12125 Woodcrest Executive Drive, Suite 100. St Louis, MO 63141

UPRAWA SOI W STANACH ZJEDNOCZONYCH
BARDZIEJ NIŻ DOTYCHCZAS SPRZYJA ZACHOWANIU RÓWNOWAGI
Kimball Nill
Dyrektor ds. Technicznych
Amerykańskie Stowarzyszenie Plantatorów Soi
(U.S. Soybean Export Council)
St. Louis, Missouri
Amerykańscy plantatorzy soi udowadniają, że jest możliwa nienaruszająca równowagi
ekologicznej uprawa roślin na szeroką skalę. Od wielu lat Amerykańskie Stowarzyszenie
Plantatorów Soi (ASA) – często wspólnie z Amerykańskim Ministerstwem Rolnictwa
(USDA) – pomaga amerykańskim farmerom uprawiać soję z zastosowaniem
zrównoważonych metod uprawy (tzn. bez straty netto górnej warstwy gleby, bez utraty
żyzności i przy zużyciu możliwie najmniejszej ilości paliwa).
W tym celu ASA i USDA wydały w 1998 roku podręcznik dla amerykańskich
plantatorów soi pod tytułem: Soybean Management & the land: A best management
practices handbook for growers („Uprawa soi i ziemia: podręcznik najlepszych praktyk
uprawnych dla plantatorów”). Opisując różne techniki uprawy, autorzy zachęcają do
stosowania technik uprawy konserwującej (np. uprawa zerowa lub uprawa uproszczona,
w których orka i mechaniczna kultywacja gleby stosowane do kontroli chwastów zostają
całkowicie lub częściowo zastąpione użyciem herbicydów)1.
Wprowadzenie w 1996 roku nasion soi otrzymanych biotechnologicznie, odpornych na
herbicydy, całkowicie zmieniło sytuację związaną z wprowadzaniem uprawy
konserwującej. Przed rokiem 1996 metoda ta mogła być stosowana jedynie przez
niektórych farmerów amerykańskich (np. na niektórych szerokościach geograficznych, na
niektórych typach farm). Tymczasem do roku 1998 (tzn. pierwszego roku, w którym była
dostępna duża ilość materiału siewnego otrzymanego biotechnologicznie) stosowanie
uprawy konserwującej w zasadzie się ustabilizowało.
Badania przeprowadzone w 2001 roku przez Amerykańskie Stowarzyszenie Plantatorów
Soi wykazały, że większość spośród 500 tys. amerykańskich plantatorów soi przyjęło
metody uprawy konserwującej wskutek wprowadzenia odpornych na herbicydy odmian
nasion soi otrzymanych biotechnologicznie, szczególnie z uwagi na fakt, że uprawa
konserwująca tych odmian nasion jest w zdecydowanie bardziej możliwa do
zrealizowania.
12125 Woodcrest Executive Drive, Suite 100. St Louis, MO 63141-5009 – USA
Phone : (314) 576-1770, Fax: (314) 576-2786, Email : [email protected]
W latach 1998–2001 zakres stosowania uprawy konserwującej w przypadku soi wzrósł
radykalnie: w porównaniu z uprawą zerową – o 50%, a uprawą uproszczoną – o 33% dla
całkowitej produkcji soi w Stanach Zjednoczonych2. Od 2001 roku zastosowanie metod
uprawy konserwującej, a także otrzymanych biotechnologicznie odmian soi stale rośnie.
Farmerzy amerykańscy mogą teraz wysiewać nasiona soi o wiele gęściej – w odległości
10 cali (ok. 25 cm) zamiast 30 cali (ok. 76 cm), jak przy uprawie tradycyjnej. Stosując
odporne na herbicydy odmiany otrzymane biotechnologicznie, farmerzy wiedzą, że
kontrola zachwaszczenia jest tak niezawodna, iż nie muszą już zostawiać miejsca między
rzędami, by umożliwić mechaniczną kontrolę chwastów (jak przy uprawie tradycyjnej).
Wcześniej uprawa zerowa zawsze niosła ze sobą ryzyko, że niesprzyjające warunki
pogodowe doprowadzą do „wymknięcia się chwastów spod kontroli”, a w konsekwencji
do konieczności zastosowania kultywacji mechanicznej między rzędami roślin, aby
usunąć chwasty, które się „wymknęły”.
