POSZUKIWACZE DARWINA

POSZUKIWACZE
DARWINA
Dzieci 5-6 lat
/
Wielkie Tropienie Roslin
-1–
Wielkie Tropienie Roślin było propozycją Wellcome Trust z okazji Darwin 200 dla szkół podstawowych.
Wielkie Tropienie Roślin zostało zaprojektowane przez Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew, a zlecone i
ufundowane przez Wellcome Trust.
Drodzy Poszukiwacze Darwina
Cześć,
Nazywam się Fiona i pracuję w Banku Nasion Kew Millennium w
Zjednoczonym Królestwie. W Zjednoczonym Królestwie można
znaleźć około 1400 odmian roślin okrytonasiennych, które będziemy
zbierać z wielu różnych obszarów, na których rosną. Jest tu wietrznie i
mokro, ale może właśnie dlatego rośliny czują się tu tak dobrze,
ponieważ wszystkie rośliny lubią wodę!
Szukam roślin i nasion, które chcę wysłać do Banku Nasion
Millennium w Anglii, gdzie przechowywane są nasiona z całego
świata, aby w razie potrzeby umożliwić nam wyhodowanie tych roślin.
Wypatruję więc liści, łodyg i kwiatów tych szczególnych roślin. Na
szczęście wiem, jak one wyglądają i mogę je szybko odnaleźć. Kiedy
już je znajdę, zapisuję gdzie rosną.
Będę nazywać Was Poszukiwaczami i możecie mi pomóc poprzez
znalezienie kilku roślin rosnących w Waszym rejonie. Być może
moglibyście również narysować i
opisać ich liście, kwiaty i łodygi
tak, jak robię to ja.
Powodzenia,
Fiona
Jestem tutaj!
-2–
Wielkie Tropienie Roślin było propozycją Wellcome Trust z okazji Darwin 200 dla szkół podstawowych.
Wielkie Tropienie Roślin zostało zaprojektowane przez Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew, a zlecone i
ufundowane przez Wellcome Trust.
Program nauczania
Program nauczania (Rok 1)
• W lokalnym środowisku można znaleźć różne
rośliny
• Należy troszczyć się o rosnące rośliny
• Dokładnie obejrzeć jedną lub dwie rośliny,
dowiedzieć się, gdzie rosną i nauczyć się
przekazywać te obserwacje
• Zauważyć, że rośliny mają liście, łodygi, korzenie
i kwiaty
• Dowiedzieć się, że rośliny rosną
• Zrozumieć, że rośliny potrzebują wody
Świat wokół nas:
• Współzależność: Jakie są inne żyjące istoty?
(Ćwiczenia 1 i 2)
• Współzależność: W jaki sposób istoty żyjące
utrzymują się przy życiu? (Ćwiczenie 3)
• Umiejscowienie: Co żyje w moim świecie?
(Ćwiczenia 1 i 2)
Postęp:
• wykazywanie się ciekawością na temat żyjących
istot, miejsc, obiektów i materiałów w środowisku;
• identyfikowanie podobieństw i różnic pomiędzy
żyjącymi istotami, miejscami, obiektami i
materiałami;
• świadomość lokalnego naturalnego i
stworzonego przez człowieka środowiska i ich
miejsca w nim
Żyjące istoty i procesy życiowe:
• Różnorodność i cechy charakterystyczne
(sortowanie żyjących istot w większe grupy na
podstawie łatwo zauważalnych cech)
• Procesy życiowe (podanie warunków
wymaganych przez rośliny do zachowania
zdrowia)
•Interakcje z żywymi istotami w ich środowisku
(rozpoznawanie i nazwanie niektórych pospolitych
roślin rosnących na lokalnym obszarze; podanie
przykładów jak dbać o żywe istoty i środowisko)
Umiejętności naukowe – Badanie:
• Przygotowanie do zadania (zrozumienie,
planowanie, projektowanie doświadczeń i
przewidywanie)
• Wykonywanie zadań (obserwowanie, mierzenie i
zapisywanie rezultatów)
• Rewizja i składanie raportów z zadań
(prezentacja, ocena i zrozumienie znaczenia
rezultatów)
Dochodzenie naukowe:
• Charakter nauki (zadawanie pytań o wyobrażenie
o nauce; rozważanie jak wykorzystać informacje
zawarte w we własnych notatkach i innych łatwych
do zrozumienia źródłach)
• Komunikacja w nauce (prezentacja naukowych
informacji w różny sposób, poprzez diagramy,
rysunki, tabele i wykresy)
• Umiejętności badawcze (umiejętność
decydowania, co warte jest obserwacji i pomiaru)
Procesy życiowe i istoty żyjące:
• Rośliny zielone jako organizmy (rośliny
potrzebują światła i wody do wzrostu; umiejętność
rozpoznania i nazwania liścia, kwiatu, łodygi i
korzenia roślin okrytonasiennych)
• Istoty żyjące w ich środowisku (rozpoznawanie
różnych rodzajów roślin w ich lokalnym
środowisku; świadomość, że rośliny mogą być
grupowane na podstawie łatwo zauważalnych
podobieństw i różnic)
-3–
Wielkie Tropienie Roślin było propozycją Wellcome Trust z okazji Darwin 200 dla szkół podstawowych.
