Podstawy toksykologii - Wydział Budownictwa i Inżynierii

Opis modułu kształcenia / przedmiotu (sylabus)
Rok akademicki:
Grupa przedmiotów:
Nazwa przedmiotu1):
Numer katalogowy:
ECTS 2)
Podstawy Toksykologii
3)
Tłumaczenie nazwy na jęz. angielski :
Basic of Toxicology
Kierunek studiów4):
Ochrona Środowiska
5)
2
Koordynator przedmiotu :
Dr n. wet. Magdalena Chłopecka
Prowadzący zajęcia6):
Dr n. wet. Magdalena Chłopecka; Dr n. wet. Natalia Dziekan, Dr n. wet. Marta Mendel, Dr n. wet. Piotr
Bąska
Jednostka realizująca7):
Zakład Farmakologii i Toksykologii, Katedra Nauk Przedklinicznych, Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Wydział, dla którego przedmiot jest
realizowany8):
Międzywydziałowe Studium Ochrony Środowiska
9)
Status przedmiotu :
a) przedmiot podstawowy
b) stopień pierwszy ;
Cykl dydaktyczny10):
Semestr zimowy
Jęz. wykładowy11):polski
c) stacjonarne / niestacjonarne
Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z ogólną problematyką toksykologii, klasyfikacją trucizn,
mechanizmami ich działania toksycznego oraz losami w organizmie, z uwzględnieniem elementów
toksykometrii. Celem kształcenia jest przekazanie podstaw toksykologicznych pozwalających na ocenę ryzyka
12)
Założenia i cele przedmiotu :
zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska wynikającego z obecności w środowisku związków
toksycznych. Ponadto, celem przedmiotu jest również zapoznanie studentów z podstawowymi mechanizmami
działania biologicznego ksenobiotyków na organizmy żywe oraz z systemami i zakresem badań toksyczności
ksenobiotyków, w odniesieniu do oceny ryzyka zagrożenia dla ludzi, zwierząt i środowiska
Formy dydaktyczne, liczba godzin13):
a)
wykłady; liczba godzin 15.;
b)
ćwiczenia ; liczba godzin 15;
W celu realizacji przedmiotu planowane są różne formy przekazu wiedzy jak i aktywizacji studentów. Metody te
obejmują działania takie jak: analiza tekstów źródłowych oraz rozwiązywanie postawionych problemów poprzez
14)
Metody dydaktyczne :
wspólną dyskusje nad przedstawionym na wykładach materiałem, także przeprowadzenie eksperymentów w
sposób praktyczny obrazujących przekazywane zagadnienia oraz projekty grupowe studentów w postaci
przygotowywanych przez nich seminariów.
Realizacja przedmiotu opiera się na omówieniu następujących zagadnień:
Toksykologia jako dyscyplina naukowa i jej zakres. Podstawowe pojęcia toksykologiczne. Podziały związków
chemicznych uwzględniający ich toksyczność oraz zasady ich znakowania i przepisy dotyczące obchodzenia się
ze związkami toksycznymi. Zależność między stężeniem związku, czasem narażenia na niego, a efektem
działania. Podstawowe czynniki warunkujące możliwości szkodliwego działania ksenobiotyku na organizmy
żywe (zależne od samego ksenobiotyku, od organizmu i czynników środowiska). Toksokinetyka . Mechanizmy
toksycznego działania związków. Podstawowe zasady i zakres badań toksykometrycznych wymaganych przy
produkcji, rejestracji i wprowadzaniu na rynek. Ocena ryzyka narażenia na toksyczne działanie związków i
Pełny opis przedmiotu15):
ustalanie stopnia bezpieczeństwa. Zasady pobierania i wysyłania materiału biologicznego do badań
toksykologicznych. Izolacja związków chemicznych z materiału biologicznego (rośliny, tkanki zwierząt, pasze)
przy zastosowaniu różnych metod. Wykrywanie wyizolowanych związków i ich ilościowe oznaczanie.
Interpretacja otrzymanych wyników, w kontekście oceny ryzyka zagrożenia. Alternatywne metody badania
toksyczności i szacowania ryzyka zagrożenia (z wykorzystaniem izolowanych komórek i tkanek). Idee
alternatywnych metod badawczych. Ocena toksyczności ostrej oraz cytotoksyczności wybranych ksenobiotyków
na różnych modelach doświadczalnych. Oznaczania profilu enzymatycznego osocza krwi i aktywności enzymów
w tkankach jako przykład możliwości oceny stopnia toksycznego działania związków i ustalania zależności
efektu toksycznego od dawki i czasu narażenia na ksenobiotyk.
