Koncepcja cyklu podręczników do nauki języka

Koncepcja cyklu podręczników
do nauki języka niemieckiego
alles klar – zakres podstawowy
Cykl podręczników alles klar – zakres podstawowy jest przeznaczony dla uczniów liceum ogólnokształcącego, liceum
profilowanego i technikum rozpoczynających naukę języka niemieckiego w wymiarze dwóch lub trzech godzin tygodniowo (w grupach kontynuujących naukę po gimnazjum można rozpocząć naukę od części 1b lub 2a). Podręcznik
przygotowuje do matury na poziomie podstawowym i prowadzi do poziomu B1 w Europejskim Opisie Systemu
Kształcenia Językowego. Cele, treści i założenia metodyczne są zgodne z podstawą programową, ESOKJ i założeniami
Europejskiego Portfolio Językowego.
Budowa cyklu
Komplet na każdy rok nauki składa się z dwóch książek ucznia, dwóch płyt CD i poradnika metodycznego dla nauczyciela.
Książka ucznia jest podzielona na dwie części (a i b). Każda z części jest przewidziana do realizacji w ciągu jednego
semestru i zawiera część podręcznikową i ćwiczeniową.
W części podręcznikowej znajdują się teksty do czytania i słuchania, zadania do tekstów, dialogi, wprowadzenie gramatyki i ćwiczenia fonetyczne. Ta część jest ilustrowana licznymi zdjęciami i rysunkami.
Część ćwiczeniowa służy usystematyzowaniu i utrwaleniu materiału zrealizowanego w części podręcznikowej.
Przeznaczona jest głównie do pracy samodzielnej ucznia i zawiera różnorakie ćwiczenia o zróżnicowanym stopniu trudności, w tym ćwiczenia leksykalne, gramatyczne oraz ćwiczenia rozwijające sprawność pisania. Zastosowana typologia
zadań przeciwdziała znużeniu i stymuluje motywację ucznia. W części ćwiczeniowej po każdym rozdziale znajduje się
zestawienie słownictwa przewidzianego do aktywnego opanowania wraz z polskim tłumaczeniem i konotacją oraz test
zaopatrzony w klucz i punktację. Test rozdziałowy umożliwia uczniowi samokontrolę i samoocenę, pomaga mu lepiej
przygotować się do testu kontrolnego na lekcji oraz rozwija jego samodzielność.
Słowniczek na końcu podręcznika zawiera pełen zestaw słownictwa występującego w poszczególnych zadaniach
i ćwiczeniach wraz z zapisem wymowy wyrazów obcego pochodzenia oraz konotacją.
W podręczniku znajduje się wiele propozycji projektów, które aktywizują i przygotowują młodzież do pracy w zespole. Książka
zachęca do korzystania z różnych źródeł informacji (internet, leksykony, encyklopedie, słowniki) i dokonywania selekcji
materiałów według określonych kryteriów wyboru. Podręcznik prezentuje także liczne strategie i techniki samodzielnego
uczenia się, które usprawniają proces nauki oraz uczą odpowiedzialności za proces uczenia się i własny rozwój.
Pracę z podręcznikiem ułatwiają odsyłacze do części ćwiczeniowej. Przy zagadnieniach gramatycznych są umieszczone
również odsyłacze do publikacji pomocniczej alles klar – Grammatik, w której uczeń znajdzie dalsze wyjaśnienia i ćwiczenia do zagadnień gramatycznych omawianych w podręczniku.
Płyty CD (a i b) zawierają nagrania dialogów, tekstów i piosenek do zadań sprawdzających rozumienie ze słuchu
znajdujących się w podręczniku oraz ćwiczenia fonetyczne.
Poradnik metodyczny dla nauczyciela zawiera rozkład materiału na jednostki lekcyjne, plan wynikowy, testy do
wszystkich rozdziałów, klucz do testów i książki ucznia, transkrypcję tekstów do słuchania, program nauczania,
przykładowe scenariusze lekcji do poszczególnych rozdziałów (do części podręcznikowej i ćwiczeniowej).
Podział materiału dydaktycznego
Materiał przewidziany na pierwszy rok nauki jest podzielony na 14 rozdziałów, po 7 w każdej części podręcznika.
Rozdziały składają się z 2–4 podrozdziałów i zawierają zadania typu maturalnego (zarówno do części ustnej, jak
i pisemnej) oraz ćwiczenia o podwyższonym stopniu trudności, przeznaczone do pracy z zainteresowanymi uczniami.
W zależności od poziomu klasy nauczyciel może przeznaczyć na realizację danej partii materiału więcej lub mniej godzin.
