Bez wapna nie ma intensywnej uprawy Wapnowanie kredą

Nr 11/2009 (63)
www.wrp.pl
Dr Piotr Chohura
Katedra Ogrodnictwa, Uniwersytet
Przyrodniczy we Wrocławiu
Strona Jednym z podstawowych czynników decydujących o produkcyjności gleb jest ich odczyn. Planując jakąkolwiek
uprawę, należy przed jej rozpoczęciem sprawdzić pH gleby i dysponując taką informacją można odpowiednio
zaplanować nawożenie. Stosowanie nawozów mineralnych przy nieodpowiednim pH gleby prowadzi do obniżenia plonu, pogarsza jego jakość a także spadek opłacalności produkcji.
Bez wapna nie ma intensywnej uprawy
Z
akwaszanie gleb jest
zjawiskiem naturalnym dla naszych gleb,
ponieważ związki o charakterze zasadowym są wymywane do głębszych warstw
gleby. Dodatkowo źródłem
wodoru mogą być minerały
glebowe oraz kwasy powstające w wyniku mineralizacji
substancji glebowej, oddychania korzeni czy też biologicznego utleniania siarki
i nitryfikacji amoniaku. Naturalne zjawisko zakwaszania
gleb ulega znacznemu pogłębieniu pod wpływem działalności człowieka.
Najczęściej stosowane i w
największych ilościach nawozy azotowe (z wyjątkiem saletrzaku i saletry wapniowej)
i potasowe powodują zakwaszanie. Również wynoszenie z
plonami pierwiastków o charakterze alkalicznym oraz kwaśne deszcze sprzyjają temu procesowi. Konsekwencją obniżenia odczynu jest szereg niekorzystnych zjawisk i procesów następujących w glebie. Po
pierwsze wraz ze spadkiem odczynu maleje dostępność fosforu, który jest jednym z podstawowych makroelementów.
Stosowanie dużych dawek P
nie zwiększa jego dostępności
dla roślin, ponieważ fosforany
ulegają sorpcji chemicznej z
glinem, żelazem i manganem.
Również bardzo mocno ograniczona jest dostępność molibdenu, który jest niezbędny
do prawidłowych przemian
związków azotowych w roślinie. W konsekwencji system
korzeniowy jest za słaby, nie
przerasta dostatecznie warstwy
ornej i nie zapewnia wystarczającej ilości składników pokarmowych do wyprodukowania
wysokiego plonu.
W glebach o bardzo kwaśnym odczynie, gdy pH jest
Formy wapnia i magnezu występujące w nawozach do odkwaszania gleb są najczęściej trudno rozpuszczalne w wodzie, co sprawia,
że efekt stosowania tych nawozów
w postaci zmniejszenia kwasowości gleby może być zauważalny po
odpowiednio długim czasie, najszybciej jednak dopiero w następnym sezonie.
niższe od 4,5 pojawia się glin
ruchomy oraz wzrasta ilość
manganu i metali ciężkich,
które są bardzo toksyczne w
większych stężeniach. Jeżeli
kompleks sorpcyjny i próchnica są niedostatecznie wysycone wapniem, to gleba traci
strukturę gruzełkowatą odpowiedzialną za właściwości fizyczne. Przy zbyt niskim pH
nie rozwijają się prawidłowo
drobnoustroje, zwłaszcza bakterie wiążące azot. Mając powyższe fakty na uwadze można
z pełną odpowiedzialnością
stwierdzić, że utrzymywanie
odpowiedniego pH gleby jest
niezbędnym warunkiem do
prawidłowego przebiegu procesów biologicznych i chemicznych w glebach, w trakcie których następuje zwiększenie dostępności i pobierania składników pokarmowych
przez rośliny.
