Metodyka badan terenowych

załącznik do zarządzenia Rektora UG nr 78/R/11
Nazwa przedmiotu
Podstawy konserwacji zabytków archeologicznych
Kod ECTS
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot
Instytut Archeologii
Studia
kierunek
Archeologia
stopień
Studia drugiego stopnia
tryb
stacjonarne
specjalność
specjalizacja
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr Arkadiusz Koperkiewicz, dr Marcin Wąs, dr Bartosz Józwiak,
Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
Liczba punktów ECTS
A. Formy zajęć
• wykład
• ćwiczenia laboratoryjne
4
B. Sposób realizacji
• zajęcia w sali dydaktycznej
C. Liczba godzin
I rok, semestr II 75 h (45 h wykładów, 30h ćwiczeń)
Cykl dydaktyczny
od roku akademickiego 2012/13 do roku akademickiego 2014/15
Status przedmiotu
• obowiązkowy
Język wykładowy
Język polski
Metody dydaktyczne
Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub
Można wybrać metodę/metody z przygotowanej
wymagania egzaminacyjne
listy lub opisać własny sposób pracy ze studentami,
• A. Sposób zaliczenia
na przykład:
• Wykład: egzamin
• Ćwiczenia: zaliczenie z oceną
• wykłady z prezentacjami multimedialnymi
• zajęcia terenowe
• B. Formy zaliczenia
• Egzamin pisemny, testowy
• Ćwiczenia: zaliczenia na podstawie wykonania zadań cząstkowych
D. Podstawowe kryteria
Egzamin - z całości zakresu zajęć (normy zaliczenia zgodne z
Regulaminem Studiów UG).
Ocena zaliczeniowa jest wypadkową ocen z kolokwiów cząstkowych,
pracy na zajęciach
Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
Należy określić:
A. Wymagania formalne, brak
B. Wymagania wstępne, brak
Cele przedmiotu
Zapoznanie studentów z podstawowymi metodami pracy archeologa.
Treści programowe
W tym polu umieszcza się jasną i zwięzłą prezentację treści realizowanych podczas zajęć, przy czym uwzględnia się podział
na poszczególne formy zajęć, na przykład:
A. Problematyka wykładu
Przedstawienie zagadnień dotyczących metodyki badań terenowych:
1. Badania archeologiczne i rodzaje stanowisk
2. Prospekcja przedwykopaliskowa – metody rozpoznania archeologicznego
3. Archeologia lotnicza na przykładzie wybranych stanowisk
4. Zastosowanie metod geofizycznych w badaniach archeologicznych na przykładzie wybranych stanowisk
5. Działania formalno-prawne przed przystąpieniem do badań archeologicznych
6. Logistyka badań terenowych
7. Zastosowanie metod geodezyjnych w archeologii terenowej
8. Bezpieczeństwo i higiena pracy na stanowisku archeologicznym
9. Techniki eksploracji
10. Zasady zabezpieczenia i transportu zabytków w trakcie badań terenowych
11. Zasady stratygrafii archeologicznej
12. Zasady wykonywania i standardy dokumentacji archeologicznej
13. Problem nielegalnej eksploracji stanowisk i stosowania wykrywaczy metali
14. Specyfika badań w trakcie inwestycji liniowych
15. Specyfika badań ośrodków staromiejskich
16. Specyfika badań podwodnych
Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
Barker P.
1994
Techniki wykopalisk archeologicznych, Warszawa.
Brzeziński W., Kobyliński Z.(red.)
1999
Wykrywacze metali a archeologia, Warszawa.
Buko A., Urbańczyk P. (red.)
2000
Archeologia w teorii i praktyce, Warszawa.
Harris E.
1989
Zasady stratygrafii archeologicznej, Warszawa.
Hensel W.,
1986
Teoria i praktyka badań archeologicznych, vol. 1, Wrocław.
Kobyliński Z. (red. )
1998
Pierwsza pomoc dla zabytków archeologicznych, Warszawa.
1999
Metodyka ratowniczych badań archeologicznych, Warszawa.
1999
Metodyka badań archeologiczno-architektonicznych, Warszawa.
Ławecka D.
2003
Wstęp do archeologii, Warszawa.
