Przykładowy harmonogram wdrożenia systemu zarządzania jakością

Systemy zarządzania w budownictwie
Podstawowymi motywami wdrażania systemów zarządzania w budownictwie
są: wymóg posiadania certyfikatu systemu zarządzania jakością, w przypadku, gdy firma
zamierza brać udział w przetargach dotyczących realizacji zamówień publicznych –
wykładnia w tym zakresie nadal budzi szereg wątpliwości. Na ten temat przy okazji
jednego z ostatnich przetargów dotyczących szkoleń z zakresu zarządzania jakością,
wypowiedziało się Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji uznając, że może
postawić wymóg certyfikacji systemu, gdyż przetarg dotyczy realizacji usługi. Należy
wnioskować, że skoro taka możliwość istnieje, to w celu zaostrzenia konkurencji będzie
ona wykorzystywana przez inwestorów państwowych (zwiększa się ilość przetargów,
w których wymóg posiadania certyfikatu stawiany jest już dzisiaj).
Drugim motywem, który mobilizuje firmę budowlaną do uzyskania certyfikatu systemu
zarządzania jakością są jej kontrahenci. Starają się oni coraz częściej dobierać sobie
partnerów handlowych, którzy mogą się wykazać stabilnym systemem zarządzania firmą,
a co za tym idzie porównywalną jakością realizowanych przez siebie usług.
Te dwie zmienne są kluczowe przy podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu wdrażania
systemu zarządzania jakością przez firmę budowlaną. Są to elementy istotne, jednak nie
najważniejsze. Wdrożenie systemu zarządzania jakością powinno wynikać ze świadomie
podjętej decyzji uwzględniającej wszystkie czynniki mające wpływ na działalność firmy
budowanej.
Powiązanie prawa budowlanego z systemami zarządzania jest obszarem,
z którego wagi zdaje sobie sprawę bardzo mały odsetek organizacji. Punktów wspólnych
między systemami zarządzania a prawem budowlanym nie trzeba długo szukać – jednym
z wymogów systemu zarządzania jakością jest znajomość wymagań formalno – prawnych,
w jakich funkcjonuje organizacja. Zgodnie z normą PN-EN ISO 9004 „zaleca się, aby
kierownictwo zapewniło, że organizacja zna wymagania ustawowe i przepisy dotyczące jej
wyrobów, procesów i działań. Zaleca się także, aby wymagania te stanowiły część systemu
zarządzania jakością” (punkt 5.2.3 Wymagania ustawowe i przepisów).
Sam proces realizacji budowy, będący jednocześnie zgodnie z nomenklaturą normy ISO
9001 procesem realizacji wyrobu, warunkowany jest jednoznacznie wymogami ustawy
Prawo Budowlane. W rozporządzeniu do ustawy Prawo Budowlane dotyczącym pełnienia
samodzielnych funkcji w budownictwie. Zdefiniowany jest również zakres obowiązków
i uprawnień poszczególnych uczestników procesu budowy.
Kolejnym przykładem omawianych powiązań może być wymóg wynikający z Art. 46
Ustawy Prawo Budowlane: Kierownik budowy (rozbiórki), a jeśli jego ustanowienie nie jest
wymagane – inwestor, jest obowiązany przez okres wykonywania robót budowlanych
przechowywać dokumenty stanowiące podstawę ich wykonania, a także oświadczenie
dotyczące wyrobów budowlanych jednostkowo zastosowanych w obiekcie budowlanym,
o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach
budowlanych, oraz udostępniać te dokumenty przedstawicielom uprawnionych organów.
Ten sam wymóg w odniesieniu do dokumentacji znajduje się w normie
PN-EN ISO 9001:2001.
4.2.3 Nadzór nad dokumentami
Dokumenty wymagane w systemie zarządzania jakością powinny być nadzorowane. Zapisy
są specjalnym rodzajem dokumentu i należy je nadzorować zgodnie z wymaganiami
podanymi
w 4.2.4.
Należy ustanowić udokumentowaną procedurę, aby określić nadzór potrzebny do:
 zatwierdzania dokumentów pod kątem ich adekwatności, zanim zostaną wydane,
 przeglądu dokumentów i ich aktualizowania w razie potrzeby oraz ponownego
zatwierdzania,
 zapewnienia, że zidentyfikowano zmiany i aktualny status zmian dokumentów,
 zapewnienia, że odpowiednie wersje mających zastosowanie dokumentów są
dostępne w miejscach ich użytkowania,
 zapewnienia, że dokumenty są zawsze czytelne i łatwe do zidentyfikowania,
 zapewnienia, że dokumenty pochodzące z zewnątrz są zidentyfikowane
i ich rozpowszechnianie jest nadzorowane,
 zapobiegania
niezamierzonemu
stosowaniu
nieaktualnych
dokumentów
i odpowiedniego ich oznaczania, jeżeli są zachowane z jakichkolwiek powodów.
Przykłady można by mnożyć, jedno jest pewne - wszystkie opisane wyżej zależności
powinny znaleźć odwzorowanie w stworzonym Systemie Zarządzania Jakością po to, aby
był on przydatny Państwa Organizacji.
Specyfika wdrożeń w firmach budowlanych wynika przede wszystkim
z opisanych już wcześniej zmiennych, z wymogów prawa budowlanego oraz z charakteru
realizowanych usług. Specyficzne podejście wiąże się m.in. z realizacją procesu głównego,
czyli usługi budowlanej. W budownictwie nie występuje bowiem wyrób niezgodny
z wymaganiami, gdyż skuteczną barierą są protokoły odbioru – jeśli usługa nie spełnia
założonych wymogów powstaje protokół rozbieżności, na podstawie którego dokonywane
są poprawki do momentu, w którym inwestor podpisuje protokół odbioru. Zatem
nie możliwa jest sytuacja oddania wyrobu niezgodnego i takie podejście warunkuje
procedurę działań korygujących.
Na koniec należy poruszyć rzecz bardzo istotną, o której również często się zapomina –
system zarządzania tworzą przede wszystkim ludzie, podczas gdy w budownictwie
większość pracowników to pracownicy fizyczni. Jest to bardzo istotna bariera, która
wymaga od konsultanta odpowiedniego podejścia, aby wdrożony System Zarządzania
Jakością był dla wszystkich zrozumiały, a co się z tym wiąże - skuteczny.