docprogram zdrowotny - Urząd Miasta Racibórz
download 
Reklamacja Transkrypt
program zdrowotny - Urząd Miasta Racibórz
Załącznik do Uchwały Nr XV/214/2012 Rady Miasta Racibórz z dnia 22 lutego 2012 r. PROGRAM ZDROWOTNY ,,REHABILITACJA LECZNICZA DLA OSÓB CHORYCH ORAZ KOMPLEKSOWA REHABILITACJA, TERAPIA, OPIEKA, PIELĘGNACJA DZIECI I MŁODZIEŻY NIEPEŁNOSPRAWNEJ MIESZKAJĄCEJ NA TERENIE GMINY RACIBÓRZ W LATACH 2012 - 2016” okres realizacji programu 2012 - 2016 autor programu URZĄD MIASTA RACIBÓRZ ul. Stefana Batorego 6 47-400 Racibórz 1. Opis problemu zdrowotnego a. problem zdrowotny Program zdrowotny ,,REHABILITACJA LECZNICZA DLA OSÓB CHORYCH ORAZ KOMPLEKSOWA REHABILITACJA, TERAPIA, OPIEKA, PIELĘGNACJA DZIECI I MŁODZIEŻY NIEPEŁNOSPRAWNEJ MIESZKAJĄCEJ NA TERENIE GMINY RACIBÓRZ W LATACH 2012-2016” dotyczy osób z przewlekłymi i pourazowymi schorzeniami narządów ruchu, układu kostnego i mięśniowego, centralnego układu nerwowego, obwodowego układu nerwowego, m.in.: zapalenie stawów (reumatoidalne, młodzieńcze, przewlekłe, reaktywne, łuszczycowe, zesztywniające zapalenie kręgosłupa), zmiany zapalne stawów o podłożu metabolicznym – dna moczanowa, przewlekłe zapalenie kręgosłupa szyjnego, zespół bolesnego barku, zespół bolesnego łokcia, zapalenie okołostawowe ścięgien, torebki stawowej i mięśni, zespół fibromialgii (choroby reumatyczne tkanek miękkich), choroba zwyrodnieniowa stawów, choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa, choroba Sudecka, osteoporoza, zwichnięcie i skręcenie urazowe stawów, uszkodzenie łąkotki, naderwanie i uszkodzenie więzadeł, ścięgien i mięśni, ostrogi piętowe, rwa kulszowa i barkowa, martwica kości, stany po leczeniu operacyjnym (stawy biodrowe, barkowe, kolanowe), stany po leczeniu operacyjnym kręgosłupa, stany poudarowe mózgu, stany pourazowe kończyn, przewlekłe i podostre stany zapalne nerwów obwodowych, mięśniobóle, nerwobóle, neuralgie, przykurcze, zwalczanie przewlekłego i patologicznego bólu (zachowawczo), zwalczanie odruchowej i ośrodkowej spastyczności mięśni w procesie rehabilitacji neurologicznej. Schorzenia powodujące różne rodzaje dysfunkcji, nierzadko występują również wśród dzieci i młodzieży. Powodem tego stanu rzeczy są m.in. wady wrodzone, choroby przewlekłe, wypadki lub urazy. 1 Dzieci i młodzież niepełnosprawna wyróżnia się potrzebą udzielania specjalnej kompleksowej pomocy zarówno w sferze psychicznej jak i fizycznej. Dotyczy to także osób niepełnosprawnych intelektualnie i ruchowo do ukończenia 25 roku życia posiadających orzeczenie o niepełnosprawności. Program stanowi uzupełnienie świadczeń gwarantowanych, finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Zasadność prowadzenia i finansowania przez samorząd terytorialny programu ukierunkowanego na kompleksową terapię i rehabilitację osób niepełnosprawnych, w tym również dzieci i młodzież, wynika z niewystarczających środków na pokrycie faktycznego zapotrzebowania w tym zakresie, określonych kontraktem z NFZ. Część programu jest kierowana zwłaszcza do dzieci korzystających ze świadczeń w Ośrodku Dziennego Pobytu, Rehabilitacji i Edukacji Dzieci Niepełnosprawnych przy Raciborskim Centrum Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, ale również innych wymagających wielospecjalistycznego wspomagania rozwoju – na podstawie skierowania lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) lub poradni specjalistycznej. W ramach programu zaplanowano następujące etapy: wykonywanie zabiegów z zakresu kinezyterapii i fizykoterapii w warunkach ambulatoryjnych i domowych dla osób chorych oraz prowadzenie indywidualnych i grupowych form terapii i stymulacji rozwoju dziecka (terapii rewalidacyjnej, terapii funkcjonalnej, codziennych zabiegów i czynności pielęgnacyjno‐opiekuńczych, zabaw i gier zespołowych), wspieranie rodziny dziecka niepełnosprawnego, szkoleń terapeutycznych dla rodziców i udzielanie im szczegółowych wskazówek, co do metod i technik pielęgnacji, opieki, stymulacji rozwoju i usprawniania. b. epidemiologia Program zdrowotny ,,REHABILITACJA LECZNICZA DLA OSÓB CHORYCH ORAZ KOMPLEKSOWA REHABILITACJA, TERAPIA, OPIEKA, PIELĘGNACJA DZIECI I MŁODZIEŻY NIEPEŁNOSPRAWNEJ MIESZKAJĄCEJ NA TERENIE GMINY RACIBÓRZ W LATACH 2012-2016” oparto na priorytetach zdrowotnych ustalonych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 21 sierpnia 2009 r. (Dz.U. Nr 137, poz. 1126), mając szczególnie na uwadze wczesną diagnozę, terapię i rehabilitację a także zmniejszenie przedwczesnej zachorowalności i ograniczenie negatywnych skutków przewlekłych schorzeń układu kostno – stawowego, ograniczenie skutków urazów powstałych w wyniku wypadków (w szczególności poprzez skuteczną rehabilitację osób poszkodowanych), a także zmniejszenie zachorowalności, przedwczesnej umieralności i łagodzenia skutków chorób centralnego i obwodowego układu nerwowego, poprawa jakości i skuteczności opieki zdrowotnej nad matką, noworodkiem i dzieckiem do lat 3, zapobieganie najczęstszym problemom zdrowotnym i zaburzeniom rozwoju fizycznego i psychospołecznego dzieci i młodzieży objętych obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki oraz kształcących się w szkołach ponadgimnazjalnych do ich ukończenia, rozwój opieki długoterminowej, ze szczególnym uwzględnieniem kompensowania utraconej sprawności. 2 Epidemiologia niektórych schorzeń objętych programem zdrowotnym została opracowana na podstawie danych ogólnych oraz danych uzyskanych od SPZOZ Raciborskie Centrum Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, który udziela świadczeń zdrowotnych dla mieszkańców gminy. Choroba / schorzenie reumatoidalne zapalenie stawów Epidemiologia Epidemiologia (dane ogólne) (dane lokalne) Częstość występowania waha się od około 5% pacjentów 0,5% do 1,5%. Częściej dotyczy Gabinetów Rehabilitacji kobiet niż mężczyzn – w proporcji 3:1. Choroba pojawia się w 30 – 55 roku życia. Skutkuje postępującą niesprawnością. Prawie u połowy chorych obserwuje się znacznie pogorszoną funkcjonalność w ciągu 10 lat trwania choroby. (2010 International Association for the Study of Pain) młodzieńcze zapalenie stawów zesztywniające zapalenie kręgosłupa dna moczanowa zapalenie okołostawowe ścięgien, torebki stawowej i mięśni choroby reumatyczne tkanek miękkich (zespół bolesnego barku, zespół bolesnego łokcia, ostrogi piętowe, zespół fibromialgii) choroba zwyrodnieniowa stawów Występuje do 16 roku życia. Występuje