Nawozy wapniowe są również źródłem wapnia dla roślin. Wartym polecenia jest
stosowanie do odkwaszania
nawozów wapniowo-magnezowych, które odkwaszają i
Burak ćwikłowy
6,0-7,5 Pietruszka
6,5-7,5
Cebula
6,5-7,8 Pomidor
5,5-7,5
Chrzan
5,5-6,7 Por
6,0-7,4
Fasola szparagowa
6,5-7,8 Rabarbar
5,5-7,0
Groch
6,5-7,8 Rzodkiewka
6,0-7,4
Kalafior
6,4-7,8 Sałata
6,0-7,5
Kapusta (biała, czerwona, włoska)
6,2-7,8 Seler
6,5-7,5
Kapusta brukselska
6,2-7,8 Skorzonera
6,4-7,5
Marchew
6,5-7,5 Szparag
6,4-7,5
Ogórek
6,0-7,2 Szpinak
6,0-7,5
Tabela 1. Zalecane pH gleby dla ważniejszych gospodarczo warzyw (pH oznaczone w H2O).
będą źródłem magnezu, którego w naszych glebach jest
za mało. Pozwala to na ograniczenie ilości drogich nawozów magnezowych w późniejszym czasie.
Skuteczność wapnowania
zależy od równomierności
rozsiania nawozu oraz dokładności wymieszania go z
glebą. Z tego powodu bardzo
dobrym terminem na wapnowanie jest okres od żniw do
późnej jesieni. W tym czasie
wykonuje się szereg zabiegów
agrotechnicznych takich podorywki, bronowanie, kultywatorowanie, talerzowanie i orki
przedzimowe, które spowodują dobre wymieszanie na-
wozu z warstwą orną gleby. W
okresie zimowym jest wysoka
wilgotność gleby i wystarczający czas żeby zaszły reakcje
neutralizacji. Nawozów wapniowych nie wolno mieszać
ani stosować równocześnie z
nawozami azotowymi zawierającymi amon (straty N), fosforowymi (uwstecznianie P)
oraz nawozami organicznymi
(straty azotu i utlenianie substancji organicznej). Istnieje
grupa warzyw wrażliwa na
świeże wapnowanie: groch, fasola, marchew, pietruszka, seler, ogórek, pomidor, dynia. W
ich uprawie regulacje odczynu
należy przeprowadzić przed
uprawą przedplonu. n
Kreda jest bezwzględnie, najszybciej odkwaszającym nawozem wapniowo-węglanowym, pozwalającym na
utrzymanie odpowiedniego pH w glebie.
artykuł
sponsorowany
Wapnowanie kredą
P
o uruchomieniu eksploatacji złoża kredy
nawozowej w Mielniku
nad Bugiem jest dostępna również w Polsce. Geologicznie,
kreda pisząca pochodząca z
tego bardzo młodego złoża jest
węglanem wapnia powstałym
na dnie morza w okresie Maastrychtu górnej (późnej) kredy
ok. 70-65,5 mln lat temu.
Jej unikalne właściwości wynikają z relatywnie młodego
wieku kopaliny oraz jej organicznego pochodzenia, czego
efektem jest wyjątkowe rozdrobnienie i miękkość surowca.
Gwarantuje to wybitną skuteczność odkwaszania, możliwość stosowania niemal
przez cały rok i co jest istotne
np. uprawach sadowniczych
– nie ma potrzeby mieszania tego nawozu z glebą, (jest
to konieczność w przypadku
innych nawozów wapniowych).
Charakterystyka kredy nawozowej:
• Forma węglanowa nawozu
– CaCO3.
• Wielkość cząsteczek kredy,
średnio 0,002 mm.
• Amorficzna struktura.
• 100% rozpuszczalność w
ciągu roku.
• Jest to najtańsza forma nawozu węglanowego pochodzenia naturalnego,
dzięki wymienionym właściwościom możliwa do
zastosowania w pojedynczej dawce. Podsumowanie
w poniższej tabeli:
Składniki
czynne zasadowo [% CaO]
ności dla roślin składników pokarmowych w nich
zawartych.
