spis treści - Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl

Przykładowy rozdział książki: W powojennej Polsce 1945-1948
http://grzbiet.pl/sklep/w-powojennej-polsce-1945-1948/
SPIS
TREŚCI
WPROWADZENIE -7
KRAJOBRAZ PO BITWIE -39
DO ŁODZI, DO KRAKOWA -77
DZIKI ZACHÓD -99
PRYWACIARZE
I PRZODOWNICY -I27
ŚWIAT PRACY PO PRACY -I 45
ZAKOŃCZENIE -I 65
Słowniczek
wyrazów zapomnianych -169
Bibliografia -179
Książki historyczne
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Przykładowy rozdział książki: W powojennej Polsce 1945-1948
http://grzbiet.pl/sklep/w-powojennej-polsce-1945-1948/
w 1949 roku przeprowadzilam ~do Warszawy na stałe,
miasto było już inne.(... ) Kręcili się pzccianc i w najlepsze rrwala odbudowa. Co parę d!li chodziliSmy osL1daC
koJrjne, oddawane do użytku, nowe lwnimicr"- wspominała Danuta Szaflank:l. Tempo prac było tak duir, że
nic:jcdnokromir,nirjakozrozpędu,niszaonabylaOI)··
ginalna, wana jrszczr uratowania OJYSinalna .substancja
miasta"- jeśli nie pasowala do wielkich planów budowy nowej Warszawy i rekonstrukcji zabytkowego mima
prowadzonej przn Biuro Odbudowy Stolicy, prupadala
bezpowrotnie. Tak wlaśuir zniknęła zabudowa Chłod­
nej, Elektoralnej, Lrszna.. Rozrbr;mo liczne kamimicr,
któJych sran wymagał po prostu wymiany stropOwi da·
chów oraz grnrralnrgo rrmonru.
Być może dopiero wówczas, na prułomir lat 1948
i 1949, ostatecznie pruszla do historii tamta, pmdwo·
jrnna Polska. Unicestwiona przez hitlerowskie Niemcy
w 1939 roku i znic:wolonaszrić latpóźniej pruzzwycię­
sq Armię Czerwoną nwała jeszcze: do końca łat cztrr·
dzirsrych w świadomości i pnyzwyczajrniach ludzi,
w ocalałych przedmiotach i budynkach. Dopiero wraz
z wywożonym gruzem zr zbombardowanych wanzawslcich kamienic znikały ostatnie szyldy prywatnych sklr·
pików i kawiarenek, usuw;mr były pamięraj,.u lata my·
dzintr, uszkodzone, stare latarnie, balustrady i ławki.
Brzpowrotnirzacirralysięnirrylkokrajobraz,lrcztakżt
językiobycz.ajrDrugirjRzeczpospolirrj.
Książki historyczne
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Przykładowy rozdział książki: W powojennej Polsce 1945-1948
http://grzbiet.pl/sklep/w-powojennej-polsce-1945-1948/
SŁOWNICZEK WYRAZÓW
ZAPOMNIANY CH
bezpieka- także ubecja. Poroczna nazwa aparatu bezpowojennej Polsce. Początkowo jednostką
pieczeństwa w
nadrzędną
aparatu
był
Resort
Bezpieczeństwa
Publicz-
nego przy powolanym w Moskwie 21 lipca 1944 roku
Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego, kierowany przez generala Stanisława Radkiewicza, później -od
l stycznia 1945 -Ministerstwo Bezpieczeństova Publicznego i podległe mu wojewódzkie i powiarowe Urzędy
Bezpieczeństwa pod tym samym kierownictwem.
bierutki - potoczna, pogardliwa nazwa banknotów
emitowanych na podstawie dekretu PKWN od sierpnia
1944 do stycznia 1945 roku. Początkowo były drukowa-
ne w Moskwie.
bimbrarz - inaczej bimbrownik. Producent bimbru,
czyli niskiej jakości mocnego alkoholu nielegalnie wytwarzanego w warunkach domowych z ziemniaków, cukru
lub zboża. W drugiej polowie lat czterdziestych wladza
Książki historyczne
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Przykładowy rozdział książki: W powojennej Polsce 1945-1948
http://grzbiet.pl/sklep/w-powojennej-polsce-1945-1948/
prowadziła intensywne akcje milicji i sluib bezpieczeń·
srwa przeciwko producentom bimbru, którzy odbierali
państwu niezwykle cenny dochód ze sprzedaży wódki.
birwa o handel - działania władz mające na celu li·
kwidację handlu prywatnego w Polsce i z.asąpienie gc
wyłącznie placówkami uspołecmion)·mi. Program bir.1
o handel został ogłoszony oficjalnie przn. ministra Hila·
rego Minca w kwietniu 1947 roku na plenum KC PPR.
