The Image of the CIA in the Film and Literature of
Transkrypt
The Image of the CIA in the Film and Literature of
Dominik Smyrgała The Image of the CIA in the Film and Literature of the Communist Poland Artykuł prezentuje w trzech studiach przypadku kształtowanie wizerunku Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) w polskiej kulturze popularnej czasów PRL. Na przykładzie dwóch ostatnich odcinków serialu Stawka większa niż życie, filmu Orzeł i reszka oraz książki Stanisława Sokołowskiego Wywiad czy mafia, autor stara się przeanalizować techniki i najważniejsze cele przekazu propagandowego dotyczącego CIA (i w szerszym sensie, służb wywiadowczych USA). Zrozumienie tych zagadnień nie jest możliwe bez przedstawienia najważniejszych elementów kontekstu historycznego, w którym dzieła te powstawały. Składają się nań przebieg i konsekwencje II wojny światowej, okres stalinizmu i totalitarna natura systemu komunistycznego. W efekcie dochodzi do wniosku, że wizerunek CIA wytworzony przez propagandę PRL miał dwa cele: po pierwsze, dehumanizację i wzbudzenie niechęci (przykładowo, poprzez częste afiliacje z III Rzeszą i najbardziej zbrodniczymi niemieckimi formacjami II wojny światowej) oraz odwracanie uwagi od własnych zbrodniczych praktyk z okresu stalinizmu i lat późniejszych poprzez przypisywanie tego samego typu zachowań przeciwnikowi ideologicznemu, jak również nacjonalistyczną legitymizację władzy partii komunistycznej. słowa kluczowe: CIA, propaganda PRL, wizerunek, zimna wojna, film, literatura, komunizm, totalitaryzm