•Umożliwia rozwój korzeni
włośnikowych, odpowiadających za pobieranie
składników pokarmowych
zawartych w glebie lub
dostarczonych z nawozami.
•Zwiększa odporność roślin na wyleganie.
•Szybko polepsza strukturę
Wartość neutralizacji
Granulometria
w % czynnego
[mm]
zasadowo CaO
Kreda mielnicka
50–55
0,002
100
Dolomit
30–37 CaO
+ 8 – 15 MgO
0–2
średnio 35
Wapień
50–55
0–2
średnio 55
Zalety stosowania kredy:
Kreda nawozowa podnosi
pH średnio o 1–1,5 w okresie od 3 miesięcy do 1 roku
(szybkość działania zależy od
warunków wilgotnościowych
i początkowego pH gleby),
dzięki czemu:
•Wpływa na znaczne
zmniejszenie nakładów
na nawozy mineralne, poprzez poprawienie dostęp-
gruzełkowatą gleby, oraz
przyspiesza rozkład substancji organicznej, poprzez umożliwienie poprawnego rozwoju korzystnej mikroflory i flory
gleby.
•Znacznie ogranicza rozwój chorób, grzybów, pasożytów i chwastów.
•Widocznie (nawet do 25%)
zwiększa ilość plonu.
•Zmniejsza nakłady na zabiegi agrotechniczne – nie
trzeba jej mieszać z glebą.
•Kreda jest dostępna zarówno w formie kredy surowej oraz równie szybko
rozpuszczalnej formie granulowanej, w tym również
w połączeniu z magnezem i
siarką. Dzięki takiemu połączeniu niedobory tych ważnych dla roślin mikroelementów w glebie są skutecznie i szybko uzupełniane.
Stosowanie w celu podniesienia pH:
•W systemie zabiegów pożniwnych i przedzimowych.
•Pogłównie.
•Na niską okrywę śniegową
(na terenach płaskich i o
małym spadku).
Ekonomicznie uzasadnione
jest stosowanie kredy surowej
Agrocarbu MMP na powierzchnię gleby (bez konieczności jej
przemieszania z glebą).
Stosowanie w celu utrzymania pH:
•Dla utrzymania odpowiedniego pH zaleca się stosowanie formy granulowanej, ze względu na równomierny rozsiew.
•W przypadku zaobserwowania objawów niedoboru
siarki lub magnezu zaleca się doraźnie, pogłównie stosować kredę granulowaną z zawartością obu
składników pokarmowych.
W celu utrzymania odpowiedniego pH gleby kredę
wskazane jest stosować
zgodnie z mapami precyzyjnego dawkowania (system GPS), co gwarantuje
minimalizację nakładów
na proces wapnowania.
•pH można również utrzymać przez zastosowanie
odpowiedniego dodatku
kredy surowej do gnojowicy, który to zabieg pozwala jednocześnie wyeliminować odór nawozu organicznego.
Zastosowanie:
• Wszystkie kategorie użytkowe gleb, łąki, pastwiska.
•Sady; nawet do kwitnienia.
•Uprawy roślin warzywnych i ozdobnych.
•Ziemie i podłoża ogrodnicze.
• Neutralizacja przykrego zapachu gnojowicy i polepszanie jej właściwości jako
nawozu – unikatowa właściwość.
•Neutralizacja wód gruntowych, rzek i jezior.
Zalecenia:
Stosowanie według zaleceń Stacji Chemiczno – Rolniczych po uprzednim badaniu gleby.
Nawóz posiada pozytywną
ocenę Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w
Puławach oraz dopuszczenie
do stosowania w rolnictwie
ekologicznym.
Dr inż. Bogumiła
Nestorowicz
tel. 600 837 695,
Marcin Graniszewski
tel. (22) 525 89 14
OMYA Sp. z o.o.
Ul. Krucza 16/22,
00 – 526 Warszawa
Tel. (22) 525 89 00,
Fax. (22) 525 89 10, -11