Genialny pomysł - Kaeser Kompressoren

Genialny pomysł
Wizyta w mieście sztuki tworzonej powietrzem
Powietrze – któż zaprząta sobie głowę tą ważną dla życia mieszaniną gazów? Nie można go zobaczyć, powąchać, posmakować, a w stanie nieruchomym nie można go ani usłyszeć ani
poczuć. Mimo to jest wszędzie. Muzeum Powietrza w Ambergu
pokazuje w sposób widoczny, słyszalny i odczuwalny, jak bardzo
jest ono wszechobecne.
Czy ktoś widział już kiedyś dziurę powietrzną? Nie? No to najwyższy czas
odwiedzić Muzeum Powietrza w Ambergu. Tutaj, w średniowiecznym kompleksie budynków, którego początki sięgają czasów romańskich, tuż nad rzeką
Vils i z widokiem na duży późnogotycki
miejski kościół farny pod wezwaniem
św. Marcina, mieściło się wcześniej Muzeum Archeologiczne Górnego Palatynatu (Oberpfalz). Po jego przeniesieniu
do Muzeum Miejskiego, mieszkający w Ambergu, artysta Wilhelm Koch
wpadł na pomysł, aby w pozostałym po
nim budynku, nazywanym też „klasztorkiem“, urządzić Muzeum Powietrza.
Po wielu próbach przekonania władz
miasta i sponsorów do tego pomysłu,
a także po włożeniu jeszcze większego wysiłku w prace renowacyjne, mógł
wreszcie wiosną 2006 roku zrealizować
swój plan otwarcia pierwszego na świecie Muzeum Powietrza.
Oto muzealne powietrze ...
Zbiory Muzeum Powietrza przedstawiają w interesujący sposób, z osobna
i w powiązaniu ze sobą, aspekty artystyczne i techniczne tematyki związanej
z powietrzem. Dialog ten pobrzmiewa także w trakcie organizowanych,
co kwartał wystaw specjalnych, z któ-
Od „powietrznego mostu“ poprzez „16-zaworowca“ aż do „stosu pneumatycznego“ – różnorodność instalacji Wilhelma Kocha (większe zdjęcie) pokazujących to, co normalnie jest niewidzialne cały czas zdumiewa. Do tego dochodzą
mniej lub bardziej techniczne zastosowania.
4
rych dwie zawsze poświęcone są jednemu z wymienionych aspektów, tak jak
na przykład pokaz silników Stirlinga
na gorące powietrze, jaki można było
obejrzeć na początku lata. Te pierwsze
maszyny robocze z dwóch prywatnych
kolekcji stanowiły zresztą nawiązanie
do lokalnego przemysłu – kilka eksponatów pochodziło bowiem z dawnej
Fabryki Maszyn Gazowych w Ambergu. Przeciwwagą dla silników Stirlinga
w kontekście sztuki było „Archiwum
niczego“ autorstwa pochodzącego
z Münster artysty Stephana Usa. Jego
dzieła przedstawiają wielorakie pytania
i spojrzenia na nicość i na związane
z nią zagadnienia, takie jak zero, pustka, cisza, bezczynność, milczenie czy
dziura w przestrzeni. Zwiedzający mogli tutaj zanurzyć się w zebranych myślach, wizjach, utopiach, koncepcjach
i pracach na temat nicości, powstałych
w przeszłości i współcześnie. Obecnie
na archiwum składa się 550 dzieł z całe-
go świata. Należą do nich książki, filmy,
płyty CD i media, np. artystyczne filmy
video, samodzielnie napisane wiersze,
e-maile, kartki pocztowe oraz płyta długogrająca, zawierająca dziewięcio i półminutowe nagranie nicości.
Powietrze formowane
i poruszane
W amberskim Muzeum Powietrza dużą
przestrzeń zajmuje powietrze, które nadaje kształty elastycznym powłokom –
w sposób różnorodny i wykazujący dużo
wyczucia dla subtelnie skrywanej głębszej treści. Można podziwiać tam dzieła
wymyślone i wykonane przez Wilhelma
Kocha, które nadaną formą wystarczająco wyraźnie tłumaczą swoje nazwy.