Wielkie Tropienie Roślin zostało zaprojektowane przez Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew, a zlecone i
ufundowane przez Wellcome Trust.
Witamy w Wielkim Tropieniu Roślin
Oczekiwane efekty nauczania
• Uczeń potrafi zidentyfikować i nazwać pospolite rośliny.
• Uczeń potrafi opisać prostymi słowami lub narysować rośliny i powiedzieć gdzie rosną.
• Uczeń zna nazwy części roślin.
• Uczeń rozumie, że rośliny są żyjącymi organizmami i wymagają opieki.
• Uczeń potrafi użyć wyników swojej pracy, aby wykazać, że rośliny potrzebują wody do życia.
Pojęcia
Rośliny zbudowane są z kilku części. Większość roślin okrytonasiennych, które widzimy wokół
nas, ma korzenie, łodygę i liście. W ciągu roku wiele z nich produkuje kwiaty, a następnie
owoce zawierające nasiona. Nasiona te są rozprowadzane, aby wytworzyć nowe rośliny. Każdy
rodzaj rośliny i zwierzęcia nazywa się gatunkiem i różni się od pozostałych, ale nawet w
obrębie tego samego gatunku można znaleźć wiele odmian. Dzięki temu wokół nas możemy
znaleźć cudowną różnorodność istot żyjących.
Jako że Darwin był świetnym naukowcem, spędzał dużo czasu, szukając i obserwując rośliny i
inne żyjące istoty. Wykonał on dokładne zapiski dotyczące swoich znalezisk w notatnikach.
Zebrał on również wiele kolekcji. Darwin zauważył, że żaden okaz tej samej rośliny nigdy nie
jest dokładnie taki sam jak pozostałe.
Podczas tych ćwiczeń dzieci są proszone, aby wcieliły się w „Poszukiwaczy” – wypatrywały
roślin w ich lokalnych środowisku, a następnie przyglądały się im dokładnie, żeby sprawdzić,
czy potrafią rozpoznać części roślin i aby na własne oczy zobaczyły różnorodność roślin i
wypracowały umiejętność przyglądania się oraz zauważania podobieństw i różnic. Obserwacja
była jednym z kluczowych procesów używanych przez Darwina w jego pracy naukowej – więc
dzieci będą również na dobrej drodze do zostania „dobrymi naukowcami”.
Poznaj tropicieli roślin
•
Przeczytaj na głos Rozdział 2 pod tytułem Darwin poszukiwacz z książki Podążając śladami
Darwina, opisz jak Darwin pracował i wprowadź kontekst dla zadań do wykonania przez dzieci.
•
Przedstaw Fionę, tropicielkę roślin: przeczytaj na głos jej pocztówkę i pobierz plik wideo od
Fiony (OPCJONALNIE, GDYŻ DOSTĘPNY WYŁĄCZNIE W JĘZYKU ANGIELSKIM) ze strony
Wielkiego Tropienia Roślin www.greatplanthunt.org.
•
Obejrzyj jak Fiona, prawdziwa tropicielka roślin pracuje w terenie i wykonuje dokładnie takie
same obserwacje i zapiski, jakie będą wykonywać dzieci.
•
Pomoce te mogą być wykorzystane zarówno na zebraniu ogólnoszkolnym, jak i
przedstawione w klasie, jako forma wprowadzenia do projektu.
