Informacja dotycząca oświadczenia Audiencia Nacional w sprawie

Fundacja Otwarty Dialog
Al. J. Ch. Szucha 11a/21
00-580 Warszawa
T: +48 22 307 11 22
Informacja dotycząca oświadczenia
Audiencia Nacional w sprawie
Alexandra Pavlova z dnia 3
października 2013 roku oraz
wynikające z niej konsekwencje
W dniu 3 października, hiszpański sąd Audiencia Nacional złożył oświadczenie o odroczeniu
wydania decyzji do 25 września w sprawie ekstradycji Alexandra Pavlova do Kazachstanu –
państwa środkowoazjatyckiego, gdzie wciąż panuje dyktatura. Sąd przyznał, że miał wątpliwości
co do poprawności wydanej wcześniej decyzji, w której wyraził zgodę na ekstradycję.
Poinformował także, że podejmie kroki w celu uzyskania dodatkowych informacji w sprawie
Muratbeka Ketebayeva, która w opinii sądu wydaje się być analogiczna do sprawy Pavlova.
Ketebayev jest kazachstańskim dysydentem, który został aresztowany w Polsce w dniu 12
czerwca 2013 roku oraz został wypuszczony dzień później, podczas gdy Kazachstan żądał jego
ekstradycji określając go jako członka "zorganizowanej grupy przestępczej". Prokurator później,
podczas konferencji prasowej, ocenił, iż zarzuty miały charakter wyraźnie polityczny oraz, że nie
może bezkrytycznie akceptować żądań wystosowanych przez władze Kazachstanu.
Decyzja Audiencia Nacional w sprawie Pavlova, której wydanie odroczono do 25 października,
zostanie podjęta przez organ ostatniej instancji w sądowym procesie dotyczącym żądania
ekstradycji skierowanego do Hiszpanii przez władze Kazachstanu. Jeżeli ekstradycja zostanie
wykonana, istnieje ryzyko, że Pavlov będzie poddawany torturom, a nawet, że zostanie
zamordowany.
Pavlov jest byłym szefem ochrony opozycyjnego polityka i przedsiębiorcy Mukhtara Ablyazova. W
latach 2001-2003 był także odpowiedzialny za bezpieczeństwo redakcji gazety "Respublika",
jednego z głównych mediów opozycyjnych w Kazachstanie. Jak wynika z kazachstańskich źródeł,
reżim tego kraju zamierza użyć wszystkich możliwych metod, by zmusić go do złożenia zeznań
obciążających jego byłych współpracowników. Niewątpliwie, mogłoby to stanowić bezpośrednie
zagrożenie dla licznego grona niezależnych dziennikarzy, dysydentów, obrońców praw człowieka
oraz ich rodzin w Kazachstanie i poza jego granicami. W dniu 1 października Pavlov, przebywający
w madryckim więzieniu, ogłosił, że nie zamierza dobrowolnie zeznawać przeciwko Ketebayevowi,
Ablyazovowi lub innym grupom opozycyjnym. Stwierdził także, iż w wypadku, jeżeli zostanie
wydany do Kazachstanu, a zeznania tej treści zostaną mu przypisane, będzie to oznaczało, że
został zmuszony do ich złożenia siłą i w związku z tym, takich jego "zeznań" nie należy uznawać
za prawdziwe.
Decyzja w sprawie odroczenia decyzji została podjęta na krótko po powrocie Premiera Mariano
Rajoya z Kazachstanu, która odbyła się w dniach 29 września-1 października, podczas której
omawiano kwestie współpracy gospodarczej pomiędzy Madrytem a Astaną. W wyniku negocjacji
zostały podpisane kontrakty na łączną kwotę 600 milionów euro.
- Obawiam się, że Hiszpania może sprzedać Pavlova kazachstańskiemu reżimowi – ostrzegała
kilka dni przed wizytą premiera Hiszpanii Irina Petrushova, redaktor naczelny "Respubliki",
kazachstańskiego serwisu informacyjnego związanego z opozycją.
Kazachstańskie elity rządzące spodziewały się, że Hiszpanie zrobią przy tej okazji przysługę
prezydentowi Nazarbayevowi – my, Fundacja Otwarty Dialog, jesteśmy wdzięczni, że do tego nie
doszło. Doceniamy także fakt, iż dziennikarze towarzyszący premierowi w Astanie, zapytali go
podczas konferencji prasowej o to, czy w trakcie swojej wizyty rozmawiał z Nazarbayevem o
Pavlovie.
