docStrategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na la
download 
Reklamacja Transkrypt
Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na la
Opinia Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT] do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji [PIIT] z dużą uwagą zapoznała się z projektem dokumentu [zwanego dalej w tej opinii Strategia] nakreślającego strategiczne priorytety działań polskiego rządu i polskiej administracji, a mające na celu dalszy rozwój społeczeństwa informacyjnego w Polsce w latach 2007-2013. Chcielibyśmy podzielić się swoją opinią i przedstawić propozycje uzupełnień, poprawek i ewentualnych zmian. Podkreślając wysoką jakość materiału, oraz doceniając pracę włożoną w podsumowanie dotychczasowych działań w zakresie budowy społeczeństwa informacyjnego, opis stanu legislacji dotyczącej społeczeństwa informacyjnego i informatyzacji, a także analizy przyczyn rozwoju i propozycji działań strategicznych na przyszłość, przekazujemy uwagi, które naszym zdaniem powinny być przeanalizowane ze względu na wagę tego dokumentu. Nasza opinia ma na celu udoskonalenie strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce. PIIT deklaruje swój udział w dyskusji nad tym dokumentem oraz następnie jego promowaniem i upowszechnieniem. Uwagi ogólne 1. Tak obszerny dokument powinien mieć Streszczenie, w którym znajdą się najważniejsze tezy zaprezentowane w Strategii. 2. Zaproponowana definicja celu informatyzacji brzmi: „Nadrzędnym celem informatyzacji państwa jest przyspieszenie rozwoju cywilizacyjnego i gospodarczego poprzez zbudowanie społeczeństwa informacyjnego zgodnie z założeniami Strategii Lizbońskiej”. Czytając dalej Strategię, a szczególnie analizę aktualnego stanu rozwoju społeczeństwa informacyjnego oraz wykazu i opisów priorytetowych działań Rządu, warto zastanowić się nad przedefiniowaniem nadrzędnego celu: „Nadrzędnym celem informatyzacji państwa jest stworzenie bezpiecznej, sprawnej i przyjaznej obywatelom oraz podmiotom gospodarczym ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 1 teleinformatycznej infrastruktury administracji, a także stymulacja i zapewnienie możliwości wszystkim korzystania z technologii informatycznych w jak najszerszym zakresie ich działań.” Propozycja zmiany wynika z faktu, że priorytety informatyzacji są przede wszystkim nakierowane na usprawnienie działania administracji (z korzyścią dla wszystkich), natomiast dodatkowym i niezbędnym kierunkiem działań przede wszystkim legislacyjnych - jest możliwość zapewnienia innym (obywatelom, podmiotom gospodarczym) korzystania z nowoczesnych technologii. 3. Nazwy własne. Naszym zdaniem w tekście Strategii nie powinny występować nazwy firm oraz należy unikać podawania nazw własnych produktów. W naszej opinii czasem podajemy takie nazwy, ale tylko dla zobrazowania naszej uwagi. 4. Terminologia Ze Strategii wynotowaliśmy kilkanaście pojęć terminologii teleinformatycznej: ICT – co znaczy po polsku? IT - co znaczy po polsku? Informacja cyfrowa Informatyzacja Internet szerokopasmowy (definicja) Komputeryzacja Komunikacja elektroniczna Społeczeństwo informacyjne Sprzęt dostępowy Standardy informatyczne Systemy i sieci teleinformatyczne, Systemy informatyczne Systemy teleinformatyczne Teleinformatyka – takie pojęcie też jest używane Techniki elektroniczne Techniki informatyczne Technologia informacyjna, Technologie i techniki informacyjne ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 2 Technologia informacyjno-komunikacyjna Technologie komunikacyjno-informacyjne Technologie informatyczne Technologie teleinformatyczne Usługi w formie cyfrowej Usługi publiczne Usługi powszechne Obawiamy się, że pojęcia te mogą być różnie rozumiany przez każdego z Czytelników tej Strategii , zmieniając sens umieszczonych tam stwierdzeń. Wydaje się konieczne (zresztą zgodnie z zapisem ze strony 64 Strategii) podjęcie pilnych prac nad poprawnym zdefiniowaniem powyższych (i innych podobnych) pojęć i to w zgodzie z polskim językiem. Ze względu na różnice regionalne i środowiskowe w rozumieniu tych pojęć wydaje się, że te prace należy powierzyć na przykład Komitetowi Informatyki PAN, który w porozumieniu z Radą Języka Polskiego powinien dobrze wykonać takie zadanie. Nie trzeba tutaj już podkreślić, że ujednolicenie terminologii teleinformatycznej ma istotne znaczenie na ujednolicenie zapisów w aktach prawnych dotyczących tej tematyki. Projekt ustawy o zmianie terminologii dobrze potwierdza to stwierdzenie. Uwagi do poszczególnych akapitów. (według numerów stron w kolejności ich występowania dla ułatwienia weryfikacji z tekstem Strategii) Str. 3-4, cały rozdział I.2 Można się zgodzić z tezami zawartymi w tym rozdziale, jako zgodnymi z punktu widzenia administracji Państwa. Jednakże biorąc pod uwagę tytuł tego dokumentu „Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007-2013” warto zastanowić się nad nieco innym obrazem analizy tego zagadnienia. Społeczeństwo informacyjne (niestety nie dysponujemy wspólną jednolitą wyczerpującą i podobnie przez wszystkich rozumianą definicją tego pojęcia) powstaje niezależnie od działań administracji. Poczynając od powszechnego stosowania urządzeń cyfrowych (telefonów komórkowych i komputerów) stosowanych do celów prywatnych, społeczeństwo oczekuje usług cyfrowych nie tylko od administracji, ale też od podmiotów gospodarczych, których efektywne działanie ma często dla nich większe znaczenie niż ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 3 zinformatyzowana administracja. Nie negując znaczenia nowoczesnej administracji korzystającej na co dzień z systemów informacyjnych na rozwój społeczeństwa informacyjnego w Polsce warto pamiętać o znaczeniu rozwoju gospodarki elektronicznej – a tego w zasadzie w tym opracowaniu nie znajdujemy. Podkreślane jest tylko znaczenie rozwoju e-administracji jako ułatwień dla działalności gospodarczej. Propozycje zmiany celu informatyzacji zawiera uwaga ogólna nr. 2 Str. 