Seminarium dyplomowe - prof. Gutowski

OPIS PRZEDMIOTU
Nazwa przedmiotu
Kod przedmiotu
Seminarium dyplomowe
09.21/k, 2, III
Wydział Humanistyczny
Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa
Instytut/Katedra
Filologia polska
Kierunek
Specjalność/specjalizacja podstawowa
studia pierwszego stopnia
Poziom kształcenia:
ogólnoakademicki
Profil:
stacjonarne
Forma studiów
III
5, 6,
Rok/semestr
Wydział
Tytuł i/lub stopień
naukowy/tytuł
zawodowy, imię i
nazwisko koordynatora
przedmiotu
Liczba godzin
dydaktycznych i formy
zajęć
Liczba punktów ECTS
Rygory
Typ przedmiotu
Język wykładowy
Przedmioty
wprowadzające i
wymagania wstępne
Prof. zw. dr hab. Wojciech Gutowski
60 godz. seminarium.
5
Egzamin
przedmiot z zakresu nauk podstawowych,
polski
Zaliczenie II r studiów fil. pol. I stopnia
Efekty kształcenia
WIEDZA
Student:
Efekty kształcenia
− omawia najważniejsze problemy z zakresu historii, teorii i
krytyki literackiej literatury polskiej XIX i XX wieku W01
− prezentuje podstawowe wiadomości, terminy i metody związane
z analizą i interpretacją literaturoznawczą oraz krytycznoliteracką
tekstów epoki romantyzmu, pozytywizmu, Młodej Polski, XX-lecia
i współczesnej W02
− rozumie znaczenie wybranego przez siebie tematu pracy
licencjackiej dla pogłębienia wiedzy o literaturze polskiej XIX i XX
wieku W03
UMIEJĘTNOŚCI
Student:
− wyszukuje, analizuje, ocenia, interpretuje, selekcjonuje i
użytkuje informacje z zakresu literatury utworów od romantyzmu
do współczesności oraz potrafi należycie je ocenić U01
− analizuje dzieła literackie jako źródła wiedzy o rzeczywistości
społeczno-politycznej i kulturalnej epok literatury polskiej XIXXXI wieku U02
− stosuje odpowiednie kryteria wartościowania dzieła literackiego
w zakresie literatury polskiej XIX-XXI wieku, waloryzuje
twórczość krytyczną epoki oraz jej praktyczne aspekty U03
− kierując się wskazówkami wykładowcy, samodzielnie zbiera
materiały, opracowuje je i przedstawia w formie pisemnej pracy
dyplomowej dotyczącej wybranego problemu z literatury polskiej
XIX i XX wieku U04
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Student
− docenia spuściznę polskich twórców literatury XIX-XXI wieku
jako trwały element dziedzictwa kultury europejskiej K01
− analizując problematykę związaną z tematyką swej pracy
dyplomowej efektywnie współpracuje z członkami grupy zajęciowej
K02
.....................................................
data
.........................................................................................................................................
podpis prowadzącego przedmiot/ koordynatora przedmiotu*
Tab. Opis sposobu sprawdzania efektów kształcenia dla przedmiotu z odniesieniem do form
zajęć i sprawdzianów
Efekty kształcenia a forma zajęć
Efekty kształcenia dla **
kierunku
K_W01, K_W02,
K_W03, K_U01,
K_U02, K_U03,
K_U04, W_K01,
K_K02,
Ocenianie efektów kształcenia
Forma zajęć
przedmiotu
W01, W02, W03,
U01, U02, U03, U04, Seminarium
K01, K02,
Sposoby
oceniania***
Efekty
kształcenia dla
przedmiotu
Praca dyplomowa
K_U01, K_U02,
K_U03, K_U04,
K_K02
egzamin
K_W01, K_W02,
K_W03, W_K01
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU
Nazwa przedmiotu
Wydział
Instytut/Katedra
Kierunek
Rok akademicki: (2013/2014) Semestr: (zimowy/letni)
Seminarium dyplomowe
Wydział Humanistyczny
Instytut Filologii Polskiej
Filologia polska
Specjalność/specjalizacja
Opisywana forma zajęć
Liczba godzin
dydaktycznych
seminarium
60 godzin seminarium
Tytuł i/lub stopień
naukowy/tytuł
Prof. dr hab. Wojciech Gutowski
zawodowy, imię i
nazwisko prowadzącego
daną formę zajęć
Treści programowe realizowane podczas zajęć
Propozycje przedstawiane studentom:
Problematyka seminarium dyplomowego obejmuje literaturę polską (w kontekście
komparatystycznym) XX i XXI wieku ze szczególnym uwzględnieniem epoki Młodej Polski.
Tematy prac dyplomowych dotyczą zarówno tematyki, jak i poetyki literatury powyższego okresu.