szczególnie u mężczyzn. Początek przypada na 15-30 rok życia. (Balneologia Polska; 68-78, „Miejsce fizjoterapii w reumatologii”, Włodzimierz Samborski) Występuje częściej u mężczyzn (90%) między 40-50 rokiem życia. Często współistnieje z otyłością, cukrzycą, chorobą wieńcową, nadciśnieniem tętniczym (Balneologia Polska; 68-78, „Miejsce fizjoterapii w reumatologii”, Włodzimierz Samborski) Bardzo rzadkie przypadki około 1 % pacjentów Gabinetów Rehabilitacji około 0,5% pacjentów Gabinetów Rehabilitacji około 3% pacjentów Gabinetów Rehabilitacji Czynnikami predysponującymi są: zaawansowany wiek, wady budowy, wady postawy, częste przeciążenia, mikrourazy, a także czynniki psychologiczne. Fibromialgia występuje około 9krotnie częściej u kobiet. (Balneologia Polska; 68-78, „Miejsce fizjoterapii w reumatologii”, Włodzimierz Samborski) Na wystąpienie choroby mają wpływ czynniki ryzyka ogólne (zaawansowany wiek, predyspozycje 3 około 14% pacjentów Gabinetów Rehabilitacji około 20% pacjentów Gabinetów Rehabilitacji choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa choroba Sudecka genetyczne, otyłość) oraz miejscowe, takie jak np.: niestabilność stawu, wrodzony lub nabyty nieprawidłowy kształt stawu, uraz, szczególny rodzaj aktywności fizycznej (Balneologia Polska; 68-78, „Miejsce fizjoterapii w reumatologii”, Włodzimierz Samborski) Na wystąpienie choroby mają wpływ czynniki ryzyka ogólne (zaawansowany wiek, predyspozycje genetyczne, otyłość), oraz miejscowe, takie jak np.: uraz, szczególny rodzaj aktywności fizycznej (Balneologia Polska; 68-78, „Miejsce fizjoterapii w reumatologii”, Włodzimierz Samborski) Występuje z taką samą częstotliwością u obu płci, może pojawić się w każdym wieku, także w dzieciństwie. Przeważnie zajęta jest kończyna górna (59%). Najczęstszą przyczyną jest złamanie kończyny. około 15% pacjentów Gabinetów Rehabilitacji około 1% pacjentów Gabinetów Rehabilitacji (2007-2010 Wydawnictwo Lekarskie PZWL,”Zespół algodystroficzny”) osteoporoza Osteoporoza występuje głównie u kobiet po menopauzie i u mężczyzn w podeszłym wieku, ale może również dotknąć nawet dzieci. W Polsce choruje ok. 7% kobiet w wieku 45-54 lata, około 25% kobiet w wieku 65-74 lata i aż 50% kobiet w wieku 75-84 lata. około 1% pacjentów Gabinetów Rehabilitacji (abc Zdrowie.pl, „Epidemiologia osteoporozy”, lekarz Anna Zielińska, 2009) udar mózgu W Polsce według raportu zespołu ekspertów Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Udaru Mózgu (NPPiLUM) z 1999 roku rejestruje się 60 000 nowych udarów rocznie. Zapadalność w Polsce jest przy tym podobna jak w innych krajach europejskich, tzn. wynosi około 177 przypadków na 100 000 mężczyzn i 125 na 100 000 kobiet. Znacznie gorzej przedstawia się umieralność z powodu udaru, wynosząca 106 na 100 000 dla mężczyzn i 79 na 100 000 dla kobiet, co należy do najwyższych 4 około 25% pacjentów Gabinetów Rehabilitacji wskaźników w Europie. Równie niekorzystny jest współczynnik niepełnosprawności chorych, którzy przeżyli udar mózgu. Podczas gdy w krajach wysoko rozwiniętych około 50% chorych pozostaje niepełnosprawnymi, w Polsce współczynnik ten wynosi 70%. następstwa wypadków, urazów, itp. inne około 14% pacjentów Gabinetów Rehabilitacji około 1% pacjentów Gabinetów Rehabilitacji W zajęciach Ośrodka Dziennego Pobytu, Rehabilitacji i Edukacji Dzieci Niepełnosprawnych będącym komórką organizacyjną SPZOZ Raciborskie Centrum Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych uczestniczy 20 osób (dzieci i młodzież). Poniższy wykres obrazuje rodzaje schorzeń uczestników, wśród których najbardziej liczną grupę stanowią osoby z mózgowym porażeniem dziecięcym – 42%, zespołem Downa – 24%, zaburzeniami zachowania o różnej etiologii – 14%, padaczką – 10%, a najmniej liczną osoby z autyzmem – 4%, wodogłowiem – 3%, innymi zaburzeniami rozwojowymi, również - 3%. mózgoweporażenie dziecięce zespół Downa zaburzenia zachowania o różnej etiologii padaczka autyzm wodogłowie inne zaburzenia rozwojowe Rys.1. Procentowy udział uczestników Ośrodka Dziennego Pobytu wg rodzaju schorzeń c. populacja podlegająca jednostce samorządu terytorialnego i populacja kwalifikująca się do włączenia do programu 5 Racibórz to miasto i gmina położona w południowo - zachodniej części Polski, w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, nad rzeka Odrą. Powierzchnia miasta zajmuje 75,01 km2. Liczba ludności na dzień 31 grudnia 2011 r. wynosiła 54 157 osób, a gęstość zaludnienia – 723 osoby/km2. Na przełomie ostatnich lat stale spada liczba ludności, co obrazuje poniższy schemat graficzny. Sytuacja taka spowodowana jest głównie poprzez ujemny przyrost naturalny, jak również z uwagi na migracje ludzi młodych za granicę oraz większych miast z powodów zarobkowych. ludność ogółem w tys. 58 000 56 000 54 000 52 000 5 7 4 1 -5 1 1 2 0 4 2 5 1 2 9 5 6 1 0 6 4 8 4 4 6 -5 1 0 2 0 -5 0 9 2 0 -5 0 8 2 0 -5 0 7 2 0 Rys. 2. Struktura ludności Miasta Racibórz w latach 2007-2011 (Źródło : Urząd Miasta Racibórz) W celu określenia wielkości populacji kwalifikującej się do włączenia do programu zdrowotnego wykorzystano dane z ewidencji ludności Urzędu Miasta Racibórz oraz dane z SPZOZ Raciborskie Centrum Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, dotyczące ilości procedur oraz zabiegów rehabilitacyjnych w latach poprzednich (tab. 2-3) Według klasyfikacji ekonomicznych grup wiekowych w Raciborzu dominuje ludność w wieku produkcyjnym, która stanowi obecnie 66,04% całej populacji. 