plik pdf

Transkrypt

plik pdf
Wykład o czasie
1. Zapisz jak najwięcej wyrażeń, zwrotów językowych i związków frazeologicznych z wyrazem „czas”.
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
2. Napisz w formie hasła słownikowego swoją definicję wyrazu „czas”.
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
3. Przeczytaj w wybranym słowniku języka polskiego definicję słowa „czas” i porównaj ją z twoim hasłem.
Sprawdź, czy udało ci się uwzględnić wszystkie znaczenia tego wyrazu i czy twoja definicja ma formę
hasła słownikowego.
4. Z rozsypanki wyrazowej ułóż pięć związków frazeologicznych i dopasuj je do poniższych definicji.
Następnie ułóż z nimi zdania w taki sposób, aby najpełniej oddać ich znaczenie.
ząb iść być czas z kwestią być duchem
stanął czasu w czasie miejscu
czasu na czasu
1.
.................... .................... ....................
Przekonanie, że coś na pewno nastąpi – jeśli nie od razu, to w przyszłości.
2.
.................... .................... .................... ....................
Wrażenie, że osoba lub rzecz, których się dawno nie widziało, w ogóle się nie zmieniły. Wrażenie, najczęściej
w jakiejś nieprzyjemnej sytuacji, jakby czas w ogóle nie płynął.
3.
.................... .................... .................... ....................
Podporządkowanie się aktualnie panującym modom i tendencjom; bycie nowoczesnym.
4.
.................... .................... ....................
Być aktualnym, ciągle interesującym.
5.
.................... ....................
Symbol destrukcyjnego działania czasu.
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
5. Zagadnienie czasu od dawna interesowało człowieka i było przedmiotem rozważań filozoficznych oraz
tematem dzieł literatury i sztuki. Starożytny filozof Heraklit kojarzył upływ czasu z płynącą rzeką. Mówił:
„Nikt nie wstępuje dwa razy do tej samej rzeki. Wszystko płynie”. Napisz, jaki zauważasz związek między
myślą Heraklita a potocznym rozumieniem czasu.
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
6. W sztuce symbolami czasu często są klepsydra, świeca i czaszka. Uzasadnij, dlaczego – twoim zdaniem
– tak jest. W razie potrzeby możesz skorzystać ze słownika symboli.
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
7. Przeczytaj informacje o martwej naturze, a następnie wykonaj polecenia.
MARTWA NATURA
Malarstwo martwych natur czy inaczej obiektów ze świata nieożywionego pojawiło się jako odrębny gatunek
w XVII w., ale sama jego idea istnieje od antyku, kiedy to słynny grecki malarz Zeuksis namalował kiść winogron
[w Chłopcu z winogronami] tak naturalistycznie, że jak się twierdzi, ptaki próbowały je zjeść. Martwe natury
zdobyły szczególną popularność w Holandii, gdzie ugruntowała się tradycja czerpania radości i przyjemności z życia codziennego. W takich obrazach znaczący może być sam wybór obiektów do namalowania, choć
martwe natury przede wszystkim demonstrują wirtuozerię artystyczną, operując wysmakowaną kompozycją
i wystudiowanym oświetleniem. Malarze przedstawiają zarówno przedmioty skromne, jak i pełne przepychu,
których rolą często jest ukazywanie bogactwa i aspiracji. Luksusowe wyroby ze srebra czy z macicy perłowej
oraz modna chińska porcelana, sprowadzana przez holenderską Kampanię Wschodnioindyjską, same czynią
z obrazu luksusowy przedmiot.
Z kolei martwa natura typu vanitas, która nie ukazuje czyjegoś poczucia ważności, lecz przeciwnie, daremność
posiadania dóbr doczesnych, przedstawia obiekty świadczące o krótkotrwałości życia. Istota tego podejścia
zawiera się w słowach „Marność nad marnościami, powiada Kohelet, marność nad marnościami – wszystko
marność. Cóż przyjdzie człowiekowi z całego trudu, jaki zadaje sobie pod słońcem? Pokolenie przychodzi
i pokolenie odchodzi”. Takimi obiektami mogą być czaszka, lampa lub świeca, gdyż łatwo gasną oraz tląca się
fajka i zegarek czy zegar, wskazujące upływ czasu.
Sarah Carr-Gomm, Słownik symboli w sztuce. Motywy, mity, legendy w malarstwie i rzeźbie,
Warszawa 2001.
Na podstawie pierwszego akapitu wyjaśnij w jednym zdaniu, czym jest martwa natura.
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
Napisz, jak w kontekście tekstu rozumiesz zdanie: Luksusowe wyroby ze srebra czy z macicy perłowej oraz
modna chińska porcelana, [. . .] same czynią z obrazu luksusowy przedmiot.
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
Napisz, jaką myśl wyrażają obrazy martwej natury z motywami vanitas.
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
9. Przyjrzyj się poniższemu obrazowi martwej natury i objaśnij, w jakim celu autor umieścił na nim
zegar. Znajdź na obrazie jeszcze inne elementy
związane z symboliką czasu. Odpowiadając na pytanie, wykorzystaj również wiedzę zdobytą w poprzednich ćwiczeniach.
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
Simon Renard De Saint-André, Vanitas, XVII w.
10. Przyjrzyj się poniższym zdjęciom i udowodnij, że zegar odgrywa nie tylko rolę funkcjonalną, tzn.
odmierza czas, ale jest też przedmiotem o walorach estetycznych.
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
............................................................................................................................... ................................................
Michał Chudzik/FOTOLIA
Fot. Łukasz Mielewski