Zarządzanie i nadzór nad inwestycją

Zarządzanie i nadzór nad
inwestycjami w Polsce
założenia i rzeczywistość
Założenia były takie



Na budowie występują setki zjawisk które
modyfikują sposób realizacji zobowiązania
umownego stron.
Istnieje kilkadziesiąt rozpoznawalnych w świecie
modeli kontraktów: JCT, ECC, FIDIC, NF92 etc,
które porządkują wprowadzanie takich modyfikacji i
podają sposób określenia ostatecznej ceny, zakresu i
terminu dzieła. W pełni zgodne z polskim prawem
Pomiędzy zamawiającym a wykonawcą działa
kompetentny, należycie umocowany i respektowany
profesjonalista Inżynier
Michał Skorupski, 2011
Założenia były takie, cd

Zalety:




Proces inwestycyjny opiera się na
rozpoznawalnych regułach
Inżynier jest de facto pierwszą instancją dla
rozpatrywania spraw spornych (kl. 3.5)
Inżynier ma doświadczenia i możliwość
porównania sytuacji z poprzednimi inwestycjami
Inżynier dysponuje ubezpieczeniem, które
pokrywa jego błędy i zwalnia zamawiającego z
ciężaru odpowiedzialności
Michał Skorupski, 2011
Założenia były takie, cd

Wady:

Dobrego Inżyniera trudno jest wybrać
Michał Skorupski, 2011
Realia są takie:



Projektant zamawiającego został wybrany na
podstawie najniższej ceny
Inżynier został wybrany na podstawie najniższej
ceny
Wykonawca, po uwolnieniu rynku (liberalizacja
warunków podmiotowych) został wybrany na
podstawie najniższej ceny; dodatkowo na
największych projektach to taki wykonawca, który
po raz pierwszy realizuje kontrakt w Polsce
Michał Skorupski, 2011
Realia są takie, cd




Zamawiający przełożył na Inżyniera w umowie wszelkie
ryzyka kosztowe i płaci mu zasadniczo ‘obmiarowym
ryczałtem’ all inclusive.
Zamawiający wymyśla zapisy umowne i klauzule typu:
‘będzie realizował inne polecenia zamawiającego’
Zamawiający odebrał wszelkie kompetencje decyzyjne
Inżynierowi i miesiącami sam podejmuje decyzje, czym
sens istnienia profesjonalnego i ubezpieczonego nadzoru
podważa
Zamawiający w Inżynierze widzi swojego głównego wroga
Michał Skorupski, 2011
Realia są takie, cd



Inżynier w trosce o koszty (100% cena) dąży do
wykonania usługi jak najtaniej
Zamawiający kontroluje Inżyniera tak jak umie –
sprawdza pobyty na budowie, formaty raportów. Na
dalszy plan schodzą kompetencje i rzeczywista
wartość pracy
Inżynier podejmuje grę – zamiast rozliczeniami
budowy, zajmuje się przede wszystkim
zabezpieczeniem własnego interesu
Michał Skorupski, 2011
Eskalacja


Zamawiający ma Inżyniera dbającego o
swoje własne koszty; nie jest zadowolony.
Zamawiający szuka sprzymierzeńców:




Monitoring pracy inżyniera
Supernadzór
Kontrole
Dodatkowi eksperci
Michał Skorupski, 2011
Eskalacja, cd

NB prawnicy, którzy mają wspierać
i/lub kontrolować Inżyniera też są
wybierani po najniższej cenie.
Michał Skorupski, 2011
Eskalacja, cd

Wkraczają do akcji instytucje






Zarządzające
Monitorujące
Pośredniczące
Certyfikujące
Audytujące
Oraz kontrolne specjalnego
przeznaczenia
Michał Skorupski, 2011
Eskalacja, cd
założenia
rzeczywistość
Zamawiający
Zamawiający
Inżynier
Inżynier
WYKONAWCA
WYKONAWCA
Michał Skorupski, 2011
Eskalacja, cd


Pracownicy tych instytucji chcą mieć poczucie, że
pracują solidnie; każdy chce mieć takie poczucie
Masowo wymyślane są więc





Wytyczne
Zasady
Opinie
Interpretacje
Zalecenia
Michał Skorupski, 2011
Eskalacja, cd

Te wytyczne i zalecenia są





Ad hoc
Z punktu widzenia konkretnej instytucji, nie
systemu
Często podporządkowane doraźnemu interesowi
zamawiającego
Nieprzemyślane w kontekście efektu na dłuższą
skalę
Sporządzane często przez osoby, które dopiero
uczą się branży
Michał Skorupski, 2011
Kulminacja


Zasada, że każda polecenie zmiany
zasadniczo powinno być
zatwierdzone aneksem
Alpine Law, 2011
Michał Skorupski, 2011
Efekt


Zamiast silnego Inżyniera będącego osobą zaufania
publicznego mamy osłabionego, znienawidzonego
wroga - Inżyniera nie wnoszącego wartości dodanej
otoczonego przez rzesze kontrolujących jego pracę.
Za uchybienia grozi ‘odstąpienie z winy wykonawcy’,
czyli kara śmierci.
Czy znamy podobne przykłady z historii?
Michał Skorupski, 2011
Efekt, cd



15 miliardów złotych w sporach
sądowych między wykonawcami a
GDDKiA (szacunki własne, 2011)
Stracony impet, rozczarowanie,
nerwowość, brak zaufania
Nieracjonalne wykorzystanie
środków publicznych
Michał Skorupski, 2011
Co robić?








Inne kryteria wyboru partnerów intelektualnych
Inne warunki uczestnictwa wykonawców robót
Większa równowaga stron w umowie
Zwiększenie nakładów na fachowców, zmniejszenie na
kontrolerów i komentatorów
Większy nakład pracy na zorganizowanie inwestycji i
zaplanowanie ról jej uczestników
Większy nakład na weryfikację inwestycji przed jej
rozpoczęciem kosztem zmniejszenia nakładów na
kontrolowanie post factum, np.:
Weryfikacje projektów w czasie trwania projektowania
Weryfikacje zapisów w STWiORB pred rozpoczęciem
postępowań przetargowych
Michał Skorupski, 2011
?????
Michał Skorupski, 2011