ZASADY OCENIANIA Z FIZYKI W III LO W ŁOMŻY

Transkrypt

ZASADY OCENIANIA Z FIZYKI
W III LO W ŁOMŻY
Dorota Bagińska
Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć uczniów
Podstawa Prawna
1. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr256 poz.2572, z późniejszymi zmianami).
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów
i słuchaczy oraz przeprowadzenia sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr83, poz.562).
3. Statut Szkoły
4. Zasady Oceniania w III Liceum Ogólnokształcącym w Łomży.
I. Cele oceniania osiągnięć uczniów
1. Bieżące i systematyczne obserwowanie postępów ucznia w nauce.
2. Pobudzanie rozwoju umysłowego ucznia, jego zdolności i zainteresowań.
3. Uświadomienie uczniom stopnia opanowania wiadomości i umiejętności przewidzianych programem nauczania oraz ewentualnych braków w tym
zakresie.
4. Wdrażanie ucznia do systematycznej pracy samokontroli i samooceny.
5. Ukierunkowanie samodzielnej pracy ucznia.
6. Dostarczenie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia.
7. Korygowanie organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczyciela.
8. Ocenie podlegają następujące umiejętności i wiadomości:
a. znajomość pojęć oraz praw i zasad fizycznych;
b. opisywanie, dokonywanie analizy i syntezy zjawisk fizycznych;
c. rozwiązywanie zadań problemowych (teoretycznych i praktycznych) z wykorzystaniem znanych praw i zasad:
- tworzenie planu rozwiązywania zadania;
- znajomość wzorów;
- znajomość wielkości fizycznych i ich jednostek;
- przekształcanie wzorów;
- wykonywanie obliczeń na liczbach i jednostkach;
- analizę otrzymanego wyniku;
- sformułowanie odpowiedzi;
d. dokonanie analizy zadania;
e. posługiwanie się językiem przedmiotu;
f. odczytywanie oraz przedstawianie informacji za pomocą tabeli, wykresu, rysunku, schematu
g. planowanie i przeprowadzanie doświadczenia. Analizowanie wyników, przedstawianie wyników w tabelce lub na wykresie, wyciąganie wniosków,
wskazywanie źródeł błędów;
h. wykorzystywanie wiadomości i umiejętności "fizycznych" w praktyce;
i. systematyczne i staranne prowadzenie zeszytu przedmiotowego.
II. Postanowienia ogólne
1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. Ocena ma dostarczyć uczniom, rodzicom i nauczycielom rzetelnej informacji
o specjalnych uzdolnieniach, postępach i trudnościach ucznia.
2. Ocenianie pracy uczniów odbywa się na podstawie przeprowadzonych sprawdzianów, kartkówek, odpowiedzi ustnych, prac domowych oraz aktywności
uczniów na lekcji.
3. Sprawdziany, kartkówki i odpowiedzi ustne są obowiązkowe.
4. Sprawdziany są zapowiadane , z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem.
5. Wyniki sprawdzianu są ogłaszane do 2 tygodni po napisaniu sprawdzianu,
6. Poprawa pracy klasowej jest w formie pisemnej i odbywa się po lekcjach nauczyciela i ucznia.
7. Prace niesamodzielne będą oceniane na ocenę niedostateczną i uczeń traci prawo do jej poprawy.
8. Uczeń nieobecny na pracy pisemnej z przyczyn losowych powinien go zaliczyć w terminie nie przekraczającym dwóch tygodni od powrotu do szkoły.
9. Za prace na lekcji przyznawane są plusy i minusy notowane w oddzielnym notatniku nauczyciela. W klasach z jedną godziną lekcji w tygodniu trzy plusy
to ocena bardzo dobra i trzy minusy to ocena niedostateczna.
10. Plusy i minusy można otrzymać za prace domowe, rozwiązywanie zadań przy tablicy, twórczy wkład lekcji.
11. Ocena za plusy i minusy wpisywana jest za aktywność.
Szczegóły dotyczące zaliczenia i poprawy prac pisemnych znajdują się w Zasadach Oceniania w III Liceum Ogólnokształcącym im. Żołnierzy
Obwodu Łomżyńskiego Armii Krajowej w Łomży.
III. Rodzaje aktywności ucznia podlegające ocenianiu:
1.
2.
3.
4.
Sprawdziany pisemne obejmujące dział lub część działu (czas trwania 45 minut);
Kartkówki obejmujące maksymalnie trzy ostatnie lekcje ( czas trwania 15- 20 minut);
Krótkie odpowiedzi ustne obejmujące materiał z trzech ostatnich lekcji, ewentualnie zagadnienia z nim związane;
Prace domowe:
- krótkoterminowe, zadawane z lekcji na lekcję;
- długoterminowe - wykonanie serii zadań, referatu, projektu, pomocy dydaktycznej;
5. Aktywności na lekcjach;
6. Praca w grupie;
7. Aktywność poza lekcjami np. praca autorska, udział w olimpiadach, konkursach.
IV. Kryteria ocen
1. Odpowiedź ustna.
Podczas odpowiedzi ustnej ocenianie są:
- zawartość rzeczowa;
- uzasadnienie, argumentowanie;
- stosowanie poprawnego języka fizycznego;
- sposób prezentacji;
- umiejętność formułowania myśli;
- zgodność z tematem.
Ocena niedostateczna:
Odpowiedź nie spełnia kryteriów ocen pozytywnych.
Ocena dopuszczająca:
• uczeń wykazuje znajomość podstawowych wzorów i praw fizycznych;
• uczeń sam lub z pomocą nauczyciela potrafi wykorzystać prawa i wzory do rozwiązywania prostych problemów fizycznych;
• uczeń wykazuje znajomość podstawowych teorii i modeli fizycznych przy jednoczesnym braku umiejętności matematycznego uzasadnienia;
• uczeń sam lub z pomocą nauczyciela potrafi wykorzystywać wiedzę do opisu i wyjaśnień prostych zjawisk fizycznych i procesów fizycznych;
• uczeń ma problemy z właściwym stosowaniem podstawowej terminologii fizycznej.
Ocena dostateczna:
• uczeń wykazuje pełną znajomość praw fizycznych i wzorów;
• uczeń sam lub z pomocą nauczyciela potrafi wykorzystywać prawa i wzory do rozwiązywania typowych problemów fizycznych i zadań;
• uczeń wykazuje znajomość podstawowych teorii i modeli fizycznych i posiada umiejętność matematycznego uzasadnienia mniej skomplikowanych
z nich;
• uczeń potrafi wykorzystywać wiedzę do opisu prostych zjawisk i procesów fizycznych;
• uczeń nie ma problemów z właściwym stosowaniem podstawowej terminologii fizycznej;
Ocena dobra:
• uczeń wykazuje znajomość wzorów i praw fizycznych;
• uczeń sam potrafi wykorzystywać prawa i wzory do rozwiązywania typowych problemów fizycznych i zadań a z pomocą nauczyciela rozwiązuje
problemy nietypowe;
•
•
uczeń wykazuje znajomość teorii i modeli fizycznych i posiada umiejętność ich matematycznego uzasadnienia;
uczeń potrafi wykorzystywać wiedzę do opisu i wyjaśnienia zjawisk i procesów fizycznych wykazując się umiejętnością kojarzenia faktów
i wnioskowania logicznego;
• uczeń nie ma problemów z właściwym stosowaniem terminologii fizycznej.
Ocena bardzo dobra:
• uczeń wykazuje znajomość wzorów i praw fizycznych;
• uczeń sam potrafi wykorzystać prawa i wzory do rozwiązywania problemów fizycznych i zadań, także nietypowych;
• uczeń wykazuje znajomość teorii i modeli fizycznych i posiada umiejętność ich matematycznego uzasadnienia;
• uczeń potrafi wykorzystywać wiedzę do opisu wyjaśnień zjawisk i procesów fizycznych wykazując się umiejętnością kojarzenia faktów
i wnioskowania logicznego myślenia także wtedy gdy wymaga to wykorzystania wiedzy z różnych działów fizyki i innych nauk;
• uczeń nie ma problemów z właściwym stosowaniem terminologii fizycznej.
Ocena celująca:
Uczeń wykazuje znajomość materiału wykraczającego poza program nauczania i umiejętność rozwiązywania problemów o wysokiej skali trudności lub
odnosi sukcesy w konkursach i Olimpiadzie Fizycznej (po spełnieniu warunków na ocenę bardzo dobrą)
2. Pisemne prace kontrolne.
2.1 Zadania otwarte:
a. analiza treści zadania (zapis danych, unifikacja jednostek, podanie niezbędnych założeń, rysunek, jednoznaczne określenie i oznaczenie używanych
wielkości fizycznych) 0%-20% punktów za zadanie;
b. sformułowanie problemu (identyfikacja zjawisk fizycznych zawartych w problemie, podanie odpowiednich praw fizycznych) 0%-20% punktów za
zadanie;
c. rozwiązywanie problemu (przekształcanie wzorów, działania na wielkościach wektorowych, wykorzystanie twierdzeń matematycznych i zależności
geometrycznych, uzyskanie wyrażenia końcowego zawierającego znane wielkości fizyczne) do 50% punktów za zadanie;
d. wynik (przeprowadzenie rachunków jednostek, podanie odpowiedzi, ewentualnie wniosków wynikających z odpowiedzi) do 10% punktów za
zadanie.
2.2 Zadania zamknięte:
a. podanie poprawnej odpowiedzi - 1 pkt;
b. brak odpowiedzi lub podanie błędnej odpowiedzi - 0 pkt
Kryteria ocen prac pisemnych:
100% - 99% celujący
98% - 95% bardzo dobry
94%
74%
50%
29%
- 75% dobry
- 51% dostateczny
-30% dopuszczający
-0% niedostateczny
Ocena niedostateczna:
Uczeń nie spełnia kryteriów ocen pozytywnych.
Ocena dopuszczającą:
• uczeń rozróżnia i wymienia podstawowe pojęcia fizyczne i astronomiczne;
• uczeń rozróżnia i podaje własnymi słowami treść podstawowych praw i zależności fizycznych;
• uczeń podaje poznane przykłady zastosowań praw i zjawisk fizycznych w życiu codziennym;
• uczeń oblicza, korzystając z definicji, podstawowe wielkości fizyczne;
• uczeń planuje i wykonuje najprostsze doświadczenia samodzielnie lub trudniejsze w grupach;
• uczeń opisuje doświadczenia i obserwacje przeprowadzane na lekcji i w domu;
• uczeń wymienia zasady bhp obowiązujące w pracowni fizycznej oraz w trakcie obserwacji pozaszkolnych.
Ocena dostateczna:
• uczeń rozróżnia i wymienia pojęcia fizyczne i astronomiczne;
• uczeń rozróżnia i podaje treść (własnymi słowami) praw i zależności fizycznych;
• uczeń podaje przykłady zastosowań praw i zjawisk fizycznych;
• uczeń podaje przykłady wpływu praw i zjawisk fizycznych i astronomicznych na nasze codzienne życie;
• uczeń rozwiązuje proste zadania, wykonując obliczenia dowolnym poprawnym sposobem;
• uczeń planuje i wykonuje proste doświadczenia i obserwacje;
• uczeń analizuje wyniki przeprowadzanych doświadczeń oraz formułuje wnioski z nich wynikające, a następnie je prezentuje;
• uczeń samodzielnie wyszukuje informacje na zadany temat we wskazanych źródłach informacji
(np. książkach, czasopismach, Internecie), a następnie prezentuje wyniki swoich poszukiwań;
Ocena dobra:
• uczeń wyjaśnia zjawiska fizyczne za pomocą praw przyrody;
• uczeń rozwiązuje zadania i problemy teoretyczne, stosując obliczenia;
• uczeń planuje i wykonuje doświadczenia, analizuje otrzymane wyniki oraz formułuje wnioski
• uczeń wynikające z doświadczeń, a następnie prezentuje swoją pracę na forum klasy;
•
uczeń samodzielnie wyszukuje informacje w różnych źródłach (np. książkach, czasopismach i Internecie) oraz ocenia krytycznie znalezione
informacje.