4, akapit 2. Proponujemy usunięcie tego akapitu. Małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP) wykorzystują techniki teleinformatyczne na szeroką skalę. Nie trzeba ich pozyskiwać. One już są pozyskane gdyż na stronie 9 czytamy, że już dzisiaj 93% przedsiębiorstw jest wyposażonych w komputery (patrz str. 9 Strategii oraz porównaj z badaniami MS Indeks prowadzonymi przez Szkołę Główną Handlową i Stowarzyszenie Komputer w Firmie). Przy tej okazji warto zwrócić uwagę, że brak jest pomysłów na wspieranie innowacyjności gospodarki na bazie MŚP które generują 50% PKB i zatrudniają 72% ogółu zatrudnionych; pomysłów wspierających zarówno kreowanie wzrostu gospodarczego jak i nowych miejsc pracy – ze szczególnym uwzględnieniem telepracy; Str. 5, rozdział I.3 W dużym stopniu podzielamy treści zwarte w tym rozdziale, ale też uważamy za konieczne podkreślenie znaczenia niektórych z nich: a. Rolą państwa jest zapobieganie e-wykluczeniu i sytuacji, w której część obywateli jest już w społeczności informacyjnej, a część jest wykluczona z postępu technologicznego. Rolą Państwa jest z jednej strony stymulowanie popytu a z drugiej – inwestycje w zapewnienie powszechnego dostępu do technologii teleinformatycznych; Potrzebna jest spójna strategia rozwoju zarówno po stronie informatyzacji administracji publicznej jak i po stronie informatyzacji społeczeństwa – inwestycjom w e-administrację muszą towarzyszyć inwestycje mające na celu zapewnienie, że obywatele chcą i potrafią z administracji korzystać. Strategia obszernie omawia stronę podaży usług eadministracyjnych, ale nie popytu – koncentruje się na zadaniach związane z administracją, nie podejmuje zaś kwestii zapewnienia do niej powszechnego dostępu. b. Strategia stawia poprawnie diagnozę dotyczącą dostępu do internetu i komputerów w gospodarstwach domowych, wskazującą jednoznacznie na zapóźnienie Polski w tym zakresie. Z drugiej jednak strony brakuje konkretnych i wymiernych pomysłów na zmianę tego stanu rzeczy. ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 4 Przyjęte w Strategii założenie, iż konkurencja na rynku technologii komunikacyjno-informatycznych, walka o klienta końcowego oraz malejące ceny sprzętu usuną to zapóźnienie, jest bezpodstawne i błędne – w szczególności jeśli chodzi o regiony najuboższe i nieatrakcyjne komercyjnie oraz niektóre grupy społeczne - np. osoby starsze i bezrobotne. W wielu krajach w Europie i na Świecie – zarówno bardziej jak i mniej rozwiniętych od Polski - Państwo odgrywa znacznie bardziej aktywną rolę w zwiększaniu dostępności internetu i komputerów (Włochy: program dla studentów „Un c@puccino per un PC”, Wlk. Brytania: program dla pracowników „Home Computing Initiative”; Rumunia: program wyrównywania szans dla młodzieży szkolnej „Euro200”, Węgry: program uniwersytecki/szkolny „Sulinet Express”; Francja: inicjatywa „Internet accompagne”; Niemcy: inicjatywa D21 i jej pochodne np. program dla osób starszych „50+ Internet verbindet” itp.). c. Współpraca biznesu i sektora publicznego w budowie społeczeństwa informacyjnego została potraktowana w bardzo skromnym zakresie, ograniczonym do wdrażania rozwiązań informatycznych i outsourcingu zadań serwisowych. Tymczasem w wielu krajach europejskich w programy budowy społeczeństwa informacyjnego z sukcesem angażują się zarówno sektor publiczny jak i sektor teleinformatyczny. Odpowiednio skoordynowane, zapewniają zwiększone zasoby finansowe, lepsze dotarcie do grup docelowych, marketing, profesjonalne szkolenia oraz zarządzanie projektami; realizują jednocześnie cele społeczne i polityczne oraz cele biznesowe. d. Zastanawia także, całkowity brak we wspomnianym dokumencie, propozycji działań na rzecz zapewnienia powszechnego dostępu do dóbr kultury z wykorzystaniem technik cyfrowych oraz program(u)ów digitalizacji zasobów kultury narodowej pozostających w gestii państwa. Str. 5, ostatni akapit. Proponujemy usunięcie tego akapitu. Rynek telekomunikacyjny jest i prawdopodobnie do 2013 roku będzie zdominowany przez dużych operatorów. PIIT nie podziela przekonania wyrażonego w Strategii, że system zachęt dla małych i średnich przedsiębiorców, którzy mieliby oferować usługi dostępu na „ostatniej mili” byłby korzystny dla ostatecznego odbiorcy. Jesteśmy natomiast przekonani, że nie jest istotna wielkość operatora telekomunikacyjnego, ale poziom i zakres usług jakie może na konkurencyjnym rynku uzyskać odbiorca. ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 5 Str. 6, akapit 2. Proponujemy usunięcie tego akapitu lub poszerzenie go o listę innych najbardziej popularnych usług. Wydaje się, że możliwość skorzystania z telefonii internetowej jest tylko jednym z wielu stymulatorów korzystania z internetu. Podobnie można powiedzieć żę stymulatorem jest pojawienie się w sieci darmowych tytułów prasowych, zbiorów prywatnych klipów, bankowości internetowej czy telewizji internetowej. Każda z powyższych Treści jest zachętą do stosowania internetu, natomiast nie jest motywatorem do rozpoczęcia z korzystania (killer application). Str. 6. ostatni akapit. Znakomite podsumowanie przyczyn korzystania z technologii teleinformatycznych! PIIT postuluje zamieszczenie również tego akapitu w Streszczeniu. Str. 8. akapit 3. Proponujemy: „Działania państwa powinny polegać na zapewnieniu bezpieczeństwa użytkowania oraz na usuwaniu barier technicznych, ekonomicznych i prawnych wykorzystania technologii teleinformatycznych, a także na stworzeniu atrakcyjnej oferty usług publicznych. Szczególnie istotne jest stymulowanie podejmowania działalności innowacyjnej w branży teleinformatycznej, które prowadziłyby do powstania konkurencyjnych rozwiązań dedykowanych na rynki krajowe i zagraniczne” Uzasadniamy taką zmianę w tym akapicie, aby zachować spójność z poprzednio wskazanymi motywacjami używania internetu (i na co może mieć wpływ państwo). Uważamy także, że istotne jest stymulowanie przez państwo działań proinnowacyjnych – najlepiej wspólnie