17,55% to ludność w wieku przedprodukcyjnym natomiast 16,41% w wieku poprodukcyjnym. Jak wynika z przedstawionych danych z tabeli poniżej, wzrasta procentowy udział osób w wieku poprodukcyjnym, przy jednoczesnym spadku ilości mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym. Jest to tzw. zjawisko „starzenia się” społeczeństwa, zbieżne z ogólną tendencją występującą tak w Polsce jak i w Europie. Rok 2007 2008 2009 Wiek przedprodukcyjny 18,02 17,51 17,07 6 Wiek produkcyjny Wiek poprodukcyjny 66,48 66,64 66,66 15,50 15,85 16,27 2010 2011 17,96 17,55 66,21 66,04 15,83 16,41 Tab.1. Podział mieszkańców Raciborza według klasyfikacji ekonomicznych grup wiekowych w procentach Z danych uzyskanych z Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Rybniku wynika, wg stanu na rok 2011, że na terenie gminy Racibórz mieszka 95 dzieci w wieku od 0 do 16 roku życia, posiadających orzeczenie o niepełnosprawności oraz 75 osób pomiędzy 16 a 25 roku życia z orzeczonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz 33 ze znacznym stopniem niepełnosprawności (rys. 2) orzeczenie o niepełnosprawności umiarkowany st. niepełnosprawności znaczny st. niepełnosprawności Rys.2. Struktura orzeczeń wydanych przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Rybniku mieszkańcom Raciborza w wieku 0-25 d. obecne postępowanie w omawianym problemie zdrowotnym ze szczególnym uwzględnieniem gwarantowanych świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych W SPZOZ Raciborskie Centrum Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, dla którego Gmina Racibórz jest organem założycielskim funkcjonuje poradnia rehabilitacyjna i gabinety rehabilitacji, które realizują świadczenia zdrowotne w ramach umów zawartych z NFZ oraz gminą Racibórz. Pacjenci są kierowani na zabiegi rehabilitacyjne przez lekarza POZ lub lekarza specjalistę. LICZBA ZABIEGÓW AMBULATORYJNYCH FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW GMINY RACIBÓRZ W LATACH 2008 2011 2009 2010 2011 2008 L.p. Rodzaj zabiegu Liczba Liczba Liczba Liczba zabiegów zabiegów zabiegów zabiegów 1 kinezyterapia 2075 1190 1540 883 2 masaż 4356 2010 1690 1159 3 masaż limfatyczny 223 350 70 210 4 elektrostymulacja 200 90 120 110 7 5 jonoforeza 659 310 340 292 6 diadynamic 1685 750 630 540 7 sollux 567 470 290 90 8 ultradźwięki 1956 1040 1230 1069 9 prądy Treberta 70 150 0 20 10 pole magnetyczne 1140 580 650 558 11 krioterapia 1588 1050 780 537 12 fonoforeza 540 270 110 159 13 TENS 1010 280 580 429 14 galwanizacja 10 100 0 20 15 prądy interferecyjne 240 100 100 243 16 laseroterapia miejscowa 1240 1050 820 845 LICZBA ZABIEGÓW DOMOWYCH FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW GMINY RACIBÓRZ W LATACH 2008 2011 3074 1 kinezyterapia 1970 2850 3370 2 masaż 3 elektrostymulacja 1760 2100 2580 1590 10 200 10 0 Tab.2. Rodzaj i liczba wykonanych zabiegów fizjoterapeutycznych w latach 2008-2011 w Gabinetach Rehabilitacji SPZOZ RCRON. Rodzaje zabiegów 2008 2009 2010 2011 Kinezyterapia 4045 4040 4910 3957 Masaż 6339 4460 4340 2959 Fizykoterapia 10915 6790 5660 4912 RAZEM 21299 15290 14910 11828 Tab. 3. Łączna liczba zabiegów fizjoterapeutycznych wykonanych w latach 2008 - 2011 w Gabinetach Rehabilitacji SPZOZ RCRON. 8 Lata 2008 2009 2010 2011 Liczba osobodni w ODP 2917 3270 3183 3188 Tab. 4. Liczba osobodni wykorzystanych przez dzieci objęte stałą terapią w Ośrodku Dziennego Pobytu, Rehabilitacji i Edukacji SPZOZ RCRON w latach 2008-2011 e. uzasadnienie potrzeby wdrożenia programu Potrzeby mieszkańców gminy Racibórz w zakresie korzystania z zabiegów fizjoterapeutycznych od wielu lat przekraczają możliwości ich zaspokojenia. Na terenie miasta Racibórz umowy z zakresu rehabilitacji leczniczej realizuje 5 podmiotów działalności leczniczej ( 4 NZOZ oraz 1 SPZOZ). Kontrakty podpisywane przez NFZ z placówkami prowadzącymi rehabilitację leczniczą na terenie gminy nie pozwalają uniknąć długiego okresu oczekiwania na udzielenie świadczenia. Z tego powodu Gmina Racibórz finansuje świadczenia rehabilitacyjne udzielane przez SPZOZ RCRON, dla którego samorząd gminy jest organem założycielskim. Po wejściu w życie ustawy o działalności leczniczej, aby móc kontynuować taką działalność na rzecz mieszkańców należy opracować i wdrożyć program zdrowotny. Rehabilitacja to działanie, którego celem jest przywrócenie człowiekowi funkcji, sprawności utraconych w przebiegu choroby lub wad rozwojowych i wrodzonych lub niesienie ulgi w dolegliwościach i cierpieniu. Podstawowym środkiem leczenia uprawniającego jest kinezyterapia, która obejmuje całość zagadnień związanych z leczeniem ruchem. Ruch jako środek leczniczy ma zdolność oddziaływania na wszystkie narządy organizmu. Do zadań kinezyterapii należy przywrócenie pełnej sprawności fizycznej, jeśli jest to możliwe w danym schorzeniu lub maksymalnej sprawności fizycznej w przypadku schorzeń przewlekłych i pozostawiających pewne zmiany nieodwracalne. Pomocniczym czynnikiem w usprawnianiu leczniczym jest fizykoterapia. Stosuje się ją przed, w czasie albo po ruchowych ćwiczeniach leczniczych. Terapia dzieci i młodzieży niepełnosprawnej powinna opierać się na szeroko pojętym i długofalowym oddziaływaniu rehabilitacyjnym i terapeutycznym. Odpowiednio dobrana kompleksowa terapia, opieka pielęgnacja dzieci niepełnosprawnych w powiązaniu z rehabilitacją leczniczą pomaga zabezpieczyć potrzeby rozwojowe dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Dzieci w ramach programu będą objęte kompleksową, ciągłą i systematyczną rehabilitacji prowadzoną metodami neurofizjologicznymi . Każde dziecko w programie objęte będzie także opieką w szczególności lekarza specjalisty rehabilitacji medycznej, fizjoterapeuty, logopedy, neurologopedy, psychologa, oligofrenopedagoga terapeuty zajęciowego. Dzieci i młodzież niepełnosprawna będzie korzystała z kinezyterapii biernej i czynnej, prowadzona będzie także terapia Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborn. Metody te 9 będą wykorzystywane w terapiach indywidualnych jak i w terapiach grupowych. Dzieci i młodzież niepełnosprawna będzie mogła korzystać z zabiegów wspomagających proces rehabilitacji, m.in.: hipoterapia, dogoterapia, terapia zajęciowa, arteterapia, rekreacja, zajęcia sportowe. Rehabilitacja logopedyczna prowadzona będzie dla dzieci, młodzieży u których mowa nie rozwinęła się lub rozwinęła w stopniu uniemożliwiającym prawidłową komunikację z otoczeniem. Logopeda i pedagog specjalny opracują i wdrożą dla danej osoby niepełnosprawnej indywidualny program terapii. Zajęcia logopedyczne prowadzić będzie także neurologopeda mający przygotowanie do pracy z niemowlętami. Każde zajęcia w gabinecie logopedycznym rozpoczynać i kończyć się będą ćwiczeniami relaksacyjnymi połączonymi z zabawą lub muzyką. Do wybranej grupy osób skierowana będzie nauka komunikacji alternatywnej i wspomaganej. Zostaną do niej wybrane osoby, które odbyły już indywidualną terapię logopedyczną i są gotowe, poprzez komunikację alternatywną lub wspomaganą, pełniej funkcjonować w środowisku, zgłaszając swoje potrzeby i decydując o sobie. Pedagog specjalny prowadzić będzie zajęcia z osobami z niepełnosprawnością intelektualną. Pozwoli to oddziaływać (bodźcować) na różne zmysły, poznawania struktury, kolorów różnych przedmiotów, praca z konkretami w czasie