Ocena bardzo dobra:
• uczeń rozwiązuje trudniejsze zadania problemowe, np. przewiduje rozwiązanie na podstawie analizy podobnego problemu bądź udowadnia
postawioną tezę poprzez projektowanie serii doświadczeń;
• uczeń rozwiązuje trudniejsze zadania rachunkowe, stosując niezbędny aparat matematyczny,
posługując się zapisem symbolicznym;
• uczeń racjonalnie wyraża opinie i uczestniczy w dyskusji na tematy związane z osiągnięciami współczesnej nauki i techniki.
Ocena celującą:
• uczeń rozwiązuje trudne zadania problemowe, rachunkowe i doświadczalne o stopniu trudności odpowiadającym konkursom przedmiotowym.
3. Ocena prac domowych.
a. ilościowa - nauczyciel sprawdza czy uczniowie wykonali prace;
b. jakościowa - uczeń udziela odpowiedzi referując pracę domową.
Stosowane są kryteria ocen odpowiedzi ustnych. Dodatkowym kryterium oceny jest przejrzystość i zwięzłość prezentacji, rzeczowość, samodzielność
i estetyka pracy.
a. długoterminowa - nauczyciel sprawdza czy uczniowie wykonali prace. Stosowane są kryteria ocen prac pisemnych.
Wystawianie ocen śródrocznych i rocznych odbywa się za pomocą średniej ważonej i według Zasad Oceniania w III Liceum
Ogólnokształcącym im. Żołnierzy Obwodu Łomżyńskiego Armii Krajowej w Łomży.
WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY DO KLASY PIERWSZEJ
Ocena dopuszczający
Ocena dostateczny
Ocena dobry
Ocena bardzo dobry
ASTRONOMIA I GRAWITACJA
- wymienić jednostki odległości
używane w astronomii,
-podać przybliżoną odległość Księżyca
od Ziemi (przynajmniej rząd wielkości),
- opisać budowę naszej Galaktyki.
- na przykładzie modelu balonika
wytłumaczyć obserwowany fakt
rozszerzania się Wszechświata,
- podać wiek Wszechświata.
- odpowiedzieć o odkryciach Kopernika,
Keplera i Newtona,
- opisać ruchy planet,
- podać treść prawa powszechnej
grawitacji,
- narysować siły oddziaływania
grawitacyjnego dwóch kul
jednorodnych,
- objaśnić wielkości występujące we
wzorze F = G
.
- wskazać siłę grawitacji jako przyczynę
swobodnego spadania ciał na
powierzchnię Ziemi,
- posługiwać się terminem "spadanie
swobodne",
- obliczyć przybliżoną wartość siły
grawitacji działającej na ciało w pobliżu
Ziemi,
- opisać zasadę pomiaru odległości do
Księżyca, planet i najbliższej gwiazdy,
-wyjaśnić na czym polega zjawisko
paralaksy,
-posługiwać się pojęciem kąta
paralaksy geocentrycznej i
heliocentrycznej,
-zdefiniować rok świetlny i jednostkę
astronomiczną,
- opisać położenie Układu Słonecznego
w Galaktyce,
- podać wiek Układu Słonecznego.
- podać treść prawa Hubble'a, zapisać
je wzorem vr = H · r i objaśnić wielkości
występujące w tym wzorze,
- wyjaśnić termin "ucieczka galaktyk".
- opisać Wielki Wybuch.
- przedstawić główne założenia teorii
heliocentrycznej Kopernika,
- zapisać i zinterpretować wzór
przedstawiając wartość siły grawitacji,
- obliczyć wartość siły grawitacyjnego
przyciągania dwóch jednorodnych kul,
- wyjaśnij, dlaczego dostrzegamy
skutki przyciągania przez Ziemię
otaczających nas przedmiotów, a nie
obserwujemy skutków ich
wzajemnego oddziaływania
-obliczyć odległość do Księżyca (lub
najbliższych planet), znając kąt
paralaksy geocentrycznej,
-obliczyć odległość do najbliższej
gwiazdy znając kąt paralaksy
heliocentrycznej,
-dokonywać zmiany jednostek
odległości stosowanych w
astronomii,
- wyjaśnić, jak powstały Słońce i
planety,
- opisać sposób wyznaczenia wieku
próbek księżycowych i meteorytów.
- obliczyć wiek Wszechświata,
- objaśnić, jak na podstawie prawa
Hubble'a wnioskujemy, że galaktyki
oddalają się od siebie.
- wyjaśnić, co to jest promieniowanie
reliktowe.
- podać treść I i II prawa Keplera,
- uzasadnić, dlaczego hipoteza
Newtona o jedności Wszechświata
umożliwia wyjaśnienie przyczyn
ruchu planet,
- rozwiązywać zadania obliczeniowe,
stosując prawo grawitacji.
- przedstawić poglądy Arystotelesa
na ruch i spadanie ciał,
-wyrażać kąty w minutach i
sekundach łuku,
- podać przybliżoną liczbę galaktyk
dostępnych naszym obserwacjom,
- podać przybliżoną liczbę gwiazd w
galaktyce.
stosując prawo Hubble'a.
- podać argumenty przemawiające za
skutecznością teorii Wielkiego
Wybuchu.
- na podstawie samodzielnie
zgromadzonych materiałów
przygotować prezentację: Newton
na tle epoki,
- wykazać, że Kopernika można
uważać za człowieka renesansu.
- zaplanować i wykonać
doświadczenie (np. ze śrubami
przyczepionymi do nici) wykazujące,
że spadanie swobodne odbywa się
ze stałym przyśpieszeniem.
- stosować III prawo Keplera do
opisu ruchu układu satelitów
krążących wokół tego samego ciała,
- wyprowadzić III prawo Keplera,
- obliczyć szybkość satelity na orbicie
o zadanym promieniu,
- wymienić wielkości, od których zależy
przyśpieszenie grawitacyjne w pobliżu
planety lub jej księżyca.
- opisać ruch jednostajny po okręgu,
- posługiwać się pojęciem okresu i
pojęciem częstotliwości,
- wskazać siłę dośrodkową jako
przyczynę ruchu po okręgu.
- wskazać siłę grawitacji, którą
oddziałują Słońce i planety oraz planety
i ich księżyce jako siłę dośrodkową,
- posługiwać się pojęciem satelity
geostacjonarnego.
- podać przykłady ciał znajdujących się
w stanie nieważkości.
- opisać warunki, jakie panują na
powierzchni Księżyca.
- wyjaśnić, skąd pochodzi nazwa
"planeta",
- wymienić planety Układu Słonecznego.
grawitacyjnego.
- przedstawić wynikający z
eksperymentów Galileusza wniosek
dotyczący spadania ciał,
- wykazać, że spadanie swobodne z
niewielkiej wysokości to ruch
jednostajnie przyśpieszony z
przyśpieszeniem grawitacyjnym,
- wykazać, że wartość przyśpieszenia
spadającego swobodnie ciała nie
zależy od jego masy,
- obliczyć wartość przyśpieszenia
grawitacyjnego w pobliżu Ziemi.
- opisać zależność wartości siły
dośrodkowej od masy i szybkości ciała
poruszającego się po okręgu oraz od
promienia okręgu,
- podać przykłady sił pełniących rolę
siły dośrodkowej.
- podać treść III prawa Keplera,
- opisywać ruch sztucznych satelitów,
- posługiwać się pojęciem pierwszej
prędkości kosmicznej,
- uzasadnić użyteczność satelitów
geostacjonarnych.
- podać przykłady doświadczeń, w
których można obserwować ciało w
stanie nieważkości.
- wyjaśnić powstawanie faz Księżyca,
- podać przyczyny, dla których
obserwujemy tylko jedną stronę
Księżyca.
- opisać ruch planet widzianych z
- wyjaśnić, dlaczego czasy spadania
swobodnego (z takiej samej
wysokości) ciał o różnych masach są
jednakowe,
- obliczyć wartość przyśpieszenia
grawitacyjnego w pobliżu dowolnej
planety lub jej księżyca.
- obliczać wartość siły dośrodkowej,
- obliczać wartość przyśpieszenia
dośrodkowego,
w których rolę siły dośrodkowej
odgrywają siły o różnej naturze.
-stosować III prawo Keplera do opisu
ruchu planet Układu Słonecznego,
- wyprowadzić wzór na wartość
pierwszej prędkości kosmicznej i
objaśnić jej sens fizyczny,
- obliczyć wartość pierwszej
prędkości kosmicznej.
- wyjaśnić, na czym polega stan
nieważkości,
- wykazać, przeprowadzając
odpowiednie rozumowanie, że
przedmiot leżący na podłodze windy
spadającej swobodnie jest w stanie
nieważkości.
- podać warunki, jakie muszą być
spełnione, by doszło do całkowitego
zaćmienia Słońca,
- podać warunki, jakie muszą być
spełnione, by doszło do całkowitego
zaćmienia Księżyca.
- obliczyć promień orbity satelity
geostacjonarnego.
- zaplanować, wykonać i wyjaśnić
doświadczenie pokazujące, że w
stanie nieważkości nie można
zmierzyć wartości ciężaru ciała.
- wyjaśnić, dlaczego zaćmienia
Słońca i Księżyca nie występują
często,
- objaśnić zasadę, którą przyjęto przy
obliczaniu daty Wielkanocy.
- wyszukać informacje na temat
rzymskich bogów, których imionami
nazwano planety.
Ziemi,
- wymienić obiekty wchodzące w skład
Układu Słonecznego.
- wyjaśnić, dlaczego planety widziane
z Ziemi przesuwają się na tle gwiazd,
- opisać planety Układu Słonecznego.
FIZYKA ATOMOWA
- wyjaśnić pojęcie fotonu,
- zapisać wzór na energię fotonu,
- podać przykłady praktycznego
wykorzystywania zjawiska
fotoelektrycznego.
- rozróżnić widmo ciągłe i widmo
liniowe,
- rozróżnić widmo emisyjne i
absorpcyjne.
- przedstawić model Bohra budowy
atomu i podstawowe założenia tego
modelu.
- opisać i objaśnić zjawisko
fotoelektryczne,
- opisać światło jako wiązkę fotonów,
- wyjaśnić, od czego zależy
maksymalna energia kinetyczna
fotoelektronów.
- opisać widmo promieniowania ciał
stałych i cieczy,
- opisać widma gazów
jednoatomowych i par pierwiastków,
- wyjaśnić różnice między widmem
emisyjnym i absorpcyjnym.
- wyjaśnić, co to znaczy, że promienie
orbit w atomie wodoru są
skwantowane,
- wyjaśnić, co to znaczy, że energia
elektronu w atomie wodoru jest
skwantowana,
- wyjaśnić, co to znaczy, że atom
wodoru jest w stanie podstawowym
lub wzbudzonym.
- objaśnić wzór Einsteina opisujący
zjawisko fotoelektryczne,
- obliczyć minimalną częstotliwość i
maksymalną długość fali
promieniowania wywołującego efekt
fotoelektryczny dla metalu o danej
pracy wyjścia,
- opisać budowę, zasadę działania i
zastosowania fotokomórki,
stosując wzór Einsteina,
- odczytywać informacje z wykresu
zależności Ek(v).
- opisać szczegółowo widmo atomu
wodoru,
- objaśnić wzór Balmera,
- opisać metodę analizy widmowej,
- podać przykłady zastosowania
analizy widmowej.
- obliczyc promieniowanie kolejnych
orbit w atomie wodoru,
- obliczyć energię elektronu na
dowolnej orbicie atomu wodoru,
- obliczyć różnice energii pomiędzy
poziomami energetycznymi atomu
wodoru,
- wyjaśnić powstawanie liniowego
widma emisyjnego i widma
- przedstawić wyniki doświadczeń
świadczących o kwantowym
charakterze oddziaływania światła z
materią,
- sporządzić i objaśnić wykres
zależności maksymalnej energii
kinetycznej fotoelektronów od
częstotliwości promieniowania
wywołującego efekt fotoelektryczny
dla fotokatod wykonanych z różnych
metali,
- wyjaśnić, co to znaczy, że światło
ma naturę dualną.
- obliczyć długości fal
odpowiadających liniom widzialnej
części widma atomu wodoru,
- objaśnić uogólniony wzór Balmera.
