Standardy

Standardy:
1. Samodzielnego Pracownika Bankowego
2. Dyplomowanego Pracownika Bankowego
1. Samodzielny Pracownik Bankowy
O stopień ubiegać się mogą pracownicy o rocznym stażu pracy w bankowości lub w instytucji
finansowej współpracującej z bankiem-uczestnikiem Systemu
Wymagania:
uzyskanie dyplomu uczelni wyższej o kierunku bankowo–finansowym, lub finanse i
rachunkowość; lub
ukończenie studiów podyplomowych o profilu bankowo–finansowym lub finanse i rachunkowość
na uczelni wyższej.
(dyplomy wydane nie wcześniej niż 7 lat przed datą złożenia wniosku o nadanie stopnia)
I. Wiedza ogólnobankowa :
1. Pieniądz i bankowość:
istota i historyczna ewolucja pieniądza w procesie rozwoju społeczno-gospodarczego,
bankowość i uwarunkowania rozwoju banków,
system bankowy w Polsce w porównaniu z systemem bankowym w krajach wysoko rozwiniętych,
proces transformacji i konsolidacji sektora bankowego w Polsce,
rola i zadania banku centralnego, instytucje nadzorcze i ich funkcje w systemie bankowym,
wykonywanie czynności nadzorczych.
2. Organizacja i zarządzanie bankiem komercyjnym:
charakterystyka banku, jego misja i cele działalności,
Struktura organizacyjna banku (centrali i oddziału),
podział kompetencji i odpowiedzialności; system obiegu informacji,
operacje bankowe czynne i bierne oraz pośredniczące (usługowe),
dochody, koszty i wynik finansowy banku,
system zarządzania bankiem, polityka personalna, zarządzanie strategiczne i operatywne,
ryzyko w działalności bankowej i jego rodzaje,
identyfikacja i rejestracja ryzyka operacyjnego i ryzyka compliance,
instrumenty zarządzania bankiem w zakresie rentowności, struktury bilansu i ryzyka,
zarządzanie jednostkami organizacyjnymi banku (oddziały, centra biznesowe)
organizacja kontroli wewnętrznej w banku ( kontrola funkcjonalna, kontrola instytucjonalna ),
etyka w bankowości.
3. Operacje bankowe (krajowe i zagraniczne):
rodzaje produktów i usług bankowych,
czynności bankowe w rozumieniu prawa bankowego,
1
ogólne warunki otwierania i prowadzenia rachunków bankowych – złotowych i walutowych, w
tym m.in. podstawowe elementy matematyki finansowej – procent prosty, złożony, metody
obliczania odsetek,
krajowe i międzynarodowe systemy rozliczeniowe,
formy rozliczeń: gotówkowe i bezgotówkowe – w obrocie krajowym i zagranicznym (bankowe
dokumenty rozliczeniowe i ich obieg, czeki gotówkowe i rozrachunkowe, dowód wpłaty, przelew,
akredytywa, weksel, poręczenie, gwarancja , akceptacja traty)
jednolity obszar płatniczy w euro,
bankowość elektroniczna, operacje kartowe, home banking,
private banking,
zlecanie czynności na zewnątrz,
nowoczesne formy rozliczeń bezgotówkowych (pieniądz elektroniczny),
tabele kursów walut,
taryfy opłat i prowizji bankowych,
organizacja pracy w pionie kasowo-skarbcowym (kasa, sortownia, skarbiec),
kasy dzienne i wieczorowe,
inkaso samochodowe,
rodzaje dokumentów kasowych i ich obieg,
typowe fałszerstwa bankowe, miejsca występowania zagrożenia i rodzaje fałszerstw.
4. Rachunkowość bankowa:
przedmiot, zadania i normy rachunkowości bankowej,
zasady rachunkowości bankowej,
plan kont i jego konstrukcja,
zasady i procedury ewidencji finansowo-księgowej oraz funkcje ewidencji,
zasady konstrukcji bilansu banku oraz rachunku zysku i strat,
symetria strukturalna aktywów i pasywów.