-4–
Wielkie Tropienie Roślin było propozycją Wellcome Trust z okazji Darwin 200 dla szkół podstawowych.
Wielkie Tropienie Roślin zostało zaprojektowane przez Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew, a zlecone i
ufundowane przez Wellcome Trust.
Ćwiczenie 1.: Spacer Przemyśleń
Ćwiczenie 1. powinno być rozłożone na trzy lekcje.
1) Załóżcie Szkicownik Darwina
• Użyjcie strony tytułowej Szkicownika Darwina z pakietu.
• Będzie to notatnik projektu dla Poszukiwaczy Darwina.
2) Części roślin
• Powtórz z dziećmi nazwy części roślin przy pomocy rysunku Części roślin dostępnego
na kolejnych stronach.
3) Zaplanujcie spacer
• Poproś dzieci, żeby zastanowiły się, jak powinny zachowywać się podczas spaceru.
Porozmawiaj z nimi o tym, że należy szanować rośliny i inne żyjące istoty, które
zobaczą podczas spaceru.
• Poproś dzieci o przemyślenie, jakiego rodzaju ekwipunku będą potrzebowały – na
przykład płaszcze przeciwdeszczowe lub kapelusze osłaniające od słońca, zdjęcia roślin
przydatne w identyfikacji, Szkicownik Darwina, ołówki, szkło powiększające i torebki na
zebrane kwiaty i rośliny.
4) Wyjdźcie na spacer
• Trzydziestominutowy spacer powinien odbyć się na terenie szkolnym, w lokalnym
parku czy na dziedzińcu lub gdziekolwiek w sąsiedztwie.
• Postaraj się unikać obszarów, gdzie rośliny zostały posadzone – szukaj raczej dziko
rosnących roślin (chwastów!)
• W czasie spaceru dzieci powinny szukać różnych rodzajów roślin.
Podczas spaceru:
• Odkrywajcie: Jak wiele rodzajów roślin dzieci mogą znaleźć podczas spaceru?
• Obserwujcie: Przyjrzyjcie się niektórym roślinom. Jakie różnice dzieci mogą zobaczyć i
zapisać?
• Uchwyćcie przy pomocy aparatu fotograficznego lub rysując w Szkicowniku Darwina
różne rodzaje roślin znalezionych podczas spaceru. Poproś dzieci, żeby pomyślały o
różnicach między roślinami.
• Zbierajcie: Poproś dzieci, żeby zebrały kilka żywych roślin i zabrały ze sobą do klasy
(za ewentualnym pozwoleniem właściciela). Postaraj się odnaleźć różne rodzaje,
szczególnie liści.
-5–
Wielkie Tropienie Roślin było propozycją Wellcome Trust z okazji Darwin 200 dla szkół podstawowych.
Wielkie Tropienie Roślin zostało zaprojektowane przez Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew, a zlecone i
ufundowane przez Wellcome Trust.
5) Powróćcie do klasy
• Poproś dzieci o słowa opisujące rośliny, które widziały i zebrały na spacerze – na
przykład: zielona, piękna, duża, kłująca, włochata, łodyga, kwiat.
6) Użyj tych słów w twórczym projekcie
• Poproś dzieci, żeby zapisały te słowa w środku odrysowanych liści. Do odrysowania
mogą użyć liści, które zebrały na spacerze lub wzorów ze strony Wzory liści.
7) Pokaż i opowiedz
• Udekorujcie liście i użyjcie ich do wykonania wystawy na temat roślin lub napiszcie
wiersz, aby pokazać reszcie klasy lub wszystkim w szkole na zebraniu.
Przydatne wskazówki
• Uważajcie przy zbieraniu kwiatów polnych. Prosimy, zbierajcie tylko te, które widzicie w Pakiecie
identyfikacyjnym Wielkiego Tropienia Roślin. Pakiet zawiera tylko pospolite gatunki.
• Podkreśl, że polne kwiaty nie powinny zazwyczaj być zrywane, a dzieci robią to tylko ze względu ich
specjalny projekt.
• Należy poprosić o zezwolenie na wykopywanie roślin, jeśli nie znajdują się one na terenie szkoły.
• Jak najszybciej włóżcie wszystkie zebrane rośliny do wody.
• Jeżeli używacie plastikowych torebek, upewnij się, że dzieci używają ich w odpowiedni sposób.