O tempie realizacji materiału i ostatecznej liczbie godzin lekcyjnych powinni zdecydować sami nauczyciele na podstawie
własnego doświadczenia oraz oceny poziomu wiedzy i potrzeb uczniów. Należy pamiętać o tym, że nie jest konieczna
realizacja każdego zadania lub ćwiczenia zaprezentowanego w podręczniku. W razie potrzeby nauczyciel może także
uzupełniać swoje lekcje materiałami dodatkowymi.
www.wsip.com.pl
5
Koncepcja cyklu podręczników do nauki języka niemieckiego
Struktura rozdziału
Każdy rozdział w części podręcznikowej obejmuje:
– zapowiedź materiału występującego w danym rozdziale (cele kształcące) z wyodrębnieniem zagadnień maturalnych,
– kilka podrozdziałów tematycznych (dwa, trzy lub cztery); nowy materiał leksykalny jest wprowadzany w nawiązaniu
do doświadczeń ucznia, potem następują ćwiczenia ułatwiające jego przyswojenie, przetworzenie i zintegrowanie
z materiałem już opanowanym,
– sekcję gramatyczną.
W każdym rozdziale w części ćwiczeniowej znajdują się różnorakie ćwiczenia leksykalne i gramatyczne ściśle połączone z częścią podręcznikową, zestawienie słownictwa do aktywnego opanowania, test rozdziałowy.
Szata graficzna
Podręcznik cechuje się bardzo nowoczesną i atrakcyjną szatą graficzną. Bogaty materiał ilustracyjny przemawia do wyobraźni ucznia, motywuje go do pracy, ułatwia zrozumienie tekstów do czytania i słuchania, może być także wykorzystany jako wprowadzenie do tematu, czy też jego uzupełnienie. Pozwala to także na wizualizację materiału językowego
oraz skonfrontowanie uczniów z realiami życia w krajach obszaru języka niemieckiego.
Tematyka i rodzaje tekstów
Treść tekstów nawiązuje bezpośrednio do doświadczeń życiowych i wiedzy uczniów oraz jest zgodna ze standardami
wymagań egzaminacyjnych z języka obcego nowożytnego. Teksty cechują się wielką różnorodnością: są wśród nich dialogi,
teksty informacyjne, reklamowe, teksty z czasopism młodzieżowych, zaproszenia, listy, pocztówki, rozkłady jazdy, przepisy
kulinarne, teksty literackie: wiersze, bajki, itd. W przeważającej części są to teksty autentyczne. Teksty i informacje są rzeczowe, wyważone, różnorodne, dostosowane do wieku i percepcji uczniów, uwzględniają także aspekty interkulturowe. W podręczniku przedstawiono święta, zwyczaje i obyczaje, a także kulturę młodzieżową i alternatywną. Z postaciami występującymi
w podręczniku uczniowie mogą się identyfikować, ponieważ mają one podobne zainteresowania i problemy.
Podręcznik akcentuje elementy realioznawcze, co ułatwia dostrzeganie różnic kulturowych.
Każdy rozdział zawiera przynajmniej jeden tekst do słuchania.
Język
Podręcznik zaznajamia uczniów z różnymi rodzajami języka: mową standardową, potoczną, językiem urzędowym
i literackim. Pokazano także różnice między językiem mówionym i pisanym. Podręcznik zawiera dużo sytuacji zachęcających do mówienia i umożliwia zdobycie umiejętności i wiedzy niezbędnych do swobodnego porozumiewania się
w języku niemieckim.
Nagrania
Nagrania na dołączonej do podręcznika płycie CD służą zarówno rozwijaniu i kontroli umiejętności rozumienia ze słuchu (globalnego i szczegółowego), jak i ćwiczeniu wymowy.
Nagrania zostały dokonane przez lektorów niemieckich i austriackich, brzmią autentycznie i prezentują rozmaite wzorce
wymowy.
Gramatyka
Progresja gramatyki jest łagodna i zgodna z programem nauczania. Nowe zagadnienia gramatyczne są wprowadzane
metodą indukcyjną – uczeń sam dochodzi do reguł gramatycznych na podstawie przedstawionych przykładów. Dużą
rolę w przedstawianiu gramatyki odgrywa wizualizacja. Na dodatkowe rozszerzenie, utrwalenie i systematyzację wiedzy
z zakresu gramatyki pozwala publikacja pomocnicza alles klar – Grammatik, do której uczeń jest odsyłany przy każdym
zagadnieniu gramatycznym.
Sprawności
Podręcznik rozwija i integruje wszystkie sprawności językowe, stawiając jednak na pierwszym miejscu rozwój umiejętności receptywnych.
Sprawności językowe są rozwijane i integrowane według schematu:
– rozumienie (słuchanie, czytanie),
– odtwarzanie (mówienie, pisanie),
– mówienie i pisanie w określonych sytuacjach i przypisanych rolach,
– swobodne wyrażanie myśli w piśmie i mowie.
Sprawność pisania jest zintegrowana z innymi sprawnościami i systematycznie rozwijana, uwzględnia krótkie i dłuższe
formy wypowiedzi wymagane na egzaminie maturalnym w zakresie podstawowym.
6