Uprawa oparta na niewielkiej odległości między rzędami roślin i nasionach soi
otrzymanych biotechnologicznie ma dodatkową zaletę. W roku 2003, podczas groźnej
suszy w Stanach Zjednoczonych, uprawa soi z zastosowaniem niewielkiej odległości
między rzędami i bez metod mechanicznych umożliwiła zachowanie wilgotności gleby
wystarczającej do uzyskania plonu (było to możliwe, ponieważ gleba między rzędami
roślin była ocieniona). Jednocześnie soja uprawiana na przyległych polach przy
zastosowaniu metod tradycyjnych uległa całkowitemu zniszczeniu. Najlepsze dostępne
praktyki uprawy zostały zatem dodatkowo ulepszone dzięki roślinom otrzymanym
biotechnologicznie i będą one nadal udoskonalane w przyszłości.
Wyniki badań opublikowane w roku 2000 przez grupę badaczy w składzie: G. Phillip
Robertson, Eldor A. Paul i Richard R. Harwood z Michigan State University
(Uniwersytet Stanowy w Michigan) wykazują, że uprawa zerowa redukuje wpływ
współczesnego rolnictwa na globalne ocieplenie klimatu o 88 procent3.
Tempo globalnego ocieplania klimatu (tzn. zakładanego wzrostu średniej temperatury na
Ziemi spowodowanego działalnością człowieka) zwiększa się wskutek tych rodzajów
działalności, w wyniku których do atmosfery uwalnia się większa ilość dwutlenku węgla
(„gaz cieplarniany”). Jednakże stosowanie w szerszym zakresie uprawy zerowej lub
uproszczonej, ułatwione dzięki odpornym na herbicydy roślinom3 otrzymanym
biotechnologicznie, zmniejsza zawartość netto dwutlenku węgla w atmosferze poprzez
wiązanie go z glebą uprawną. W miarę wzrostu zawartości węgla w glebie, gleba jest w
stanie wchłonąć większe opady deszczu, jednocześnie zmniejszjąc ilość wody
spływającej z pól4.
12125 Woodcrest Executive Drive, Suite 100. St Louis, MO 63141-5009 – USA
Phone : (314) 576-1770, Fax: (314) 576-2786, Email : [email protected]
Nowoczesne rolnictwo kontroluje zachwaszczenie bądź przez kultywację mechaniczną,
bądź stosując herbicydy. Problem zachwaszczenia występuje w różnym nasileniu, w
zależności od miejsca, ale plantatorzy soi i kukurydzy stosujący jedynie kultywację
mechaniczną (np. farmy ekologiczne w Stanach Zjednoczonych) muszą spulchniać
ziemię kultywatorem do czternastu razy w ciągu jednego okresu wegetacyjnego5. Dla
porównania, w metodach uprawy zerowej lub uproszczonej stosuje się odpowiednio
jeden i dwa do czterech mechanicznych cyklów spulchniania. Sprzyja to zmniejszeniu
erozji gleby (pod wpływem wiatru i wody) nawet o ponad 90procent6.
Kiedy farmer przechodzi z intensywnej uprawy zmechanizowanej na uprawę zerową lub
uproszczoną, populacja dżdżownic w glebie rośnie wprost proporcjonalnie do stopnia
zaniechania mechanicznych metod uprawy7. Jak wspomniano powyżej, ta sama zmiana w
metodach produkcji pomaga również usuwać dwutlenek węgla z atmosfery ziemskiej,
ponieważ unikanie nadmiernie zmechanizowanej kultywacji gleby pozwala naturalnie
występującym w glebie i rozwijającym się na korzeniach roślin grzybom produkować
glomalinę – białko, które wychwytuje węgiel wchłaniany przez rośliny i wiąże go w
glebie.
Glomalina pomaga również w zwiększeniu żyzności gleby, działając jak swego rodzaju
„klej” zlepiający ze sobą cząsteczki gleby, co sprzyja tworzeniu się pod powierzchnią
przestrzeni, dzięki którym woda, tlen i korzenie roślin mogą przenikać przez glebę.
Występowanie glomaliny jest jedną z podstawowych różnic między żyzną ziemią
uprawną a jałowym piaskiem pustyni8.