5. Działalność kredytowa banku:
pojęcie kredytu i jego formy,
rola kredytu w procesach gospodarczych,
rodzaje kredytów,
zasady udzielania kredytów,
prawa i obowiązki kredytobiorcy i banku,
zdolność kredytowa i ogólne zasady jej oceny,
umowa kredytowa,
zasady wykorzystywania kredytów,
postępowanie banku w okresie wykorzystywania i spłaty kredytów,
źródła spłaty kredytu,
ryzyko kredytowe i przyczyny jego występowania,
struktura portfela kredytowego i jego wpływ na wskaźniki ekonomiczne banku,
dywersyfikacja ryzyka kredytowego,
windykacja i restrukturyzacji należności banku,
ekonomiczne i prawne sposoby zabezpieczania się banku przed ryzykiem kredytowym,
kredytowanie gospodarstw domowych.
6. Rynek pieniężny i kapitałowy:
znaczenie rynków finansowych (pośrednictwa finansowe) dla gospodarki,
rozróżnienie rynku: kredytowo-depozytowego, pieniężnego, kapitałowego (akcji i obligacji) i
rynku instrumentów pochodnych,
znaczenie rynków finansowych dla banków,
rynek kapitałowy i instytucje rynku kapitałowego: giełdy, firmy maklersko-brokerskie, banki i
Komisja Nadzoru Finansowego jako organ nadzoru i kontroli,
papiery wartościowe: istota i właściwości papierów wartościowych oraz ich formy (banknot, bon
skarbcowy, akcje, obligacje),
uczestnicy rynku kapitałowego: inwestorzy prywatni i instytucjonalni, spekulanci oraz bank jako
uczestnik rynku,
emitenci i rodzaje emisji papierów wartościowych, prospekt emisyjny,
2
obrót giełdowy i pozagiełdowy, akcje i obligacje na giełdzie, Giełda Papierów Wartościowych w
Warszawie, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.
7. Marketing bankowy:
zadania marketingu bankowego,
misja, cele i zadania strategiczne banku,
zasady segmentowania klientów bankowych,
oferty konkurencyjne na tynku finansowym,
instrumenty marketingowe w banku,
rodzaje i źródła informacji marketingowej dla banku,
zasady urządzania przestrzeni bankowej (merchandising),
jakość obsługi klienta,
produkty bankowe,
analiza skarg, reklamacji i wniosków klientów banku.
kodeks dobrej praktyki bankowej.
8. Informacja i informatyka bankowa:
znaczenie informacji i informatyki w wykonywaniu zadań banku,
przesłanki budowy systemu informacyjnego w banku,
rodzaje zagrożenia (ryzyka) informatycznego,
podstawowe zasady bezpieczeństwa informatycznego, w tym baz danych.
9.Stosowanie prawa w działalności banku:
zadania i organizacja obsługi prawnej,
podstawowe pojęcia podmiotowości prawnej: osoby prawne i fizyczne, zdolność do czynności
prawnych itd.
cywilno-prawne aspekty stosunków klient-bank,
rodzaje bankowych stosunków prawnych regulowanych umową cywilną,
elementy prawa bankowego, finansowego i handlowego,
zasady funkcjonowania podmiotów gospodarczych wg prawa handlowego,
zagrożenia i skutki zaniedbań prawnych w działalności banku,
kultura i znajomość prawa w celu należytej prawnej obsługi banku
ochrona tajemnicy bankowej, ochrona danych osobowych.
II. Umiejętności:
technika pracy z komputerem,
posługiwanie się edytorem tekstu i arkuszem kalkulacyjnym.
III. Pożądane predyspozycje psychologiczne:
Właściwości intelektualne:
łatwość uczenia się,
zdolność logicznego myślenia.
Cechy temperamentu:
opanowanie (odporność na stres),
zrównoważenie emocjonalne.
3
2. Dyplomowany Pracownik Bankowy
O stopień ubiegać się mogą pracownicy o kilkuletnim stażu pracy w bankowości lub w instytucji
finansowej współpracującej z bankiem-uczestnikiem Systemu.