• Stosujcie się do odpowiednich procedur przy dotykaniu materiału roślinnego. Informacje na temat
bezpieczeństwa i higieny można znaleźć w poradniku.
• Obrazki z Pakietu identyfikacyjnego Wielkiego Tropienia Roślin mogą być użyte jako pomoc w
odnalezieniu różnych rodzajów roślin. Mogą one również być użyte jako ćwiczenie przygotowujące lub
materiały do przypomnienia dzieciom o tym, co widziały na spacerze. Jeśli przez pogodę Wasz spacer
jest opóźniony, materiały te mogą się również wtedy przydać.
Dodatkowe źródła
Co jeszcze zawiera ten podręcznik?
- Rysunek części roślin
- Wzory liści
Co jeszcze znajduje się w pakiecie projektowym?
- Szkicownik Darwina
- Informacje na temat bezpieczeństwa i higieny
- Pakiet identyfikacyjny Wielkiego Tropienia Roślin
Co jeszcze się przyda?
- Szkła powiększające
Gry i inne materiały
Wejdź na stronę Wielkiego Tropienia Roślin
www.greatplanthunt.org, żeby ściągnąć przydatne
obrazki, filmy wideo i gry interaktywne na temat
części roślin (DOSTĘPNE WYŁĄCZNIE W JĘZYKU
ANGIELSKIM)
Rzeczy, które musicie mieć ze sobą
- Upewnij się, że dzieci mają notatniki do
projektu
- Papierowe torby do zbiórki roślin. Można
użyć również plastikowych torebek, które po
włożeniu do nich roślin należy nadmuchać i
zamknąć. Pomaga to w utrzymaniu ich
„świeżości” do czasu przeprowadzenia
badania w klasie. Przy użyciu plastikowych
torebek przez dzieci należy zachować zasady
bezpieczeństwa i higieny.
- Małą łopatkę lub łyżkę to wykopywania
roślin.
-6–
Wielkie Tropienie Roślin było propozycją Wellcome Trust z okazji Darwin 200 dla szkół podstawowych.
Wielkie Tropienie Roślin zostało zaprojektowane przez Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew, a zlecone i
ufundowane przez Wellcome Trust.
Części roślin
Kwiat
Tasznik pospolity
Łodyga
Liść
Korzeń
Zdjęcia znajdujące się powyżej można znaleźć w banku zdjęć na stronie www.greatplanthunt.org
-7–
Wielkie Tropienie Roślin było propozycją Wellcome Trust z okazji Darwin 200 dla szkół podstawowych.
Wielkie Tropienie Roślin zostało zaprojektowane przez Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew, a zlecone i
ufundowane przez Wellcome Trust.
Wzory liści
-8–
Wielkie Tropienie Roślin było propozycją Wellcome Trust z okazji Darwin 200 dla szkół podstawowych.
Wielkie Tropienie Roślin zostało zaprojektowane przez Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew, a zlecone i
ufundowane przez Wellcome Trust.
-9–
Wielkie Tropienie Roślin było propozycją Wellcome Trust z okazji Darwin 200 dla szkół podstawowych.
Wielkie Tropienie Roślin zostało zaprojektowane przez Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew, a zlecone i
ufundowane przez Wellcome Trust.
Ćwiczenie 2.: Znajdź roślinę
Ćwiczenie 2. powinno być podzielone na 2 lekcje.
1) Drugi spacer
• Zabierz dzieci na drugi spacer, tym razem z zamiarem zidentyfikowania konkretnych
roślin.
• W czasie tego ćwiczenia, dzieci będą używać spostrzegawczości, żeby znaleźć i
porównać żywe rośliny z obrazkiem.
Na spacerze:
• Odkrywajcie: Szukaj roślin w wybranym środowisku.
• Obserwujcie: Postaw dzieciom wyzwanie, żeby znalazły rośliny, na podstawie Pakietu
identyfikacyjnego Wielkiego Tropienia Roślin. W zależności od czasu i umiejętności
dzieci, czasem będzie to tylko jedna lub dwie rośliny.
• Zarejestrujcie: Dzieci powinny zarejestrować szczegóły lokalizacji znalezionych roślin
poprzez wykonywanie rysunków w Szkicowniku Darwina lub robienie zdjęć.