zajęć z oligofrenopedagogiem rozwija nie tylko motorykę, ale także kojarzenie (myślenie abstrakcyjne) u osób z niedomogami intelektualnymi. Istotnym celem projektu jest pomoc rodzicom dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w w codziennym życiu. Umożliwi to rodzicom m.in. wykonywanie pracy zawodowej. Ponadto w czasie pobytu w placówce dziecko pozostając pod opieką specjalistów poznaje, rozwija i doskonali umiejętności w zakresie działalności artystycznej oraz samodzielności. Dziecko nauczy się wiary we własne siły, poczucia bezpieczeństwa, nauczy się współdziałać w grupie, przebywać w gronie rówieśników, z którymi może się bawić kształcąc swoje umiejętności. Prowadzone będą zajęcia indywidualne oraz grupowe, których celem jest: rozwijanie umiejętności twórczych dzieci niepełnosprawnych, poprawę funkcjonowania układu zmysłów i reagowania na bodźce z otoczenia, usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej i poziomu graficznego. Pozwoli to tworzyć dla dziecka niepełnosprawnego sposobu komunikacji, który ułatwi aktywny udział w życiu społecznym i kształcenie u dziecka samodzielnego radzenia sobie z przedmiotami i czynnościami życia codziennego. Specjalistyczna kadra zapewni dzieciom fachową opiekę, zorganizuje zajęcia, dodatkowo zapewni pomoc w zaspakajaniu potrzeb fizjologicznych, karmieniu bądź w przygotowaniu dla dziecka posiłku, rozebraniu i ubieraniu oraz zapewni prawidłową pielęgnację. Właściwe rozpoznanie potrzeb osoby niepełnosprawnej i rodziny, jest punktem wyjścia do podjęcia właściwych oddziaływań terapeutycznych. W ramach pobytu dziennego realizator programu zapewnia dzieciom i młodzieży w wieku od 0 do 25 roku życia, w szczególności: 1) badania i porady lekarskie, 2) leczenie, 3) rehabilitację leczniczą, 10 4) pielęgnację i opiekę, 5) diagnostykę: psychologiczną, logopedyczną, pedagogiczną, 6) specjalistyczne formy terapii: medycznej, psychologicznej, logopedycznej, pedagogicznej, 7) udzielanie świadczeń pozostających w bezpośrednim związku ze świadczeniami zdrowotnymi: a) prowadzenie szkoleń i instruktażu dla rodziców (opiekunów) dzieci i młodzieży w zakresie stosowania indywidualnego programu rehabilitacyjnego w oparciu o aktualną ocenę psychoruchową, b) terapię psychologiczną, pedagogiczną rodziców (opiekunów) dzieci i młodzieży korzystającej ze świadczeń zdrowotnych RCRON, c) konsultacje, szkolenia i instruktaż personelu RCRON w zakresie stosowanych metod rehabilitacyjnych i terapeutycznych dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Program uwzględnia większy wymiar udzielania świadczeń zdrowotnych finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia oraz dodatkowe świadczenia niefinansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, w szczególności : opiekę, transport dzieci, hipoterapię, dogoterapię, opiekę pielęgniarską, zajęcia rekreacyjno - sportowe. 2. Cele programu a. cel główny Poprawa stanu zdrowia mieszkańców gminy Racibórz, głównie poprzez polepszenie jakości życia oraz przywracanie sprawności, a także ograniczanie negatywnych skutków choroby i niepełnosprawności. b. cele szczegółowe usunięcie procesów chorobowych, zapobieganie nawrotom i postępowaniu choroby, usuwanie dolegliwości, zwalczanie bólu, zwalczanie stanów zapalnych, usprawnianie czynności poszczególnych narządów, zwiększanie siły mięśniowej, przywracanie prawidłowego zakresu ruchu, przywracanie prawidłowych stereotypów ruchowych, przywracanie odpowiedniej elastyczności i długości tkankom okołostawowym, stwarzanie optymalnych możliwości gojenia się struktur, przy istniejących, niemożliwych do usunięcia zmianach chorobowych, osiągnięcie możliwie najlepszego stanu funkcjonalnego, hamowanie odruchów patologicznych, normalizacja napięcia mięśniowego, zwłaszcza w obrębie mięśni posturalnych, poprzez hamowanie aktywności patologicznej, wibrację, docisk, 11 ułatwianie wykonywania ruchów wg prawidłowych wzorców funkcjonalnych poprzez stymulację punktów kluczowych, do których zaliczamy głowę, obręcz barkową i obręcz biodrową, dostarczanie wrażeń sensorycznych do ośrodkowego układu nerwowego w taki sposób, aby mogły one być wykorzystane w celowym działaniu, czyli reakcjach adaptacyjnych służących do wykonywania określonych czynności, czy przyjmowania określonej pozycji ciała, poprawa jakości przesyłania i organizacji informacji sensorycznej, dostarczanie kontrolowanej ilości bodźców sensorycznych: przedsionkowych, proprioceptywnych i dotykowych tak, aby dziecko odpowiadało reakcją poprawiającą integrację tych bodźców, torowanie nowej drogi nerwowej i zastąpienie nią uszkodzonej ścieżki, powstałej w wyniku uszkodzenie OUN, doznanie i kształtowanie prawidłowego wzorca chodu, korygowanie wad postawy i przywracanie symetrii ciała, normalizacja napięcia mięśniowego, przeciwdziałanie przykurczom i ograniczeniom ruchomości stawowej, poprawa koordynacji wzrokowo-ruchowej, relaksacja i obniżenie pobudliwości nerwowej, profilaktyka schorzeń kręgosłupa, profilaktyka wad postawy, poprawa poczucia pewności grawitacyjnej, stymulowanie zmysłu równowagi, poprawa wydolności, koordynacji, zwiększanie aktywności części ciała nie objętych procesem chorobowym, eliminowanie defektów chodu, nauka prawidłowego obciążania stóp, nauka prawidłowego przenoszenia ciężaru ciała, nauka wykorzystywania pomocy ortopedycznych podczas chodu, zmniejszanie spastyczności, przeciwdziałanie powstawaniu przykurczy, zapobieganie zesztywnieniu stawów, zapobieganie powstawaniu obrzęków, uzyskanie pełnej biernej ruchomości stawowej, poprawa ruchomości stawu w możliwym do wyćwiczenia zakresie ruchu, likwidacja ograniczeń zakresu ruchu, zwiększenie zakresu ruchomości w stawach, polepszenie ukrwienia mięśni, wzmocnienie ścięgien, likwidowanie barier powodujących ograniczenie ruchomości, rozluźnienie mięśni, poprawa siły mięśniowej palców dłoni, poprawa sprawności wykonywania czynności dłońmi, doskonalenie koordynacji i współpracy palców, doskonalenie szybkości i sprawności pracy palców, poprawa zakresów ruchomości w obrębie palców, nauka lub doskonalenie ruchów mimicznych twarzy, poprawa siły mięśni twarzy, poprawa koordynacji mięśni mimicznych, ułatwianie mowy, żucia, połykania, 12 poprawa krążenie i trofiki mięśni, utrzymanie elastyczności mięśni, rozluźnienie nadmiernie napiętych mięśni lub aktywizacja mięśni osłabionych poprzez dobór odpowiedniej techniki, usprawnianie przewodzenia