By żyły żyły - Artur Pupka

6 ZDROWIE
Żylaków można uniknąć
By żyły
żyły
Wiesz, jak usuwa si´ ˝ylaki?
Chyba wola∏byÊ tego nie widzieç. Wi´c zadbaj o ˝y∏y i nie
zmuszaj lekarzy, by je za (z)
Ciebie wypruwali.
Piotr Pflegel
Y¸Y TO TAKI UBOGI KREW-NY T¢TNIC. NIBY NALE˚Ñ
DO TEJ SAMEJ RODZINY
NACZY¡ KRWIONOÂNYCH,
JEDNAK TO T¢TNICE SKU-PIAJÑ NA SOBIE UWAG¢
MEDIÓW I LEKARZY. To
˚
w tętnicach szuka się nadciśnienia, w nich pojawiają się zatory, choroba
wieńcowa, gromadzi się cholesterol... A żyły?
O żyłach się nie mówi. A przecież potrafią dać
nam popalić. W najłagodniejszej formie zmuszają nas do założenia okularów by ukryć przekrwione po ciężkiej nocy oczy, najczęściej –
tworzą brzydkie sploty, a w najbardziej okrutnej – potrafią zabić. Zobacz co robić, by nie
musieć wypruwać żył w przyszłości.
˚YLAKI
KOGO ATAKUJĄ: Prędzej czy później 42% z nas.
CO CZUJESZ: Ból i mniejsze lub większe zażeno-
wanie, kiedy musisz pokazać światu nogi wyglądające, jakbyś zaszył pod skórą sznur od snopowiązałki, na dodatek niebieski.
GDZIE: Żylaki najczęściej powstają na nogach,
nigdy na ramionach, ale mogą też zrobić się np
na piersiach, w okolicy pach. Te ostatnie powstają pod wpływem ucisku żyły podobojczykowej w wyniku ćwiczeń siłowych lub zażywania sterydów na własną rękę.
JAK ZAPOBIEGAĆ: Jeżeli w Twojej rodzinie występują żylaki, musisz uważnie przyglądać się swoim nogom. Gdy zauważysz, że zaczynają Ci
Jeżeli masz skłonność do żylaków, unikaj sportów siłowych i noś opaski uciskowe.
104
M E N ’ S H E A LT H / PA Ź D Z I E R N I K 2 0 0 7
6 PARTNERSTWO
puchnąć w kostkach, pękają naczynka
krwionośne albo czujesz dziwną ciężkość
nóg, zwłaszcza wieczorem i w nocy – pora
wprowadzić środki zaradcze: zwiększyć aktywność fizyczną, ale zrezygnuj z siłowni
i przerzuć się na rower albo bieganie. Nie
dopuść do otyłości. Jak najczęściej unoś nogi ok 10-15 cm powyżej serca i zażywaj wy-
Żylaków można uniknąć
JAK ZAPOBIEGAĆ: Bardzo ważna jest dieta –
jedz jak najwięcej błonnika, nie objadaj się,
nie spędzaj godzin na muszli klozetowej
i – jak zwykle – ruszaj się jak najwięcej.
JAK ZWALCZAĆ: Jeśli tyko masz wątpliwości
– od razu idź do lekarza. Odwlekanie wizyty nie ma sensu. Wprawdzie objawy mogą
zaniknąć na pewien czas, ale możesz być
pewien, że wrócą. Boisz się
operacji? Niepotrzebnie. Prawie 90% przypadków choroby hemoroidalnej można leczyć tabletkami, czopkami
i maściami. Chirurgicznie
usuwa się tylko duże żylaki.
PATENT: Jeżeli zauważysz krew w kale, nie
próbuj się sam uspokajać, że to „tylko” hemoroidy. To może być objaw raka.
Złamałeś nogę? Poproś lekarza o środki przeciwzakrzepowe. Mogą Ci ocalić życie.
ciąg z kasztanowca, który wzmacnia żyły.
JAK ZWALCZAĆ: Jeżeli podjerzewasz, że masz
żylaki – zgłoś się do angiologa. Teoretycznie
żylaki może usunąć każdy chirurg, ale najlepiej jest poszukać chirurga naczyniowego,
który dysponuje tzw. dopplerowskim USG,
które pozwala precyzyjnie określić, na jakim
odcinku żyła jest niedrożna i usunąć tylko
tę część, która musi być usunięta. Pamiętaj,
że ocalone fragmenty żyły mogą Ci się jeszcze przydać np. do bypassów.
Żylaki można usunąć na wiele sposobów:
ostrzykując poszerzone żyły substancją,
która powoduje ich obumarcie i wchłonięcie; można je usuwać laserowo, ale najczęściej stosuje się usunięcie chirurgiczne, polegające na dosłownym wypruciu zmienionej żyły. Wybór metody zależy od stanu żył
i czy krew będzie mogła powędrować do serca krążeniem obocznym. Żylaków koło pach
się nie usuwa, bo to jedyna droga, jaką krew
może wrócić z ręki do serca.
PATENT: „Jeżeli masz skłonność do żylaków, za
każdym razem kiedy idziesz pobigeać albo pojeździć na rowerze, załóż rajstopy albo pończochy uciskowe. Do pracy też warto je założyć. W ten sposób
pomożesz mięśniom łydki wypchnąć krew z powrotem do serca – wyjaśnia prof. Artur Pupka
z Akademi Medycznej we Wrocławiu.