Prace mają charakter interpretacyjno-analityczny, materiał do każdego tematu (literatura podmiotu)
obejmuje niewielki wycinek twórczości (np. tom poezji, powieść, tom opowiadań). Na pierwszych
zajęciach uczestnicy otrzymują zestaw tematów do wyboru (można również zgłaszać własne
tematy). Uczestnicy seminarium mogą liczyć na pomoc w gromadzeniu literatury przedmiotu oraz
w kwestiach metodologicznych.
Repertuar zagadnień:
I. Młoda Polska:
1) Wzory antropologiczne w literaturze epoki: np.: człowiek faustyczny, nadczłowiek,
heros, osobowość zdezintegrowana; problem podmiotowości (tożsamość i odmienność;
„ja zwielokrotnione”; zakorzenienie i wyobcowanie; autokreacja, formy autokreacji;
swojskość – obcość); kulturowe świadectwa doświadczenia czasu i przestrzeni
(symbolika podróży, domu i innych form architektury, np. świątyni, miasta; przestrzeń
otwarta (symbolika nieskończoności, transgresji) i zamknięta (np. zamek, więzienie);
przestrzeń zewnętrzna i wewnętrzna (tzw. pejzaże duszy); odmiany czasu (symbolika
pór dnia i roku); antropologia śmierci (odwrócenie wartości: życie – śmierć;
obrazowość umierania, agonii;) „płeć kulturowa” (stereotypy męskie i kobiece;
sex – eros – caritas: związki i ambiwalencje; poetyka „dominacji” i „uległości”;
„poetyka chuci” i „poetyka androgyne”);
2) Związki literatury epoki Młodej Polski ze zjawiskami literackimi i artystycznymi
europejskiego symbolizmu (m. in. Francja, Rosja, Niemcy, Skandynawia),
impresjonizmu; antycypacja ekspresjonizmu (tzw. „preekspresjonizm).
3) Dylematy wyobraźni poetyckiej: wyobraźnia materialna (nowe funkcje
żywiołów, nowe „żywioły”, np. krew, błoto), obrazowość religijna (światy
idealne, infernalne, motywika eschatologiczna), motywy biblijne (m. in.
literackie transformacje raju, piekieł, motywy chrystologiczne i maryjne, postaci,
np.: Marii Magdaleny, Judasza, św. Franciszka);
4) Problemy poetyki: cykle poetyckie i cykle opowiadań jako kompozycje znaczące;
formy literatury inicjacyjnej; pogranicze poezji i prozy;
5) Twórczość Tadeusza Micińskiego:
Poezja i poematy prozą: słowa-klucze, symbolika postaci (konstrukcje
podmiotu, związki z mitem), motywy erotyczne, mitologiczne, doświadczenia
mistyczne. Proza: mit w powieści, dialog z romantyzmem, aluzje literackie, cykl
opowiadań, konstrukcje narracyjne. Dramaty: mit i groteska, konstrukcja
przestrzeni dramatu, związki z romantyzmem, nowy model teatru.
5) Twórczość Kazimierza Przerwy-Tetmajera
Poezja: typy pejzaży, związki z romantyzmem, symbolizmem i parnasizmem,
motywy religijne i erotyczne, wizje natury, korespondencja sztuk (poezja – malarstwo –
rzeźba – muzyka). Powieści, proza: portret artysty, proza historyczna, Tatry w prozie.
Tetmajer-dramaturg: motywy biblijne.
6) Twórczość Jana Kasprowicza – odmiany miłości, obrazowość katastroficzna i
„odrodzeńcza”, motywika religijna, proza poetycka i dramat.
7) Twórczość Leopolda Staffa – motywy religijne i mitologiczne, katastrofizm i
franciszkanizm, faustyzm, odmiany pejzażu, rola snu i marzenia.
8) Twórczość Stanisława Przybyszewskiego: Poematy prozą: formy ekspresji,
spójność cyklu, rola fantazmatu, symbolika żywiołów, symbolika religijna a
tematyka erotyczna. – Powieści: odmiany powieści – dekadencka,
ekspresjonistyczna, satanistyczna; role artysty, portrety kobiet, elementy
poetyckie, polemika z myślą Nietzschego, narracja i kompozycja. – Dramaty:
naturalizm i symbolizm, związki z teatrem Maeterlincka, związek miłości i
śmierci.
9) Inni poeci:
(wybrane zagadnienia lub opracowania monograficzne) – m.in. Bolesław. Leśmian,
Józef Ruffer, Zenon Przesmycki, Ludwik Maria Staff, Andrzej Niemojewski, Antoni
Szandlerowski, Lucjan Rydel, Józef Jedlicz, Jerzy Żuławski, Ludwik Szczepański,
Antoni Lange).