nerwowego, dostarczanie bodźców eksteroceptywnych, pionizacja, inne. W zakresie kompleksowej terapii, opieki, pielęgnacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej dodatkowo: usprawnienie czynności samoobsługowych, kształtowanie sposobów porozumiewania się, pobudzanie działania poszczególnych zmysłów i ich integracja, doskonalenie i usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej, przyzwyczajanie do zmiany miejsca pobytu oraz pracy z inną osobą, zapewnianie poczucia bezpieczeństwa, przełamywanie lęku i oporu przed kontaktem z otoczeniem, skupianie uwagi na elementach świata zewnętrznego, rozpoznawanie i reagowanie na osoby bliskie i osoby obce, usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz grafomotoryki, wydłużanie czasu skupienia uwagi na czynnościach, zabawkach, przedmiotach, akceptacja dotyku i głaskania głowy, rąk, pochwały, aprobata zmian w zachowaniu, współpraca oraz współdziałanie podczas zajęć i zabaw, rozwijanie funkcji poznawczych, usprawnienie motoryki artykulacyjnej, kształtowanie prawidłowego toru oddechowego, pobudzanie do mówienia, nawiązywanie kontaktu pozawerbalnego, usprawnianie ogólnorozwojowe, rozwijanie mowy biernej i czynnej, rozwijanie mowy biernej, nawiązywanie kontaktu sensorycznego, wzmocnienie integracji sensorycznej, usprawnienie odruchów żucia i połykania, niwelowanie negatywnych emocji, usprawnienie motoryki małej, usprawnienie motoryki aparatu mowy, zmniejszanie niedowładu mm twarzy i jamy ustnej, usprawnienie praksji oralnej i kinestezji, korekcja zaburzonych głosek, podnoszenie wyrazistości mowy, rozwijanie komunikacji pozawerbalnej –komunikacja alternatywna. usprawnienie praksji oralnej, uczenie rozumienia mowy, bogacenie słownictwa biernego, pobudzanie do rozwoju mowy czynnej, doskonaleniu samoobsługi, udział w zajęciach porządkowych, wdrażaniu do współżycia i działania w grupie, 13 rozwijanie mowy poprzez rozmowy ukierunkowane, słuchanie prostych poleceń i odpowiednie reagowanie, rozwijanie działalności plastycznej poprzez zastosowanie różnych technik, nauka samodzielnego rozbierania się i ubierania, mycia, załatwiania potrzeb fizjologicznych, kształtowanie potrzeby czystości, nauka nawiązywania współpracy, wiadomość własnego ciała i przestrzeni, rozróżnianie stronności ciała, poznanie schematu własnego ciała, odreagowanie napięć, rozwijanie umiejętności poznawania bliższego i dalszego otoczenia, uspołecznianie dzieci, usprawnianie fizyczne, aktywizacja, poprawa stanu fizycznego, kształtowanie uwagi kierowanej oraz poprawa koncentracji uwagi, zmniejszenie odruchu bólowego w wyniku rozluźnienia mięśni i koncentracji psychiki, zwiększenie poczucia własnej wartości oraz rozszerzenia kręgu zainteresowań, doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej, rozwijanie motoryki małej, kształcenie zmysłu estetycznego, rozróżnianie kolorów wraz z ich nazewnictwem, rozwijanie wyobraźni, uwrażliwianie muzyczne (słuchanie, śpiewanie, granie), rozróżnianie dźwięków natury i z życia codziennego, rozpoznawanie instrumentów muzycznych na bazie dźwięków lub gestykulacji, nauka melodii, piosenek, polisensoryczne poznawanie otoczenia, stymulację bodźcami, nauka myślenia przyczynowo-skutkowego, rozwijanie języka oraz nazewnictwa, nauka pożądanych zachowań społecznych, poszerzanie wiedzy o otaczającym świecie, poprawa sprawności fizycznej i psychicznej, rozwijanie orientacji, uzupełnianie wiadomości oraz umiejętności podejmowania decyzji, wprowadzanie pojęcia i poczucia sprawiedliwości, podporządkowania oraz zasad, inne. c. oczekiwane efekty Oczekiwanym efektem jest realizacja celów wymienionych powyżej dzięki zastosowaniu fizykoterapii i kinezyterapii, oddziaływaniu terapeutycznym oraz leczeniu farmakologicznym. Celem głównym omawianego projektu jest ograniczenie negatywnych skutków choroby oraz niepełnosprawności u dzieci i młodzieży poprzez rozwijanie indywidualnej samodzielności i społecznych kompetencji, a celami szczegółowymi: kompleksowe, terapeutyczne wspomaganie rozwoju dzieci; zapobieganie wtórnemu upośledzaniu się 14 dzieci; zapobieganie patologizacji życia rodzinnego; integracja dzieci niepełnosprawnych z otoczeniem społecznym (stale wzbogacanie i poszerzanie przestrzeni życiowej dzieci); wspieranie rodzin dzieci niepełnosprawnych. Program będzie realizowany od 2012 roku, zostaną nim objęte dzieci i młodzież w wieku od 3 roku życia (w wyjątkowych sytuacjach młodsze) do czasu zakończenia edukacji szkolnej. Program jest skierowany zwłaszcza do osób chorych w szczególności na schorzenia wymienione w opisie problemu zdrowotnego – niezależnie od wieku oraz do dzieci i młodzieży niepełnosprawnej wymagającej wielospecjalistycznego wspomagania rozwoju – na podstawie skierowania lekarza POZ lub lekarza poradni specjalistycznej. W części programu skierowanego do dzieci planuje się następujące etapy: prowadzenie indywidualnych i grupowych form terapii i stymulacji rozwoju dziecka (terapii rewalidacyjnej, terapii funkcjonalnej, codziennych zabiegów i czynności pielęgnacyjno ‐ opiekuńczych, zabaw i gier zespołowych), realizowanie programów wsparcia rodziny dziecka niepełnosprawnego – szkolenia terapeutyczne dla rodziców, udzielanie rodzicom szczegółowych wskazówek, co do metod i technik pielęgnacji, opieki, stymulacji rozwoju i usprawniania dziecka. d. mierniki efektywności odpowiadające celom programu liczba pacjentów skierowanych do udziału w programie w poszczególnych latach, liczba wykonanych zabiegów, liczba pacjentów deklarujących poprawę zdrowia, sprawności, zmniejszenia odczuwanego bólu po leczeniu, liczba pacjentów deklarujących utrzymanie stałego stopnia choroby, dolegliwości przed i po zastosowaniu leczenia, liczba procedur wykonanych u dzieci objętych rehabilitacją, terapią i opieką, liczba osobodni. 