- obliczyć częstotliwość i długość fali
promieniowania pochłanianego lub
emitowanego przez atom,
- wyjaśnić powstanie serii
widmowych atomu i wodoru,
- wykazać, że uogólniony wzór
Balmera jest zgodny ze wzorem
wynikającym z modelu Bohra,
- wyjaśnić powstawanie linii
Fraunhofera.
absorpcyjnego atomu wodoru.
FIZYKA JĄDROWA
-wymienić rodzaje promieniowania
jądrowego występującego w przyrodzie.
-wymienić podstawowe zasady ochrony
przed promieniowaniem jonizującym,
- ocenić szkodliwość promieniowania
jonizującego pochłanianego przez ciało
człowieka w różnych sytuacjach.
- opisać budowę jądra atomowego,
- posługiwać się pojęciami: jądro
atomowe, proton, neutron, nukleon,
pierwiastek, izotop.
- opisać rozpady alfa i beta,
- wyjaśnić pojęcie czasu połowicznego
rozpadu.
- opisać reakcję rozczepienia uranu
- podać przykłady wykorzystania energii
jądrowej.
- nazwać reakcje zachodzące w Słońcu i
w innych gwiazdach,
- odpowiedzieć na pytanie: jakie reakcje
są źródłem energii Słońca.
- przedstawić podstawowe fakty
dotyczące odkrycia promieniowania
jądrowego,
- opisać wkład Marii SkłodowskiejCurie w badania nad
promieniotwórczością,
- omówić właściwości promieniowania
α, β i γ.
- wyjaśnić pojęcie dawki pochłoniętej i
podać jej jednostkę,
- opisać w wybrany sposób
wykrywania promieniowania
jonizującego.
- opisać doświadczenie Rutherforda i
omówić jego znaczenie,
- podać skład jądra atomowego na
podstawie liczby masowej i atomowej.
- zapisać schematy rozpadów alfa i
beta,
- opisać sposób powstawania
promieniowania gamma,
- posługiwać się pojęciem jądra
stabilnego i niestabilnego,
- posługiwać się pojęciem czasu
połowicznego rozpadu,
- narysować wykres zależności od
czasu liczby jader, które uległy
rozpadowi,
- objaśnić prawo rozpadu
promieniotwórczego.
- wyjaśnić do czego służy licznik G-M,
- przedstawić wnioski wynikające z
doświadczenia Wykrywanie
promieniowania jonizującego za
pomocą licznika G-M.
- obliczyć dawkę pochłoniętą,
- wyjaśnić pojecie mocy dawki,
- wyjaśnić do czego służą dozymetry.
- przeprowadzić rozumowanie, które
pokaże, że wytłumaczenie wyniku
doświadczenia Rutherforda jest
możliwe tylko przy założeniu, że
prawie cała masa atomu jest
skupiona w jądrze o średnicy
mniejszej ok. 105 razy od średnicy
atomu.
- wyjaśnić zasadę datowania
substancji na podstawie jej składu
izotopowego i stosować te zasadę w
zadaniach,
- wykonywać doświadczenie
symulujące rozpad
promieniotwórczy.
- obliczyć energię spoczynkową,
deficyt masy, energię wiązania dla
różnych pierwiastków,
- przeanalizować wykresy zależności
energii wiązania przypadającej na
od liczby
jeden nukleon
- odszukać informacje o
promieniowaniu X,
- wskazać istotną różnicę między
promieniowaniem X a
promieniowaniem jądrowym,
- przygotować prezentację na temat:
Historia odkrycia i badania
promieniowania jądrowego.
- podejmować świadome działania
na rzecz ochrony środowiska
naturalnego przed nadmiernym
promieniowaniem jonizującym (α, β,
γ, X)
- odszukać i przedstawić informacje
na temat możliwości zbadania
stężenia radonu w swoim otoczeniu.
- wykonać i omówić symulację
doświadczenia Rutherforda,
- odszukać informacje na temat
modeli budowy jądra atomowego i
omówić jeden z nich.
- zapisać prawo rozpadu
promieniotwórczego w postaci
N = N0 (1/2)t/T,
- podać sens fizyczny i jednostkę
aktywności promieniotwórczej,
- rozwiązać zadania obliczeniowe,
stosując wzory: N = N0 (1/2)t/T oraz
A = A (1/2)t/T,
- wyjaśnić, co to znaczy, że rozpad
- wyjaśnić na czym polega reakcja
łańcuchowa,
- podać warunki zajścia reakcji
łańcuchowej,
- posługiwać się pojęciami: energia
spoczynkowa, deficyt masy, energia
wiązana.
- opisać budowę i zasadę działania
reaktora jądrowego,
- opisać działanie elektrowni jądrowej,
- wymienić korzyści i zagrożenia
związane z wykorzystaniem energii
jądrowej,
- opisać zasadę działania bomby
atomowej.
- wymienić i objaśnić różne rodzaje
reakcji jądrowych,
- zastosować zasady zachowania liczby
nukleonów, ładunku elektrycznego
oraz energii w reakcjach jądrowych,
- podać warunki niezbędne do zajścia
reakcji termojądrowej.
nukleonów wchodzących w skład
jadra atomu.
- opisać budowę bomby atomowej,
- przygotować wypowiedź na temat:
Czy elektrownie jądrowe są
niebezpieczne?
- opisać proces fuzji lekkich jąder na
przykładzie cyklu pp,
Opisać reakcje zachodzące w bombie
wodorowej.
promieniotwórczy ma charakter
statystyczny.
- znając masy protonu, neutronu,
elektronu i atomu o liczbie masowej
A, obliczyć energię wiązania tego
atomu,
- na podstawie wykresu zależności
(A) wyjaśnić otrzymywanie
wielkich energii w reakcjach
rozszczepiania ciężkich jąder.
- odszukać informacje i przygotować
prezentację na temat składowania
odpadów radioaktywnych i
związanych z tym zagrożeń.
- porównać energie uwalniane w
reakcjach syntezy i reakcjach
rozczepienia.
Ocena celująca:
Uczeń wykazuje znajomość materiału wykraczającego poza program nauczania i umiejętność rozwiązywania problemów o wysokiej skali trudności lub
odnosi sukcesy w konkursach i Olimpiadzie Fizycznej (po spełnieniu warunków na ocenę bardzo dobrą)
WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY DLA KLASY DRUGIEJ - POZIOM PODSTAWOWY
TRANSPORT ENERGII
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
-zna klasyfikację fal i potrafi je rozróżniać w podanych przykładach;
-zna i rozumie opisujące ruch falowy pojęcia oraz wielkości fizyczne (amplituda, długość, okres, częstotliwość, prędkość) wraz z ich jednostkami;
-zna i rozumie równanie jednowymiarowej fali harmonicznej;
-zna i rozumie zasady superpozycji fal;
-zna i rozumie pojęcie interferencji oraz treść zasady Huygensa;
-potrafi przedstawić przykłady pozytywnych i negatywnych zjawisk związanych z występowaniem fal stojących i drgań własnych w rożnych układach
mechanicznych;
-zna i rozumie mechanizm występowania fal akustycznych w różnych ośrodkach;
-umie przedstawić działanie narządów słuchu u ludzi i własności tego zmysłu;
-potrafi opisać hałas i jego źródła jako zagrożenie dla środowiska naturalnego;
-zna zjawisko Dopplera, źródła jego pojawiania się oraz potrafi podać przykłady występowania tego zjawiska w życiu codziennym.
DOSTATECZNY
Uczeń:
-umie zastosować równanie jednowymiarowej fali harmonicznej do rozwiązywania prostych problemów;
-zna i rozumie pojęcie natężenia fali;
-potrafi zastosować w prostych przypadkach zasadę superpozycji fal;
-umie wytłumaczyć pojęcie profilu fali;
-potrafi jakościowo wyjaśnić na czym polega analiza fourierowska fali;
-potrafi jakościowo wyjaśniać w oparciu o zasadę Huygensa efekty związane z interferencja i dyfrakcja fal;
-potrafi wyjaśnić jakościowo przyczyny powstawania fal stojących;
-potrafi jakościowo wyjaśnić zjawisko dudnień oraz podać jego przykłady z życia codziennego;
-rozumie na czym polega modulacja amplitudy fali oraz potrafi przedstawić jej zastosowania;
-zna podział widma fal akustycznych oraz umie podać przykłady zastosowań fal z poszczególnych części tego widma;
-zna i rozumie wzory opisujące zjawisko Dopplera oraz potrafi je wykorzystać do rozwiązywania prostych zadań.
DOBRY
Uczeń:
-umie uzasadnić równanie jednowymiarowej fali harmonicznej i zastosować je do rozwiązywania zadań;
-potrafi podać przykłady zastosowania analizy fourierowskiej fal;
-umie uzasadnić przy pomocy zasady Huygensa prawa odbicia i załamania fal oraz umie wykorzystać te prawa do rozwiązywania prostych zadań;
-potrafi przedstawić zjawiska towarzyszące odbiciu i załamaniu fali na granicy dwóch ośrodków w zależności od ich gęstości względnej;
-zna związek częstotliwości dudnień z częstotliwościami nakładających się fal;
-potrafi wyprowadzić równanie opisujące zjawisko Dopplera w prostych przypadkach oraz umie zastosować ogólny wzór do rozwiązywania problemów.
BARDZO DOBRY
Uczeń:
-potrafi wykorzystać pojęcie natężenia fali do rozwiązywania problemów;
-umie rozwiązywać problemy z zastosowaniem praw odbicia i załamania fali;
-umie przeprowadzić matematyczną analizę powstawania fal stojących w jednym wymiarze;
-potrafi ilościowo otrzymać warunki występowania dudnień;
-umie przedstawić zastosowanie analizy fourierowskiej do rozumienia terminologii muzycznej;
-potrafi wyprowadzić wzór opisujący zjawisko Dopplera w najbardziej ogólnym przypadku.
Celujący
Uczeń:
-wykazuje znajomość materiału wykraczającego poza program nauczania i umiejętność rozwiązywania problemów o wysokiej skali trudności lub odnosi
sukcesy w konkursach i Olimpiadzie Fizycznej (po spełnieniu warunków na ocenę bardzo dobrą).
ŚWIATŁO I JEGO ROLA W PRZYRODZIE
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
-zna pojęcia: źródło światła, światło widzialne, ultrafiolet i podczerwień, promień świetlny, cień, półcień, laser, rozpraszanie światła, odbicie, załamanie, kąty
padania, odbicia, załamania, współczynnik załamania ośrodka, skupianie, soczewka skupiająca, rozpraszająca, ognisko i ogniskowa soczewki, obraz
rzeczywisty, krótkowzroczność, dalekowzroczność, rozszczepienie światła, dyfrakcja i interferencja światła;
-zna symbole i jednostki poznanych wielkości fizycznych;
-zna prawa odbicia i załamania światła;
-wie, że w ośrodkach jednorodnych światło rozchodzi się po liniach prostych;
-wie gdzie się skupia wiązka promieni równoległych do osi soczewki skupiającej po przejściu przez nią;
-wie co to znaczy, że soczewka jest skupiająca lub rozpraszająca;
-wie jakich okularów powinien używać krótkowidz a jakich dalekowidz;
-wie, że światło białe jest mieszaniną wielu składowych o różnych barwach;
-wie, że światło jest falą elektromagnetyczną;
-potrafi wymienić rodzaje źródeł światła;
-potrafi przeprowadzić obserwacje: prostoliniowego przebiegu światła lasera, odbicia i załamania światła, otrzymywania obrazów przy użyciu soczewek
skupiających, rozpraszających interferencji i dyfrakcji światła;
-potrafi narysować konstrukcję powstawania obrazu rzeczywistego w soczewce skupiającej przy użyciu trzech promieni;
-potrafi wskazać jaką zależność matematyczną należy wykorzystać w określonym zadaniu rachunkowym lub problemie z optyki.