Jeszcze jednym skutkiem przejścia na uprawę zerową lub uproszczoną jest redukcja
procesu zbijania się gleby. Jest ona możliwa, ponieważ nie ma już potrzeby poruszania
się po polu ciężkimi maszynami używanymi do kultywacji i większe bryłki gleby nie są
rozdrabniane przez kultywację mechaniczną i abrazję. Korzyść ta, płynąca z uprawy
zrównoważonej, sprawia, że dane pole uprawne jest w stanie wchłonąć więcej wody
opadowej, przy niewielkiej ilości lub braku wody spływającej z pola9.
Po raz pierwszy w historii rolnictwa duzi plantatorzy w Stanach Zjednoczonych (tzn. na
obszarze70 mln akrów) zwiększają ilość górnej warstwy gleby na swoich polach w
danym okresie wegetacyjnym.
Od dawna było to marzeniem rolników, jednak do jego realizacji konieczne było
wprowadzenie otrzymanych biotechnologicznie nasion soi odpornych na herbicydy (jak
również otrzymanych tymi samymi metodami nasion kukurydzy i bawełny, które
uprawia się na danym polu w ramach płodozmianu).
12125 Woodcrest Executive Drive, Suite 100. St Louis, MO 63141-5009 – USA
Phone : (314) 576-1770, Fax: (314) 576-2786, Email : [email protected]
Plantatorzy soi w Stanach Zjednoczonych od dawna stosowali najlepsze i najbardziej
wydajne z dostępnych im systemów zarządzania uprawami. Otrzymane
biotechnologicznie nasiona soi odporne na herbicydy stały się kolejnym narzędziem w
systemach zarządzania uprawami roślin. Technologia ta nie tylko zapewnia wzrost
plonów – jest także metodą sprawdzoną i sprzyja zachowaniu równowagi ekologicznej,
jednocześnie umożliwiając farmerom amerykańskim podniesienie wartości ich ziemi
uprawnej oraz środowiska, w którym pracują i żyją.
Wrzesień 2005 r.
Bibliografia:
1. SOYBEAN MANAGEMENT & THE LAND: A BEST MANAGEMENT
PRACTICES HANDBOOK FOR GROWERS
1998 American Soybean
Association (ASA) and U.S. Department of Agriculture (USDA)
2. ASA STUDY CONFIRMS ENVIRONMENTAL BENEFITS OF BIOTECH
SOYBEANS, November 12. 2001 at http://www.soygrower.org/ctstudy/, and
Nonpoint Source News-Notes, (pub. By EPA) January, 2003, p. 16-17
3. G. Phillip Robertson, et al, Greenhouse Gases in Intensive Agriculture:
Contributions of Individual Gases To The Radiative Forcing Of The Atmosphere
Science, September 15, 2000, p. 1922-1925
4. Soybean Digest, January, 1999, p. 42; and Farm Chemicals, August, 2000, p. 22
and ACHIEVEMENTS IN PLANT BIOTECHNOLOGY, 1999, p. 5
5. ORGANIC GROWER SPENDS MANY HOURS ON HIS TRACTOR, Soybean
Digest, March, 2000, p. 38
6. Soybean Digest, January, 2000, p. 40 and Soybean Digest, September, 1999, p. 14
7. HEALTHY SOIL BOOSTS YIELDS, Corn & Soybean Digest, October, 2003, p.
28-29 and Farm Industry News, March, 1998, p. 40 and Agra Europe, April 7,
2000, p. A4 and Seed Today, August, 2002, p. 29
8. NUTRIENT KNOWLEDGE, Farm Industry News, September/October, 1999, p.
11 and SCIENTIST CREDITS GLOMALIN FOR SOIL ORGANIC MATTER,
and SCIENTIST CREDITS GLOMALIN FOR SOIL ORGANIC MATTER, Seed
& Crops Digest, March/April, 2003, p. 15
9. STUDY DEMONSTRATES NEGATIVE EFFECTS OF SOIL COMPACTION
ON CORN YIELDS, Commercial Agriculture, May, 2001, p. 4
12125 Woodcrest Executive Drive, Suite 100. St Louis, MO 63141-5009 – USA
Phone : (314) 576-1770, Fax: (314) 576-2786, Email : [email protected]