• Zbierzcie: Wybierz jeden gatunek rośliny i zbierz kilka okazów, żeby porównać, jak
bardzo różnią się od siebie. Na przykład niektóre stokrotki mają różowe końcówki
płatków, a inne są całkiem białe.
2) Po powrocie do klasy
• Obejrzyjcie kolekcje przyniesione przez dzieci i zwróćcie uwagę, jak wiele cech jest
identycznych i jak wieloma szczegółami różnią się poszczególne okazy w obrębie tego
samego gatunku.
• Zebrane rośliny mogą być użyte do wykonania wystawy.
Przydatne wskazówki
• Weź ze sobą małą łopatkę lub starą łyżkę i wykop jedną lub dwie rośliny, żeby obejrzeć korzenie.
Powinny to być „chwasty”. Dzieci powinny dowiedzieć się, że nie powinno się zazwyczaj wykopywać
roślin.
• Jeśli zbieracie rośliny na czyimś terenie, poproś o pozwolenie.
Dodatkowe źródła
Co jeszcze znajduje się w pakiecie projektowym?
- Informacje na temat bezpieczeństwa i higieny
- Wskazówki jak suszyć rośliny i stworzyć zielnik
- Pakiet identyfikacyjny Wielkiego Tropienia Roślin
Co jeszcze się przyda?
Prasa
do
suszenia
zebranych
roślin
(nieobowiązkowe)
- Szkła powiększające
Rzeczy, które musicie przynieść
- Upewnij się, że dzieci posiadają notatniki do
projektu
- Papierowe torby i łopatka jak w Ćwiczeniu 1
- Materiały do wykonania zdjęcia klasowego
- 10 –
Wielkie Tropienie Roślin było propozycją Wellcome Trust z okazji Darwin 200 dla szkół podstawowych.
Wielkie Tropienie Roślin zostało zaprojektowane przez Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew, a zlecone i
ufundowane przez Wellcome Trust.
Ćwiczenie 3.: Pomocy!
Ćwiczenie 3. powinno zająć jedną lekcję.
1) Co jest nie tak z tą rośliną?
• Pokaż dzieciom prawdziwą roślinę, która zwiędła. (Jeżeli nie posiadasz prawdziwej
rośliny, użyj zdjęć poniżej lub rysunków na następnej stronie).
• Zapytaj dzieci, co ich zdaniem, jest nie tak z rośliną. Poproś je o sugestie, jak ożywić
roślinę.
2) Sekwencja obrazków
• Poproś dzieci, żeby wycięły rysunki pod tytułem Rośliny potrzebują wody na następnej
stronie i ułożyły je w odpowiedniej kolejności tak, żeby wyjaśniały, co się stało z rośliną.
• Poproś dzieci, żeby wyjaśniły swój tok myślenia.
Dodatkowe źródła
Co jeszcze zawiera ten podręcznik?
- Arkusz pracy dla dzieci: „Rośliny potrzebują
wody – sekwencja wydarzeń na rysunkach”
Gry i inne materiały
- Zdjęcia zwiędłej i podlanej rośliny na stronie
www.greatplanthunt.org
- Interaktywna gra o zdrowiu roślin na stronie
www.greatplanthunt.org
(WYŁĄCZNIE W JĘZYKU ANGIELSKIM)
- 11 –
Wielkie Tropienie Roślin było propozycją Wellcome Trust z okazji Darwin 200 dla szkół podstawowych.
Wielkie Tropienie Roślin zostało zaprojektowane przez Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew, a zlecone i
ufundowane przez Wellcome Trust.
Arkusz pracy Poszukiwaczy
Co się dzieje na tych obrazkach?
Czy potrafisz wyciąć obrazki i ułożyć je w odpowiedniej
kolejności?
- 12 –
Wielkie Tropienie Roślin było propozycją Wellcome Trust z okazji Darwin 200 dla szkół podstawowych.
Wielkie Tropienie Roślin zostało zaprojektowane przez Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew, a zlecone i
ufundowane przez Wellcome Trust.
- 13 –
Wielkie Tropienie Roślin było propozycją Wellcome Trust z okazji Darwin 200 dla szkół podstawowych.
Wielkie Tropienie Roślin zostało zaprojektowane przez Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew, a zlecone i
ufundowane przez Wellcome Trust.