10) Pisarki Młodej Polski
Poetyckie portrety kobiet, mity miłości a „młodopolski feminizm”,
motywy religijne, baśnie literackie (m.in. twórczość K. Zawistowskiej, M.
Komornickiej, M. Wolskiej, M. Grossek-Koryckiej, B. Ostrowskiej,
M.
Kulikowskiej.)
11) Proza Młodej Polski: m.in. S. Żeromski (związki z pozytywizmem, motywy
religijne, proza poetycka), S. Brzozowski (powieść idei, narracja i dyskurs
filozoficzny, wobec religii), W. Berent (konstrukcja postaci, obrazy śmierci),
Andrzej Strug, Władysław Orkan, Ludwik Stanisław Liciński, Gustaw
Daniłowski, Jerzy Żuławski.
12) Dramat epoki, m. in. Stanisław Wyspiański (wyznaczniki tragiczności i „teatru
ogromnego, polemika z romantyzmem, wobec tradycji antycznej), Jan August
Kisielewski (konflikt: artysta – filister), rola mitu w dramacie, dramaty o
rewolucji (m.in. Żeromski, Miciński, Tetmajer).
II. Literatura XX-lecia międzywojennego
1) Poezja skamandrytów (poetyka codzienności, kontynuacje i przewartościowanie
tradycji Młodej Polski, aluzje literackie, tematyka społeczna, motywy religijne, erotyzm,
katastrofizm).
2) Twórczość Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego) i Bruno Schulza –
kontynuacje i przewartościowanie tradycji młodopolskiej.
3) Wizjoneryzm „drugiej awangardy” (Józef Czechowicz, poeci grupy „Żagarów”,
„pokolenie Kolumbów”) – symbolika żywiołów materialnych, poetyka snu, tematyka
katastroficzna.
III. Literatura po 1945
1) Twórczość Zbigniewa Herberta, Tadeusza Różewicza, Jana Twardowskiego,
Jarosława Iwaszkiewicza (wybrane zagadnienia).
2) Zagadnienie tzw. dekadentyzmu współczesnego (wątki dekadenckie w literaturze
polskiej II połowy XX wieku).
3) Nowe spojrzenie na wojnę (m.in. Olga Tokarczuk, Włodzimierz Odojewski,
Stefan Chwin, Andrzej Szczypiorski).
4) Literatura rozrachunkowa (z PRL-em i stanem wojennym) m. in. Jerzy
Andrzejewski, Kazimierz Brandys, Tadeusz Konwicki, Janusz Krasiński, Marek
Nowakowski, Kazimierz Orłoś, Jarosław Marek Rymkiewicz, Janusz Głowacki, Antoni
Libera.
5) Poetyka żywiołów materialnych w poezji nowoczesnej
6) Tematyka religijna na przełomie XX i XXI wieku – tradycja i ponowoczesny
relatywizm.
7) Nowoczesna epifania w literaturze polskiej XX i XXI wieku
IV. Literatura polska po roku 1989 wobec transformacji ustrojowej i przemian w
kulturze: m.in. proza Janusza Andermana, Dawida Bieńkowskiego, Stefana Chwina,
Manueli Gretkowskiej, Andrzeja Horubały, Pawła Huelle, Włodzimierza Kowalewskiego,
Antoniego Libery, Ewy Madeyskiej, Cezarego Michalskiego, Jerzego Pilcha, Piotra
Siemiona, Mariusza Sieniewicza, Jerzego Sosnowskiego, Andrzeja Stasiuka, Olgi
Tokarczuk; poezja m. in. Adama Zagajewskiego, Marcina Świetlickiego, Wojciecha
Wencla, Krzysztofa Koehlera, Tomasza Różyckiego, Eugeniusza Tkaczyszyn-Dyckiego.
Metody dydaktyczne
Metody i kryteria
oceniania
Rygor
Literatura podstawowa
dyskusja, analiza i interpretacja tekstów źródłowych, indywidualne
projekty studenckie .
Aktywność na seminarium, realizacja kolejnych etapów pracy
dyplomowej w przewidzianych terminach
Przyjęcie pracy dyplomowej, egzamin dyplomowy,
M. Janion, Gorączka romantyczna, Gdańsk 2007; Kraków 2001
M. Janion,Projekt krytyki fantazmatycznej : szkice o egzystencjach
ludzi i duchów / Warszawa, 1991.
M. Janion [ i Maria Żmigrodzka] Romantyzm i egzystencja :
fragmenty niedokończonego dzieła Gdańsk 2005.
J. Ławski. Bo na tym świecie Śmierć : studia o czarnym
romantyzmie / Gdańsk : 2008.
Romantyzm i nowoczesność, red. M. Kuziak, Kraków 2009
Słowacki mistyczny : propozycje i dyskusje sympozjum, Warszawa
10-11 grudnia 1979 / pod
red. M. Janion i M. Żmigrodzkiej.