Renfrew C., Bahn P.
2002
Archeologia. Teorie, metody, praktyka, Warszawa.
B. Literatura uzupełniająca:
Bitner-Wróblewska A. i in.,
1996
Nowe możliwości wykorzystania metody planigraficznej w badaniach archeologicznych, „Archeologia Polski”, t. 41, z.
1-2, s. 7-38
Brzeziński W., (red.)
2000
Metody badań wykopaliskowych, Warszawa
Carandini A.
1981
Storie Dalla Terra. Manuale dello scavo archeologico, De Donato - Bari
Czajkowski K., Gładki M.,
2004
Zastosowanie cyfrowej fotogrametrii naziemnej w dokumentacji architektonicznej i archeologicznej, „Monument.
Studia i Materiały KOBiDz”, t. 1, red. J. Gąssowski, Warszawa, s. 37-56
Czopek S.,
2000
Wstęp do muzealnictwa i konserwatorstwa archeologicznego, Rzeszów.
Dzieduszycki W., Wrzesiński J. (red.)
2009
Metody. Źródła. Dokumentacja. Funeralna Lednickie, spotkanie 11, Poznań.
Gołębnik A.
2001
Organizacja badań i podstawowe założenia metodyczne, [w:] Badania archeologiczne terenu przyszłego Centrum
Dominikańskiego w Gdańsku, A. Gołębnik (red. ), „Światowit”, Suplement Series P: Prehistoryk and Middle Ages, vol.
6, s. 37-90.
2004
Z definicją czy bez, czyli rzecz o warstwach, [w:] Archeologia Et Historia Urbana, Elbląg, s. 351-362.
Hensel W., Donato G., Tabaczyński S. (red.)
1986
Teoria i praktyka badań archeologicznych, Wrocław
Hołubowicz W.
1948
Studia nad metodami badań warstw kulturowych w prehistorii polskiej, Toruń.
Kadrow S.,
1994
Co datują laboratoria radiowęglowe?, „Światowit”, t. 39, s. 143-151
Kajzer L., Wstęp do badań archeologiczno-architektonicznych, Łódź 1984
Kobyliński Z.,
2005
Archeologia lotnicza w Polsce. Osiem dekad wzlotów i upadków, Warszawa.
Kobyliński Z. (red.)
1998
Ewidencja, eksploracja i dokumentacja w praktyce konserwatorstwa archeologicznego, Warszawa.
Kola A., Wilke G.,
1985
Archeologia podwodna. Cz. 1: Badania w akwenach śródlądowych Europy Środkowej i Wschodniej, Toruń.
Konopka M. (red. )
1981
Zdjęcie Archeologiczne Polski, red. M. Konopka, Warszawa.
Kościelecki P.,
2002
Nadzór jako forma prac archeologicznych. Aspekty konserwatorskie i metodologiczne, Warszawa.
Krąpiec M, Ważny T.,
1994
Dendrochronologia: podstawy metodyczne i stan zaawansowania badań w Polsce, „Światowit”, t. 39, s. 19-214
Maetzke G., Ryszewska T., Tabaczyński S., Urbańczyk P.
1978
Problemy analizy opisowej w badaniach wielowarstwowych obiektów archeologicznych, „Archeologia Polski”, t. 23, s.
7-52.
Marcak E. (red.)
1995
Podręcznik archeologiczny Podebłocie
Mazurowski R.,
1980
Metodyka archeologicznych badań powierzchniowych, Warszawa – Poznań.
Miałdun J., Mirkowska I.
2002
Cyfrowa ortofotomapa narzędziem badawczym archeologa. Przykłady zastosowań na wybranych stanowiskach
archeologicznych Polski północno-wschodniej, [w:] Badania archeoloiczne w Polsce północno-wschodniej i na zachodniej
Białorusi w latach 2000-2001, Białystok, s. 17-30.
Misiewicz K.,
1998
Metody geofizyczne w planowaniu badań wykopaliskowych, Warszawa.
Nowakowski J., Prinke A., Rączkowski W. (red.)
2005
Biskupin…i co dalej ? Zdjęcia lotnicze w polskiej archeologii, Poznań.