3. Adresaci programu ( populacja programu ) a. oszacowanie populacji, której włączenie do programu jest możliwe Dane uzyskane ze sprawozdań z działalności SPZOZ RCRON pozwalają na oszacowanie populacji do objęcia programem zdrowotnym „Rehabilitacja lecznicza dla osób chorych oraz kompleksowa rehabilitacja, terapia, opieka, pielęgnacja dzieci i młodzieży niepełnosprawnej mieszkającej na terenie Gminy Racibórz w latach 2012 – 2016”. Lata 2008 2009 2010 2011 Liczba pacjentów w Gabinetach Rehabilitacji 729 412 510 405 15 Tab. 5. Liczba pacjentów przyjętych w SPZOZ RCRON w ramach gabinetów rehabilitacji w latach 2008-2011 Średnio na jednego pacjenta w ciągu roku przypadało 30 zabiegów. Rocznie ponad 100 pacjentów objęto rehabilitacją domową, gdzie wykonano ok. 5000 zabiegów. Do udziału w programie będzie uprawniony każdy mieszkaniec gminy, który uzyska skierowanie od lekarza specjalisty lub lekarza POZ. Szacuje się udział około 500 mieszkańców gminy rocznie, przyjmując średnio 30 zabiegów na jednego pacjenta. b. tryb zapraszania do programu Udział w programie nastąpi po uzyskaniu skierowania. Skierowanie wystawia: lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, lekarz specjalista rehabilitacji ogólnej lub rehabilitacji medycznej, lub rehabilitacji w chorobach narządu ruchu, lekarz specjalista chirurgii ortopedycznej, lub chirurgii urazowo – ortopedycznej, lekarz specjalista ortopedii i traumatologii, lub ortopedii i traumatologii narządu ruchu, lekarz ze specjalizacją I stopnia w zakresie chirurgii ortopedycznej, lub chirurgii urazowo – ortopedycznej, lekarz ze specjalizacją I stopnia ortopedii i traumatologii, lekarz ze specjalizacją I stopnia rehabilitacji narządu ruchu, rehabilitacji ogólnej lub rehabilitacji medycznej, lekarz w trakcie specjalizacji z rehabilitacji medycznej lub ortopedii i traumatologii narządu ruchu. Uczestnik programu, który uzyskał skierowanie od lekarza POZ lub specjalisty powinien je zarejestrować nie później niż 30 dni od jego wystawienia. Skierowanie na zabiegi rehabilitacyjne dla osób chorych powinno zawierać w szczególności: pieczęć nagłówkową ZOZ-u, imię, nazwisko, adres zamieszkania uczestnika programu, rozpoznanie w języku polskim, opis dysfunkcji narządu ruchu, deficytu neurologicznego lub innej przyczyny kierowania na rehabilitację, informację o chorobach przebytych i współistniejących oraz innych czynnikach (np. wszczepiony rozrusznik lub metal w ciele pacjenta, przyjmowanie niektórych leków) mogących mieć wpływ na proces rehabilitacji, zlecone zabiegi fizjoterapeutyczne wraz z określeniem okolicy ciała, ewentualnej strony (prawa, lewa) oraz liczbę poszczególnych zabiegów w cyklu, pieczęć i podpis lekarza kierującego oraz datę wystawienia skierowania. Skierowanie na rehabilitację w ramach pobytu dziennego dzieci i młodzieży powinno zawierać w szczególności: pieczęć nagłówkową ZOZ-u, imię, nazwisko, adres zamieszkania uczestnika programu, rozpoznanie w języku polskim, przyczyny i cel kierowania na rehabilitację, pieczęć i podpis lekarza kierującego oraz datę wystawienia skierowania. 16 4. Organizacja programu a. części składowe, etapy i działania organizacyjne zarejestrowanie się pacjenta ze stosownym skierowaniem, przeprowadzenie wywiadu i wypełnienie formularza wywiadu (wzór formularza wywiadu stanowi załącznik nr 1 do programu), ocenę i opis stanu funkcjonalnego pacjenta przed rozpoczęciem rehabilitacji, podjęcie decyzji o udziale pacjenta w programie, dokonanie przez osobę wyznaczoną przez realizatora programu odpowiedniej adnotacji na skierowaniu, zaplanowanie postępowania rehabilitacyjnego (fizjoterapeutycznego), stanowiącego integralną część fizjoterapii, które realizuje cel skierowania na rehabilitację i jest zgodne z tym skierowaniem lub realizacja zabiegów zleconych na skierowaniu, wypełnienie ankiety ewaluacyjnej przez pacjenta przed przystąpieniem i po zakończeniu programu (wzór ankiety stanowią załączniki nr 2 i 3 do programu), wykonywanie zabiegów rehabilitacyjnych według zaleceń i wskazań lekarskich, końcowa ocena i opis stanu funkcjonalnego pacjenta po zakończeniu cyklu rehabilitacyjnego dokonana przez personel i dołączona do dokumentacji pacjenta. b. planowane interwencje: Kinezyterapia: Ćwiczenia w obciążeniu stawów kończyn i kręgosłupa. Ćwiczenia czynne stawów kończyn i kręgosłupa. Ćwiczenia czynno – bierne i bierne. Ćwiczenia ogólno kondycyjne, ogólno usprawniające, izometryczne. Nauka czynności lokomocyjnych. Masaż. Pionizacja. Fizjoterapia: Elektroterapia: Jonoforeza – zabieg polegający na wprowadzeniu do tkanek siłami pola elektrycznego jonów działających leczniczo. Zastosowanie: w leczeniu zwyrodnieniowych i zapalnych schorzeń narządów ruchu, w uszkodzeniach nerwów, w miejscowych zaburzeniach ukrwienia tkanek, Galwanizacja, Diadynamik, IDD – zabieg stymulujący mięśnie, łagodzący ból. Pomaga w chorobach nerwów obwodowych, a także przy dolegliwościach reumatycznych, zmniejsza napięcie mięśniowe. Zastosowanie: leczenie zespołów bólowych kręgosłupa, nerwobólach, chorobie zwyrodnieniowej stawów, stanach pourazowych, zanikach mięśni 17 z nieczynności, porażeniu obwodowego nerwu twarzowego, półpaśca, odmrożeń, obrzęków. Interdyn, Interdynamic – prądy interferencyjne średniej częstotliwości, w wyniku zastosowania następuje poprawa ukrwienia, działa przeciwbólowo, wpływa na autonomiczny układ nerwowy. Zastosowanie: choroby zwyrodnieniowe stawów, stany pourazowe, choroby reumatologiczne, neuralgie i zapalenia nerwów, choroba Sudecka. TENS (przezskórna elektrostymulacja nerwów) – metoda leczenia przewlekłych dolegliwości bólowych. Elektrostymulacja – zabieg z wykorzystaniem prądu o małej częstotliwości w celu pobudzenia mięśni. Zastosowanie: niedowłady, zaniki i osłabienie mięśni, stany po podrażnieniu mięsni lub po zdjęciu opatrunku, choroby układu nerwowo – mięśniowego, choroby układu krążenia. Prądy Träberta – prąd jednokierunkowy o średniej częstotliwości, o działaniu przeciwbólowym, zmniejszającym napięcie mięśni oraz przekrwiennym. Zastosowanie: nerwobóle, mięśniobóle, zmiany zwyrodnieniowe stawów kończyn i kręgosłupa, stany pourazowe, zaburzenia krążenia obwodowego. Magnetoterapia: Magnetronic – terapia pulsującym polem magnetycznym niskiej częstotliwości. Zastosowanie: stany pourazowe, choroby reumatyczne, stany pooperacyjne, problemy geriatryczne, choroby centralnego i obwodowego systemu nerwowego. Laseroterapia: Laser biostymulujący – zastosowanie: w leczeniu bólu kręgosłupa, po urazach narządów ruchu, po operacjach, w stanach wymagających gojenia ubytków tkankowych, w leczeniu zespołu Sudecka, w chorobie zwyrodnieniowej stawów, w gośćcu tkanek miękkich. Światłolecznictwo: Sollux – leczenie światłem, promieniowaniem widzialnym i podczerwonym. Zastosowanie: łagodzenie bólu, łagodzenie stanów zapalnych, przyspieszenie gojenia ran. Ultrasonoterapia: Ultradźwięki, ultrafonoforeza – zabiegi wykorzystując fale ultradźwiękowe mające na celu poprawienie ukrwienia, zmniejszenie napięcia