OPINIA PRAWNO

OPINIA PRAWNO-PODATKOWA
Dane Zleceniodawcy
Nazwa:
.........XXXXXXXX................................................................................................
Siedziba:
.........XXXXXXXXXXXXXXX...............................................
Osoba reprezentująca:
........XXXXX.......................................................................
Zakres zlecenia
(treść pytania Zleceniodawcy przekazanego w rozmowie telefonicznej)
Czy należy złożyć zeznania roczne w imieniu zmarłych rodziców? Czy należałoby
zapłacić podatek dochodowy, jeżeli wystąpiłby w zeznaniu? Jak rozliczyć przejęty w drodze
spadku majątek po rodzicach?
Informacje przekazane przez Zleceniodawcę
......................................................................................................................................................
Opinia
Odpowiadając na zadane pytanie, należy osobno rozpatrzyć kwestię:
1. obowiązku złożenia zeznań rocznych za rodziców,
2. obowiązków podatkowych za oboje oraz
3. sukcesję prawną w dziedzinie opodatkowania tzn. przejęcie przez spadkobierców
zmarłych podatników – podatkowych praw i obowiązków majątkowych.
Kwestia 1
W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązek złożenia
zeznania rocznego uregulowano w art. 45 ust. 1 następująco:
„Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego
wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w
terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym”.
Z cytowanej powyżej normy prawa wynika, iż zeznanie podatkowe zobowiązany jest
złożyć podatnik, nie zaś jego spadkobiercy. W związku z tym, że podatnicy zmarli, nikt inny
nie może złożyć za nich zeznania podatkowego.
Konkluzja:
Kwestia 2
Zeznania rocznego za zmarłych rodziców nikt za nich nie może złożyć.
Po śmierci podatnika nie można wszcząć postępowania wobec niego, określającego
wysokość istniejącego zobowiązania podatkowego. Nie oznacza to jednak, że spadkobiercy
nie będą zobowiązani do rozliczenia się z fiskusem.
Takie stwierdzenie można przeczytać w uchwale 7 Sędziów Naczelnego Sądu
Administracyjnego z dnia 22.09.1997r., sygn. akt FPS 6/97 „po śmierci podatnika nie jest
dopuszczalne wszczęcie postępowania w sprawie określenia wysokości niewykonanego przez
niego zobowiązania podatkowego, nie oznacza to jednak, że zobowiązanie podatkowe,
powstałe ex lege wygasło na skutek śmierci podatnika”. W uchwale przypomniano, że po
śmierci podatnika zobowiązanie podatkowe jakie na nim ciążyło nadal istnieje, a wygasnąć
może tylko poprzez zapłatę podatku, przedawnienie lub umorzenie.
Ustawodawca przewidział szczególny tryb postępowania, gdy spadkodawca był
podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. W przypadku śmierci podatnika,
jedyną dopuszczalną formą określającą wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych
jest decyzja wydana przez organ podatkowy w trybie uregulowanym w art. 104 Ordynacji
podatkowej. Przed wydaniem decyzji dane posiadane przez organ podatkowy mogą być
uzupełnione przez spadkobiercę o dodatkowe informacje mające wpływ na wymiar
zobowiązania podatkowego. Jednak, aby mogło być prowadzone postępowanie podatkowe w
tym zakresie, konieczne jest przeprowadzenie postępowania sądowego w sprawie nabycia
praw do spadku po osobie zmarłej.
Konkluzja:
Jeżeli zmarli rodzice posiadali zobowiązania podatkowe, to z chwilą ich
śmierci zobowiązania te nie wygasają.
Kwestia 3
Zgodnie z treścią art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks Cywilny otwarcie
spadku następuje z chwilą rzeczywistej śmierci spadkodawcy lub uznania go za zmarłego, a
art. 925 tego kodeksu stanowi , że nabycie spadku następuje z mocy samego prawa
niezależnie od tego, czy wchodzi w grę dziedziczenie ustawowe , czy testamentowe. Nie jest
ono jednak ostateczne, bowiem osoba powołana do dziedziczenia może w terminie 6 m-cy od
chwili, gdy dowiedziała się o tytule powołania, spadek przyjąć lub odrzucić. Mimo, że
spadkobiercy nabywają prawo do spadku już z chwilą otwarcia spadku, to jednak fakt ten nie
jest niczym udokumentowany. Dopiero stwierdzenie nabycia spadku dokonane przez sąd
pozwala bez żadnych wątpliwości stwierdzić, kto jest spadkobiercą zmarłego oraz jaki udział
w spadku przypadł każdemu ze spadkobierców.
W przypadku nieuregulowanych zobowiązań podatkowych organ podatkowy wydaje
decyzje o odpowiedzialności podatkowej spadkobierców. Decyzja orzekająca może jednak
zostać wydana dopiero po upływie 6 miesięcy od otwarcia spadku, bowiem w tym czasie
spadkobierca może spadek odrzucić lub przyjąć wprost, lub z dobrodziejstwem inwentarza, a
to ma niewątpliwy związek z zakresem odpowiedzialności. Decyzja orzekająca o
odpowiedzialności musi dotyczyć zakresu podmiotowego odpowiedzialności, czyli określać,
w jakich proporcjach odpowiadają spadkobiercy, oraz zakresu przedmiotowego, tj.
określać wysokość zobowiązań spadkodawcy, za które odpowiadają jego spadkobiercy.
Konkluzja:
W przypadku przyjęcia spadku oraz stwierdzenia przez postępowanie
spadkowe, że istnieją zobowiązania podatkowe zmarłych rodziców, należy oczekiwać decyzji
wydanej przez urząd skarbowy o wysokości zobowiązań podatkowych przypadających
poszczególnym spadkobiercom według ich udziałów w spadku.
Poznań
miejscowość
2011-04-13
data
............................................
podpis Doradcy