HEMOROIDY
KOGO ATAKUJĄ: Najczęściej ludzi w wieku
dojrzałym, ale coraz częściej młodych.
CO CZUJESZ: Na początku pojawia się lekki
ból lub swędzenie. Później ból narasta i nie
pozwala usiąść a wizytę w ubikacji zamienia w horror.
GDZIE: Hemoroidy, czyli żylaki odbytu występują... tam gdzie nazwa wskazuje.
XX
PAJÑCZKI
KOGO ATAKUJE: Tych którzy mają płytko
unaczynioną, delikatną skórę.
CO CZUJESZ: POczucie winy, że wyglądasz
jakbyś pił trzy dni, a przecież nic nie piłeś.
GDZIE: U mężczyzn najczęściej na twarzy
i w okolicach kostek. Na udach rzadko.
JAK ZAPOBIEGAĆ: Skłonność do pajączków
to kwestia genów. Ale możesz zmniejszyć
ich powstawanie unikając alkoholu, papierosów i gwałtownych zmian temperatury.
Stosuj tłuste kremy w zimie, które ochronią Twoje naczynka krwionośne.
JAK ZWALCZAĆ: Jeśli chcesz, możesz je usunąć w gabinecie medycyny estetycznej.
Najczęściej stosuje się laser.
PATENT: Jeśli masz skłonność do pajączków,
stosuj krem z wit. K, np Auriderm XO. Przetestowany na naszych koleżankach.
ZAKRZEPICA
KOGO ATAKUJE: Najczęściej facetów po 40-ce,
ale zdarza się, że i młodszych.
CO CZUJESZ: Ból, opuchliznę i zsinienie .
GDZIE: Zwykle zakrzepica atakuje podudzie,
ale może też wystąpić w udzie albo ręce. Pojawia się silny ból, przypominający ten towarzyszący skurczowi. Tym się jednak różni, że nie zmniejsza się, gdy próbujesz rozmasować łydkę albo zgiąć stopę. Skóra jest
zaczerwieniona, może też pojawić się gorączka. Nie zlekceważ tych objawów, bo - po
pierwsze – obecność jednego zakrzepu
sprzyja powstawaniu kolejnych, a po drugie
– zakrzep może być zagrożeniem dla życia.
Gdy przetniesz
˝y∏´...
... nie wpadaj w panik´.
Doros∏y m´˝czyzna umiera
dopiero, gdy straci ok 2,5 - 3
litrów krwi. Masz troch´ czasu.
GDY PRZETNIESZ ˚Y¸¢ W PACHWINIE I
KREW LECI BARDZO BOCNO, To tak naprawd´ jedyne miejsce, w którym krwotok ˝ylny
stanowi realne zagro˝enie dla ˝ycia. Rana k∏uta w pachwinie zdarza si´ najcz´Êciej je˝eli jakiÊ kretyn dziabnie Ci´ no˝em, albo nabijesz
si´ na zaostrzony pr´t w ˝elaznym p∏ocie.
W takkim wypadku masz tylko jednà szans´:
zwiƒ koszulk´, sweter albo cokolwiek w twardà kulk´ i bardzo mocno dociÊniej do rany. Po
czym najpr´dzej jak si´ da – na pogotowie.
GDY PRZETNIESZ ˚Y¸¢ W INNYM MIEJSCU
Zapomnij o harcerskim sposobie z opaskà uciskowà. Stosuje si´ jà tylko w przypadku przeci´cia t´tnicy, kiedy krew tryska z rany jak
fontanna. Ale i od tego si´ odchodzi.Opaska
nie mo˝e jednak blokowaç krwi d∏u˝ej ni˝ pó∏
godziny. To ograniczenie to rezultat doÊwiadczeƒ amerykaƒskich ˝o∏nierzy w Wietnamie,
którzy czàsto tamowali w ten sposób krwotok rannym kolegom, powodujàc martwic´
tkanek i koniecznoÊç amputacji koƒczyny.
Dlatego dziÊ stosuje si´ prostszà metod´ – silny ucisk w miejscu rany. Przy∏ó˝ coÊ czystego,
zawià˝ mocno i jedê pokazaç to lekarzowi.
Nie musisz p´dziç na z∏amanie karku.
Jeżeli oderwie się od ścianki żyły, może powędrować w górę i zatkać tętnicę płucną
i spowodować błyskawiczną śmierć.
JAK ZAPOBIEGAĆ: Tak samo jak żylakom.
JAK ZWALCZAĆ: Głównie lekami przeciwzakrzpowymi oraz kompresjoterapią, czyli
opaskami uciskowymi.
PATENT: Jedną z przyczyn zakrzepicy jest długotrwałe unieruchomienie. Jeżeli więc włożyli Ci nogę w gips, albo musisz długo leżeć
w łóżku - poproś lekarza o leki przeciwzakrzepowe. Niestety nie każdy ortopeda
o tym pamięta. „Wiele się mówi o tym, że aspiryna „rozrzedza” krew, więc możesz pomyśleć, że
kiedy jesteś w gipsie wystarczy że będziesz łykał
aspirynę. Niestety – przestrzega prof. Pupka –
o ile w tętnicach aspiryna rzeczywiście zapobiega
powstawaniu skrzepów, w żyłach zupełnie nie
działa, potrzebne są inne środki”.
W
G R U D Z I E Ń 2 0 0 7 / M E N ’ S H E A LT H