Wymagania:
zdanie egzaminu (pisemnego i ustnego) na poziomie „Studium Bankowości”; lub egzaminu na
Europejski Certyfikat Bankowca ECB EFCB
I. Wymagana wiedza:
1. Podstawowe elementy mechanizmu rynkowego:
otoczenie ekonomiczne i monetarne banku
rynek produktów i usług bankowych oraz rynek finansowy,
instytucje obsługi i pośrednictwa finansowego,
wpływ polityki banku centralnego na działalność banków komercyjnych,
Europejski System Banków Centralnych, Europejski Bank Centralny
polityka pieniężna na terenie Unii Europejskiej
2. System bankowy w Polsce
zmiany polskiego systemu bankowego
organizacja i struktura systemu bankowego w Polsce
Narodowy Bank Polski, struktura, funkcje,
narzędzia kształtowania podaży i popytu na pieniądz (rezerwy obowiązkowe, kredyt
refinansowy, stopa procentowa, polityka otwartego rynku finansowego itp.)
funkcjonowanie banków w Polsce i ryzyko z tym związane,
3. Organizacja i zarządzanie bankiem:
uzależnienie struktury organizacyjnej banku od: realizowanych zadań statutowych, strategii
rozwoju oraz rodzaju banku, jego wielkości i zasięgu terytorialnego,
centralizacja i decentralizacja w systemie zarządzania bankiem w warunkach konkurencji
rynkowej,
zasada „samofinansowania banku” a model zarządzania jednostkami organizacyjnymi,
zarządzanie finansowe oddziałem/bankiem,
instrumenty oceny sprawności organizacyjnej i ekonomicznej funkcjonowania jednostek
organizacyjnych banku,
wewnętrzne i zewnętrzne instytucje kontroli i nadzoru działalności banku,
gospodarka zapleczem lokalowo-technicznym banku,
strategia zarządzania personelem (faktyczna i pożądana struktura zatrudnienia, formy pracy z
kadrami),
system informacji zarządczej w banku i jego wykorzystywanie.
4. Operacje krajowe.
rodzaje i formy działalności depozytowej
podstawowe funkcje rachunków bankowych
procedury bankowe (regulaminy i instrukcje służbowe),
klasyfikacja operacji bankowych
instrumenty rozliczeń pieniężnych
- gotówkowe (gotówka, czek gotówkowy)
- bezgotówkowe (polecenie przelewu, polecenie zapłaty, czek rozrachunkowy, karty
płatnicze)
weksel i jego funkcje
bankowość elektroniczna (telefoniczna, terminalowa, komputerowa, telewizyjna)
rozliczenia i rozrachunki bankowe w złotych (SORBNET, ELIXIR, systemy rozliczeń
kartowych)
4
realizacja programu przeciwdziałania wprowadzania do obrotu finansowego wartości
majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz przeciwdziałania
finansowaniu terroryzmu.
metody określania wysokości prowizji i opłat (determinanty).
5. Operacje zagraniczne.
elementy prawa dewizowego
bankowość korespondencka (operacje NOSTRO, LORO, system SWIFT)
krajowe systemy rozliczeń w euro (SORBNET-Euro, Euro-Elixir)
europejska infrastruktura rozliczeniowa (systemy TARGET i TARGET2, STEP1 i STEP2)
Jednolity Obszar Płatności w Euro (SEPA)
kurs waluty, data waluty, data transakcji oraz limit pozycji walutowych,
operacje zagraniczne: polecenie wypłaty, inkaso, akredytywa dokumentowa
rola gwarancji i weksla w operacjach zagranicznych
ryzyko operacyjne związane z realizacją operacji krajowych i zagranicznych i działania banku
zmierzające do jego minimalizacji
inne ryzyka operacji zagranicznych
6. Rachunkowość bankowa:
cele i organizacja rachunkowości finansowej i zarządczej,
znaczenie ewidencji zaszłości finansowych w „centrach zysków i kosztów”,
wewnętrzne zasady planowania finansowego i bieżącego monitorowania wykonywania zadań
finansowych,
podstawowe procedury weryfikowania bilansu,
przesłanki obligatoryjnego charakteru przekazywania do publicznej wiadomości
podstawowych parametrów ekonomiczno-finansowych banku po zakończeniu roku
działalności,
charakterystyka banku na podstawie bilansu,
koszty i efekty nowoczesnej rachunkowości.