z jednostkami naukowymi i uniwersyteckimi – bez względu na wielkość podmiotu, który tymi sprawami się zajmuje. Gdyby przyjąć założenie, że wspieramy tylko firmy małe i średnie to oznaczałoby, że innowacyjne rozwiązania pochodzące z dużych polskich firm informatycznych i mające szanse na światowym rynku nie zyskałoby wsparcia, natomiast dużo słabsze i mniej perspektywiczne rozwiązania z małej firmy takie wsparcie by otrzymało. Czy Finowie powinni prześladować Nokię za jej sukces? Str. 8 i 9. Proponujemy znaczne zmiany, skrócenie lub wręcz usunięcie tego akapitu. Podział społeczności internetowej. W dalszej części Strategii nie ma już praktycznie odwołań do zaproponowanego podziału w sensie listy działań ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 6 dedykowanych dla poszczególnych wyróżnionych grup. Co więcej, obraz ten zmienia się bardzo szybko i do 2013 roku prawdopodobnie będzie już przestarzały. Znaczącą pomoc może przynieść w precyzyjniejszym opisie dr Dominik Batorski, z Wydziału Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, który koordynował badania społeczeństwa informacyjnego podczas cyklu Diagnoza Społeczna 2007. Str. 11. Proponujemy dopisać na liście kluczowych warunków rozwoju także: „6) poczucie bezpieczeństwa przed zorganizowanym atakiem cyberterrorystycznym” Ostatnie doświadczenia estońskie wskazują na możliwość pojawienia się takich ataków w przyszłości. Co więcej można się także spodziewać, że nie będzie to grupa hakerów-amatorów, ale także nie jest wykluczony zorganizowany atak kierowany z ośrodków kierowniczych wrogiego państwa. Atak taki będzie skierowany nie tylko na systemy administracji, ale także na całą – w tym także komercyjna i naukową – infrastrukturę teleinformatyczną. Str. 12-13, rozdział I.4.1. PIIT zdaje sobie sprawę ze znaczenia stwierdzeń zawartych w tym rozdziale a dotyczących podstawowych zasad rozwoju systemów teleinformatycznych w Państwie. Z tego względu konieczne jest przedyskutowanie w gronie specjalistów treści tego rozdziału, aby nie był on tylko poglądem jednej ze stron tego sporu. PIIT proponuje jako podstawę do takiej dyskusji przyjęcie stwierdzenia: „Jako jedną z naczelnych zasad należy przyjąć zasadę neutralności technologicznej. Wprowadzenie tej zasady jest jednym z priorytetów Planu Informatyzacji Państwa 20072013.” Uzasadnienie: PIIT stoi na stanowisku, że zasada neutralności technologicznej ma służyć podnoszeniu konkurencyjności na rynku i powodować, że w zamówieniach publicznych – zarówno dotyczących konkretnych systemów, jak i tzw. zamówień pre-komercyjnych (precommercial procurement)- żadne rozwiązanie, żadna technologia, żaden producent czy żaden oferent nie może być wykluczony z możliwości oferowania swojego rozwiązania dla systemów administracji. Żadne rozwiązanie, żadna technologia, żaden producent i żaden oferent nie powinien mieć specjalnych preferencji, wsparcia ze strony państwa czy szczególnych względów ze strony administracji. Zapisanie zatem (pierwsze zdanie pierwszego akapitu tego rozdziału) polityki uniezależnienia się od konkretnych platform i rozwiązań zamkniętych jest czystą ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 7 utopią – wystarczy skonfrontować ten postulat z listą priorytetowych projektów (patrz strona 34 i następne) obejmujących kluczowe systemy informatyczne w administracji lub też zestawić ten postulat z listą projektów zawartych w Programie Informatyzacji Państwa!!! Akceptując dążenia do upowszechnienia wolnego oprogramowania oraz standardów otwartych musimy ze względu na stronniczość zapisów tego rozdziału pokazać, że: W rozdziale słusznie podkreśla się zasadę równego traktowania rozwiązań informatycznych, ale w następnych akapitach stwierdza się, że „należy podjąć działania zmierzające do eliminacji uzależnienia … od rozwiązań zamkniętych, nieudokumentowanych, czy wytwarzanych przez jedną tylko firmę”. Bez względu na niechęć do stosowania oprogramowania komercyjnego, w tego typu opracowaniu nie wolno stawiać takich ograniczeń, gdyż większość z poszczególnych specjalistycznych pakietów oprogramowania jest z reguły produkowanych przez jedną firmę. Autorzy Strategii proponując uniezależnienie się od rozwiązań zamkniętych zapominają, że w procesie informatyzacji administracji główne znaczenie będą miały systemy teleinformatyczne korzystające z dużych komputerów (mainframów – obecnie produkowanych tylko przez firmę IBM) oraz dużych serwerów (produkowanych przez firmy IBM, HP i Sun), które swoje systemy mają zamknięte i co więcej nie istnieje dla nich żadne wolne oprogramowanie. Podobnie jest z oprogramowaniem obsługi baz danych ( DB2 z IBM, Oracle czy SAP) oraz innym oprogramowaniem specjalistycznym dostarczanym dla tych komputerów (AutoCAD, programy graficzne, itp.). Mało jest też prawdopodobne, aby te bardzo potrzebne dla administracji systemy były możliwe do wytworzenia obecnie przez inne firmy lub światowe zespoły programistów w trybie otwartych licencji. Autorzy Strategii proponując (wyłączne?) przejście na wolne oprogramowanie powinni ocenić realne możliwości wdrożenia tej koncepcji w Polsce. Warto bowiem zdawać sobie sprawę, że przy „darmowym” korzystaniu z wolnego oprogramowania konieczne jest znaczne wzmocnienie profesjonalne zespołów ich instalujących i eksploatujących. Według naszej pobieżnej oceny nie dysponujemy obecnie w Polsce takimi znaczącymi zasobami profesjonalnych informatyków. Przy wprowadzaniu wolnego oprogramowania (komercyjnego zresztą też) warto podkreślić konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa systemu oraz wyceny pełnych kosztów jego zakupu, wdrożenia i eksploatacji. Podobne stwierdzenia odnoszą się do wdrażania standardów otwartych. Takich ocen w tej Strategii brak. Wskazując „drugą stronę” tego problemu podkreślamy, że upowszechnianie wolnego oprogramowania oraz standardów otwartych ma jak najgłębszy sens ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 8 wszędzie tam, gdzie jest to