Stosunki ZSRR - USA - zimna wojna

Stosunki ZSRR - USA - zimna wojna
Stosunki ZSRR - USA - zimna wojna
Historia bliższych stosunków ZSRR i USA została zapoczątkowana zasadniczo przez walkę ze wspólnym
przeciwnikiem (od 1941 r. III Rzesza) w czasie II wojny światowej. Pierwszy z podmiotów prawa
międzynarodowego powstał w 1922 r. na podstawie decyzji Włodzimierza Lenina. Pierwotnie, ten
socjalistyczny przywódca zamierzał bowiem dążyć do przeprowadzenia ogólnoświatowej rewolucji
socjalistycznej. W wyniku klęsk rewolucji robotniczych w Niemczech oraz na Węgrzech, a następnie
klęsce wyprawy przeciwko II Rzeczpospolitej Polskiej, proklamował on powstanie ZSRR. Idea wdrożenia
przewodniej idei pozostała jednak żywa. Była również kontynuowana przez spadkobiercę Lenina - Józefa
Stalina. Ten sprytny, przebiegły, ale i bezwzględny przywódca, wypierając hitlerowców z Europy
wschodniej wciągnął kraje tegoż obszaru w strefę wpływów Rosji radzieckiej. Po 1945 r. satelitami Rosji
były zatem: Polska, Węgry, Bułgaria, Albania, Czechosłowacja, Rumunia, NRD, strefa okupacyjna w
Austrii
Oprócz Rosji w skład ZSRR wchodziły dzisiejsze państwa: Białoruś, Ukraina, Litwa, Łotwa, Estonia
Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia, Tadżykistan, Turkmenistan i Uzbekistan.
USA było za to jednym z bogatszych i bardziej rozwiniętych krajów na świecie. Powstałe w 1776 r.,
wzbogaciło się na dostawie broni do Europy w czasie I wojny światowej. Po II wojnie światowej, Stany
Zjednoczone stały się mocarstwem jądrowym, które w sierpniu 1945 r., zrzuciło dwie bomby atomowe
na japońskie miasta Hiroszimę i Nagasaki. W związku z zagrożeniem III wojną światową oraz ekspansją
ideologiczną komunizmu - USA stało się głównym oponentem ZSRR na świecie.
Zimna Wojna
Okres zimnej wojny można zdefiniować jako stan wrogości i rywalizacji pomiędzy USA i ZSRR i ich
sojusznikami od 1947 r. do II połowy lat 80. Przejawiał się on stosowaniem metod politycznych i
propagandowych bez bezpośredniego użycia sił, ale z zaangażowaniem się w liczne konflikty m.in. w
Afryce i Azji. Jej bezpośrednią przyczyną była doktryna Trumana - pogląd dotyczący amerykańskiego
poparcia dla narodów borykającymi się z presją zewnętrzną lub wewnętrzną. Presja ta miała być
zamachem na wolność narodów i utożsamiana była z widmem rewolucji robotniczej. Zimna wojna często
kojarzona jest z terminem tzw. żelaznej kurtyny. Było to określenie porządku powojennego, użyte przez
premiera Wielkiej Brytania - Winstona Churchila na przemówieniu w amerykańskim mieście Fulton w
1946 r.
Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad Adriatykiem zapadła żelazna kurtyna dzieląc nasz Kontynent.
Poza tą linią pozostały stolice tego, co dawniej było Europą Środkową i Wschodnią. Warszawa, Berlin,
Praga, Wiedeń, Budapeszt, Belgrad, Bukareszt i Sofia, wszystkie te miasta i wszyscy ich mieszkańcy leżą
w czymś, co trzeba nazwać strefą sowiecką, są one wszystkie poddane, w takiej czy innej formie,
wpływowi sowieckiemu, ale także - w wysokiej i rosnącej mierze - kontroli ze strony Moskwy.
Do pierwszych konfliktów pomiędzy mocarstwami doszło w latach 1945-1946 w związku z ekspansją
ZSRR na Iran i Turcję. USA wspierało również siły rojalistyczne w Grecji przeciwko socjalistycznej
partyzantce. W 1947 r. kraje satelickie pod naciskiem Moskwy odrzuciły plan Marshalla. Miała być to
bezzwrotna pomoc amerykańska dla krajów Europy na odbudowę zniszczeń i podniesienie niskiego
poziomu życia, spowodowanych konfliktem w latach 1939-1945. Z propozycji skorzystały najbardziej
Wielka Brytania, Francja i RFN. Nacisk Stalina był kolejnym przykładem na potwierdzenie tezy, iż chce
on utrzymać pozycję dominującą w regionie. Odpowiedzią na plan amerykańskiego sekretarza stanu
była deklaracja ZSRR złożona w Szklarskiej Porębie w 1947 r. Przedstawiciele europejskich partii
komunistycznych powołali wówczas do życia Kominform, który zastąpił wcześniejsza międzynarodówkę
komunistyczną (Kominter). Państwa należące do tej organizacji międzynarodowej mogły liczyć na
materialną pomoc ZSRR oraz wojskowe poparcie w razie konfliktu z zachodnimi imperialistami.
http://www.wos.net.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 23:25
Obietnica ta została odebrana jako groźna i aby nie dopuścić do dalszych zdobyczy terytorialnych na
Starym kontynencie w 1949 r. z inicjatywy USA wiele państw Europy zachodniej oraz Kanada powołały
do życia NATO (Pakt północnoatlantycki). Z czasem dołączyły doń: Turcja (1952), RFN (1955) i
Hiszpania (1982). W odpowiedzi na to ZSRR doprowadziło do powstania Układu Warszawskiego w 1955
r. W skład drugiego układu wojskowego weszły wszystkie republiki ZSRR oraz jego satelici. Ponadto od
1949 r. Moskwa była już w posiadaniu broni jądrowej.
Co się tyczy przykładów konfliktów na świecie, w które uwikłane były dwa bloki militarne, to warto
wspomnieć o wymienianych już konfliktach na kontynencie azjatyckim (np. na półwyspie koreańskim),
na Bliskim wschodzie (Izrael, Afganistan) oraz w Afryce (Mozambik, Angola). ZSSR wspierał również
przewrót wojskowy na Kubie w 1959 r. oraz zaangażowany był w tzw. kryzys kubański z 1961 r. W
odpowiedzi na rozmieszczenie rakiet średniego zasięgu na terytorium Turcji - Rosja zareagowała
umieszczeniem podobnej instalacji na Kubie. Kryzys został zażegany dzięki porozumieniu prezydenta
Johna Kennedyiego oraz przywódcy Nikity Chruszczowa.
http://www.wos.net.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 23:25