Warszawa 1981.
Style zachowań romantycznych : propozycje i dyskusje sympozjum,
Warszawa 6-7 grudnia 1982 r. / pod red. M. Janion i M. Zielińskiej,
Warszawa, 1986.
A. Witkowska, R. Przybylski Romantyzm, Warszawa 2007.
H. Markiewicz, Literatura pozytywizmu. Warszawa 1998.
Pozytywizm : języki epoki : praca zbiorowa / pod red. G.
Borkowskiej i J. Maciejewskiego , Warszawa, 2001.
W. Bolecki, Modalnosci modernizmu. Studia, analizy, interpretacje,
Warszawa 2012
Problematyka religijna w literaturze pozytywizmu i Młodej Polski :
świadectwa poszukiwań / red. S. Fita ; Lublin,, 1993.
W. Gutowski, Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości,
Kraków 1992 (2 wyd. 1997)
W. Gutowski, Z próżni nieba ku religii życia. Motywy
chrześcijańskie w literaturze Młodej Polski, Kraków 2001
R. Nycz, Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie,
Wrocław 1997
M. Podraza-Kwiatkowska, Literatura Młodej Polski, Warszawa
1992 lub wyd. następne
M. Podraza-Kwiatkowska, Somnambulicy – dekadenci – herosi,
Kraków 1985
M. Podraza-Kwiatkowska, Wolność i transcendencja. Studia o
Młodej Polsce, Kraków 1901
M. Stala, Pejzaż człowieka. Młodopolskie myśli i wyobrażenia o
duszy, duchu i ciele, Kraków 1994
Stulecie Młodej Polski, pod red. M. Podrazy-Kwiatkowskiej,
Kraków 1995.
L. Eustachiewicz, Dwudziestolecie 1919–1939, Warszawa 1983.
A. Hutnikiewicz, Od czystej formy do literatury faktu. Główne
teorie i programy literackie XX
stulecia, wyd. 3, Warszawa 1974 i nast. wyd.
P. Kuncewicz, Agonia i nadzieja. Literatura polska od 1918, t. 1,
Warszawa 1991.
J. Kwiatkowski, Literatura dwudziestolecia, Warszawa 1990.
Literatura polska 1918–1975, red. A. Brodzka i in., t. 1–2,
Warszawa 1975–1993.
Cz. Miłosz, Wyprawa w dwudziestolecie, Kraków 1999.
Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku, ser. 6, t. 1–4, Warszawa
1979–Kraków 1993.
Poeci dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki, red. I.
Maciejewska, [t. 1–2], Warszawa 1982.
Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki, red. B.
Faron, Warszawa 1972 i nast. wyd.
Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i in.,
Wrocław 1992.
A. Zawada, Dwudziestolecie literackie, Wrocław 1995.
E. Balcerzan, Poezja polska w latach 1939-1965, cz. 1-2, Warszawa
1982-1988.
P. Czapliński, P. Śliwiński, Literatura polska 1976-1998, Kraków
1999.
M. Danilewicz-Zielińska, Szkice o literaturze emigracyjnej,
Warszawa 1992.
T. Drewnowski, Próba scalenia. Obiegi, wzorce, style. Literatura
polska 1944-1989, Warszawa 1997 (lub późniejsze wydania).
B. Kaniewska, A. Legeżyńska, P. Śliwiński, Literatura polska XX
wieku, Poznań
A. Nasiłowska,
Literatura okresu przejściowego 1975-1996,
Warszawa 2006.
S. Burkot, Literatura polska w latach 1939-1999, Warszawa 2003.
M. Fik, Kultura polska po Jałcie. Kronika lat 1944-1981, t. 1-2,
Warszawa 1991.
Z. Jarosiński, Literatura lat 1945-1975, Warszawa 1996 (lub
późniejsze wydania)
„Kartografowie dziwnych podróży”. Wypisy z polskiej krytyki
literackiej XX wieku, red. i wstęp M. Wyka, Kraków 2004.
Lektury polonistyczne. Literatura współczesna, t. 1-2, pod red. R.
Nycza i J. Jarzębskiego, Kraków 1997-1999.
Literatura polska 1918-1975, t. 3: 1945-1975, pod red. A. Brodzkiej
i T. Bujnickiego, Warszawa 1996.
Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i in., Wrocław
1992.
Słownik realizmu socjalistycznego, red. Z. Łapiński, W. Tomasik,
Kraków 2004.
S. Stabro, Literatura polska 1944-2000 w zarysie, Kraków 2002
Literatura uzupełniająca
(w tym portale
internetowe)
Dostosowana do wybranych tematów prac dyplomowych.
.....................................................
data
......................................................................................................................................
podpis prowadzącego daną formę zajęć
.....................................................
data
......................................................................................................................................
podpis koordynatora przedmiotu