ekonomicznie uzasadnione oraz umożliwi łatwe powiązanie różnych systemów ze sobą, na przykład poprzez pełna jawność interfejsów wraz z testami akceptacyjnymi jak to zostało zapisane w ustawie o informatyzacji. Chcieliśmy także zwrócić uwagę, że rezolucja Parlamentu Europejskiego, do której odwołuje się Strategia w odnośniku (27) w ogóle nie dotyczy problemów informatyzacji (a w szczególności informatyzacji administracji, a zwłaszcza interoperacyjności), a związana jest z promocją badań naukowych i innowacyjności. Jest to – o czym także warto pamiętać – tylko rezolucja mająca z założenia charakter postulatywny, a nie dokument określający konkretne prawne rozwiązania. Tego typu rezolucje w Parlamencie Europejskim nie wymagają nawet konkretnego liczenia głosów europosłów!! Dokument, na który powołuje się strategia jest zatem aktem niskiej rangi i nakazującym zastosowanie konkretnych rozwiązań, a także dotyczącym zupełnie innego zagadnienia. Str. 16 Proponujemy zdanie: Zamiast zdania „Określone zostały również standardy dotyczące formatu dokumentów elektronicznych i standardy zarządzania dokumentami oraz systemów zarządzania ...”. proponujemy zdanie: „Po określeniu standardów dotyczących formatu dokumentów elektronicznych (ze szczególnym uwzględnieniem podpisu elektronicznego opisanego w specyfikacji standardu) i standardów zarządzania tymi dokumentami konieczne jest pilne kontynuowanie prac nad określeniem standardów formatu faktury oraz zasad budowania formatów i struktury dokumentu elektronicznego.” Dotychczasowe prace nad standaryzacją dokumentów elektronicznych są jeszcze dalece niewystarczające. Str. 16, 1 akapit od dołu. Zamiast „autentykacji” powinno być „uwierzytelniania” Str.19, akapit drugi. Ze względu na ostatnią nowelizację Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych warto użyć odnośnika do najnowszej wersji tego prawa. Str. 21, ostatni akapit W pierwszym zdaniu proponujemy dopisać: „...musi uwzględniać szereg nowych i istniejących aktów prawnych UE.” ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 9 Str. 22 ostatni akapit rozdziału II.2. Proponujemy uzupełnić tekst rozdziału o : „Względy interoperacyjności i konieczność ciągłej pracy nad Krajowymi Ramami Interoperacyjności w okresie 2007-2013 nakazują korzystanie z dorobku normalizacyjnego Unii Europejskiej, w szczególności z Dyrektywy 98/34/EC dotyczącej stanowienia i używania standardów technicznych. Rozwój usług, w tym handlu, prowadzonego drogą elektroniczną każe szczególną uwagę zwrócić na Dyrektywę 2000/31/EC w sprawie wybranych prawnych aspektów świadczenia usług w społeczeństwie informatycznym, w szczególności handlu elektronicznego na Rynku Wewnętrznym (tzw. Dyrektywa w sprawie handlu elektronicznego)”. (porównaj: strona 45 i nast. Strategii, gdzie wskazuje się na dalsze działania sektora MŚP w handlu elektronicznym) Str. 22, ostatni akapit. W drugim zdaniu proponujemy dopisać: „Sieci światłowodowe są na dzisiaj zbudowane z dużym zapasem włókien. Nie podzielamy tutaj optymizmu autorów, chociaż bardzo doceniamy dokonania w tym zakresie. Według ocen naszego środowiska już przy uruchomieniu większości z planowanych rządowych systemów teleinformatycznych może zabraknąć przepustowości w sieci. Dodatkowo należy pamiętać, że sieci te będą też komercyjnie wykorzystywane do przesyłania coraz większych ilości informacji multimedialnych, treści kanałów internetowej telewizji cyfrowej, a następnie telewizji wysokiej rozdzielczości. W rezultacie niebawem może nam zabraknąć odpowiedniej przepustowości. Str. 23-24, akapit Proponujemy wykreślić z tekstu nazwy własne firm, a tym samym ostatnie dwa zdania tego akapitu. Na wymienionej liście brakuje nazw niektórych firm, a poza tym za liderem jest znacząca różnice do następnych firm, które z kolei mają bardzo podobne stosunkowo niewielkie udziały w rynku. Str. 29 ostatni akapit PIIT chce zwrócić uwagę na fakt, że wskazany w analizie stan dostępu do Internetu w szkołach (46% to dostęp dial-up) i w konsekwencji jego zmiana na dostęp szerokopasmowy powinien być podkreślony jako jedno z kluczowych ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 10 zadań dla państwa w Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego! Niestety, nie widać tego zagadnienia w dalszej części opracowania! Str.32 Rys. 17. PIIT proponuje usunąć rysunek 17 oraz w jego miejsce wprowadzić krótki akapit: „Wysoko oceniane są umiejętności polskich młodych programistów, o czym świadczą zwycięstwa i wysokie miejsca w licznych światowych olimpiadach i konkursach programowania zespołowego oraz indywidualnego Nie ujmując niczego osiągnięciom młodych polskich informatyków warto wiedzieć, że TopCoder jest też komercyjnym przedsięwzięciem mającym między innymi na celu sprzedaż oprogramowania jakie powstaje w trakcie współpracy z tą firmą. Nie jest to też jedyny konkurs, w którym polscy studenci zajmują wysokie lokaty. Młodzi informatycy wielokrotnie dowiedli swych umiejętności w konkursach programowania zespołowego, konkursie Microsoft ImagineCup czy Google Jam. Str. 33. Proponujemy całkowicie wykreślić z treści Strategii ustęp związany z raportem ARC z 2004 roku. Już obecnie – po 3 latach od czasu jego stworzenia - ma on wyłącznie znaczenie historyczne i posiłkowanie się nim dla określania strategii na rok 2013 wydaje się być niewskazane. Jednocześnie ulega usunięciu odnośnik (119) Str. 36, pierwszy akapit Analiza stanu realizacji procesu informatyzacji administracji publicznej (a właściwie jej braku), przedstawiona w tym rozdziale jest bardzo powierzchowna. Stwierdzenie, że „Realizacja powyższych programów nie przebiegała bez zakłóceń. Główną przyczyną opóźnień były problemy prawne związane z rozstrzyganiem przetargów (np. informatyzacja wymiaru sprawiedliwości) i słaba koordynacja zarządzania projektami.” nie oddaje rzeczywistych powodów opóźnień w informatyzacji administracji. Należy podkreślić, że głównym powodem był i jest brak jednego silnego