DOSTATECZNY
Uczeń:
-zna pojęcia: fala elektromagnetyczna, promieniowanie elektromagnetyczne, źródła punktowe i rozciągłe, promień świetlny, zdolność skupiająca, obraz
pozorny, akomodacja oka, natężenie światła, pryzmat, widmo światła białego, podczerwień, ultrafiolet;
-zna definicje poznanych pojęć, wielkości fizycznych i jednostek tych wielkości;
-zna przybliżoną wartość prędkości światła;
-wie na czym polega krótkowzroczność i dalekowzroczność;
-potrafi zapisać, w postaci wyrażenia matematycznego, prawa odbicia i załamania światła i zilustrować te prawa;
-potrafi wyjaśnić powstawanie obrazu w zwierciadle płaskim przedstawiając na rysunku bieg promieni;
-potrafi narysować konstrukcje powstawania obrazów w soczewkach skupiających i określić, jakie powstają obrazy;
-potrafi zastosować odpowiednią zależność matematyczną i właściwe rozumowanie do rozwiązania prostego zadania rachunkowego z optyki, wykonać
działania na mianach i danych liczbowych;
-potrafi w wyjaśnieniach i omówieniach używać poprawnej terminologii fizycznej.
DOBRY
Uczeń:
-zna pojęcia: widmo fal elekromagnetycznych, całkowite wewnętrzne odbicie światła i kąt graniczny, światłowód, ognisko pozorne, siatkówka, bezwładność
oka, absorpcja, siatka dyfrakcyjna, światło spolaryzowane, polaryzator;
-wie, że atmosfera ziemska przepuszcza światło widzialne, natomiast pochłania ultrafiolet i podczerwień;
-wie, że całkowite wewnętrzne odbicie zachodzi gdy światło pada od strony o większym współczynniku załamania;
-wie, że ogniskowa soczewki rozpraszającej jest ujemna;
-wie, że barwa światła jest związana z długością fali;
-wie na czym polega polaryzacja światła;
-potrafi narysować konstrukcje powstawania obrazów w soczewkach rozpraszających i określić, jakie powstają obrazy;
-potrafi rozwiązać typowe zadania rachunkowe i problemy z optyki;
-potrafi ukazać związek optyki z medycyną, biologią i innymi naukami przyrodniczymi oraz techniką;
-potrafi w wyjaśnieniach i omówieniach używać fachowego i rozbudowanego słownictwa.
BARDZO DOBRY
Uczeń:
-zna pojęcia: izobary, prawdopodobieństwo zajścia przemiany, plazma, promieniowanie jonizujące, tło promieniowania, promieniowanie kosmiczne, wolny
rodnik, oddziaływania elementarne;
-wie jakie są zasady pracy z substancjami radioaktywnymi;
-wie z jakich kwarków składają się protony i neutrony;
-wie gdzie są największe ośrodki badań cząstek elementarnych;
-potrafi przeprowadzić analizę bilansu energetycznego przemian beta;
-potrafi zastosować metodę datowania węglem do konkretnego przykładu;
-potrafi wyznaczyć energię wydzielania;
-potrafi omówić źródła promieniowania jonizującego i wpływ tego promieniowania na organizm;
-potrafi samodzielnie wyszukać zjawiska fizyczne w których ujawniają sie prawa dotyczące fizyki jądrowej i cząstek elementarnych, przeprowadzić
obserwacje lub pomiary i zaprezentować je;
-potrafi rozwiązywać zadania rachunkowe i problemy z tego działu o podwyższonym stopniu trudności;
-potrafi zapisać, w postaci wyrażenia matematycznego, prawa odbicia i załamania światła i zilustrować te prawa;
-potrafi wyjaśnić powstawanie obrazu w zwierciadle płaskim przedstawiając na rysunku bieg promieni;
-potrafi narysować konstrukcje powstawania obrazów w soczewkach skupiających i określić, jakie powstają obrazy;
-potrafi zastosować odpowiednią zależność matematyczną i właściwe rozumowanie do rozwiązania prostego zadania rachunkowego z optyki, wykonać
działania na mianach i danych liczbowych;
Celujący
Uczeń:
FIZYKA JĄDROWA I JEJ ZASTOSOWANIE
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
-zna pojęcia: jądro atomowe, zjawisko promieniotwórczości, proton, neutron, liczba porządkowa, masowa;
-wie, że masa jądra jest mniejsza niż suma mas protonów i neutronów i dlatego składniki jądra są związane;
-wie, że nie możemy określić, kiedy dane pojedyncze jądro ulegnie przemianie;
-potrafi odczytać ze skróconego zapisu dla danego jądra liczba A i Z;
-potrafi wskazać jaką zależność matematyczną należy wykorzystać w określonym zadaniu rachunkowym lub problemie dotyczącym fizyki jądrowej.
DOSTATECZNY
Uczeń:
-zna pojęcia: nukleon, nuklid, izotopy, samorzutne przemiany jądrowe, promieniowanie α,β,γ, pozyton, czas połowicznego zaniku, oddziaływania jądrowe
i słabe, defekt masy, energia wiązania, jednostka masy atomowej, reakcja jądrowa, reakcja łańcuchowa, deuter, kwak, lepton, antymateria;
-zna definicje poznawanych pojęć, wielkości fizycznych i jednostek tych wielkości;
-zna cechy oddziaływania jądrowego i słabego;
-zna różnicę między samorzutną przemianą a reakcją jądrową;
-zna kształt krzywej zaniku promieniotwórczego;
-wie na czym polegają przemiany: α,β,γ;
-wie gdzie występują reakcje rozszczepienia i syntezy i które z nich jesteśmy w stanie wykorzystać w praktyce;
-wie że materia składa sie z kwarków i leptonów;
-potrafi zapisać symbol danego nuklidu z liczbami A i Z;
-potrafi uzupełnić zapisy samorzutnych przemian i reakcji jądrowych;
-potrafi zastosować odpowiednia zależność matematyczną i właściwe rozumowanie do rozwiązywania prostego zadania rachunkowego dotyczącego fizyki
jądrowej, wykonać działania na mianach i danych liczbowych;
DOBRY
Uczeń:
-zna pojęcia: neutrino, antyneutrino, reakcja termojądrowa, cykl węglowo-azotowy, przemiana egzo- i endoenergetyczna, oddziaływanie grawitacyjne,
elektro słabe, silne, anihilacja;
-zna nazwy kwarków i leptonów;
-wie jaka przemiana nukleonów zachodzi przy przemianie beta;
-wie, że każda z cząstek elementarnych ma swoja antycząstkę;
-wie, jakie są rodzaje oddziaływań w przyrodzie;
-potrafi zapisywać równania samorzutnych przemian i reakcji jądrowych, procesów anihilacji;
-potrafi wyjaśnić, na czym polega metoda datowania węglem;
-potrafi wyznaczyć energię wiązania przypadającą na jeden nukleon dla danego nuklidu;
-potrafi sporządzić bilans energetyczny przemiany α;
-potrafi omówić, na jakiej zasadzie powstają pierwiastki w gwiazdach;
-potrafi rozwiązywać typowe zadania rachunkowe i problemy z fizyki jądrowej i cząstek elementarnych;
-potrafi ukazać związek tego działu z medycyną, radiologią i innymi naukami przyrodniczymi oraz techniką;
BARDZO DOBRY
Uczeń:
-zna pojęcia: izobary, prawdopodobieństwo zajścia przemiany, plazma, promieniowanie jonizujące, tło promieniowania, promieniowanie kosmiczne, wolny
rodnik, oddziaływania elementarne;
-wie jakie są zasady pracy z substancjami radioaktywnymi;
-wie z jakich kwarków składają się protony i neutrony;
-wie gdzie są największe ośrodki badań cząstek elementarnych;
-potrafi przeprowadzić analizę bilansu energetycznego przemian beta;
-potrafi zastosować metodę datowania węglem do konkretnego przykładu;
- wyznaczyć energię wydzielania;
-potrafi omówić źródła promieniowania jonizującego i wpływ tego promieniowania na organizm;
-potrafi samodzielnie wyszukać zjawiska fizyczne w których ujawniają sie prawa dotyczące fizyki jądrowej i cząstek elementarnych, przeprowadzić
obserwacje lub pomiary i zaprezentować je;
-potrafi rozwiązywać zadania rachunkowe i problemy z tego działu o podwyższonym stopniu trudności.
Celujący
Uczeń:
BUDOWA I EWOLUCJAWSZECHŚWIATA
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
-zna pojęcia: ciała niebieskie, sfera niebieska, doba słoneczna, punkty wschodu i zachodu Słońca, zaćmienie Słońca i Księżyca, gwiazda, planeta, księżyc;
-zna nazwy i kolejność planet Układu Słonecznego;
-wie, że prawie cała masa Układu Słonecznego skupiona jest w Słońcu;
-wie, że punkty wschodu i zachodu Słońca, maksymalnej wysokości i zachodu zależą od pór roku;
-wie, że gwiazdy poruszają się po okręgach wokół prostej, na której leży oś Ziemi;
-wie, że z Ziemi jest widoczna zawsze jedna strona Księżyca;
-potrafi przeprowadzić obserwację nocnego nieba i znaleźć Gwiazdę Polarną;
-potrafi wskazać, jaką zależność matematyczną należy wykorzystać w określonym zadaniu rachunkowym lub problemie dotyczącym budowy Układu
Słonecznego, ruchów i sił w tym układzie;
-potrafi wyszukać w podręczniku i popularnonaukowych źródłach potrzebne wiadomości z tego działu i uporządkować je.
DOSTATECZNY
Uczeń:
-zna pojęcia: górowanie Słońca, gwiazdozbiór, Droga Mleczna, północny i południowy biegun sfery niebieskiej, fazy Księżyca, elipsa, kometa pierścienie
planet;
-zna nazwy kilku gwiazdozbiorów i kilku gwiazd w tym Gwiazdy Polarnej;
-zna podstawową różnicę między geocentryczną koncepcję budowy świata Ptolemeusza, a heliocentryczną Kopernika;
-zna prawo powszechnego ciążenia;
-wie, że północny biegun nieba znajduje się blisko Gwiazdy Polarnej;
-wie, że w Polsce można zaobserwować gwiazdy okołobiegunowe będące cały czas nad horyzontem oraz takie, które wschodzą i zachodzą;
-wie że planety obserwowane z Ziemi poruszają się po torach o skomplikowanych kształtach a względem Słońca po elipsach ze zmiennymi prędkościami;
-wie że planety i księżyce świecą światłem odbitym;
-wie, że okres obrotu Księżyca jest równy okresowi obiegu wokół Ziemi;
-wie, które planety są typu ziemskiego, a które należą do planet olbrzymów, które moją księżyce, pierścienie;
-potrafi przeprowadzić obserwacje: wykorzystując mapę nieba, znaleźć na nocnym niebie parę głównych gwiazdozbiorów nieba północnego i kilka gwiazd;
-potrafi wyjaśnić: dlaczego z Ziemi jest widoczna zawsze jedna strona Księżyca, dlaczego system heliocentryczny jest wygodniejszy do opisu Układu
Słonecznego;
-potrafi zastosować odpowiednie wyrażenia matematyczne i właściwe rozumowanie do rozwiązania prostego zadania rachunkowego dotyczącego zjawisk
w Układzie Słonecznym, wykonać działania na mianach i danych liczbowych;
-potrafi w wyjaśnieniach i omówieniach używać poprawnej terminologii.
DOBRY
Uczeń:
-zna pojęcia: ekliptyka, konstelacja, jasność, gwiazdy, równik niebieski, teleskop, radioteleskop, planetoida, pływy (przypływy i odpływy);
-zna geocentryczną koncentrację budowy świata Ptolemeusza i heliocentryczną Kopernika;
-zna nazwy największych księżyców i przynależność do określonej planety;
-zna prawa Keplera;
-wie jaki jest pozorny ruch dzienny Słońca względem widnokręgu;
-wie jakie obserwacje potwierdzają ruchy Ziemi;
-wie jakimi metodami wyznaczamy odległości do Księżyca czy bliskich planet;
-potrafi zaplanować i przeprowadzić obserwacje wykorzystując mapę nieba i ew. lornetki kilku gwiazd i gwiazdozbiorów nieba północnego oraz Drogę
Mleczną, określić kolory gwiazd, ruch Księżyca na tle gwiazd;
-potrafi zbudować model układu Słońce-Księżyc;
-potrafi wyjaśnić zjawiska zaćmień Słońca i Księżyca oraz powstawania faz Księżyca, dlaczego Słońce i planety obserwowane z Ziemi przemieszczają się na tle
gwiazd;
-potrafi uzasadnić związek pływów z ruchem Księżyca wokół Ziemi;
-potrafi wyprowadzić III prawo Keplera z prawa powszechnego ciążenia;
-potrafi uzasadnić związek II prawa Keplera z zasadą zachowania energii;
-potrafi rozwiązywać typowe zadania rachunkowe i problemy z tego działu;
-potrafi ukazać związek tego działu z innymi naukami przyrodniczymi oraz z techniką;
BARDZO DOBRY
Uczeń:
-zna pojęcia: odległość kątowa, zenit, okres synodyczny, pas Kuipera, obłok Oorta, światło popielate, krzywe stożkowe;
-zna rozwój poglądów na budowę Układu Słonecznego;
-zna nazwy kilu komet;
-wie jak zastosować metodę triangulacji do wyznaczenia odległości di Księżyca czy bliskich planet;
-potrafi wyjaśnić: związek kąta nachylenia osi Ziemi do płaszczyzny jej orbity z kątem nachylenia płaszczyzny ekliptyki do płaszczyzny równika niebieskiego;
-potrafi samodzielnie wyszukać zjawiska fizyczne, w których ujawniają się prawa dotyczące zjawisk i zależności w Układzie Słonecznym;
-potrafi wyrazić opinię, jaki wpływ na lidzką cywilizację i kulturę miały badania Układu Słonecznego.