Wymagania formalne (przedmioty
wprowadzające)16):
Założenia wstępne17):
chemia, fizjologia zwierząt, biochemia,
Student rozpoczynający realizację przedmiotu powinien znać podstawowe procesy fizjologiczne i biochemiczne
toczące się w organizmach zwierzęcych i roślinnych.
Efekty kształcenia18):
03- student posiada wiedzę o bezpieczeństwie
chemicznym
sposobach
jego
ustalania
i
01-student zna podstawowe pojęcia i zależności
uregulowaniach prawnych (K_W12, K_U04, K_S03)
toksykologiczne (K_W02, K_W05)
04- student posiada umiejętność przeprowadzania
02 - student wykazuje się znajomością kinetyki i wywiadu toksykologicznego, prawidłowego doboru
mechanizmów działania związków toksycznych materiału biologicznego (i jego przesyłania) do badań
(K_W08, K_U09)
toksykologicznych, a także zna podstawy diagnostyki
toksykologicznej (K_W04,K_W12, K-U01)
Sposób weryfikacji efektów kształcenia19):
Efekt 01,02 03 i 04 zaliczenie pisemne
Forma dokumentacji osiągniętych efektów
Treść pytań zaliczeniowych wraz z oceną
kształcenia 20):
Elementy i wagi mające wpływ na ocenę
Zaliczenie ćwiczeń: stanowi 100% wystawianej oceny, ocena z zaliczenia pisemnego jest równoważna z oceną
końcową21):
końcową
Miejsce realizacji zajęć22):
Sala wykładowa, sale seminaryjne, laboratoria
23
Literatura podstawowa i uzupełniająca
1.
Seńczuk W. (red.) Toksykologia Współczesna, PZWL, Warszawa, 2005 (wybrane zagadnienia)
2.
Garwacki S., Wiechetek M.: Weterynaryjna Toksykologia Ogólna, Dział Wydawnictw SGGW, 1994 r. (wybrane zagadnienia)
3.
Manahan S.E.: Environmental Chemistry Lewis Publishers, 1994 r.
4.
Paasivirta J.: Chemical Ecotoxicology Lewis Publishers, 1991 r. (wybrane zagadnienia)
5.
Namieśnik J., Jamrógiewicz Z., Pilarczyk M., Torres L.: Przygotowywanie próbek środowiskowych do analizy, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne,
Warszawa, 2000.
6.
Piotrowski J. K. (red): podstawy Toksykologii. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2006 (wybrane zagadnienia)
7.
Brandys (red.) Toksykologia. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego, 19996.
8.
Aktualne w danym czasie prace oryginalne polecane przez wykładowców
UWAGI24
Wskaźniki ilościowe charakteryzujące moduł/przedmiot25) :
Szacunkowa sumaryczna liczba godzin pracy studenta (kontaktowych i pracy własnej) niezbędna dla osiągnięcia zakładanych efektów
kształcenia18) - na tej podstawie należy wypełnić pole ECTS2:
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
(15 h wykłady + 15 h ćwiczenia + 5 h konsultacje)
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne,
projektowe, itp.:(15 h ćwiczenia + 5 h konsultacje + 10 h opracowanie wyników eksperymentów w ramach pracy własnej)
60h (2 ECTS)
1,4 ECTS
1,2 ECTS
Tabela zgodności kierunkowych efektów kształcenia z efektami przedmiotu 26)
Nr /symbol
efektu
01
Wymienione w wierszu efekty kształcenia:
01-student zna podstawowe pojęcia i zależności toksykologiczne
Odniesienie do efektów dla programu
kształcenia na kierunku
K_W02 +, K_W05 ++
02
02 - student wykazuje się znajomością kinetyki i mechanizmów działania związków
K_W08+, K_U09 ++
toksycznych i potrafi oszacować ich wpływ na środowisko i dobrostan zwierząt
03
04
03- student posiada wiedzę o bezpieczeństwie chemicznym sposobach jego ustalania i
uregulowaniach prawnych
04- student posiada umiejętność przeprowadzania wywiadu toksykologicznego,
prawidłowego
doboru
materiału
biologicznego
(i
jego
przesyłania)
toksykologicznych, a także zna podstawy diagnostyki toksykologicznej
do
badań
K_W12++, K_U04++, K_S03++
K_W04++, K_W12 +K-U01+