mięśniowego, przyspieszenie gojenia tkanek po przebytych urazach, uśmierzenie bólu. Fonoforeza polega na wprowadzeniu przez skórę za pomocą ultradźwięków leków w postaci żelu. Termoterapia: Krioterapia miejscowa – leczenie zimnem polegające na przyłożeniu przy pomocy specjalnego aplikatora bardzo niskiej temperatury, która dostarczana jest do miejsca zmienionego chorobowo. Inne Oddziaływanie rehabilitacyjno – terapeutyczne u dzieci i młodzieży porady i badania lekarskie, rehabilitacja ruchowa, 18 terapia psychologiczna, terapia logopedyczna, terapia zajęciowa, terapia edukacyjna, opieka pielęgniarki i opiekunki, muzykoterapia, aromaterapia, stymulacja sensoryczna, arteterapia, hipoterapia, dogoterapia, rekreacja, zajęcia sportowe, prowadzenie szkoleń i instruktażu dla rodziców dzieci i młodzieży w zakresie stosowania indywidualnego programu rehabilitacyjnego w oparciu o aktualną ocenę psychoruchową, terapię pedagogiczną rodziców dzieci i młodzieży korzystającej ze świadczeń zdrowotnych, konsultacje, szkolenia i instruktaż w zakresie stosowanych metod rehabilitacyjnych i terapeutycznych dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, inne. c. kryteria i sposób kwalifikacji uczestników Do udziału w programie może być zakwalifikowany pacjent, który jest mieszkańcem gminy Racibórz, zgłosił się z odpowiednim skierowaniem. Decyzję o udziale w programie pacjenta podejmuje osoba wyznaczona przez realizatora program. Grupy schorzeń kwalifikujące do udziału w cyklach terapeutycznych dla dzieci i młodzieży: z grupy wysokiego ryzyka ciążowo-porodowego, z wrodzonymi wadami rozwojowymi układu nerwowego (np. przepukliny oponowordzeniowe, małogłowie, wrodzone wodogłowie), z chorobami metabolicznymi układu nerwowego, z zaburzeniami koordynacji ruchowej pochodzenia centralnego; z zespołem mikrozaburzeń czynności mózgu (z wyłączeniem zespołów nadpobudliwości psychomotorycznej), z zespołami aberracji chromosomów (w tym z zespołem Downa), z trwałymi dysfunkcjami aparatu ruchu (w tym dziecięce porażenie mózgowe, miopatie, zaniki nerwowo - mięśniowe, następstwa chorób urazowych i zapalnych OUN), z zaburzeniami integracji sensorycznej, z nieprawidłowym rozwojem psychomotorycznym o ustalonej lub bez ustalonej etiologii, z wrodzonymi wadami rozwojowymi wielu układów. 19 d. zasady udzielania świadczeń w ramach programu Pacjenci mogą korzystać ze świadczeń w dni powszednie od poniedziałku do piątku w godzinach przedpołudniowych i popołudniowych, według harmonogramu zaproponowanego przez realizatora programu, zatwierdzonego przez Prezydenta Miasta Racibórz. W ramach gabinetów rehabilitacji w cyklu terapeutycznym do 10 dni zabiegowych nie więcej jednak niż pięć zabiegów dziennie. O liczbie cykli terapeutycznych dla jednego pacjenta w ciągu roku decyduje lekarz wystawiający skierowanie. O długości cykli terapeutycznych dla dzieci i młodzieży w ciągu roku decyduje osoba wyznaczona przez realizatora program. Zabiegi fizjoterapeutyczne muszą odbywać się pod nadzorem co najmniej magistra fizjoterapii. e. sposób powiązania działań programu ze świadczeniami zdrowotnymi finansowanymi ze środków publicznych Program stanowi uzupełnienie świadczeń gwarantowanych, finansowanych z budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia. Zasadność prowadzenia i finansowania przez samorząd terytorialny programów ukierunkowanych na kompleksową terapię i rehabilitację osób niepełnosprawnych, w tym również dzieci i młodzieży, wynika z niewystarczających środków na pokrycie faktycznego zapotrzebowania w tym zakresie, określonych kontraktem z NFZ. f. sposób zakończenia udziału w programie i możliwości kontynuacji otrzymywania świadczeń zdrowotnych przez uczestników programu, jeżeli istnieją wskazania O zakończeniu udziału w programie decyduje lekarz ZOZ-u realizującego program, po rozważeniu wskazań i ewentualnych przeciwwskazań do udziału pacjenta w programie. g. bezpieczeństwo planowanych interwencji Wszystkie zaplanowane interwencje znajdują się w katalogu świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 sierpnia 2009 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1145). Świadczenia gwarantowane udzielane są zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, z wykorzystaniem metod diagnostyczno – terapeutycznych innych niż stosowane w medycynie niekonwencjonalnej, ludowej lub orientalnej. h. kompetencje/warunki niezbędne do realizacji programu 20 Warunki lokalowe: wejście do obiektu wyposażone w dojazdy oraz dojścia dla osób niepełnosprawnych ruchowo, poręcze i uchwyty w węzłach sanitarnych, w obiekcie co najmniej jedno pomieszczenie higieniczno – sanitarne dla pacjentów, dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych ruchowo, gabinet wyposażony w zestaw do udzielania pierwszej pomocy. Wymagania dotyczące personelu: technik fizjoterapii, fizjoterapeuta, magister fizjoterapii. Wyposażenie do zabiegów fizykoterapeutycznych wymagane w miejscu udzielania świadczeń: zestaw do elektroterapii z osprzętem, ampa IR lub IR/UV, zestaw do magnetoterapii, zestaw do ultradźwięków, zestaw do biostymulacji laserowej. Wyposażenie sali kinezyterapii: stół rehabilitacyjny, drabinki rehabilitacyjne, materace gimnastyczne, rotory do ćwiczeń kończyn górnych i kończyn dolnych, UGUL lub inny system spełniający jego rolę, stół lub tablica do ćwiczeń manualnych ręki, cykloergometr. Wymagane warunki dotyczące pomieszczeń: zabiegi światłolecznictwa i elektrolecznictwa powinny być udzielane w osobnych pomieszczeniach. i. dowody skuteczności planowanych działań Zabiegi proponowane w programie są metodami sprawdzonymi i stosowanymi od wielu lat. Istnieje wiele opracowań przeprowadzonych badań dotyczących skuteczności zabiegów fizjoterapeutycznych, gdzie wykazuje się znaczną poprawę zdrowia i jakości życia pacjentów. 