metodologia

Uzupełnienie do zadania
Zadanie 1. Badania i analizy do programu profilaktycznego dotyczącego
chorób układu krąŜenia
1. Opis zastosowanej w badaniu metodologii
• liczba i rodzaj zastosowanych w badaniu metod i technik badawczych
1.
przygotowano bazę danych na temat zawodowych czynników ryzyka zawału
mięśnia sercowego zawierającą dane ankietowe wszystkich pacjentów (294
osoby) aktualnie zatrudnionych, hospitalizowanych z powodu pierwszego
zawału mięśnia sercowego w okresie 1 roku kalendarzowego w I i II Klinice
Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Baza składa się z dwóch
części,
a. część I zawierająca dane z ankiety I (dotyczącej stanu zdrowia i
wyników badań diagnostycznych)
b. część II zawierająca dane dotyczące klasycznych, zawodowych
i środowiskowych czynników ryzyka chorób układu krąŜenia)
Część I (dane otrzymane od lekarzy I i II Kliniki Kardiologii Uniwersytetu
Medycznego w Łodzi):
dane demograficzne (wiek, płeć, waga, wzrost, BMI)
stan kliniczny podczas przyjęcia do szpitala (data, godzina przyjęcia,
ciśnienie tętnicze, częstość skurczów serca, klasa niewydolności serca,
zmiany w EKG)
czynniki ryzyka ChNS (otyłość, cukrzyca, stęŜenie cholesterolu, HDL,
LDL i TG, doustne środki antykoncepcyjne, infekcje poprzedzające
zawał-czas ich wystąpienia, stęŜenie fibrynogenu, wywiad rodzinny)
Poziom enzymów przy przyjęciu
o CK
o CK-MB
Wyniki badań diagnostycznych
Echokardiografia (zaburzenia kurczliwości mięśnia, frakcja wyrzutowa
lewej komory, zaburzenia funkcji rozkurczowej lewej komory)
24-h EKG metodą Holtera (komorowe i nadkomorowe zaburzenia rytmu
serca, zaburzenia przewodzenia, zmiany odcinka ST)
Próba wysiłkowa (osiągnięty limit tętna, ocena kliniczna i
elektrokardiograficzna)-w zaleŜności od wskazań lekarza prowadzącego
Koronarografia
Czas trwania hospitalizacji
Okres pobytu na OIOK
Skierowanie na rehabilitację (tak, nie)
Część II (dane ankietowe pozyskane przez pracowników Zakładu Fizjologii Pracy i
Ergonomii)
Ankieta składała się z 59 podstawowych pytań, podzielonych na grupy tematyczne,
które zawierały:
dane demograficzne
o wiek,
o płeć,
o stan cywilny (kawaler/panna, Ŝonaty/zamęŜna, rozwiedziony/a,
wdowiec/ wdowa, samotny /a, pozostający/a w związku
nieformalnym)
wykształcenie (podstawowe, zasadnicze zawodowe, średnie ogólne lub
techniczne, pomaturalne, wyŜsze)
stanowisko
dane na temat zatrudnienia (aktualny stan zatrudnienia, zawód
wykonywany)
charakterystyka pracy zawodowej wykonywanej obecnie i w przeszłości
(w formie tabeli obejmującej 91 pozycji)
o rodzaj
firmy
(państwowa,
prywatna,
duŜa/mała,
samozatrudnienie)
o organizacja pracy/zmianowość/wymiar czasu pracy/praca w
nadgodzinach
o rodzaj pracy (fizyczna, umysłowa, funkcje kierownicze)
o charakterystyka pracy (tempo pracy, pozycja przy pracy,
podnoszenie cięŜarów
o subiektywna ocena cięŜkości pracy
o czynniki chemiczne
o pyły (pochodzenie pyłu)
o czynniki fizyczne (hałas, mikroklimat, pole elektromagnetyczne,
wibracja)
o nieprzyjemne warunki pracy (brud, bałagan, brak wentylacji,
niewygodne narzędzia)
o czynniki psychospołeczne (nadmiar pracy, zła organizacja,
monotonia, praca zbyt trudna, brak perspektyw awansu, nadmiar
sytuacji konfliktowych, ryzyko wypadku, odpowiedzialność za
bezpieczeństwo/Ŝycie
ludzi,
napięty
plan
zajęć,
odpowiedzialność finansowa, trudne decyzje personalne, brak
sukcesów.)