Celujący
Uczeń:
WYMAGANIA NA POSZCZGÓLNE OCENY Z POZIOMU ROZSZERZONEGO
KLASA II
OPIS RUCHU POSTĘPOWEGO
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
-wie czym zajmuje się fizyka na tle innych nauk przyrodniczych;
-określa role doświadczenia w tworzeniu praw fizyki;
-zna ograniczenia procesu pomiarowego;
-zna pojęcie dokładności pomiaru;
-zna podstawowe jednostki układu SI (metr, sekunda, kilogram, amper) oraz odpowiadające im oznaczenia;
-zna związki pomiędzy podstawowymi jednostkami układu SI a jednostkami najczęściej występującymi w życiu codziennym (kilometr, milimetr, centymetr,
minuta, godzina, gram, dekagram, tona) oraz oznaczenia tych ostatnich;
-umie zdefiniować pojęcia układu odniesienia, tor ruchu, drogi, przesunięcia, prędkości średniej i chwilowej, przyspieszenia średniego i chwilowego,
wielkości fizycznej wektorowej i skalarnej, punktu materialnego, , okresu i częstotliwości;
-zna jednostki przesunięcia, prędkości, przyspieszenia, okresu i częstotliwości oraz potrafi je przeliczyć z jednostek często występujących w życiu codziennym
na jednostki układu SI;
-wie na czym polegają spadek swobodny, ruch jednostajny po okręgu.
DOSTATECZNY
Uczeń:
-zna i rozumie podobieństwa i różnice pomiędzy fizyką a innymi naukami przyrodniczymi;
-zna i rozumie związek między doświadczeniem a opisem ilościowym w rozwoju fizyki;
-zna sposoby przedstawiania wyników procesu pomiarowego;
-zna i umie opisać rodzaje niepewności pomiarowych;
-umie przeliczać jednostki;
-zna zasadę konstrukcji układów jednostek oraz umie podać przykłady jednostek podstawowych i pochodnych;
-umie zastosować jednostki do sprawdzenia poprawności wzorów;
-umie zapisywać dane i wynik pomiarów, uwzględniając ich dokładność, przy pomocy potęg liczby 10;
-potrafi wykonywać działania dodawania, odejmowania i mnożenia przez liczbę na wektorach geometrycznie i algebraicznie;
-umie podać przykłady wielkości fizycznych wektorowych i skalarnych oraz określić, które z podanych mu wielkości jaki mają charakter;
-zna równania ruchu jednostajnego i jednostajnie zmiennego w jednym i dwóch wymiarach;
-umie zastosować te równania do rozwiązywania prostych problemów;
-umie zinterpretować przedstawiające te ruchy wykresy zależności położenia, prędkości i przyspieszenia od czasu;
-zna kierunek przyspieszenia w ruchu jednostajnym po okręgu oraz związek jego wartości z wartością prędkości i promienia okręgu;
-umie rozwiązywać proste zadania kinematyczne związane z ruchem po okręgu.
DOBRY
Uczeń:
-wie o przybliżonym charakterze praw fizyki;
-umie przedstawić w podanym przykładzie procesu pomiarowego jego ograniczenia;
-umie oszacować niepewność pomiarową w najprostszych pomiarach;
-umie wykorzystać analizę wymiarową do określania rodzaju zależności w prostych przypadkach;
-potrafi budować ekstremalnie proste modele zjawisk i obiektów, precyzując poczynione założenia;
-umie zastosować: wiedzę o procesie pomiarowym do analizy wyników wykonywanych prostych doświadczeń i ich planowania;
-umie rozłożyć wektor na dwie składowe wzajemnie prostopadłe;
-potrafi opisywać ruch w więcej niż jednym układzie odniesienia;
-umie wyprowadzić i zastosować do rozwiązywania zadań równania ruchu jednostajnego i jednostajnie zmiennego w jednym i dwóch wymiarach;
-umie odczytać z wykresu wartości innych wielkości niż zaznaczone na osiach;
-potrafi stosując równania ruchu w dwóch wymiarach otrzymać w powyższych przypadkach równanie toru;
-potrafi przedstawić dany ruch na wykresach zależności położenia, prędkość i i przyspieszenia od czasu;
-umie uzasadnić kierunek przyspieszenia w ruchu jednostajnym po okręgu oraz wzór określający jego wartość;
-potrafi otrzymać związki prędkości liniowej z częstotliwością i okresem w tym ruchu oraz zastosować je do rozwiązywania prostych zadań.
BARDZO DOBRY
Uczeń:
-rozumie role doświadczenia w weryfikacji praw fizyki i nadawaniu im coraz ogólniejszego charakteru i potrafi podać przykłady takiego procesu;
-umie stosować analizę do prostych oszacowań;
-umie zastosować zbudowane przez siebie ekstremalnie proste modele zjawisk i obiektów do oszacowań rzędu wielkości wybranych parametrów;
-umie dobrać sposoby przedstawiania wyników procesu pomiarowego do charakteru tych wyników i przewidywanych związków między nimi;
-umie rozłożyć wektor na dwie składowe wzajemnie prostopadłe;
-potrafi opisywać ruch w więcej niż jednym układzie odniesienia;
-umie wyprowadzić i zastosować do rozwiązywania zadań równania ruchu jednostajnego i jednostajnie zmiennego w jednym i dwóch wymiarach;
-umie odczytać z wykresu wartości innych wielkości niż zaznaczone na osiach;
-potrafi stosując równania ruchu w dwóch wymiarach otrzymać w powyższych przypadkach równanie toru;
-potrafi przedstawić dany ruch na wykresach zależności położenia, prędkość i i przyspieszenia od czasu;
-umie uzasadnić kierunek przyspieszenia w ruchu jednostajnym po okręgu oraz wzór określający jego wartość;
-potrafi otrzymać związki prędkości liniowej z częstotliwością i okresem w tym ruchu oraz zastosować je do rozwiązywania prostych zadań;
-potrafi rozłożyć wektor na składowe w dowolnych kierunkach;
-umie dobrać w danym zadaniu układ odniesienia prowadzący do najprostszego rozwiązania;
-umie przechodzić od opisu zjawiska w jednym układzie odniesienia do opisu tego samego zjawiska w innym układzie odniesienia;
-potrafi dla wykresów opisujących położenie, prędkości i przyspieszenie jako funkcja czasu w ruchach jednostajnych i jednostajnie zmiennych przechodzić od
jednej zależności do innych;
-umie zastosować sporządzone samodzielnie wykresy do rozwiązywania zadań;
-potrafi w oparciu o równanie toru określić jego kształt;
-umie krytycznie przedyskutować otrzymany wynik z uwzględnieniem znaku bądź więcej niż jednego rozwiązania otrzymanych równań.
Celujący
Uczeń:
SIŁA JAKO PRZYCZYNY ZMIAN RUCHU
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
-zna i rozumie treść pierwszej i drugiej zasady dynamiki;
-zna pojęcie pędu punktu materialnego oraz jego jednostki;
-zna i rozumie zasadę zachowania pędu oraz warunki jej stosowalności;
-wie o istnieniu tarcia poślizgowego i umie je odróżnić od tarcia statycznego;
-zna pojęcie współczynnika tarcia kinetycznego;
-zna prawo powszechnego ciążenia i warunki jego stosowalności;
-zna związek prawa powszechnego ciążenia z ruchem planet;
-zna treść. praw Keplera;
-potrafi wskazywać siły działające na wybrane ciało, wskazywać ich źródła oraz rysować je;
-zna jednostkę siły;
-zna i rozumie treść trzeciej zasady dynamiki;
-umie zdefiniować moment siły i podać jego jednostkę;
-potrafi sformułować warunki konieczne równowagi punktu materialnego i bryły sztywnej;
-zna pojęcie tarcia statycznego i jego maksymalnej wartości.
DOSTATECZNY
Uczeń:
-umie wykorzystać zasady dynamiki oraz znajomość właściwości sił oporów ruchu do rozwiązywania problemów dynamicznych w jednym wymiarze;
-umie wykorzystać zasadę zachowania pędu do rozwiązywania prostych problemów w jednym wymiarze;
-zna pędową formę drugiej zasady dynamiki oraz interpretacji graficznej popędu siły na wykresie F(t) i umie ją wykorzystać do rozwiązywania prostych
zadań;
-potrafi zastosować prawo powszechnego ciążenia do rozwiązywania prostych problemów dotyczących ruchu obiektów kosmicznych po torach kołowych;
-umie zastosować treść praw Keplera w prostych zadaniach o ruchu planet;
-zna pojęcie prędkości kątowej oraz jej związki z częstotliwością i okresem;
-zna pojęcie pierwszej prędkości kosmicznej;
-potrafi dodawać siły graficznie i algebraicznie;
-umie wykorzystać warunki równowagi punktu materialnego do rozwiązywania prostych zadań;
-zna pojęcie współczynnika tarcia statycznego i umie je wykorzystać do rozwiązywania prostych zadań;
-potrafi w układach złożonych z kilku ciał wskazać pary sił powiązane trzecią zasadą dynamiki;
-umie wykorzystać warunki równowagi bryły sztywnej do rozwiązywania prostych zadań;
-zna pojecie środka ciężkości bryły sztywnej i wykorzystuje je przy rozwiązywaniu zadań.
DOBRY
Uczeń:
-umie rozwiązywać proste problemy dynamiczne w dwóch wymiarach;
-zna i rozumie związek pojęcia inercjalnego układu odniesienia z pierwszą zasadą dynamiki;
-zna pojęcie środka masy układu i jego własności oraz umie je wykorzystywać do rozwiązywania prostych problemów;
-potrafi wykorzystać zasadę zachowania pędu do rozwiązywania problemów w dwóch wymiarach;
-zna pojęcie nieinercjalnego układu odniesienia i potrafi jego własności wykorzystać do rozwiązywania zadań;
-zna pojęcie momentu pędu układu oraz zasady zachowania tej wielkości, warunki jej stosowalności i przykłady konsekwencji;
-umie zastosować tę zasadę do jakościowego wyjaśniania wybranych efektów;
-potrafi ilościowo uzasadnić trzecie prawo Keplera dla orbit kołowych;
-umie ilościowo określić pierwszą prędkość kosmiczną;
-umie wyznaczyć doświadczalnie współczynnik tarcia statycznego dwóch powierzchni względem siebie;
-potrafi oszacować dokładność wykonanego pomiaru współczynnika tarcia statycznego;
-umie rozwiązywać bardziej złożone zadania ze statyki punktu materialnego i bryły sztywnej;
-zna mechanizm powstawania tarcia statycznego oraz przykłady jego występowania;
-umie poradzić sobie z typowymi paradoksami dotyczącymi trzeciej zasady dynamiki;
-potrafi zinterpretować wykres zależności siły, tarcia statycznego między dwoma powierzchniami od zewnętrznej siły stycznej do tych powierzchni.