7. Analiza kredytowa i fundamentalna:
ocena bieżącej i prognozowanej sytuacji ekonomiczno-finansowej podmiotów gosp.,
analiza sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa,
analiza ekonomiczna i finansowa przedsięwzięć,
zewnętrzne źródła zasilania finansowego podmiotów gospodarczych: leasing, factoring,
forfaiting, emisja obligacji itp.,
kryteria wyboru formy zabezpieczenia kredytu,
negocjacje dotyczące warunków umowy kredytowej,
ocena zyskowności udzielonego kredytu,
bankowy monitoring klienta w okresie obsługi kredytu,
metody analizy rynku (marketing bankowy),
ocena efektywności zamierzeń rozwojowych,
stosowanie zasad kwalifikacji kredytów według stopnia ryzyka bankowego,
formy zabezpieczenia banku przed ryzykiem,
metody i procedury windykacji kredytów,
procedury i techniki restrukturyzacji tzw. złych kredytów,
strategia i organizacja zarządzania ryzykiem kredytowym.
8. Marketing bankowy:
geneza, specyfikacja i zadania marketingu w banku,
misja, cele i zadania strategiczne banku,
instrumenty marketingu bankowego,
zasady funkcjonowania SIM w banku,
zasady analizy SWOT w banku,
kryteria przygotowania lokalizacji placówek dystrybucji bankowej,
kompleksowa analiza klienta bankowego (identyfikacja klienta, segmentowanie klientów, tzw.
piramida klientów, analiza popytu na usługi bankowe, psychografia klientów),
kompleksowa analiza konkurencji bankowej,
baza danych o klientach, produktach i otoczeniu banku,
5
przygotowanie oferty dla klienta,
formy współpracy z klientem,
plan sprzedaży produktów i usług bankowych,
monitorowanie wykonywania planu sprzedaży produktów i usług bankowych,
analiza skarg, reklamacji i wniosków klientów banku,
standardy jakości obsługi klienta.
9. Rynek pieniężny i kapitałowy:
funkcje, struktura i instytucje systemu finansowego
analiza instrumentów finansowych,
wartość pieniądza w czasie,
proces decyzyjny w obrocie papierami wartościowymi,
podstawy zarządzania ryzykiem i jego ograniczania,
wpływ rynku pieniężnego i polityki fiskalnej na kursy akcji i obligacji.
10. Zarządzanie aktywami i pasywami:
istota i cele zarządzania aktywami i pasywami
analiza bilansu, ocena efektywności banku
wycena produktów bankowych
znaczenie problemu jakim jest zarządzanie ryzykiem w banku,
rodzaje ryzyk występujących w działalności bankowej ( ryzyko finansowe, ryzyko kredytowe,
ryzyko operacyjne, ryzyko compliance ),
podział zadań i kompetencji pomiędzy centralą a jednostkami organizacyjnymi banku w
zakresie zarządzania ryzykiem,
identyfikacja, rejestracja i ocena ryzyk występujących w działalności bankowej (na poziomie
jednostki organizacyjnej),
monitorowanie, rejestracja, analizowanie i raportowanie stopnia ekspozycji banku z tytułu
występujących ryzyk (na poziomie centrali ),
metody i instrumenty minimalizacji ryzyk występujących w działalności bankowej.
