makroekonomia - tematy wykładów

Sylabus 2016
Nazwa przedmiotu:
EKONOMIA
Nazwisko prowadzącego:
prof. UG dr hab. Marek Szczepaniec
Forma zajęć:
Wykłady i elementy ćwiczeniowe
Liczba godzin:
30
Rodzaj studiów:
studia doktoranckie, Wydział Chemii
Semestr:
2
Status przedmiotu:
WdW
Metody dydaktyczne:
Wykłady z prezentacjami multimedialnymi, studia przypadków,
projekt badawczy.
Sposób zaliczenia:
Test plus esej naukowy
Kryteria oceny:
do uzyskania 100 pkt. (70 pkt. za test i 30 pkt. za projekt badawczy)
Podstawą zaliczenia przedmiotu są 2 elementy: test zaliczeniowy /jednokrotnego wyboru/ (70 pkt.)
oraz praca naukowo-badawcza (30 pkt.). Praca naukowo-badawcza (o charakterze studium przypadku
– dotycząca jednego przedsiębiorstwa) powinna zawierać następujące elementy: przedmiot
działalności przedsiębiorstwa (z branży chemicznej, farmaceutycznej lub paliwowej), kluczowe
innowacje, ceny produktów, wyniki ekonomiczne, krótką charakterystykę branży i ocenę otoczenia
makroekonomicznego (w kraju, w którym znajduje się siedziba przedsiębiorstwa).
W sumie można uzyskać 100 pkt.
Oceny w zależności od liczby uzyskanych punktów*
Liczba punktów
91 – 100
81 – 90
71 – 80
61 – 70
51– 60
Ocena
bdb
db +
db
dst +
dst
*Uwaga: aby uzyskać pozytywną ocenę, trzeba mieć ponad 50% prawidłowych odpowiedzi na teście.
Efekty uczenia się:
Wiedza:
 Swobodne posługiwanie sie aparatem pojęciowym z zakresu ekonomii.
 Znajomość podstawowych praw ekonomicznych oraz związków przyczynowo-skutkowych
występujących w gospodarce.
 Znajomość czynników ekonomicznych wpływających na zachowania gospodarcze osób
fizycznych oraz przedsiębiorstw.
1
Umiejętności:
 Umiejętność prowadzenia analiz otoczenia mikro i makroekonomicznego (gromadzenia, opisu
i interpretacji danych, wnioskowania na bazie literatury naukowej oraz na bazie danych
statystycznych).
 Umiejętność prowadzenia analiz sytuacji finansowej przedsiębiorstw.
Kompetencje społeczne:
 Upowszechnianie wiedzy ekonomicznej w różnych środowiskach.
 Reagowanie na próby manipulowania danymi ekonomicznymi.
Treści programowe:
PROGRAM PRZEDMIOTU: EKONOMIA
WYKŁADY 30 GODZ., Wydział Chemii, Studia doktoranckie, 2016
1. EKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA
Rzadkość. Ekonomiczne myślenie i wybór ekonomiczny. Granica możliwości produkcyjnych.
Ekonomia jako nauka. Narzędzia analizy ekonomicznej. Modele ekonomiczne. Zakres zainteresowań
makro- i mikroekonomii. Rynek. Uczestnicy gry rynkowej. Zalety i wady mechanizmu rynkowego.
Prawa popytu i podaży. Cena równowagi. Ruch okrężny.
2. EKONOMICZNE ASPEKTY ZACHOWAŃ GOSPODARSTW DOMOWYCH
Potrzeby ludzkie. Dochody, majątek a poziom życia. Źródła bogactwa. Dochody a zadowolenie z
życia. Nierówności i ich skutki. Wykluczenie społeczne. Teoria wyboru konsumenta. Racjonalność
zachowań. Stosowane heurystyki. Ograniczenia poznawcze. Zachowania pod wpływem emocji.
Determinanty konsumpcji. Keynesowska funkcja konsumpcji. Teoria konsumpcji AndoModiglianiego. Teoria konsumpcji Friedmana. Cykl życia a oszczędności.
3. ROLA KAPITAŁU LUDZKIEGO W GOSPODARCE
Wzrost i rozwój gospodarczy. Czynniki wzrostu. Wzrost gospodarczy w krajach OECD. Teoria
kapitału ludzkiego T. Schultza i G. Beckera. Pomiar kapitału ludzkiego. Rola kapitału ludzkiego w
procesie wzrostu. Kapitał ludzki a zatrudnienie i bezrobocie. Kapitał ludzki w Polsce i innych krajach
OECD. Wpływ kapitału ludzkiego na innowacyjność i wyniki firm.
4. ZBRODNIA I KARA – EKONOMICZNA ANALIZA PRZESTĘPCZOŚCI
Racjonalność i nieracjonalność zachowań przestępczych. Korzyści i koszty związane z
przestępczością. Teoria przestępczości Beckera (cost-benefit analysis).
Wysokość kar a
przestępczość. Przestępstwa o podłożu ekonomicznym. Ofiary przestępstw. Przestępczość
narkotykowa.