Usankcjonowała go ustawa z 2 czerwca 1947 "O zwal·
czaniu drożyzny i nadmiernych zysków w obrocie han·
dlowym", która szybko dopro\11adziła do pogorszenia si~
zaopatrzeniaiupadkuwieluprywatn)·chprzedsiębiormRo
produkcyjnychi handlowych.
bneci - określenie byłych ziemian stosowane od po·
łowy lat czterdziesrych w stosunku do wlaicicieli ziem·
skich, krórym reforma rolna lat 1944-1945 zabrała posiadłości.
ciotka Uam - popularne w latach czterdziestych,
pieszczotliwe określenie organizacji UNRRA (United Na·
tions Relief and Rehabilitarion Administtarion), u[Worzonejw 1943 roku w celu niesieniapomocy narodom Europy
i Azji po drugiej wojnie światowej. Paczki dystrybuowane
przez UNRRA stanowiły niezwykle cenne wsparcie dła ile
odżywionego spoleczeńs[Wa polskiego. Zawierały wysokokaloryczne,niepsującesięprodukry,czekoladę,kakao,
konserwy mięsne, skondensowane mleko itp. Organizacja
dostarcuda także odzir:i, a nawet maszyn)· i wnochod)·
ciężarowe dla przemysiu oraz konie dla rolnictwa.
dechy- potoczna nazwa lokalu na wolnym powiarzu
z parkietem do tańca, miejsce, gdzie odbywał)· się popu·
larne po wojnie potańcówki, zwane także podwieczorka·
mi tanecznymi.
Książki historyczne
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Przykładowy rozdział książki: W powojennej Polsce 1945-1948
http://grzbiet.pl/sklep/w-powojennej-polsce-1945-1948/
demokratka - żanobliwa nazwa czarnej luksusowej
limuzyny Chevrolet Fleetmaster, produkowanej w łatach
1946-1948. Takie samochody były na wyposażeniu polskiego rządu w pierwszych powojennych łatach. Służyły
"demokratycznym" przywódcom- srąd nazwa.
dni bezciastkowe-w pierwszych powojennych latach
w wielu miastach wprowadzano okresowo zakaz sprzedaży ciastek i pieczywa cukierniczego w określone dni
tygodnia. Miało to związek z reglamentacją białej mąki
pszennej, której ciągle brakowało na rynku.
dokwaterowanie- przydzielenie powierzchni mieszkalnej w już zamieszkanym lokalu. Focząwszy od 1945 roku,
w związku z poważnym brakiem mieszkań w wielu miasrach
-szczególnie dramatyczna syruacja panowała w Warszawie
- Rady Narodowe na podstawie specjalnych dekretów (np.
dekrem o publicznej gospodarce lokalami i kontroli najmu
z grudnia 1945 roku) przydzielały miejsca w zajmowanych
już mieszkaniach, także w tych stanowiących własność pry·
warną. Komisje ustalały normy powierzchni przysługujące
jednej osobie bądź rodzinie. jeżeli norma ta była przekroczona, w każdej chwili można było spodziewać się dodatkowego lokamra. System ten był często narzędziem represji
wobec niektórych właścicieli mieszkań.
domiar - dodatkowy podatek nakładany uznaniowo
przez urzędy skarbowe. Po 1945 roku często stosowany
wobec prywatnych handlowców i przedsiębiorców był
jedną z metod zwalczania wolnego rynku. Teoretycznie
obciążano nim w wypadku stwierdzenia nieprawidłowo­
ści w księgach rachunkowych, ale w praktyce zasada ta
nie była przestrzegana.
elektryfikacja wsi- w 1945 roku zaledwie 10% wsi
w Polsce miało elektryczność. Do ważnego - także z poKsiążki historyczne
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
171
Przykładowy rozdział książki: W powojennej Polsce 1945-1948
http://grzbiet.pl/sklep/w-powojennej-polsce-1945-1948/
................
wadów~-przysqpiono już w 1945 roku. Do 1949 rob~
&kowano 27% wsi. ale poninrai załoimir --cuzne
insuJ&ii domowej naiczęicicj powiłaWiano IIŻ)'Ibllmi
kom, znaczna część linii elebyczayda pozosala poc::qr
kowo . . . . . , - . - .. dopau ...........
na elekayfib:p po 1950 roba.
