego tak się dzieje? Podgrzane przez gorącą wodę powietrze unosi
się do góry i przechodzi z butelki do balonika.
Materiały opracowała:
Mirosława Matczak
Nauczyciel – Konsultant
ds. edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej WODN w Łodzi