ośrodka decyzyjnego odpowiadającego za informatyzację Państwa. Powołanie Międzyresortowego Zespołu do spraw Informatyzacji, zastąpionego później przez Komitet RM ds. Łączności i Społeczeństwa Informacyjnego, na dzisiaj nie rozwiąże problemu zbytniej autonomii (przynajmniej w sferze informatyzacji) poszczególnych resortów. Zbyt małe uprawnienia tego organu z góry mogą skazać na niepowodzenie każdą nawet najlepszą inicjatywę. Drugim istotnym problemem w sprawnym przygotowaniu i rozstrzyganiu przetargów jest takie skomplikowanie procedur realizacji zamówień ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 11 publicznych w ustawie prawo zamówień publicznych, że są one zbyt trudne do wypełnienia przez urzędników ze strony zamawiającego. Konieczne jest dalsze uproszczenie tych procedur lub tez utworzenie centralnego urzędu zamówień, który by profesjonalnie obsługiwał procedury najważniejszych przetargów. Str. 38 akapit pierwszy PIIT proponuje wykreślenie w całości dwóch zdań: „Największym mankamentem pracujących systemów jest niski stopień lub całkowity brak ich interoperacyjności, niski stopień wykorzystania otwartego oprogramowania i nadmierne uzależnienie usług publicznych od platform firmowych”. Konieczność eliminacji takich wad jest silnie akcentowana w dyrektywach UE”. Wniosek zawarty w cytowanym zdaniu do wykreślenia jest niczym nie uzasadnionym twierdzeniem bezpodstawnym w kontekście zarówno wymienionych na stronach 34-37 projektów priorytetowych, jak i listy projektów wymienionych w rozporządzeniu Plan Informatyzacji Państwa na lata 2007-2010. PIIT nie ma także wiedzy o dyrektywach UE, które mówią o eliminacji wskazanych w cytowanym zdaniu wad, a jeżeli istnieją takie stwierdzenia, to należy je bezpośrednio wskazać. Naszym zdaniem przyczyny powolnego wdrażania usług publicznych mają swoje praźródło w stanowieniu prawa nie przystosowanego do technologii teleinformatycznych, częstych zmian tego prawa i braku jego algorytmizacji (o co PIIT postuluje już od lat), a także słabej koordynacji na szczeblu centralnym. W zasadzie dopiero Plan Informatyzacji Państwa zmienia ten obraz na lepsze przedstawiając listę priorytetów na najbliższe lata. Nie widzimy związku pomiędzy sprawniejszą realizacją (przykładowo) projektu e-Deklaracje, gdyby miał on być realizowany przy zastosowaniu oprogramowania wolnego w miejsce Oracle itd. itp. Również analiza na stronie 43 (akapit drugi) i następnych Strategii nie wskazuje jakoby przyczyny wskazane w omawianym akapicie skutkowały rzeczywiście spadkiem wykorzystania usług eGovernment. Str. 38 pierwszy akapit rozdziału II.5. PIIT proponuje uzupełnić tekst tego akapitu o zdanie: „Poczucie bezpieczeństwa i pewności dostępu do takich usług stały się w ostatnich latach jedną z podstawowych potrzeb społeczeństwa informacyjnego. Tym samym w nadchodzących latach rosło będzie oczekiwanie od państwa zapewnienie takiego bezpieczeństwa, również w przypadku cyberterroryzmu” Tym zdaniem zwracamy uwagę na fakt, że w przyszłym społeczeństwie informacyjnym (jak społeczeństwo polskie w latach 2007-2013) oczekiwanie, ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 12 że wszystkie usługi świadczone drogą elektroniczną będą bez przeszkód działały będzie równie wysokie jak oczekiwanie bezproblemowego dostępu do energii elektrycznej czy wody. W obliczu potencjalnych zagrożeń (przykład Estonii) zapewnienie takiego bezpieczeństwa będzie oczekiwane od administracji państwa. Str.39, ostatni akapit PIIT postuluje wykreślenie lub ponowne przemyślenie treści tego akapitu. Uważamy, że zarówno teza, jak i jej uzasadnienie – aby je przyjąć – wymagałyby zdecydowanie dokładniejszego omówienia. Słabości tego akapitu widzimy między innymi: • Prezentowana wartość nakładów na informatykę (rzeczywiście bardzo niska i to przy niższym niż w porównywanych państwach PKB) obejmuje nakłady na sprzęt i oprogramowanie podstawowe, aplikacje(oprogramowanie użytkowe) oraz usługi. Analizie powinny być poddane wartości nakładów na aplikacje i usługi, gdyż tylko te mogą być wytwarzane obecnie w kraju. I tutaj rzeczywiście mamy proporcjonalnie za niski poziom tych nakładów w Polsce. • Analizując te nakłady warto porównać jeszcze koszty pracy, które są jeszcze znacząco niższe niż w porównywanych krajach. Zwiększenie tych nakładów może jedynie nastąpić wraz z rozwojem informatyzacji administracji oraz gospodarki. • Nie jest też słuszna teza, że „główną przyczynę stanu niskich nakładów na technologie informatyczne przedstawia się konsumpcję oprogramowania produkowanego za granicą”. Koszty korzystania z tego oprogramowania (podstawowego) są stosunkowo niewielką wartością do kosztów jego wytworzenia , które by należało ponieść przy jego wytworzeniu. Równocześnie użycie darmowego oprogramowania nie zmieniłoby ani wskaźnika nakładów (jest ono przecież darmowe), ani też nie przyczyniłoby się znacząco do zwiększenia udziału polskich informatyków w jego wytworzenie (jest ono wytwarzanie za granicą). • Z drugiej strony warto wspomnieć, że polskie firmy z powodzeniem wytwarzają aplikacje (oprogramowanie użytkowe), które też z powodzeniem (ale jeszcze w zbyt małej skali) sprzedają za granicą. I te działania powinny być wspomagane, gdyż dają realne szanse na poprawienie omawianych wskaźników. Str. 47 rozdział II.6. punkt 1. PIIT postuluje przeniesienie pierwszych dwóch zdań tego rozdziału do proponowanego przez nas Streszczenia wraz z niewielką poprawką: ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 13 „Strategia przeceniła możliwości wpływania państwa na potrzeby informacyjne społeczeństwa. Świadczy o tym znacznie niższe niż przewidywano zainteresowanie treściami cyfrowymi serwowanymi przez administrację i usługami eGovernment.” Postulujemy także przeredagowanie pozostałej części tego punktu by uwypuklić konieczność intensyfikacji działań inwestycyjnych, tam gdzie rzeczywiście tworzy się społeczeństwo informacyjne, czyli w szkołach. Str. 48 punkt 3. PIIT pragnie