Hiszpania ma na swoim koncie wiele ekstradycji osób, których wydanie łączyło się z zagrożeniem
zastosowania wobec nich tortur w ich krajach pochodzenia, jednak takie zagrożenie zostało przez
Hiszpanię zignorowane. Amnesty International bezskutecznie prowadziła kampanię w sprawach
Basela Galyouna (Syria), Aliia Arrasa (Maroko) oraz Murata Gasayeva (Rosja). Po pozytywnym
sygnale, który nadszedł z Audiencia Nacional, mamy nadzieję, że omawiany trend zmieni się.
W kampanię na rzecz uwolnienia Pavlova aktywnie angażują się członkowie Parlamentu
Europejskiego. W dniu 19 września, kilkunastu z nich podpisało list do Ministra Spraw
Zagranicznych. Wcześniej, eurodeputowany Raül Romeva i Rueda złożył w tej sprawie pisemne
zapytanie do Catherine Ashton. Członkowie hiszpańskiego parlamentu, m.in. José Ignacio
Sánchez Amor, Irene Lozano, Jon Iñarritu García wielokrotnie zwracali się do rządu Hiszpanii z
wnioskiem o przeprowadzenie wnikliwego śledztwa w sprawie Pavlova. Amnesty International
wystosowała list do Premiera Hiszpanii Rajoya tuż przed jego wyjazdem do Kazachstanu. Ponadto
specjalni sprawozdawcy ONZ poinformowali rząd hiszpański o swoich wątpliwościach w tej
sprawie. Ambasady Polski oraz Norwegii również bardzo uważnie śledziły rozwój sprawy Pavlova.
W dniu 9 września polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, w odpowiedzi na pisemne
zapytanie posła Marcina Święcickiego i Ligii Krajewskiej w sprawie stanowiska Ministerstwa
wobec ekstradycji kazachstańskich dysydentów przebywających w Europie, odpowiedziało, że
potępia takie działania kazachstańskiego reżimu jak nadużywanie mechanizmów Interpolu w celu
prześladowania przeciwników politycznych. Zdecydowane glosy wzywające władze Hiszpanii do
niewydawania Pavlova oraz zwracające uwagę na wykorzystywaniu Interpolu przez reżim
kazachstański do ścigania opozycjonistów padały podczas Spotkania Przeglądowego Wymiaru
Ludzkiego OBWE, które odbyło się z Warszawie w dniach 23 września-4 października 2013r. Do 4
października, ponad 600 osób podpisało petycję skierowaną do premiera Rajoya na platformie
internetowej change.org, podnoszącą kwestię zagrożenia torturami.
Fundacja Otwarty Dialog apeluje do władz hiszpańskich o zapewnienie bezpieczeństwa Pavlovowi
w sytuacji, jeżeli zostanie on wypuszczony z miejsca osadzenia, ponieważ istnieje ryzyko, że
władze kazachstańskie mogą zastosować wobec niego różne środki nacisku, zarówno legalne, jak
i nielegalne. Władze autorytarne postrzegają Pavlova jako kluczową osobę, która jest im
potrzebna do uciszenia pozostałych niezależnych głosów opozycji. Jeżeli sąd zatwierdzi
ekstradycję, Fundacja Otwarty Dialog wezwie rząd do skorzystania ze swoich uprawnień w celu
niewykonania tej decyzji. Fundacja Otwarty Dialog jest niezależną organizacją pozarządową z siedzibą w Polsce. Zajmuje
się głównie kwestią naruszeń praw człowieka na terenie Europy Wschodniej i Azji Centralnej, ze
szczególnym uwzględnieniem problematyki Kazachstanu. Jej reprezentanci byli obecni oraz
zeznawali w procesie Alexandra Pavlova, który miał miejsce w dniu 18 lipca w sądzie Audiencia
Nacional w Madrycie. Pod koniec września, członkowie Fundacji ponownie przybyli do Madrytu,
gdzie oczekiwali na ostateczną decyzję sądu w tej sprawie.
W celu uzyskania komentarzy od przedstawicieli Fundacji Otwarty Dialog, prosimy o kontakt:
Jędrzej Czerep (języki: angielski, hiszpański, polski), tel: +48 604 902 690, email
[email protected] ;
Lyudmyla Kozlovska (języki: angielski, rosyjski, polski), tel; +48 728 822 539, email
[email protected] ;
Bartosz Kramek (języki: angielski, polski); tel: +48 601 561 050, email
[email protected] facebook.com/OpenDialogFoundation | [email protected] | www.odfoundation.eu