BARDZO DOBRY
Uczeń:
-umie powiązać ilościowo trzecią zasadę dynamiki z zasadą zachowania pędu układu;
-potrafi równolegle analizować to samo proste zjawisko w inercjalnym i nieinercjalnym układzie odniesienia;
-umie samodzielnie określić w jakim układzie odniesienia najłatwiej jest zanalizować i rozwiązać dany problem;
-umie ilościowo uzasadnić własności dynamiczne środka masy układu punktów materialnych;
-zna pojęcia przemieszenia kątowego oraz momentu bezwładności bryły sztywnej;
-umie skorzystać z analogii kinematyki i dynamiki ruchu jednostajnie zmiennego bryły sztywnej wokół ustalonej osi do rozwiązywania prostych problemów
związanych z takim ruchem.
Celujący
Uczeń:
PRACA, MOC, ENERGIA MECHANICZNA
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
-zna i rozumie pojęcia energii i zna przykłady występowania różnych jej form;
-zna i rozumie pojęcia energii kinetycznej i potencjalnej;
-zna i rozumie pojęcia pracy i mocy mechanicznej;
-zna twierdzenie o pracy i energii mechanicznej układu;
-zna zasady zachowania energii mechanicznej układu i warunki jej stosowalności;
-zna pojęcie energii wewnętrznej i jej związek z energią mechaniczną w strukturze mikroskopowej układu;
-zna jednostki mocy, energii i pracy oraz ich związek z podstawowymi jednostkami układu SI;
-zna przykłady maszyn prostych.
DOSTATECZNY
Uczeń:
-zna granice stosowalności mechaniki newtonowskiej;
-umie na wybranych przykładach przedstawić mechanikę klasyczną jako szczególny przypadek mechaniki relatywistycznej;
-zna wzory określające energię kinetyczną punktu materialnego i energię potencjalną punktu materialnego w jednorodnym polu grawitacyjnym;
-potrafi rozwiązywać proste zadania związane z użyciem pojęcia energii i wiedzy o wzajemnych przekształceniach różnych jej form;
-umie rozwiązywać proste zadania dotyczące pracy i mocy;
-potrafi rozwiązywać proste zadania jakościowe związane z zasady zachowania energii;
-wie, że działanie maszyn prostych jest niesprzeczne z zasady zachowania energii.
DOBRY
Uczeń:
-umie przy odpowiednich uproszczeniach uzasadnić wzór określający energię kinetyczną punktu materialnego;
-umie otrzymać wyrażenie określające energię kinetyczną bryły sztywnej wirującej wokół ustalonej osi;
-zna interpretacje geometryczną pracy na wykresie F(x) i umie ją wykorzystać do obliczania pracy zmiennej siły w prostych przypadkach;
-umie uzasadnić wzór określający energię potencjalną punktu materialnego w jednorodnym polu grawitacyjnym;
-potrafi zastosować twierdzenie o pracy I energii do rozwiązywania problemów ilościowych;
-umie rozwiązywać proste ilościowe problemy z wykorzystaniem więcej niż jednej zasady zachowania;
-potrafi jakościowo uzasadnić zasadę zachowania energii mechanicznej w wybranych maszynach prostych;.
-zna wyrażenia na grawitacyjną energie potencjalna układu dwóch punktów materialnych.
BARDZO DOBRY
Uczeń:
-zna i umie uzasadnić związek energii wewnętrznej układu ciał z ich energią w układzie odniesienia związanym ze środkiem masy tego układu;
-umie rozwiązywać problemy dotyczące pracy i energii, korzystając również z dotychczas zdobytych umiejętności z dynamiki i kinematyki;
-zna pojęcie drugiej prędkości kosmicznej i umie je zastosować do rozwiązywania problemów;
-umie przeanalizować ilościowo ,wybrane maszyny proste;
-potrafi tam, gdzie jest to ze względów matematycznych możliwe, przedstawić obok rozwiązań problemów opartych o zasady zachowania energii
mechanicznej równoległe rozwiązania dynamiczne;
-umie samodzielnie zaproponować sposób wyznaczenia współczynnika tarcia statycznego dwóch wskazanych powierzchni i przeprowadzić zaproponowany
pomiar;
-potrafi wskazać źródła niepewności oraz ich charakter w zaproponowanym pomiarze, a także oszacować te niepewności;
-umie doświadczalnie przebada charakter zależności siły tarcia statycznego między dwoma powierzchniami od zewnętrznej siły stycznej do nich, działającej
na jedno z ciał, do których należą te powierzchnie oraz siły nacisku jednej powierzchni na drugą.
Celujący
Uczeń:
RUCH POSTĘPOWY I OBROTOWY BRYŁY SZTYWNEJ
DOPUSZCZAJĄCY
-zna pojęcie średniej i chwilowej prędkości kątowej oraz średniego i chwilowego przyspieszenia kątowego;
-zna wzory na momenty bezwładności niektórych brył o regularnych kształtach względem osi symetrii;
-zna pojęcie momentu siły.
DOSTATECZNY
-zna i potrafi objaśnić związki między prędkością liniową i kątową oraz przyspieszeniem liniowym i kątowym;
-potrafi obliczać energię kinetyczną obracającej się bryły i zdefiniować moment bezwładności tej bryły;
-wie, że przyspieszenie kątowe nadaje siła wypadkowa o niezerowym momencie względem wybranej osi.
DOBRY
-potrafi opisać matematycznie ruch obrotowy jednostajny, jednostajnie przyspieszony i jednostajnie opóźniony;
-rozumie i potrafi wykorzystać twierdzenie Steinera;
-potrafi sformułować i wykorzystać I i II zasadę dynamiki dla ruchu obrotowego do rozwiązywania zadań.
BARDZO DOBRY
-potrafi opisać ruch postępowy i obrotowy bryły sztywnej względem ustalonej osi;
-zna i rozumie pojęcie momentu pędu i potrafi wykorzystać do rozwiązywania zadań;
-dostrzega analogie między wielkościami fizycznymi i matematycznym opisem ruchu postępowego i obrotowego i wykorzystuje je do rozwiązywania zadań.
Celujący
Uczeń:
POLE GRAWITACYJNE
DOPUSZCZAJĄCY
-zna prawo powszechnej grawitacji;
-zna i poprawnie wypowiada definicję natężenia pola grawitacyjnego;
-zna jednostkę natężenia pola grawitacyjnego;
-odróżnia natężenie pola od przyspieszenia grawitacyjnego;
-zna wyrażenie na pracę siły centralne pola grawitacyjnego;
-rozumie i poprawnie wypowiada definicję grawitacyjnej energii potencjalnej;
-zna i poprawnie wypowiada definicję potencjału grawitacyjnego.
DOSTATECZNY
-rozumie pojęcie pola grawitacyjnego;
-wie od czego zależy wartość natężenia centralnego pola grawitacyjnego w danym punkcie;
-wie, dlaczego przyspieszenie ziemskie w rożnych szerokościach geograficznych jest różne;
-wie od czego zależy i jak energia potencjalna ciała w polu centralnym;
DOBRY
-potrafi sporządzić i zinterpretować wykres zależności γ(r) dla r<Rz i r>Rz;
-rozumie co to znaczy, że pole grawitacyjne jest polem zachowawczym;
-wie od czego zależy i jak potencjał grawitacyjny pola centralnego i umie go zastosować w rozwiązywaniu zadań;
-rozumie i potrafi objaśnić, na czym polegają stany przeciążenia, niedociążenia i nieważkości.
BARDZO DOBRY
-wie od czego i jak zależy energia potencjalna ciała w polu centralnym;
-wie, że zmiana energii mechanicznej układu ciał jest równa pracy wykonanej nad tym układem przez dowolną siłę zewnętrzną;
-wie, że zmiana energii potencjalnej grawitacyjnej jest równa pracy wykonanej przez siłę grawitacyjną wziętej ze znakiem "minus";
-poprawnie sporządza i interpretuje wykres zależności Ep(r);
-rozwiązuje zadania z wykorzystaniem aparatu matematycznego.
Celujący
Uczeń:
KLASA III
ZJAWISKA HYDROSTATYCZNE I AEROSTATYCZNE
DOPUSZCZAJĄCY
-potrafi zdefiniować ciśnienie, zna jednostkę ciśnienia;
-zna prawo Archimedesa.
DOSTATECZNY
-potrafi objaśnić znaczenie grawitacji ziemskiej dla istnienia atmosfery;
-zna pojęcie ciśnienia hydrostatycznego i umie się nim posługiwać przy opisie zjawisk i rozwiązywaniu problemów i zadań.
DOBRY
-zna prawo Pascala i potrafi objaśnić zasadę działania urządzeń, w których to prawo wykorzystano;
-zna prawo naczyń połączonych i potrafi je wykorzystać do wyznaczania gęstości cieczy.
BARDZO DOBRY
-potrafi objaśnić warunki pływania ciał;
-potrafi wykorzystać prawo Archimedesa do wyznaczenia gęstości ciał stałych i cieczy.
Celujący
Uczeń:
DRGANA I FALE MECHANICZNE
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
•zna i umie używać pojęć określających własności różnych substancji ujawniające się pod wpływem deformacji;
•zna i rozumie treść prawa Hooke'a;
•zna i rozumie wzór wyrażający energię potencjalną sprężystości;
•zna i rozumie pojęcia amplitudy drgań, okresu, częstotliwości, częstości kołowej oraz fazy początkowej i związki pomiędzy nimi oraz jednostki tych
wielkości fizycznych;
•zna i rozumie równanie oscylatora harmonicznego;
•umie opisać i rozróżnić wahadła sprężynowe, matematyczne i fizyczne;
•zna odpowiadające sobie elementy w mechanicznych i elektrycznych układach drgających;
•umie przedstawić przemiany energetyczne w drgającym obwodzie LC;
•potrafi przedstawić przykłady układów fizycznych wykonujących drgania tłumione i wymuszone;
•potrafi podać przykłady przejawów chaosu deterministycznego w przyrodzie.
DOSTATECZNY
Uczeń:
•zna i rozumie pojęcia naprężenia oraz modułu Younga wraz z jednostkami tych wielkości fizycznych;
•umie zastosować prawo Hooke'a do rozwiązywania prostych problemów;
•umie uzasadnić wzór wyrażający energię potencjalną sprężystości i zastosować go do rozwiązywania prostych problemów fizycznych;
•potrafi uzasadnić wzory określające okresy drgań wahadła sprężynowego i matematycznego oraz zastosować je do rozwiązywania prostych problemów;
•zna i rozumie zjawisko rezonansu oraz potrafi podać przykłady pozytywne i negatywne jego występowania;
•dzięki analogii układów mechanicznych i obwodów elektrycznych potrafi uzasadnić wzór Thomsona;
•zna wzór wyrażający okres drgań wahadła fizycznego i potrafi go zastosować w prostych problemach;
•potrafi do prostych przypadków drgań wymuszonych i tłumionych;
dopasować za pomocą komputera odpowiednie modele matematyczne.
DOBRY
Uczeń:
•umie zastosować pojęcie energii potencjalnej sprężystości do rozwiązywania problemów z mechaniki;
•potrafi uzasadnić wzór wyrażający okres drgań wahadła fizycznego;
•umie zastosować równanie oscylatora harmonicznego do analizy prostych układów mechanicznych;
•umie wykorzystać analogię obwodów elektrycznych i układów mechanicznych do analizy prostych obwodów drgających;
•zna i rozumie korzyści płynące z graficznego przedstawiania wyników doświadczeń w układzie współrzędnych zapewniającym liniowy charakter ich
rozmieszczenia;
•umie zaproponować metodę badania własności wahadła sprężynowego i matematycznego i ją wykorzystać;
•potrafi rozwiązywać proste zadania dotyczące drgań wymuszonych i tłumionych (np. przy pomocy komputera);
•umie wykorzystać wiedzę o przemianach energetycznych w drgającym obwodzie LC do rozwiązywania zadań jakościowych;
•potrafi przedstawić układ eksperymentalny demonstrujący przejawy chaosu deterministycznego.