zwrócić uwagę, że w punkcie tym przemieszano – bez wskazania ważności poszczególnych elementów – bardzo wiele czynników mających wpływ na procesy informatyzacji w Polsce. Większość omawianego tekstu dotyczy - jak należy przypuszczać choć nie zostało to powiedziane wprost informatyzacji w sensie jaki nadaje jej ustawa o informatyzacji. Natomiast uwaga dotycząca usuwania barier prawnych dotyczy całego rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Istotność koordynacji prac nad projektami informatycznymi (co uzyskano do pewnego stopnia poprzez powstanie Komitetu ds Informatyzacji i Planu Informatyzacji Państwa) jest na tym etapie znacząco wyższa niż stopień interoperacyjności pomiędzy poszczególnymi systemami w administracji. Str. 49. Akapit pierwszy PIIT proponuje wykreślenie zdania „Podobne opinie prezentują przedstawiciele firmy Google”. Zdanie to nie wnosi nic do prezentowanego tekstu i jest tylko jedną z opinii jednej z firm komercyjnych. Opcjonalnie proponujemy zmienić Google na Oracle, ze względu na angielskie znaczenie nazwy tej firmy w kontekście tez zaprezentowanych w tym akapicie. Nie mamy wątpliwości, że przedstawiciele firmy Oracle również podzielają te tezy. Str.50 ostatni akapit PIIT proponuje wykreślić ten akapit w całości i skoncentrować się na następnym akapicie rozdziału II.7. przedstawiającym realne zagrożenia. Teza o wzroście cen usług komercyjnych jako konsekwencji monopolizacji rynku teleinformatycznego lub też będących konsekwencją narastaniem zagrożeń technologicznych jest bardzo wątpliwa. Co więcej przedstawiony przykład „monopolizacji świadczenia usług informacyjnych” świadczy o braku zrozumienia zarówno dla zasad wolności gospodarczej, jak i prawa antymonopolowego. Dodatkowo przedstawiona alternatywa państwa, które miałoby przynajmniej częściowo zastąpić dostawców komercyjnych jest nierealna. Postuluje się przy tym w ostatnim zdaniu dość radykalne ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 14 pociągnięcia z zakresu prawa autorskiego, które są przedmiotem bardzo wstępnych dyskusji i daleko im do przekształcenia się choćby w propozycje zmian prawa. Strona 51. PIIT w całej rozciągłości popiera postulaty zaprezentowane w ostatnim akapicie rozdziału II.7 i dodatkowo proponuje rozszerzenie przedstawionych tez. Proponujemy następujące brzmienie drugiego zdania tego akapitu: „Dla osłabienia wpływu takich czynników konieczne jest wspieranie przez państwo prac badawczych ukierunkowanych na eliminację zagrożeń technologicznych, bliska współpraca z firmami teleinformatycznymi w zakresie bezpieczeństwa i przeciwdziałania zagrożeniom technologicznym, stymulowanie i wspomaganie współpracy pomiędzy przemysłem teleinformatycznym a polskimi ośrodkami naukowymi specjalizującymi się w bezpieczeństwie teleinformatycznym oraz kompleksowe przeciwdziałanie zagrożeniom społecznym. W szczególności należy też zwrócić uwagę na bezpieczeństwo obrotu bezgotówkowego i prowadzenia usług i handlu w sieci ” Str. 52-53, rozdział II.8 Analiza SWOT stanu informatyzacji Polski… Opracowanie analizy SWOT jest bardzo cennym elementem każdej strategii. W tym jednak przypadku mamy następujące zastrzeżenia: W analizie SWOT [Silne] i [Słabe strony] dotyczą czynników stanu wewnętrznego rozpatrywanego obiektu, a [Szanse] i [Zagrożenia] opisują czynniki zewnętrzne. W omawianym SWOT te zasady nie są spełnione (np. Słabą stroną jest „wysoki odsetek społeczeństwa nie zainteresowany wykorzystaniem internetu”, a zagrożeniem „wzrost zagrożeń społecznych (?) przed utratą prywatności”) Z tytułu wynika, że jest to analiza stanu informatyzacji Polski – pytanie jak należy to rozumieć – Polski jako społeczeństwa, Polski jako gospodarki, czy Polski jako Państwa? Pośród czynników wymienianych w SWOT są też takie, które budzą wątpliwości – np.: • Jaka jest siła w „położeniu geograficznym Polski” ( a może dostęp do Bałtyku i umiarkowany klimat też ☺ ) • Infrastruktura dostępowa nie jest dobrze rozbudowana – tej miedzianej w wielu miejscach brak, a będzie potrzebna wszędzie światłowodowa. • „Relatywnie wysoki odsetek … zwolenników standardów. …” - ciekawe ilu ich jest? • „Monopolizacja rynku programów i systemów operacyjnych” (jeśli firmą tą jest Microsoft to czemu nie zostało to powiedziane wprost?) – ciekawe ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 15 jak by wyglądał obecnie stan informatyzacji administracji i społeczeństwa bez tego monopolu ? [Nie jesteśmy zwolennikami monopolu, ale taki powstał w gospodarce światowej i trzeba to akceptować, póki nie pojawi się rzeczywisty konkurent – pytanie tylko dlaczego jeszcze taki nie powstał?] . Gdyby jednak chcieć to zapisać wówczas należałoby także w Słabych Stronach zapisać takie punkty jak: o „monopolizacja rynku wyszukiwarek internetowych przez jedną firmę”, o „monopolizacja rynku mikroprocesorów przez duopol dwóch firm”, o „monopolizacja rynku baz danych przez trzy firmy”, o „monopolizacja rynku mainframe przez jedną firmę” oraz dodać znaczący wniosek, że wszystkie wyżej wymienione firmy pochodzą z USA. • Podobnie „Nadmierna dominacja wiodących firm na polskim rynku ICT i wynikająca stąd możliwość jego monopolizacji” jest stwierdzeniem nie do przyjęcia. W Polsce (w odróżnieniu od innych krajów UE) jest kilka silnych notowanych na GPW firm konkurujących w zamówieniach publicznych, nie mówiąc już o firmach zagranicznych. Do realizacji dużych systemów teleinformatycznych są tylko przygotowane duże firmy i dlatego wszędzie na Świecie tylko kilka firm – przeważnie amerykańskich je realizuje, a my mamy ten komfort udziału w tym też kilku polskich firm. • Z zagrożeń: „Próby monopolizacji rynku oprogramowania”, próby przejęcia kontroli nad treściami i dostępem do internetu” są stwierdzeniami oczywiście nieuprawnionymi, chyba że nie są znane dowody je potwierdzające. Proponujemy, aby opracować dwie analizy SWOT: • SWOT stanu informatyzacji społeczeństwa. • SWOT stanu informatyzacji administracji (centralnej i