S88/2004 - Centrum Zdrowia Dziecka

STRESZCZENIA PROJEKTÓW - Grant wewnętrzny S 88/2004
Grant wewnętrzny S 88/2004
„OPRACOWANIE KRYTERIÓW WYBORU PŁCI ORAZ ZASAD POSTĘPOWANIA
CHIRURGICZNEGO U DZIECI Z OBOJNACTWEM RZEKOMYM MĘSKIM
I OBOJNACZYMI NARZĄDAMI PŁCIOWYMI ZEWNĘTRZNYMI”
Kierownik projektu:
doc. dr hab. n. med. Małgorzata Baka-Ostrowska
Zaburzenia różnicowania płci polegają na istnieniu niezgodności pomiędzy płcią
genetyczną, gonadalną, genitalną i somatyczną. Prawidłowy rozwój płci zależy od
wielu czynników genetycznych i hormonalnych działających w różnych okresach
rozwoju osobniczego. Genetyczna determinacja płci następuje już w momencie
połączenia gamet pochodzących od osobnika męskiego i żeńskiego. Ekspresja
odpowiednich genów powoduje rozwój pierwotnej gonady w kierunku jądra
lub jajnika. Aktywność hormonalna tak zróżnicowanych gonad wpływa na rozwój
drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych oraz różnicowanie płciowe ośrodków
mózgowych odpowiedzialnych między innymi za orientację psychoseksualną
i ukierunkowanie popędu płciowego. Obranie odpowiedniej płci, w której dziecko ma
być wychowywane jest bardzo trudnym i odpowiedzialnym zadaniem, szczególnie
w grupie dzieci z obojnactwem rzekomym męskim i obojnaczymi narządami
płciowymi. Przyczyną obojnactwa rzekomego męskiego jest niewystarczająca
lub opóźniona synteza testosteronu, bądź brak wrażliwości tkankowej na androgeny.
Najczęściej mamy do czynienia z tzw. częściowym brakiem wrażliwości tkankowej
na androgeny będącym skutkiem zmniejszonego powinowactwa receptora
androgenowego (RA) do ligandu. W tym przypadku zaburzenia mogą być związane
zarówno z ilościowym, jak i jakościowym defektem RA. Najczęściej spotyka
się postać objawiającą się spodziectwem kroczowo-mosznowym i wnętrostwem
obustronnym (obojnacze narządy płciowe).
Receptor androgenowy należy do licznej rodziny jądrowych czynników transkrypcji.
Gen kodujący RA składa się z 8 eksonów zlokalizowanych w długim ramieniu
chromosomu X (Xqll-12). Związanie receptora z androgenem powoduje zmianę
konformacji cząsteczki receptora oraz jego biperfosforylację umożliwiającą powstanie
dimerów RA. Tak zmienione cząsteczki łączą się następnie z docelowymi
sekwencjami DNA chromatyny jądrowej, zapoczątkowując w ten sposób
transkrypcję. Analiza struktury genu kodującego RA i miejsc jego mutacji umożliwia
poznanie mechanizmów prowadzących do zaburzeń wirylizacji.
W oparciu o dane z wywiadu rodzinnego i badania przedmiotowego, a także badań
obrazowych, hormonalnych i psychologicznych, wzbogaconych o analizę strukturalną
genu kodującego RA, chcemy ocenić trafność wyboru płci u 100 pacjentów
z obojnactwem rzekomym męskim oraz opracować obiektywne kryteria wyboru płci
u dzieci dotkniętych tą wadą.
Instytut „Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka”
04-730 Warszawa, Al. Dzieci Polskich 20, T: +48 22 815 70 00
strona 1 z 2
STRESZCZENIA PROJEKTÓW - Grant wewnętrzny S 88/2004
Analiza
zostanie przeprowadzona w dwóch grupach: grupa 1-30 dzieci
prowadzonych po linii żeńskiej, grupa 11-70 dzieci prowadzonych po linii męskiej.
Badaniami objęte będą dzieci, u których okres obserwacji wynosi ponad 5 lat.
Przedmiotem analizy będą dane, jakimi dysponowano przed rekonstrukcją
zewnętrznych narządów płciowych oraz dane, jakie uzyskamy z aktualnej oceny
urologicznej, endokrynologicznej i psychologicznej.
Badania nad strukturą genu kodującego receptor androgenowy zostaną wykonane
nieodpłatnie w Austrii przez Profesora Chrystiana Radmayra (Departament
of Paediatric Urology University of Innsbruck).
Mamy
nadzieję, że przeprowadzone badania pozwolą na opracowanie
obiektywnych kryterii wyboru płci umożliwiających trafny wybór płci u dzieci
obojnaczych, a także na ustalenie zasad postępowania chirurgicznego,
umożliwiającego
uzyskanie
jak
najlepszych
wyników
kosmetycznych
i czynnościowych rekonstrukcji zewnętrznych narządów płciowych.
Instytut „Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka”
04-730 Warszawa, Al. Dzieci Polskich 20, T: +48 22 815 70 00
strona 2 z 2