Ocena stresu w pracy
o Wsparcie ze strony szefa
o Wsparcie ze strony współpracowników
o Stopień stresogenności pracy
Ocena stresu ogólnego (Ŝyciowego)
Ocena zmęczenia
o Zmęczenie bezpośrednio po pracy
o Zmęczenie przewlekłe
Warunki materialne, dom, rodzina
o dzieci,
o współmieszkańcy,
o opieka nad członkami rodziny
o warunki mieszkaniowe, czynniki uciąŜliwe, sytuacja materialna
o atmosfera w domu, wsparcie rodziny
o ObciąŜenie obowiązkami domowymi, czas wolny, zadowolenie z
wypełniania obowiązków
Aktywność fizyczna w formie tabeli obejmującej 3 rodzaje aktywności ze
względu na intensywność wysiłku)
o Rodzaj i częstotliwość aktywności fizycznej w czasie wolnym od
pracy
Uprawianie sportu obecnie i w przeszłości
Alkohol (w formie tabeli obejmującej informacje o rodzaju alkoholu, o
częstości i ilości spoŜywanego alkoholu)
Dane na temat aktualnego / przeszłego nawyku palenia oraz palenia
biernego (obejmują 7 pytań)
Dieta (sposób odŜywiania, liczba posiłków – 5 pytań) oraz tabela
uwzględniająca preferowane składniki spoŜywcze i częstość ich
spoŜywania – 27 pozycji)
Dane dotyczące stanu zdrowia na podstawie samooceny i chorób
stwierdzonych wcześniej przez lekarza oraz subiektywnych dolegliwości
obejmujących m.in. dolegliwości ze układu krąŜenia.
Stan zdrowia (przebyte choroby i dolegliwości), 5 pytań w tym 2 tabele
(15 pkt i 8 pkt.) dotyczące odpowiednio stwierdzonych wcześniej przez
lekarza chorób oraz dolegliwości w klatce piersiowej występujących w
przeszłości
Ocena jakości snu i zaburzeń snu, w tym bezdech senny (pytania
dotyczące zaburzeń snu zostały opracowane w porozumieniu ze
specjalistami z Pracowni Badań Zaburzeń Snu w Warszawie - 5 pytań)
Pytania związane z okolicznościami poprzedzającymi zaistniały zawał
Wywiad rodzinny (w formie tabeli obejmującej choroby układu krąŜenia i
choroby metaboliczne – przebyte, aktualnie występujące oraz zgony w
najbliŜszej rodzinie osoby badanej)
2. przeprowadzono analizę statystyczną wyników badań
Do analizy zebranych danych wykorzystano następujące metody statystyczne:
− test chi-kwadrat niezaleŜności dla porównania rozkładów częstości w grupach
tworzonych przez badane zmienne dyskretne
− jednoczynnikową analizę wariancji dla porównywania średnich w tworzonych
grupach
− dwuczynnikową jednozmiennową analizę wariancji uzupełnioną oceną efektów
prostych
•
liczebność prób objętych poszczególnymi metodami i technikami badawczymi
(zarówno ilościowymi jak i jakościowymi)
Liczebność grupy wynosiła 294 osoby, wszystkie osoby objęte były częścią II
badania, natomiast zakres części I zaleŜał od stanu klinicznego i decyzji
lekarza prowadzącego.
•
Czas i termin realizacji badania - 01.01.2009-31.05.2010. zrobione
2. Streszczenie najwaŜniejszych wyników uzyskanych w ramach realizowanego
badania
Badaniami objęto 294 osoby hospitalizowane z powodu pierwszego zawału
mięśnia sercowego, aktualnie zatrudnione, w tym 243 męŜczyzn (83%) i 51 kobiet
(17%). Średni wiek w badanej grupie wynosił 52,2±7,1 lat (26-77 lat), dla męŜczyzn
52,5±7,1 lat (26-77 lat), a dla kobiet 51,2± 6,9 lat (33-73 lata ).