lokalnej). • (i ewentualnie) SWOT stanu informatyzacji gospodarki Przykładowo poddajemy pod dyskusję i uzupełnienie następującą treść takich analiz: ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 16 Analiza SWOT informatyzacji społeczeństwa: Silne strony • • • • • • • • • rosnące zainteresowanie społeczne informacją cyfrową i eUsługami, szybki wzrost wyposażenia gospodarstw domowych w sprzęt komputerowy i dostęp do internetu, dobre wyposażenie przedsiębiorstw w sprzęt komputerowy i dostęp do internetu; dostępność i zainteresowanie komercyjnymi eUsługami (bankowość, handel, turystyka, rozrywka) dobre umiejętności teleinformatyczne młodego pokolenia duża aktywność w informatyzacji szkolnictwa konsekwentna polityka edukacji informatycznej od końca lat 90-tych stworzyła szerokie kadry młodych ludzi z powodzeniem korzystających z technologii teleinformatycznych” programy przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu wdrożone na szeroką skalę (Ikonka) pojawienie się pierwszych inwestycji zagranicznych i miejsc pracy z nimi związanych w obszarze B+R” Szanse Słabe strony • • • • • • • • wysoki odsetek społeczeństwa nie zainteresowany korzystaniem z internet relatywnie wysokie ceny sprzętu i usług teleinformatycznych ( w relacji do średnich przychodów) niskie wykorzystanie posiadanych zasobów teleinformatycznych przez małe i średnie przedsiębiorstwa słaba jakość publicznych usług internetowych i ich niepełne dostosowanie do wymagań unijnych, słabe umiejętności korzystania z internetu przez pokolenie średnie i starsze stosunkowo niski poziom informatyzacji szkolnictwa (słabe nasycenie sprzętem komputerowym oraz brakami w edukacji nauczycieli) nierównomierny rozkład nasycenia komputerami i dostęp do Internetu w zależności od regionu Polski i wielkości miast” zagrożenie wykluczeniem cyfrowym i brak skoordynowanych programów nieustającego nauczania” Zagrożenia • możliwość wykorzystania środków • trudności w przygotowaniu wniosków o unijnych do rozwoju informatyzacji, pozyskanie środków unijnych, • szybka liberalizacja rynku • brak realnego programu rozwoju telekomunikacyjnego, infrastruktury teleinformatycznej (przewodowej – ostatniej mili, • aktywna działalność polskich firm bezprzewodowej) internetowych (portali, sklepów, aukcji, • obawy społeczne o szkodliwości sieci informacji, …) bezprzewodowych • zainteresowanie przedsiębiorców eUsługami • wzrost wymagań służb specjalnych na ochronę bezpieczeństwa Państwa i • konwergencja usług obywateli przy korzystaniu z usług telekomunikacyjnych z informatycznymi teleinformatycznych, – cyfryzacja komunikacji, • konieczność przestrzegania praw • konwersja telewizji analogowej w autorskich; cyfrową, • konieczność zapewnienia • dobrej jakości infrastruktura szkieletowa bezpieczeństwa i poufności danych, i na razie wystarczająca infrastruktura • wzrost obaw społeczeństwa przed utratą dostępowa, prywatności; • dbałość instytucji komercyjnych o utrzymanie zaufania do informacji • wzrost liczby reklam pokrywających ____________________________________________________________________________________ 17 Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” • • • cyfrowej; rosnące zainteresowanie telepracą zwiększenie szans niepełnosprawnych w życiu zawodowym i społecznym Dostępność polskich specjalistów teleinformatyki • koszt korzystania z internetu; obawy przed dostępem dzieci do treści szkodliwych w internecie, Analiza SWOT stanu informatyzacji administracji (centralnej i lokalnej). Silne strony • • • • • • istnienie Planu Informatyzacji Państwa dobre regulacje prawne dotyczące zasad informatyzacji instytucji państwa; silna rola niektórych ośrodków samorządowych we wdrażaniu eUsług dobre przykłady realizacji systemów teleinformatycznych, dobry poziom informatyzacji kluczowych instytucji państwa i nauki; wysoki poziom inwestycji w technologie teleinformatyczne Słabe strony • • • • • • • • Szanse • • • • • duże zainteresowanie światowych firm inwestycjami na polskim rynku teleinformatycznymi, dobre przygotowanie firm do realizacji systemów teleinformatycznych zainteresowanie standardami dobra dostępność polskich specjalistów teleinformatyki, wysoki poziom kształcenia kadr teleinformatycznych na poziomie wyższym resortowość w realizacji informatyzacji prawo nie nadążające za zmianami technologicznym oraz specyfiką rynku teleinformatycznego, niewystarczające nasycenie w sprzęt jednostek administracji publicznej słabe upowszechnienie podpisu elektronicznego niski poziom interoperacyjności systemów informatycznych instytucji państwowych, słabe przygotowanie kierownictwa administracji w zakresie korzystania z teleinformatyzacji, Trudności w realizacji przetargów publicznych, w tym w określaniu przedmiotu przetargu Brak standardów oceny jakości usług serwisowych powodujący brak kontroli w zakresie wymagań i realizacji Zagrożenia • • • trudności w przygotowaniu inwestycji problemy w przygotowaniu i przeprowadzenia zamówienia publicznego Brak procesu algorytmizacji prawa powodujący trudności w informatyzacji eUsług str. 56. akapit drugi Koniecznej ujednolicenie nazewnictwa: „Polskie Ramy Interoperacyjności” czy „Krajowe Ramy Interoperacyjności”? ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 18 str 56. Zamiast „luki informacyjnej” proponujemy „wykluczenie cyfrowe” Proponujemy też stworzyć dwa rozdziały dotyczące odpowiednio „Edukacji” oraz „Kształcenia ustawicznego (Life Long Learning)” str. 57. lista zadań stymulujących postęp techniczny i przedsiębiorczość Proponujemy dodać: - zapewnienie ochrony własności intelektualnej wytworzonej w wyniku działań innowacyjnych str. 57. Rola państwa w stymulacji postępu technicznego Proponujemy wykreślenie: - dbałości o zapewnienie warunków uczciwej konkurencji (między innymi neutralności technologicznej publicznych systemów informatycznych) jako sprawy nie związanej z tematem tego punktu. Natomiast postulujemy bezwzględne wprowadzenie: - zapewnienie warunków prawnych teleinformatycznych w praktyce do sprawnego wykorzystywania narzędzi - zapewnienie ochrony własności intelektualnej jako czynnika przewagi konkurencyjnej w gospodarce opartej na wiedzy str. 57 punkt 7 i str . 