Kluski z makiem

Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych
w dniu 14.12 2012 r. w kategorii „Gotowe dania i potrawy”
Krótko krojone kluski wymieszane z masą makową oraz z widocznymi rodzynkami,
kawałkami orzechów włoskich i skórki pomarańczowej. Masa makowa koloru
ciemnobrązowego z białymi kluskami i widocznymi brązowymi rodzynkami,
jasnopomarańczowymi kawałkami skórki z pomarańczy oraz jasnobrązowymi kawałkami
orzechów.
„Do kujawskich, tradycyjnych potraw zaliczany był i jest przede wszystkim żur, kluski
kartoflane, zupa na kwasie od kapusty i kilka potraw wigilijnych, m.in. takich jak kluski
z makiem, kapusta z fasolą i smażone betki, czyli grzyby” (D. Kalinowska, „Wokół
pomorskiej kuchni”, praca zbiorowa pod redakcją B. Nowina-Sroczyńskiej). Według
ludowych wierzeń mak jest symbolem płodności, a każda młoda dziewczyna powinna
w Wigilię trzeć mak w celu rychłego wyjścia za mąż. Ponadto spożywany na Wigilię
Bożego Narodzenia miał zapewnić szczęście. Mak posiada witamy A, C, D, E, B3,
które wzmacniają odporność, a także zawiera sporo wapnia oraz błonnika, kwasu
linolowego i oleinowego. Do przygotowania klusek z makiem na początku należało
z mąki pszennej, jaj oraz soli „zagnieść ciasto, rozwałkować, pokroić w drobne paski.
Ugotować w osolonym wrzątku. Mak zalewamy wrzątkiem, doprowadzamy
do wrzenia i odstawiamy na 12 godz. Odcedzamy na sicie. Dwukrotnie mielimy,
następnie ucieramy pałką w makutrze, dodając stopniowo rozpuszczony prawdziwy
miód, pokrojone orzechy i 2 łyżki stopionego masła” (Wywiad etnograficzny
przeprowadzony z mieszkańcami Bronisławia). Niektóre gospodynie przygotowaną
masę makową dodatkowo podsmażały przez około 15 minut dla uzyskania lepszego
smaku i aromatu. Na koniec kluski mieszano z ostudzoną masą i stawiano
na wigilijny stół. Do dnia dzisiejszego w Bronisławiu (powiat radziejowski) i okolicach
ta potrawa przygotowywana jest w tradycyjny, niezmienny sposób. Szczególnie
widoczne jest to przy przygotowywaniu przez gospodynie odpowiednich składników
masy makowej, bez użycia gotowych półproduktów dostępnych obecnie na rynku.
Dzięki kontynuowaniu tradycji, kluski z makiem jeszcze przez wiele lat będą gościć
na stołach mieszkańców Kujaw.