StaŜ pracy wynosił 31,2 ± 8,2 (5-55 lat), dla męŜczyzn 31,9 ± 8,0 (5-55 lat), a dla
kobiet 28,0 ± 8,4 (10-53 lata). Najwięcej przypadków zawału mięśnia sercowego
zarówno w grupie męŜczyzn jak i kobiet występowało w przedziale wieku 56-60 lat,
odpowiednio 22,3% vs. 17,4%, ogółem 20,7% wszystkich przypadków.
W badanej grupie 43,5% osób pracowało w firmach państwowych, 30% osób
w firmach prywatnych, a 26% osób miało status samozatrudniających się.
Wśród badanych osób dominowało wykształcenie średnie (32%), wykształcenie
wyŜsze miało 11% osób, wykształcenie zawodowe ok 30% osób. W związkach
małŜeńskich pozostawało 85,7% osób, niezamęŜnych (kawaler/panna) było 4,8%
osób podobny był odsetek osób rozwiedzionych (5,8%), a osób owdowiałych było
tylko 2,7% .
W badanej grupie swoje warunki mieszkaniowe jako dobre oceniało prawie
46% osób, jako bardzo dobre - 27,6% osób. Tylko 3,1% osób było w złej sytuacji
mieszkaniowej. Większość respondentów oceniała swoją sytuację materialną jako
średnią (51% ), jako raczej dobrą (35%), a tylko 4,4% jako bardzo dobrą. 63,3%
respondentów oceniało stan swego zdrowia (przed wystąpieniem zawału) jako bardzo
dobry i dobry, 23,4% jako średni, jako zły i raczej zły 13,3% osób.
Nadciśnienie tętnicze podawało w wywiadzie 38,8% osób, cukrzycę 12,2%
osób, nałóg palenia tytoniu dotyczył aŜ 67,3%, w tym osób które podawały, Ŝe paliły
kiedykolwiek w Ŝyciu było prawie 90%.
W grupie osób z zawałem tylko 25% osób miało naleŜną masę ciała, 43,8%
respondentów miało nadwagę, a otyłość stwierdzono u 30,6% osób.
Hipercholesterolemię stwierdzono aŜ u ponad 60% osób, ale zaburzenia
gospodarki lipidowej związane były nie tylko z podwyŜszonym stęŜeniem
cholesterolu, ale takŜe zbyt wysokim stęŜeniem LDL i trójglicerydów i niskim (poniŜej
normy) stęŜeniem HDL. 50% respondentów podawało, Ŝe jada tłuste posiłki, a 48%
osób preferowało słone potrawy.
W badanej grupie stwierdzono bardzo niski poziom pozazawodowej aktywności
fizycznej. 41,5% osób podawało, Ŝe nie uprawia Ŝadnej formy aktywności fizycznej.
AŜ 64% badanych osób odczuwało wielokrotnie dolegliwości w klatce
piersiowej, ale tylko polowa z nich (30%) zgłosiła się z tego powodu do lekarza.
Prawie taki sam odsetek osób badanych wiązał te dolegliwości z wykonywanym
wysiłkiem fizycznym jak i ze stresem (19,3% vs. 18,7%).
U 36% badanych zawał był pierwszym objawem choroby niedokrwiennej serca.
Poza klasycznymi czynnikami ryzyka w badanej grupie stwierdzono duŜe nasilenie
występowania czynników środowiska pracy, o udowodnionym, negatywnym wpływie
na układ krąŜenia. Była to ekspozycja na hałas, pyły i czynniki chemiczne, z których
kaŜdy dotyczył ok. 30% badanych osób. Stres związany z pracą odczuwało aŜ 60%
badanych osób, w tym bardzo duŜy poziom stresu podawało 18,7% osób.
Większość badanych-59,7% osób wiązało zawał z napięciem emocjonalnym i
stresem a 31% osób wiązało zawał z wysiłkiem fizycznym. AŜ 74% badanych osób
nie miało świadomości, Ŝe czynniki które występują w ich pracy zawodowej mogą
negatywnie wpływać na ich samopoczucie i zdrowie.