58. Zasady polityki państwa w zakresie działań inwestycyjnych PIIT postuluje całkowite przeredagowanie tego punktu i sprowadzenie go do trzech tematów: a. Dbałość o utrzymanie zaufania do Internetu (tu proponujemy skorzystanie z tego co zostało przygotowane na stronie 67) b. Udział nauki polskiej w projektach informatyzacji c. Określeniu wskaźników realizacji Strategii. Po pierwsze, chcieliśmy zwrócić uwagę na całkowite oderwanie treści rozdziału od jego tytułu, a także niekonsystencji proponowanych zasad do wskaźników realizacji. Po drugie, lista zasad polityki państwa w zakresie działań inwestycyjnych stanowi całkowite pomieszanie spraw bardzo ogólnych (patrz punkt b.) i bardzo szczegółowych (patrz punkt e. – dlaczego tak szczególną atencję ma wymiar sprawiedliwości???) ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 19 Po trzecie, niezgodności z ustawą o informatyzacji – postulat upowszechniania systemów linuksowych w systemach jest naruszeniem równego traktowania rozwiązań informatycznych [systemy linuksowe i każde inne powinny być traktowane jednakowo – kryteria wyboru powinny być z grubsza następujące: potrzeba użytkownika i sumaryczny koszt licencji, wdrożenia i eksploatacji oraz szkolenia użytkowników] Po czwarte, niekonsekwencja zarówno w ramach listy zasad, jak i zgodności z innymi fragmentami Strategii. Jak pogodzić punkt b. , gdzie wprost mówi się o minimalizacji państwa jako inwestora z punktem a. nakazującym upowszechnianie lub punktem h. i jego dalszym rozwinięciem, gdzie mówi się o zasadach finansowania nauki? Jak pogodzić przypis do punktu b. mówiąc o wycofywaniu się rządów z budowania wyszukiwarek internetowych z propozycją ze strony 86, gdzie wskazuje się na budowę inteligentnych wyszukiwarek?... Str. 64, rozdział V Wszystkie priorytetowe działania Rządu RP (poza projektami związanymi z kształceniem w zakresie teleinformatyki i rozwojem nauki), opisane w tym rozdziale, powinny być naszym zdaniem realizowane przez jeden silny ośrodek koordynujący równocześnie rozwój informatyzacji w administracji, rozwój infrastruktury teleinformatycznej oraz nadzór na rozwojem społeczeństwa informacyjnego. Warto tutaj poważnie rozważyć propozycję utworzenia jednego ministerstwa (np. teleinformatyki) koordynującego wymienione powyżej działania. Podane w nagłówku rozdziału organy mają w swej działalności inne ważne priorytety. Brak takiej koordynacji doprowadzi utraty spójności i interoperacyjności systemów informatycznych Państwa. PIIT w liście do Premiera sugeruje utworzenie jednego Ministerstwa złożonego z działów informatyzacja (obecnie w strukturze MSWiA) oraz działu łączność (obecnie w strukturze MT). Str. 66, drugi akapit Podany zakres częstotliwości dla telewizji cyfrowej (3.6-3.8 GHz) jest przeznaczony dla bezprzewodowego dostępu do internetu. Str. 67. Proponujemy dopisać na liście organów wspierających: minister-koordynator służb specjalnych ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 20 Str. 68 Postulujemy następującą zmianę: - Określenie wymaganych zmian prawa, niezbędnych do umożliwienia wykorzystywania dokumentów elektronicznych w biurowości rządowej i sądowej, w tym określenia standardów formatów dokumentów elektronicznych zawierających specyfikację zastosowania podpisu elektronicznego, a także związanej z tym nowelizacji przepisów postępowania administracyjnego, karnego i cywilnego Str. 69. PIIT wyraża wątpliwość co do możliwości wprowadzenia wspólnych zasad projektowania, wdrażania i eksploatacji rządowych systemów informatycznych dla administracji. Proponujemy w zamian sformułowanie: Opracowanie dla administracji publicznej rekomendacji w zakresie zasad projektowania, wdrażania i eksploatacji systemów realizujących zadania publiczne. Str. 70. Proponujemy brzmienie: - Dostosowanie rejestrów krajowych do potrzeb elektronicznej wymiany i automatycznej analizy dokumentów rządowych i wymiaru sprawiedliwości, przy zastosowaniu standardów dokumentu elektronicznego zawierających specyfikację zastosowania podpisu elektronicznego, w tym prace nad ujednoliceniem terminologii aktów prawnych Str. 74. Proponujemy rozszerzenie tabeli pierwszej także o część związaną z latami 20102013 Str. 75. Koordynacja procesu informatyzacji jest naszym zdaniem opisana zbyt powierzchownie. Brakuje zarówno dyskusji co powinna obejmować koordynacja, ani kosztów prowadzenia tej koordynacji, ani wskaźników pokazujących z niej korzyści. Trudno ustosunkować się do takiej propozycji. Podobne braki na stronie 76 i 77. Str. 77. W jedynym rozdziale o upowszechnieniu umiejętności informatycznych w procesie edukacji skupiono się tylko na edukacji młodzieży. ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 21 W Strategii brak jest programu edukacji osób w średnim wieku, aktywnych jeszcze zawodowo przez najbliższe kilkanaście lat, które powinny szybko nabyć umiejętności informatycznych oraz często mieć ich jakieś formalne potwierdzenie – na przykład certyfikat ECDL. W Strategii brak jest pomysłów na przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu osób starszych, jako grupy społecznej najbardziej na nie narażonej której udział w społeczeństwie będzie się z roku na rok zwiększał – wiele krajów europejskich już realizuje specjalne programy zapobiegające wykluczeniu cyfrowemu osób w wieku przedemerytalnym i emerytalnym (np. Niemcy, Francja). ____________________________________________________________________________________ Opinia PIIT do projektu „Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2007 -2013” 22
![Opinia Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT]](http://s2.doczz.pl/store/data/001829762_1-8dcba74da03ebe5b30c836f8d96a16c2-70x70.png "Opinia Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT]")