Widoczne jest to między innymi w pracy
pt. „Plus i Minus“, gdzie gumowe obicie
znaku minus wygięte jest do wewnątrz,
z kolei obicie znaku plus jest wydatnie wybrzuszone na zewnątrz. Do tej
kategorii należy również wspomniana
na początku dziura powietrzna.
Powietrze w ruchu można poczuć
„na własnej skórze“ na przykład pod
prysznicem powietrznym, usłyszeć
je bulgoczące w studni powietrznej czy
dźwięczące w piszczałkach organów.
Przy jego pomocy można grać na flipperze pneumatycznym. Jego czasami
nieco naciągane, przeważnie hałaśliwe
zastosowanie Koch ironicznie wyśmiewa w ekspozycji składającej się z niekonwencjonalnie przedstawionych dmuchaw do liści oraz dmuchawy ssącej
przerobionej na spersonalizowaną maszynę do wytwarzania wiatru. Za główny punkt programu należy niewątpliwie
uznać „bezdmuchawowy“ korpus silnika
– jest to rozwiązanie dla tych, którzy
chcą być zmotoryzowanymi uczestnikami ruchu, lecz nie mogą lub też nie
chcą pozwolić sobie na zmotoryzowany
5
Tłoki silnika Stirlinga porusza nic innego jak „ciepłe powietrze“. Specjalna wystawa
w lecie 2008 w Muzeum Powietrza w Ambergu pokazuje wczesne egzemplarze tych
urządzeń, z tego wiele pracujących.
pojazd, wyjaśnia przewrotnie Wilhelm
Koch.
„Powietrzni” nauczyciele dla
małych „powietrzo-klasistów”
Tuż obok wejścia do muzeum po lewej
stronie znajduje się „latająca klasa“.
Tutaj w każdą pierwszą sobotę miesiąca od godz. 11.00 do 13.00 organizuje się oprowadzanie dzieci z udziałem
jednej z „powietrznych nauczycielek“,
po czym następują zajęcia praktyczne,
których tematem jest powietrze. Na nich
powietrze ujmuje się w ramy, rozpoczynając od robienia znanych wszystkim
samolocików z papieru, dzieci mogą też
same zamieniać się w samoloty, krótko
mówiąc dowiadują się o różnorodności
zawartej w tak oczywistej rzeczy jak
powietrze. Z „latającej klasy“ chętnie
korzystają szkoły i przedszkola, można
też wykupić jej rezerwację na dziecięce
urodziny.
Powietrze, którego można doświadczyć i które można zrozumieć.
Przy wszystkich tych atrakcjach nie
zaniedbuje się także i techniki, by wymienić tu amortyzowane powietrzem
siedzenia pojazdów użytkowych (produkowane przez firmę Grammer z Ambergu), jak również wyrobów KAESER
KOMPRESSOREN – firmy wspierającej
muzeum, „Shock Blower“ firmy Herding
do pneumatycznego czyszczenia filtrów
pyłowych czy wreszcie szczegółowo
przedstawiona instalacja na temat mięśni pneumatycznych firmy Festo (patrz
także KAESER REPORT 1/2008).
Jako szczególną atrakcję Muzeum
Powietrza prezentuje „airparc“ – ekspozycję wypożyczoną przez głównego
sponsora, firmę Festo, zaprojektowaną
i zbudowaną w 2004 roku przez Wilhelma Kocha, Oskara Lottnera i Andreasa Schönbergera. Znajduje się w niej
prysznic powietrzny, latający dywan,
słup z piszczałkami organowymi, globus
powietrzny, tron pneumatyczny, silnik
16-zaworowy, powietrzny alfabet, instalacja plus/minus, bar, stos pneumatyczny, harfa eolska, kostka fifty-fifty, studnia
powietrzna, organy z toreb na zakupy,
jesienny wiatr, zegar na sprężone powietrze, wóz pneumatyczny, poczta
pneumatyczna i most powietrzny.
Jest wiele do obejrzenia. Jeśli będziecie
Państwo kiedyś w Ambergu, zajrzyjcie
koniecznie do powietrznego muzeum!
Autor: Klaus Dieter Bätz
Kontakt: [email protected]
7