BARDZO DOBRY
Uczeń:
•umie rozwiązywać problemy dotyczące wahadła fizycznego;
•zna przykłady oscylatorów harmonicznych i potrafi w prostych przypadkach określić ich okres;
•umie w zadaniach ilościowych wykorzystać wiedzę o przemianach energetycznych w układach LC;
•potrafi zaproponować i wykorzystać metodę badania własności wahadła fizycznego;
•potrafi zademonstrować ekstremalne przykłady chaosu deterministycznego;
Celujący
Uczeń:
ZJAWISKA TRMODYNAMICZNE
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
•zna pojęcia ciśnienia i temperatury z makroskopowego punktu widzenia;
•zna prawo Pascala;
•zna jednostki temperatury i ciśnienia;
•rozumie nazwy przemian gazu (izobarycznej, izotermicznej, izochorycznej);
•zna absolutną skalę temperatur i jej związek ze skalą Celsjusza;
•zna równanie stanu gazu doskonałego:
•zna warunki równowagi płynów;
•zna różne mechanizmy przekazu energii;
•zna pierwszą zasadę termodynamiki i jej związek z zasadą zachowania energii;
•rozumie jakościowo związek energii wewnętrznej gazu i jego absolutnej temperatury z mikroskopowego punktu widzenia;
•zna pojęcia mola (kilo mola) i liczby Avogadra.
DOSTATECZNY
Uczeń:
•zna i rozumie pojęcia ciśnienia i temperatury zarówno z makroskopowego jak i mikroskopowego punktu widzenia;
•zna prawo Archimedesa i umie je wykorzystać do rozwiązywania prostych problemów;
•potrafi przedstawić we współrzędnych pVT typowe przemiany (izobaryczna, izotermiczna, izochoryczna);
•zna równanie stanu gazu doskonałego i potrafi je stosować do rozwiązywania prostych zadań;
•zna pojecie przemiany adiabatycznej;
•umie zinterpretować pole pod wykresem jako miarę pracy na wykresie p(V);
•zna pierwszą zasadę termodynamiki wraz z odpowiednią konwencją znakową i umie ją zastosować do rozwiązywania prostych problemów;
•ma świadomość kierunku procesów fizycznych i jego mikroskopowej interpretacji (II zasada termodynamiki);
•umie zinterpretować cykl silnika cieplnego we współrzędnych p(V);
•zna pojęcie sprawności silnika;
•zna związek średniej energii kinetycznej cząsteczek gazu doskonałego z jego temperaturą i umie go stosować w prostych zadaniach.
DOBRY
Uczeń:
•umie wykorzystywać warunki równowagi płynów do rozwiązywania zadań;
•potrafi przemiany gazu przedstawione w jednych układach współrzędnych pVT przedstawiać w innych układach;
•potrafi uzasadnić równanie stanu gazu doskonałego zarówno z makro- jak i mikroskopowego punktu widzenia;
•zna przykłady odstępstw zachowań gazów rzeczywistych od przewidywanych przez równanie stanu gazu doskonałego i umie jakościowo podać ich
przyczyny;
•zna założenia mikroskopowego modelu gazu doskonałego i jego ograniczenia;
•umie zastosować pojęcie sprawności silnika do rozwiązywania problemów;
•rozumie jakościowo pojęcie entropii i jego związek z II zasadą termodynamiki;
•zna i rozumie mechanizm przejścia fazowego ciecz-para;
•umie opisać działanie cyklicznego silnika cieplnego na przykładzie silnika spalinowego;
•zna pojęcia ciepła właściwego oraz ciepła molowego i umie je rozróżnić;
•zna związek ciepła molowego gazu doskonałego przy stałym ciśnieniu i stałej objętości, umie go uzasadnić.
BARDZO DOBRY
Uczeń:
•umie uzasadnić prawo Archimedesa i wykorzystać je w zadaniach ze statyki,
•potrafi obliczyć sprawność prostego cyklu termodynamicznego;
•wie o znaczeniu cyklu Carnota i zna jego sprawność;
•zna i rozumie II zasadę termodynamiki w sformułowaniach Clausiussa Kelvina;
•zna i rozumie pojęcie ciepła przemiany fazowej i umie je stosować do rozwiązywania zadań;
•zna i rozumie pojęcie temperatury krytycznej;
•rozumie technikę skraplania gazów i role Polaków w historii jej odkrycia;
•zna równanie przemiany adiabatycznej i potrafi wykorzystać jej własności w zadaniach.
Celujący
Uczeń:
POLE ELEKTROSTATYCZNE
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
•zna i rozumie pojęcie ładunku elektrycznego oraz prawo jego zachowania z makroskopowego i mikroskopowego punktu widzenia;
•zna jednostki ładunku elektrycznego i ich oznaczenie;
•zna prawo Coulomba i warunki jego stosowalności;
•zna pojęcie natężenia pola elektrycznego i jednostki tej wielkości;
•zna pojęcie potencjału pola elektrostatycznego, jego jednostki i związek z napięciem pomiędzy dwoma punktami;
•wie na czym polega zachowawczy charakter pola elektrostatycznego;
•zna pojęcie strumienia pola elektrostatycznego przez powierzchnię i jego jednostki;
•wie czym jest kondensator, jego pojemność oraz zna jej jednostki;
•zna wzory na natężenie i potencjał ładunku punktowego;
•zna wyrażenie na energię układu dwóch ładunków punktowych.
DOSTATECZNY
Uczeń:
•umie rozwiązywać proste zadania z zastosowaniem prawa Coulomba;
•zna i rozumie zasadę superpozycji dla pola elektrostatycznego w przypadku jego natężenia I potencjału;
•zna i rozumie prawo Gaussa;
•rozumie przebieg doświadczenia Millikana i płynące z niego wnioski;
•zna związek natężenia pola elektrostatycznego i jego potencjału w przypadku pola jednorodnego;
•zna wpływ przewodników na pole wewnątrz i na zewnątrz nich oraz rozumie jego przyczyny;
•zna wzór określający pojemność próżniowego kondensatora płaskiego i umie go zastosować do rozwiązywania prostych problemów;
•umie znajdować pojemności układów kondensatorów w przypadku połączeń szeregowych i równoległych;
•zna i rozumie wpływ oddziaływań elektrostatycznych w jądrach atomowych na procesy ich rozszczepienia;
•zna kształt pola elektrostatycznego ładunków punktowych oraz układów złożonych z dwóch ładunków tego samego i różnych znaków;
•umie rozwiązywać jednowymiarowe problemy dotyczące ruchu naładowanych cząstek w jednorodnym polu elektrostatycznym.
DOBRY
Uczeń:
•umie zastosować prawo Coulomba oraz pojęcie natężenia pola elektrostatycznego i zasadę superpozycji w problemach dwuwymiarowych;
•potrafi zastosować prawo Gaussa do znajdowania pola układów ładunków o różnych rodzajach symetrii;
•umie uzasadnić wnioski o wpływie przewodników na pole elektryczne wewnątrz i na zewnątrz nich;
•potrafi uzasadnić związek natężenia pola i potencjału dla jednorodnego pola elektrostatycznego i wykorzystać do rozwiązywania problemów;
•umie uzasadnić wzór na pojemność próżniowego kondensatora płaskiego;
•potrafi uzasadnić wzory dotyczące pojemności zastępczej dla szeregowych i równoległych połączeń kondensatorów i wykorzystać je dla prostych połączeń
mieszanych;
•zna wzór określający energię kondensatora;
•umie rozwiązywać dwuwymiarowe zadania o ruchu naładowanych cząstek w polu jednorodnym.
BARDZO DOBRY
Uczeń:
•umie uzasadnić prawo Gaussa;
•zna i rozumie pojęcie dipola i momentu dipolowego;
•zna i rozumie pojęcie polaryzacji dielektryków pod wpływem zewnętrznego pola elektrycznego oraz jej wpływ na pole elektryczne w dielektrykach
i pojemności kondensatorów wypełnionych nimi;
•zna pojęcie przenikalności elektrycznej dielektryków i umie rozwiązywać proste problemy z nią związane;
•umie znajdować pojemność prostych układów przewodników;
•umie uzasadnić wór na energię naładowanego kondensatora;
•umie określić energię układu ładunków i potrafi to zastosować do określania energii rozszczepienia jądrowego.
Celujący
Uczeń:
PRĄD STAŁY
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
•zna i rozumie pojęcie prądu elektrycznego oraz natężenia tego prądu;
•zna jednostkę natężenia prądu;
•zna mikroskopowy mechanizm przewodnictwa elektrycznego;
•zna i rozumie prawo Ohma;
•zna pojęcie oporu elektrycznego i jego jednostkę oraz jej związek z podstawowymi jednostkami układu SI;
•zna i rozumie prawo Joule'a;
•zna i rozumie rolę sił ubocznych w obwodzie prądu oraz zna ich przykłady;
•zna pojęcie SEM i jej jednostki;
•zna wzory określające opór zastępczy w przypadku polacząc zeń szeregowych i równoległych;
•zna prawa Kirchhoffa dla sieci elektrycznej;
•zna typowe oznaczenia na schematach obwodów elektrycznych (opornik, SEM, żarówka, wyłącznik, opór regulowany).
DOSTATECZNY
Uczeń:
•potrafi zastosować prawo Ohma do rozwiązywania problemów;
•umie zastosować prawo Joule'a do rozwiązywania prostych zadań;
•potrafi znajdować opór zastępczy prostych układów oporników;
•potrafi wyjaśnić jakościowo w oparciu o model mikroskopowy mechanizm prawa Ohma i Joule'a;
•umie zastosować prawa Kirchhoffa do analizy prostych obwodów prądu;
•potrafi analizować przemiany energii w obwodach prądu stałego nie zawierających silników;
•zna budowę typowej baterii;
•zna zależność napięcia na zaciskach źródła SEM od natężenia płynącego przez nie prądu;
•umie stosować amperomierz i woltomierz do pomiaru natężenia prądu i napięcia na elemencie obwodu oraz wie jak podłączyć te mierniki;
•potrafi zmontować prosty obwód według podanego schematu;
•urnie znaleźć opór zastępczy dla prostych układów mieszanych (szeregowych i równoległych);
•zna zależność oporu opornika od jego materiału i kształtu, umie ją zastosować w zadaniach.
DOBRY
Uczeń:
•umie uzasadnić prawa Kirchhoffa;
•potrafi uzasadnić makroskopowo prawo Joule'a;
•umie korzystając z najprostszego modelu mikroskopowego przewodnictwa otrzymać ilościowo prawa Ohma i Joule'a;
•potrafi wyjaśnić w oparciu o model mikroskopowy przewodnictwa zależność oporu od temperatury;
•umie zastosować prawa Kirchhoffa do analizy obwodów;
•zna i rozumie zasadę działania mostka Wheatstone'a i układu potencjometrycznego;
•potrafi zdjąć charakterystykę prądowo-napięciową elementu obwodu;
•umie sprawdzić liniowy charakter zależności fizycznej i wykorzystać go do porniaru jej parametrów;
•umie posługiwać się miernikiem uniwersalnym;
•umie odczytać parametry typowych fabrycznych oporników i kondensatorów.
BARDZO DOBRY
Uczeń:
•potrafi zmierzyć opór przy pomocy mostka Wheatstone'a;
•umie wykorzystać układ potencjometryczny do pomiaru napięcia;
•umie zmierzyć opór wewnętrzny i SEM baterii;
•zna zjawisko nadprzewodnictwa i przykłady jego zastosowań;
•zna zależność oporu od temperatury dla metali i półprzewodników;
•potrafi rozwiązywać problemy wymagające jednoczesnego wykorzystania wiedzy i umiejętności z różnych działów fizyki.
Celujący
Uczeń:
POLE MAGNETYCZNE
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
•zna siłę elektrodynamiczną i jej własności;
•zna i rozumie definicję ampera;
•zna pojęcie indukcji pola magnetycznego i jej jednostki;
•zna pojęcie krążenia wektora indukcji magnetycznej;
•zna siłę Lorentza;
•zna własności ruchu naładowanych cząstek w jednorodnym polu magnetycznym prostopadłym do ich prędkości;
•zna kształt pola magnetycznego magnesów stałych i najprostszych układów przewodników, przez które płynie prąd stały;
•zna i rozumie przykłady technicznych zastosowań pola magnetycznego;
•zna i rozumie techniczne przykłady zastosowań magnetycznych własności materii do zapisu informacji;
•zna wzór określający indukcję nieskończonego prostoliniowego przewodnika z prądem.
