etap I szkolny 2015/2016

 VI Konkurs Literatury i Języka Polskiego dla Uczniów Szkół Polskich za Granicą Etap I – szkolny rok szkolny 2015/2016 Imię i nazwisko: _____________________ Szkoła: ___________________________________________ Czas trwania: 120 minut na wykonanie obu części zadania. Pracuj uważnie. I część – analiza tekstu literackiego i nauka o języku: ______/25 II część – pisanie własnego tekstu: ______/50 OGÓŁEM ______/75 Życzymy powodzenia! strona 1 z 12 I. Część testowa (25p.) Po lekturze wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego wykonaj następujące polecenia. MAŁE KINA Najlepsze te małe kina w udręce i rozterce, z krzesłami rozściełanymi pluszem czerwonym jak serce. Na dworze jeszcze widno, a już się lampa kołysze i cienie meandrem biegną nad zwiastującym afiszem. Chłopcy się drą wniebogłosy w promieniach sztucznego światła, sprzedają papierosy, irysy i sznurowadła. O, już się wieczór zaczyna! Księżyc wyciąga ręce. Najlepsze te małe kina w rozterce i udręce. Kasjerka ma loki spadziste, króluje w budce złocistej, więc bierzesz bilet i wchodzisz w ciemność gdzie śpiewa film: szeleszczą gaje kinowe, nareszcie inne, palmowe, a po chodniku bezkresnym snuje się srebrny dym. strona 2 z 12 Jak tu miło się wtulić, deszcz, zawieruchę przeczekać i nic, i nic nie mówić, i trwać, i nie uciekać. Srebrzysta struga płynie Przez umęczone serce. Drzemiesz w tym małym kinie jak list miłosny w kopercie: „Ty moje śliczne śliczności! Znów się do łóżka sam kładę. Na jakimż spotkam cię moście? Twój Pluszowy niedźwiadek”. Wychodzisz zatumaniony, zasnuty, zakiniony, przez wietrzne peryferie wędrujesz i myślisz, że najlepsze te małe kina, gdzie wszystko się zapomina; że to gospoda ubogich, którym dzień spłynął źle. 1. Odszukaj w wierszu 2 neologizmy; podaj znaczenia obu wyrazów. (4 pkt.) ________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________ strona 3 z 12 2. Odszukaj w wierszu przykłady trzech różnych środków artystycznych, nazwij je i określ, jaką funkcję pełnią one w utworze. (6 pkt.) _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ 3. Wypisz z tekstu trzy wyrazy i/bądź wyrażenia nacechowane emocjonalnie i określ, jakie funkcje pełnią one w tekście. (3 pkt.) _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ strona 4 z 12 4. Wyjaśnij znaczenie frazeologizmów: (4pkt.)  grać pierwsze skrzypce __________________________________________ _____________________________________________________________ grać na zwłokę _________________________________________________ _____________________________________________________________  drzeć się wniebogłosy ___________________________________________ _____________________________________________________________  grać (komuś) na nosie ____________________________________________ _____________________________________________________________ 5. Zinterpretuj w kilku zdaniach ostatnią strofkę wiersza (4pkt.) _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ strona 5 z 12 6. Popraw błędnie sformułowane zdania: (4pkt.) Do zrobienia rzeźby uczniowie użyli papier, tekturę i różne opakowania. ________________________________________________________________
________________________________________________________________
Z zainteresowaniem przyglądał się czworgu kociąt. ________________________________________________________________
Radio i telewizja podała informacje o katastrofie. ________________________________________________________________
Wyjeżdżając do Anglii, rozpoczęła studia w Oksfordzie ________________________________________________________________
II. Pisanie własnego tekstu (50p) Rządzący i rządzeni. W wypracowaniu na ten temat przedstaw interpretację wiersza Zbigniewa Herberta „Powrót prokonsula” oraz odwołaj się do przynajmniej dwóch wybranych tekstów kultury podejmujących ten problem. strona 6 z 12 Zbigniew Herbert Powrót prokonsula1 Postanowiłem wrócić na dwór cesarza jeszcze raz spróbuję czy można tam żyć mógłbym pozostać tutaj w odległej prowincji pod pełnymi słodyczy liśćmi sykomoru2 i łagodnymi rządami chorowitych nepotów3 gdy wrócę nie mam zamiaru zasługiwać się będę bił brawo odmierzoną porcją uśmiechał się na uncje marszczył brwi dyskretnie nie dadzą mi za to złotego łańcucha ten żelazny wystarczy postanowiłem wrócić jutro lub pojutrze nie mogę żyć wśród winnic wszystko tu nie moje drzewa są bez korzeni domy bez fundamentów deszcz szklany kwiaty pachną woskiem o puste niebo kołacze suchy obłok więc wrócę jutro pojutrze w każdym razie wrócę trzeba będzie na nowo ułożyć się z twarzą z dolną wargą by umiała powściągnąć pogardę z oczami aby były idealnie puste i z nieszczęsnym podbródkiem zającem mej twarzy który drży gdy wchodzi dowódca gwardii strona 7 z 12 1
prokonsul – wysoki tytuł urzędniczy w starożytnym Rzymie sykomora – gatunek dużego drzewa rosnącego w północnej Afryce i w Izraelu 3
nepot ‐ krewny, ulubieniec osoby wpływowej, popierany przez nią 2
jednego jestem pewien wina z nim pić nie będę kiedy zbliży swój kubek spuszczę oczy i będę udawał że z zębów wyciągam resztki jedzenia cesarz zresztą lubi odwagę cywilną do pewnych granic do pewnych rozsądnych granic to w gruncie rzeczy człowiek tak jak wszyscy i już bardzo zmęczony sztuczkami z trucizną nie może pić do syta nieustanne szachy ten lewy kielich dla Druzjusza w prawym umoczyć wargi potem pić tylko wodę nie spuszczać oka z Tacyta4 wyjść do ogrodu i wrócić gdy już wyniosą ciało Postanowiłem wrócić na dwór cesarza mam naprawdę nadzieję że jakoś to się ułoży strona 8 z 12 4
Tacyt – wybitny historyk rzymski _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ strona 9 z 12 _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ strona 10 z 12 _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ strona 11 z 12 _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ strona 12 z 12