Goopodon- ak
-llolo
w.._.-
slnnllierura..l'óźniej,wlaradr.~.l)'llll
leli można
b)io maJeił Wic w prasie i Dllttriałacb pro
.....,.towydL
GnmoJO-w..bmobdlmX"""""""'ofauoo
ą<b...;. •"'oi w
sruudo .........,..
baDdd laDcuzkowy - rym mimem władza ohciLaL
pośrednictwo w handlu powoduMc.e WUOSI ceny .,u
dawanego rowuu. Handel łańcaszkowy był intensywni~
zwalczany od 1947 roku aa podlawie ustaWy .,0 zwal
czaniu drożyzny i nadmiemych zysków w obrocie lu
dlowym".
boom.yk- Unobliw.o .....
wolnie w śroclowiskach. arty5ł)'allych i inrdi&mcbdL
Sktadal si( z wódki ~ spiryrusu z sokiem grqpfrurowym. Sok pocbodzil pneważme z paack doaan:zanych
,.".UNRRA.
lwniri - w poeocznym Kzyku bazarowym dllŻI ,.a·
b zapałek. W law:h 1945-1946 zapałki były hanbo
poszukiwanym toWarem. Po pańsrwowych cenach były
praktycznie nie do zdobycia i handlowano nimi u car-
drinb...........,"'
pliskach.
kibló1rb, procalo"biOWJ- poroczna naw promów
pneprowacbaaycb w a:li oskarionego, Qę5łO ba - . .
lu obrońców. Odbyw.ty ~w latach 1944-1955, ~
Książki historyczne
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Przykładowy rozdział książki: W powojennej Polsce 1945-1948
http://grzbiet.pl/sklep/w-powojennej-polsce-1945-1948/
często
tylko kilkanaście minut i kończyly się wysokimi
wyrokami z karą śmierci wlącznie.
kolektywizacja wsi - termin oznaczający system gospodarki rolnej, oparty na modelu radzieckim i polegający na wspólnym użytkowaniu gruntów w ramach tworzonych spóJdzielni produkcyjnych. W Polsce oficjalnie
pojawił się dopiero we wrześniu 1948 roku wraz z przyjętym programem kolektywizacji rolnictwa. Wcześniej
w prasie zakazane bylo używanie tego terminu ze wzglę­
du na powszechny strach ludności wiejskiej przed utratą wlasności gruntów przyznanych w ramach reformy
rolnej.
kołchoźnik - pogardliwa nazwa głośnika nadające­
go jeden ogólnopolski program radiowy przekazywany
przez wiejski radiowęzeł. Radiofonizacja wsi za pomocą
takich glośników montowanych w domach i podłączo­
nych za pomocą przewodów do radiowęzła rozpoczęla
się już w 1944 roku, ale nabrała tempa dopiero pod koniec lat czterdziestych i miała być ważnym narzędziem
propagandy. Pomimo to glośniki byly bardzo zlej jakości,
wydawały charczące, często mało zrozumiałe dźwięki.
komunalka, kolchoz - potoczna i pogardliwa nazwa mieszkań, w których zakwaterowana była znaczna
liczba obcych sobie lokatorów. W takich mieszkaniach
najczęściej jeden pokój przypadał na jedną rodzinę,
a łazienka i kuchnia slużyly wszystkim. W takich warunkach bezpośrednio po wojnie mieszkała większość
warszawiaków.
kontyngent - obowiązkowa dostawa pledów rolnych. Na mocy dekretów PKWN z sierpnia 1944 roku
rolnicy - podobnie jak w czasie okupacji niemieckiej zobowiązani byli dostarczać państwu określone ilości
Książki historyczne
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
173