Pracodawco! Nie zawsze musisz udzielić urlopu na

Pracodawco! Nie zawsze musisz udzielić urlopu na żądanie!
Zgodnie z art. 167 KP pracodawca ma obowiązek udzielić na żądanie pracownika i w
terminie przez niego wskazanym, nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym.
Takie żądanie pracownik może zgłosić najpóźniej w dniu urlopu. Pracodawca może dookreślić, np.
w regulaminie pracy, sposób informowania przez pracownika o korzystaniu z urlopu, jednak
wymagania te nie mogą kolidować z kodeksowym uprawnieniem żądania urlopu w dniu jego
rozpoczęcia.
Urlop na żądanie, choć jest częścią urlopu wypoczynkowego (wykorzystany pomniejsza
jego wymiar), ma jednak swoiste cechy charakterystyczne. U podstaw jego wprowadzenia legło
umożliwienie pracownikowi skorzystania z urlopu w sytuacji dla niego wcześniej nieprzewidzianej,
stąd okoliczności generujące udzielenie urlopu na żądanie musi cechować nagłość i
akcydentalność. Oznacza to, że jeśli jeśli pracownik, mimo braku kodeksowego obowiązku
podawania przyczyn, uzasadni wniosek o urlop na żądanie nadzwyczajnymi i nagłymi powodami
oraz działanie to nie będzie stanowi nadużycia prawa, obowiązek pracodawcy udzielenia urlopu na
żądanie stanie się obowiązkiem bezwzględnym.
Jednakże, zgodnie z orzecznictwem SN, obowiązek ten nie zawsze ma charakter
bezwzględny. Reasumując poglądy orzeczeń z ostatnich lat, można wyszczególnić sytuacje, w
których zobowiązanie pracodawcy staje się obowiązkiem o charakterze względnym:
1. Urlop na żądanie jest częścią urlopu wypoczynkowego. Pracodawca, mając uprawnienie
odwołania pracownika z urlopu wypoczynkowego w razie zaistnienia nieprzewidzianych
okoliczności, analogicznie może też sprzeciwić się wykorzystaniu urlopu na żądanie i
zażądać obecności pracownika w pracy.
2. Pracodawca może, w sytuacjach wyjątkowych, nieuwzględnić wniosku pracownika o
udzielenie urlopu na żądanie, z powołaniem na nadużycie przez pracownika prawa
podmiotowego.
3. Złożenie wniosku przez pracownika później niż do chwili przewidywanego rozpoczęcia
pracy według obowiązującego go rozkładu czasu pracy również nie obliguje pracodawcy do
udzielenia urlopu na żądanie.
4. Jako że wymóg udzielenia urlopu na żądanie przez pracodawcę byłby zbędny, gdyby
czynność pracodawcy w każdym przypadku miałaby się ograniczać wyłącznie do akceptacji
wniosku pracownika, pracodawca może odmówić udzielenia urlopu ze względu na
szczególne okoliczności, które powodują, że jego zasługujący na ochronę wyjątkowy interes
wymaga obecności pracownika w pracy.
W związku z powyższym, zasadny jest postulat, aby pracownik uzasadniał wniosek o urlop
na żądanie wskazując nagłe i nieprzewidziane wcześniej przyczyny, dla których chce z niego
skorzystać. W przeciwnym razie może narazić się na potraktowanie wniosku o urlop na żądanie
jako wniosek o urlop wypoczynkowy i możliwość odmowy jego udzielenia, a także stworzy
możliwość przeciwstawienia słusznego interesu pracodawcy interesowi pracownika, tym samym
czyniąc zobowiązanie pracodawcy do udzielenia urlopu na żądanie obowiązkiem względnym.
Źródło:
Piotr Szybka, Obowiązek pracodawcy udzielenia pracownikowi urlopu na żądanie; Monitor Prawa Pracy nr 8/11,
wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2011, s. 408-411.