11. Audyt wewnętrzny, kontrola, audyt zewnętrzny działalności banku:
system kontroli wewnętrznej działalności banku, (kontrola funkcjonalna, kontrola
instytucjonalna),
rola i zadania audytu wewnętrznego,
kontrola wewnętrzna a audyt wewnętrzny,
funkcje kontrolne i nadzorcze wykonywane przez instytucje zewnętrzne (KNF, GIODO, NIK,
PIP, UKS i inne ),
podstawowe zagadnienia metodyki audytu wewnętrznego ( cel badania, przedmiot badania,
zakres badania, dobór próby),
rodzaje prowadzonych badań audytorskich,
rekomendacje KNF w przedmiocie kontroli i audytu wewnętrznego
12. Informacja i informatyka bankowa:
zasady tworzenia i organizowania bankowych systemów informatycznych (BSI),
wpływ specyficznych cech banku na proces jego informatyzacji,
metody zapewnienia ciągłości działania BSI,
bezpieczeństwo BSI, w tym techniki przechowywania informacji,
podstawy aplikacji systemów telekomunikacyjnych i teleinformatycznych w praktyce
bankowej,
struktura zintegrowanego systemu informatycznego banku,
ryzyka związane z eksploatacją bankowych systemów informatycznych,
zabezpieczenie fizyczne, techniczne i informatyczne służące bezpiecznej eksploatacji
systemów informatycznych,
13. Bezpieczeństwo prawne w działalności bankowej:
zewnętrzne i wewnętrzne uregulowania prawne określające funkcjonowanie banków i ich
jednostek organizacyjnych,
źródła zagrożenia bezpieczeństwa prawnego: niska kultura prawna pracowników, luki prawne,
6
wadliwe uregulowania prawne i zaniedbania w procedurze obsługi prawnej,
rodzaje operacji i procedur bankowych o podwyższonym ryzyku, wymagające szczególnej
ochrony prawnej,
prawny proces bankructwa banku i jego wpływ na bank i jego klientów,
likwidowanie i zarządzanie masą upadłościową wierzycieli, pozycja banku i dostępne sposoby
postępowania,
prawna obsługa banku – zadania i organizacja,
obsługa prawna w zakresie rozpatrywania i realizacji reklamacji, skarg i wniosków klientów
banku,
formy rozstrzygania sporów i roszczeń dwustronnych i wielostronnych na podstawie umów:
klient-bank.
14. Elementy etyki:
pojęcie etyki
czynniki wpływające na myślenie etyczne
definicja etyk w biznesie
relacje banki-klient a kodeks etyczny
zaufanie i poufność w bankowości
pojęcie zgodności
kultura korporacyjna a zachowanie etyczne
II. Wymagane umiejętności:
formułowanie wniosków z przeprowadzanych porównań, analiz i ocen rozwiązań organizacyjnych
funkcjonujących w banku lub jego oddziale oraz w podstawowych sferach funkcjonowania banku
(organizacja, stosowane procedury, kadra pracownicza, zaplecze techniczne),
zrozumienie instrumentów systemu ekonomiczno-finansowego banku oraz sposobów osiągania
wymaganych parametrów bezpieczeństwa banku, szans jego rozwoju i kształtowania korzystnej
pozycji banku na rynku w celu zwiększenia zaufania publicznego.
III. Pożądane predyspozycje psychologiczne:
1. Właściwości intelektualne:
refleksyjność,
kreatywność,
innowacyjność (otwartość myślenia),
łatwość uczenia się,
zdolności analityczne i zdolność wnioskowania.
2. Cechy temperamentu:
zrównoważenie emocjonalne,
opanowanie (odporność na stres),
introwersja ~ ekstrawersja.
3. Postawy i zachowania:
odpowiedzialność,
dotrzymywanie zobowiązań (spolegliwość),
zdyscyplinowanie (w tym procedury),
etyka zawodowa,
przestrzeganie społecznie akceptowanych norm zachowania.
4. Cechy indywidualne związane z pracą:
samodzielność w działaniu,
długotrwała koncentracja uwagi,
staranność i dokładność w pracy,
dążenie do podnoszenia kwalifikacji zawodowych (aktualizowanie wiedzy),
terminowość,
zdolność organizowania pracy własnej,
wydajność (efektywność) pracy,
dbałość o wygląd zewnętrzny.
7
5. Kontakty społeczne:
komunikatywność w mowie i w piśmie,
łatwość nawiązywania kontaktów,
zdolność wpływania na zachowania innych,
zdolność współpracy i współdziałania,
poszanowanie innych (tolerancja),
takt i kultura bycia.
8