DOSTATECZNY
Uczeń:
•umie zastosować regułę śruby do znajdowania kierunku siły Lorentza oraz kierunku pola magnetycznego wytwarzanego przez układy przewodników;
•zna zasadę pomiaru mas cząstek naładowanych w skrzyżowanych polach elektrycznym i magnetycznym;
•umie obliczać krążenie wektora indukcji magnetycznej w prostych przypadkach;
•zna i rozumie prawo Ampere'a;
•zna i rozumie prawo Biota-Savarta;
•potrafi obliczyć indukcję pola magnetycznego w prostych przypadkach;
•rozumie jakościowo klasyczny efekt Halla;
•zna i umie zastosować zasadę superpozycji dla pola magnetycznego;
•umie rozwiązywać zadania o ruchu naładowanych cząstek w płaszczyźnie prostopadłej do pola magnetycznego;
•umie rozwiązać proste zadania dotyczące przewodników w polu magnetycznym i sił oddziaływania pomiędzy przewodnikami z prądem;
•dla prostokątnej ramki z prądem prostopadłej do pola magnetycznego potrafi znaleźć działający na moment sił.
DOBRY
Uczeń:
•umie rozwiązywać proste ilościowe problemy dotyczące pomiaru mas cząstek naładowanych w skrzyżowanych polach elektrycznych i magnetycznych;
•zna pojęcie magnetycznego momentu dipolowego oraz jego własności i umie je wykorzystać do wyjaśnienia własności magnetycznych różnych materiałów;
•zna techniczne zastosowania magnetycznych właściwości niektórych materiałów;
•umie korzystając z indukcji symetrii i prawa Ampere'a znajdować indukcję pola magnetycznego wybranych przewodników z prądem;
•zna budowę i zasadę działania elektromagnesów;
•potrafi przeprowadzić ilościową analizę klasycznego efektu Halla;
•zna zasady zapisów analogowego i cyfrowego, potrafi odróżnić je od siebie;
•umie, wychodząc od momentu sił działających na prostokątną ramkę z prądem w polu magnetycznym, przedstawić zasadę działania silnika prądu stałego.
BARDZO DOBRY
Uczeń:
•umie rozwiązywać bardziej zaawansowane problemy dotyczące spektroskopii mas;
•potrafi rozwiązywać problemy, związane z klasycznym efektem Halla i zna możliwości zastosowania tego efektu;
•zna i rozumie zjawisko histerezy magnetycznej oraz umie je wyjaśnić w oparciu o znajomość mikroskopowej teorii własności magnetycznych materiałów;
•umie rozwiązywać problemy, w których pola magnetyczne nie prostopadłe do poruszających się naładowanych cząstek i płynących prądów;
•zna związek przenikalności magnetycznej i elektrycznej próżni z prędkością światła w próżni oraz jego znaczenie dla rozwoju fizyki.
Celujący
Uczeń:
INDUKCJA ELEKTROMAGNETYCZNA
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
•zna i rozumie mechanizm powstawania SEM w prostoliniowym przewodniku poruszającym się w polu magnetycznym;
•zna wielkości służące do opisu prądu zmiennego;
•zna i rozumie pojęcia napięcia i natężenia skutecznego;
•zna i rozumie pojęcie strumienia indukcji;
•zna prawo indukcji Faradaya;
•zna regułę Lenza (przekory);
•zna zasady działania transformatora i typowe powody jego wykorzystywania;
•zna i rozumie zjawisko samoindukcji;
•zna pojęcie indukcyjności cewki oraz jednostkę tej wielkości fizycznej.
DOSTATECZNY
Uczeń:
•umie wytłumaczyć mechanizm powstawania SEM indukcji w poruszających się w polu magnetycznym przewodnikach;
•umie w nieskomplikowanych sytuacjach obliczać strumień indukcji przez daną powierzchnię;
•umie wykorzystać prawo Faradaya do znajdowania SEM indukcji i prądu w obwodzie w prostych przypadkach;
•w oparciu o regułę Lenza potrafi przewidzieć kierunek powstającego dzięki indukcji prądu (zwłaszcza w problemach przedstawionych graficznie);
•zna parametry prądu sieciowego (wartości skuteczne i maksymalne napięcia i natężenia, częstotliwości) i umie je wykorzystać do rozwiązywania prostych
zadań;
•zna równanie transformatora i umie je zastosować w prostych zadaniach;
•zna i rozumie techniczne zastosowanie indukcji elektromagnetycznej do zapisu i odczytu informacji;
•umie rozwiązywać proste zadania dotyczące indukcyjności cewki.
DOBRY
Uczeń:
•umie uzyskać w najprostszym przypadku prawo Faradaya;
•potrafi dla prądów sinusoidalnych uzasadnić związek natężeń i napięć maksymalnych ze skutecznymi;
•umie dla prostych przebiegów napięcia i natężenia (zwłaszcza podanych graficznie) znajdować ich wartości skuteczne;
•umie wykorzystać prawo Faradaya i regułę Lenza oraz posiadane umiejętności dotyczące obwodów do rozwiązywania zadań;
•rozumie oraz potrafi wytłumaczyć działanie prądnic i silników prądu zmiennego;
•potrafi uzasadnić ilościowo potrzebę stosowania transformatorów przy przesyłaniu energii elektrycznej;
•umie dokonać pomiaru natężenia i napięcia prądu zmiennego (wie co mierzą mierniki tego prądu);
•umie ilościowo uzasadnić równanie transformatora;
•rozumie zachowanie indukcyjności, pojemności i oporu w obwodzie prądu zmiennego.
BARDZO DOBRY
Uczeń:
•zna i rozumie związki pól elektrycznego i magnetycznego w poruszających się względem siebie inercjalnych układach odniesienia i jednolity charakter pola
elektromagnetycznego;
•zna i potrafi wytłumaczyć powody stosowania i sposób korzystania z prądu trójfazowego;
•zna i umie wytłumaczyć zasady działania silnika liniowego prądu stałego i prądnicy liniowej;
•zna negatywne przejawy indukcji elektromagnetycznej oraz sposoby zapobiegania.
Celujący
Uczeń:
BUDOWA I EWOLUCJAWSZECHŚWIATA
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
-zna pojęcia: ciała niebieskie, sfera niebieska, doba słoneczna, punkty wschodu i zachodu Słońca, zaćmienie Słońca i Księżyca, gwiazda, planeta, księżyc;
-zna nazwy i kolejność planet Układu Słonecznego;
-wie, że prawie cała masa Układu Słonecznego skupiona jest w Słońcu;
-wie, że punkty wschodu i zachodu Słońca, maksymalnej wysokości i zachodu zależą od pór roku;
-wie, że gwiazdy poruszają się po okręgach wokół prostej, na której leży oś Ziemi;
-wie, że z Ziemi jest widoczna zawsze jedna strona Księżyca;
-potrafi przeprowadzić obserwację nocnego nieba i znaleźć Gwiazdę Polarną;
-potrafi wskazać, jaką zależność matematyczną należy wykorzystać w określonym zadaniu rachunkowym lub problemie dotyczącym budowy Układu
Słonecznego, ruchów i sił w tym układzie;
-potrafi wyszukać w podręczniku i popularnonaukowych źródłach potrzebne wiadomości z tego działu i uporządkować je.
DOSTATECZNY
Uczeń:
-zna pojęcia: górowanie Słońca, gwiazdozbiór, Droga Mleczna, północny i południowy biegun sfery niebieskiej, fazy Księżyca, elipsa, kometa pierścienie
planet;
-zna nazwy kilku gwiazdozbiorów i kilku gwiazd w tym Gwiazdy Polarnej;
-zna podstawową różnicę między geocentryczną koncepcję budowy świata Ptolemeusza, a heliocentryczną Kopernika;
-zna prawo powszechnego ciążenia;
-wie, że północny biegun nieba znajduje się blisko Gwiazdy Polarnej;
-wie, że w Polsce można zaobserwować gwiazdy okołobiegunowe będące cały czas nad horyzontem oraz takie, które wschodzą i zachodzą;
-wie że planety obserwowane z Ziemi poruszają się po torach o skomplikowanych kształtach a względem Słońca po elipsach ze zmiennymi prędkościami;
-wie że planety i księżyce świecą światłem odbitym;
-wie, że okres obrotu Księżyca jest równy okresowi obiegu wokół Ziemi;
-wie, które planety są typu ziemskiego, a które należą do planet olbrzymów, które moją księżyce, pierścienie;
-potrafi przeprowadzić obserwacje: wykorzystując mapę nieba, znaleźć na nocnym niebie parę głównych gwiazdozbiorów nieba północnego i kilka gwiazd;
-potrafi wyjaśnić: dlaczego z Ziemi jest widoczna zawsze jedna strona Księżyca, dlaczego system heliocentryczny jest wygodniejszy do opisu Układu
Słonecznego;
-potrafi zastosować odpowiednie wyrażenia matematyczne i właściwe rozumowanie do rozwiązania prostego zadania rachunkowego dotyczącego zjawisk
w Układzie Słonecznym, wykonać działania na mianach i danych liczbowych;
-potrafi w wyjaśnieniach i omówieniach używać poprawnej terminologii.
DOBRY
Uczeń:
-zna pojęcia: ekliptyka, konstelacja, jasność, gwiazdy, równik niebieski, teleskop, radioteleskop, planetoida, pływy (przypływy i odpływy);
-zna geocentryczną koncentrację budowy świata Ptolemeusza i heliocentryczną Kopernika;
-zna nazwy największych księżyców i przynależność do określonej planety;
-zna prawa Keplera;
-wie jaki jest pozorny ruch dzienny Słońca względem widnokręgu;
-wie jakie obserwacje potwierdzają ruchy Ziemi;
-wie jakimi metodami wyznaczamy odległości do Księżyca czy bliskich planet;
-potrafi zaplanować i przeprowadzić obserwacje wykorzystując mapę nieba i ew. lornetki kilku gwiazd i gwiazdozbiorów nieba północnego oraz Drogę
Mleczną, określić kolory gwiazd, ruch Księżyca na tle gwiazd;
-potrafi zbudować model układu Słońce-Księżyc;
-potrafi wyjaśnić zjawiska zaćmień Słońca i Księżyca oraz powstawania faz Księżyca, dlaczego Słońce i planety obserwowane z Ziemi przemieszczają się na tle
gwiazd;
-potrafi uzasadnić związek pływów z ruchem Księżyca wokół Ziemi;
-potrafi wyprowadzić III prawo Keplera z prawa powszechnego ciążenia;
-potrafi uzasadnić związek II prawa Keplera z zasadą zachowania energii;
-potrafi rozwiązywać typowe zadania rachunkowe i problemy z tego działu;
-potrafi ukazać związek tego działu z innymi naukami przyrodniczymi oraz z techniką;
BARDZO DOBRY
Uczeń:
-zna pojęcia: odległość kątowa, zenit, okres synodyczny, pas Kuipera, obłok Oorta, światło popielate, krzywe stożkowe;
-zna rozwój poglądów na budowę Układu Słonecznego;
-zna nazwy kilu komet;
-wie jak zastosować metodę triangulacji do wyznaczenia odległości di Księżyca czy bliskich planet;
-potrafi wyjaśnić: związek kąta nachylenia osi Ziemi do płaszczyzny jej orbity z kątem nachylenia płaszczyzny ekliptyki do płaszczyzny równika niebieskiego;
-potrafi samodzielnie wyszukać zjawiska fizyczne, w których ujawniają się prawa dotyczące zjawisk i zależności w Układzie Słonecznym;
-potrafi wyrazić opinię, jaki wpływ na lidzką cywilizację i kulturę miały badania Układu Słonecznego.
Celujący
Uczeń:

ZASADY OCENIANIA Z FIZYKI W III LO W ŁOMŻY

Transkrypt

Podobne dokumenty

Dojrzałość 6-latka. Uproszczony arkusz diagnozy.

WYMAGANIA OSIĄGNIĘĆ WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI UCZNIÓW PO

wymagania edukacyjne zj ezyka polskiego dla klasy 6 ocena celująca

pieśni i tańce mojego regionu. cele lekcji

Plan programowy dla 4- latków- Tygryski w roku szkolnym 2016/2017

Zajęcia artystyczne - wymagania klasa Ias GIM

Scenariusz zajęć Grupa wiekowa – 4 – latki Temat dnia – Sport to