21 5. Koszty a. koszty jednostkowe 1. Koszty jednostkowe Zabiegi Szacunkowa liczba zabiegów /rok Koszt jednostkowy PLN brutto Wartość zabiegów w roku 2012 PLN brutto WARUNKI AMBULATORYJNE 1. kinezyterapia 1 275 9,00 11 475,00 2. masaż 1 500 11,00 16 500,00 3. masaż limfatyczny 150 13,00 1 950,00 4. elektrostymulacja 100 7,50 750,00 5. jonoforeza 300 5,50 1 650,00 6. diadynamic 1000 4,50 4 500,00 7. sollux 300 3,50 1050,00 8. ultradźwięki 1000 6,50 6 500,00 9. prądy Treberta 50 4,50 225,00 700 6,50 4 550,00 700 9,00 6 300,00 100 8,00 800,00 400 4,50 1 800,00 1 000 6,50 6 500,00 RAZEM WARUNKI AMBULATORYJNE 64 550,00 10. pole magnetyczne 11. krioterapia 12. fonoforeza 13. TENS 14. laseroterapia miejscowa 1. kinezyterapia 2 000 18,00 36 000,00 2. masaż 2 000 22,00 44 000,00 RAZEM 80 000,00 144 500,00 OGÓŁEM W kosztach poszczególnych zabiegów w ramach rehabilitacji leczniczej dla osób chorych uwzględniono: sprzęt (konserwacja i naprawa), amortyzację, medyczne środki czystości wynagrodzenia pracowników, energię elektryczną koszty wody, kanalizacji, ogrzewania, prania, 22 W kosztach osobodni w ośrodku dla dzieci uwzględniono: sprzęt (konserwacja i naprawa), amortyzacja, zużycie materiałów, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia pracowników, pozostałe koszty, transport dzieci (eksploatacja pojazdu), Koszt osobodnia wyceniono na 125 zł. b. planowane koszty całkowite Koszty realizacji zabiegów w warunkach ambulatoryjnych i domowych wynoszą 144 500,00zł. Koszty całkowite realizacji 4500 osobodni w ośrodku rehabilitacji dla dzieci wynoszą 562 500,00zł. W związku z powyższym wyliczeniem kosztów na rok kalendarzowy, zakładając 1 % wzrost kosztów realizacji programu określa się całkowity koszt programu na 3 606 408,00 zł, tj. : Planowany koszt realizacji programu w latach 2012-2016 : 2012 707 000 2013 714 070 2014 721 210 2015 728 422 2016 735 706 c. źródła finansowania, partnerstwo Podział kosztów z uwzględnieniem źródła finansowania w poszczególnych latach realizacji programu. Rok Koszt programu Źródło finansowania % 2012 707 000 Gmina 100 2013 714 070 Gmina 100 2014 721 210 Gmina 100 2015 728 422 Gmina 100 2016 735 706 Gmina 100 d. argumenty przemawiające za tym, że wykorzystanie dostępnych zasobów jest optymalne Koszty realizacji programu wyliczono na podstawie danych z lat poprzednich, opierając się na przykładzie prowadzenia rehabilitacji w SPZOZ RCRON. Liczbę zabiegów ustalono szacunkowo. Koszty jednostkowe ustalono wykorzystując dane wykazane w sprawozdaniach 23 dotyczących rozliczania umowy na świadczenie usług zdrowotnych z zakresu rehabilitacji osób chorych oraz rehabilitacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Koszty na realizację programu są zaplanowane w optymalnej wysokości, gwarantującej szeroki dostęp do programu dla wszystkich potencjalnych pacjentów. W poprzednich latach koszty realizacji powyższych zadań wynosiły : Przeznaczenie środków 2008 2009 2010 2011 Gabinety Rehabilitacji 136 215,00 148 520,00 168 231,60 134 045,80 Ośrodek Dziennego Pobytu 511 500,00 546 480,00 582 608,40 586 051,20 RAZEM 647 715,00 695 000,00 750 840,00 720 097,00 6. Monitorowanie i ewaluacja a. ocena zgłaszalności do programu Zgłaszalność do programu ocenia się na podstawie liczby pacjentów zgłoszonych do udziału w programie. Realizator programu jest zobowiązany do informowania Prezydenta Miasta Racibórz o liczbie pacjentów objętych programem na dzień 31 grudnia w terminie do 31 stycznia następnego roku. b. ocena jakości świadczeń w programie Jakość świadczeń w programie oceniają pacjenci w ankiecie ewaluacyjnej wypełnianej przed i po zakończeniu cyklu terapeutycznego. Na podstawie ankiet zostaje opracowany raport roczny przedstawiany Prezydentowi Miasta Racibórz według stanu na dzień 31 grudnia w terminie do 31 stycznia następnego roku. c. ocena efektywności programu Ocena efektywności programu będzie dokonana po zakończeniu programu tj. według danych na dzień 31 grudnia 2016 r., w terminie do 31 stycznia 2017 r. Ocenę sporządza realizator programu na podstawie raportów ewaluacyjnych oraz ankiet zebranych od pacjentów, a także lokalnych danych epidemiologicznych. 7. Okres realizacji programu Realizację programu przewiduje się na lata 2012 – 2016. 24 Zał. Nr 1 do Programu Zdrowotnego Formularz wywiadu lekarskiego przeprowadzonego na potrzeby programu zdrowotnego REHABILITACJA LECZNICZA MIESZKAŃCÓW GMINY RACIBÓRZ Imię i nazwisko …………………………………………………………………………………… Wywiad:……………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………. Rozpoznanie…………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Dolegliwości ………………………………………………………………………………………................... …………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………. Choroby współistniejące: TAK NIE TAK NIE choroba zakrzepowo - zatorowa nadciśnienie tętnicze rozrusznik serca ostre stany zapalne choroba nowotworowa padaczka stany podgorączkowe gruźlica Inne …………………………………… ciąża niewydolność serca nadczynność tarczycy Zła tolerancja zabiegu(ów) rehabilitacyjnego(ych) ………………………………………………………………. …………………………………… (podpis pacjenta) Adnotacja lekarza: …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …….………………………………… (podpis lekarza) 25 Zał. Nr 2 do Programu Zdrowotnego Ankieta ewaluacyjna dla pacjenta objętego częścią programu zdrowotnego REHABILITACJA LECZNICZA DLA OSÓB CHORYCH A. Wypełnia fizjoterapeuta Imię i nazwisko ……………………………………………………………………………………..…………... Rozpoznanie ……………………………………………………………..…………………………………… Zlecone zabiegi ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… B. Wypełnia pacjent Proszę określić zaznaczając „x” (początek zabiegów) lub „•” (koniec cyklu zabiegów) natężenie dolegliwości wg skali od 0 do 10, gdzie 0 oznacza brak dolegliwości, a 10 najsilniejsze natężenie dolegliwości jakie dotychczas wystąpiło. Dolegliwość 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Ból Ograniczona ruchomość Osłabiona siła mięśni Zaburzenie czucia (drętwienie, mrowienie, pieczenie) Obrzęk Zmiany skórne Niesprawność fizyczna Inne ……………………………………………….. (podpis pacjenta) 26 Zał. Nr 3 do Programu Zdrowotnego Ankieta ewaluacyjna dla pacjenta objętego częścią programu zdrowotnego KOMPLEKSOWA REHABILITACJA, TERAPIA, OPIEKA, PIELĘGNACJA DZIECI I MŁODZIEŻY NIEPEŁNOSPRAWNEJ A.Wypełnia lekarz Imię i nazwisko ……………………………………………………………………………………..…………... Rozpoznanie ……………………………………………………………..…………………………………… Zlecone zabiegi ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… B. Wypełnia rodzic/opiekun Proszę określić zaznaczając „x” (początek cyklu) i „•” (koniec cyklu ) oceniając zakresu sprawności wg skali od 0 do 10, gdzie 0 oznacza stan w dniu rozpoczęcia cyklu , a 10 w dniu zakończenia. Stan optymalny (oczekiwany) oceniamy liczbą 10. Zakres oceny 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Sprawność motoryczna Ograniczona ruchomość Osłabiona siła mięśni Przykurcze Samoobsługa Funkcje poznawcze Komunikowanie się Inne ……………………………………………….. (podpis rodzica/opiekuna) 27