Lityńska-Zając M., Wasylikowa K.,
2005
Przewodnik do badań archeobotanicznych, Warszawa.
Wysocki J. (red.)
1997
Badania archeologiczne starych miast Warmii i Mazur, a problem ich rewaloryzacji, Wykno.
Pazdur M.,
1980
Pobieranie, przygotowanie i opis próbek organicznych przeznaczonych do datowania metodą C14, „Archeologia
Polski”, t. 24, z. 2, 1980, s. 317-333
Pazdur A., Pazdur M.,
1994
Problemy tworzenia chronologii bezwzględnej kultur archeologicznych, „Światowit”, t. 39, s. 83-104
Różycki A. W.,
1990
Podstawy topografii, Warszawa.
Śmigielski W.
1998
Nauki przyrodnicze i fotografia lotnicza w archeologii, red. W. Śmigielski, Poznań.
Tabaczyński S.
1984
Zjawisko nieciągłości jako przedmiot analizy archeologicznej, [w:] Folia Praehistorica
1986
Archeologia średniowieczna. Problemy. Źródła. Metody. Cele badawcze, Wrocław_Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź.
Posnaniensa, t. 1, s. 7-21.
Urbańczyk P.
1980 Założenia teoretyczne badań stratygraficznych w polskiej literaturze archeologicznej, „Archeologia Polski”. T. 25, s.
183-193.
1981 O możliwościach poznawczych archeologii, „Przegląd archeologiczny”, t. 19, s. 5-52.
1986
Formowanie się układów stratyfikacyjnych jako proces źródłotwórczy, [w:] Teoria i praktyka badań archeologicznych,
t. 1, Przesłanki metodologiczne, W. Hensel, G. Donato, S. Tabaczyński (red.), Wrocław.
Walanus A., Goslar T.
2009
Datowanie radiowęglowe, Kraków.
Ważny T.,
1999
Dendrochronologia obiektów zabytkowych, Warszawa.
Efekty uczenia się
H1A_W02
H1A_W07
H1A_W09
H1A_U01
H1A_U02
H1A_U04
H1A_U05
H1A_U07
H1A_K01
H1A_K03
Wiedza
K_W02 Ma uporządkowaną, podstawową wiedzę, obejmującą terminologię, teorie, metodologie i
narzędzia opisu, z zakresu nauk humanistycznych i pokrewnych, właściwych dla kierunku
archeologia
K_W11 Zna podstawowe metody badawcze i narzędzia warsztatu archeologa oraz podstawowe
metody upowszechniania wiedzy archeologiczne
K_W12 Zdaje sobie sprawę z różnorodności źródeł informacji. Rozumie ich przydatność w
badaniach prahistorycznych.
K_W14 Rozumie, że badania i interpretacja prahistoryczna są procesem stałym, który niesie ze
sobą nieustanne zmiany i rozwój poglądów.
Umiejętności
K_U02 Samodzielnie zdobywa i utrwala wiedzę w sposób uporządkowany i systematyczny przy
zastosowaniu nowoczesnych technik pozyskiwania, klasyfikowania i analizowania informacji,
zgodnie ze wskazówkami opiekuna naukowego..
K_U05 Definiuje, objaśnia i stosuje poprawnie w mowie i w piśmie podstawowe terminy
fachowe właściwe archeologii i nauk jej pokrewnych zarówno w pracy nad wybranymi tematami,
jak i w popularyzacji archeologii.
K_U06 Potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury w dziedzinie archeologii oraz
przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu
określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym
K_U08 Potrafi porozumiewać się z wykorzystaniem różnych kanałów i technik komunikacyjnych,
ze specjalistami w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych archeologii, w
języku polskim i języku obcym
Kompetencje społeczne (postawy)
K_K01 Ma świadomość zakresu swojej wiedzy i umiejętności profesjonalnych, a także rozumie
potrzebę dalszego, ciągłego rozwoju kompetencji w zakresie wybranej specjalności oraz
ogólnohumanistycznym, jak też kompetencji personalnych i społecznych
K_K05 Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub
innych zadania
K_K06 Jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje
trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań
profesjonalnych
Kontakt
[email protected], [email protected], [email protected]