5. EKONOMICZNE ASPEKTY ZACHOWAŃ FIRM
Pojęcie przedsiębiorstwa. Cykl życia przedsiębiorstw. Cele działania. Przychody i koszty. Podstawy
informacyjne decyzji gospodarczych. Decyzje inwestycyjne w przedsiębiorstwie. Warunki
instytucjonalno-prawne prowadzenia biznesu. Wyniki ekonomiczne firm w przemyśle chemicznym,
farmaceutycznym i surowcowo-energetycznym.
2
6. INFORMACJA JAKO CZYNNIK PRODUKCJI
Epoka informacyjna - przemiany w życiu społeczno-gospodarczym. Rola informacji w gospodarce
(wpływ sektora informacyjnego na PKB, dochody, zatrudnienie, inflacje, eksport). Gospodarka
cyfrowa. Procesy gospodarcze przebiegające w warunkach asymetrii informacji (analizy Akerlofa i
Stiglitza). Rola internetu w gospodarce. Społeczeństwo informacyjne. Cyberprzestępczość.
7. ANALIZA STRUKTUR RYNKOWYCH I MECHANIZMY KSZTAŁTOWANIA CEN
Otoczenie rynkowe firm. Warunki konkurencji. Konkurencja doskonała i niedoskonała. Metody
wynagradzania menedżerów korporacji. Przestępstwa „białych kołnierzyków”. Bankructwa
korporacji. Prawo antymonopolowe. Zmowy cenowe. Struktury rynkowe w przemyśle chemicznym,
farmaceutycznym i surowcowo-energetycznym. Mechanizmy kształtowania cen w gospodarce.
Inflacja i jej rodzaje. Przyczyny inflacji. Wpływ inflacji na dochody realne oraz wartość
zgromadzonych oszczędności. Wpływ inflacji na działalność gospodarczą.
8. SEKTOR SUROWCOWO-ENERGETYCZNY I JEGO ROLA W GOSPODARCE
Zasoby naturalne a bogactwo w skali mikro i makroekonomicznej. Źródła energii. Rola ropy, gazu i
węgla w bilansie energetycznym. Gaz łupkowy. OZE. Ceny energii. Polityka energetyczna. Wyniki
finansowe firm z sektora surowcowo-energetycznego. Studia przypadków: KGHM, ExxonMobil, BP,
Energa.
9. KONIUNKTURA GOSPODARCZA
Pojęcie i wskaźniki koniunktury gospodarczej. Sposób pomiaru produktu krajowego brutto. PKB a
poziom życia. Zastosowanie rachunku PKB w polityce makroekonomicznej. Cykl koniunkturalny.
Przegląd głównych teorii cyklu koniunkturalnego. Kurs walutowy i jego znaczenie w procesach
wymiany. Zmiany koniunktury a sytuacja gospodarstw domowych oraz przedsiębiorców.
10. FUNKCJONOWANIE RYNKU PRACY
Determinanty podaży pracy – efekt substytucyjny i dochodowy. Długookresowa i krótkookresowa
podaż pracy. Determinanty popytu na pracę. Sposoby ustalania płac. Płace realne i nominalne. Rola
związków zawodowych przy ustalaniu płac. Teoria płacy wydajnościowej. Programy walki z
bezrobociem – studia przypadków. Sytuacja na rynku pracy w Polsce w latach 1989-2016.
Zatrudnienie i bezrobocie oraz płace w krajach OECD.
11. BUDŻET PAŃSTWA I POLITYKA BUDŻETOWA
Rola państwa w gospodarce. Dobra publiczne. Budżet państwa i budżety władz lokalnych. Dochody i
wydatki budżetowe. Deficyt budżetowy i źródła jego finansowania. Wpływ polityki budżetowej na
wielkość i strukturę produktu krajowego. Skutki zadłużenia publicznego. Ekspansywna i restrykcyjna
polityka budżetowa. Poszukiwanie optymalnego poziomu opodatkowania - krzywa Laffera. Wydatki
państwa a równowaga makroekonomiczna. Ocena polityki budżetowej w Polsce w latach 1989-2016.
Korupcja i jej wpływ na gospodarkę.
12. PIENIĄDZ, RYNEK FINANSOWY I POLITYKA MONETARNA
Historia pieniądza. Formy pieniądza. Funkcje pieniądza. Rynek finansowy. System bankowy i jego
funkcje. Aktywa i pasywa banków. Proces kreacji pieniądza. Popyt na pieniądz. Równowaga na rynku
pieniężnym. Bank centralny i jego rola w gospodarce. Polityka monetarna i jej narzędzia.
Ekspansywna i restrykcyjna polityka monetarna. Wpływ polityki monetarnej na kluczowe wskaźniki
gospodarcze.
3
13. KOLOKWIUM ZALICZENIOWE
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej:
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
Burda M., Wypłosz Ch., Makroekonomia, PWE, Warszawa 2013.
Materiały wykładowe.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
Aktualne raporty OECD, Eurostat, GUS, NBP, Financial Times, WEF, Banku Światowego i innych
instytucji na temat koniunktury gospodarczej, wyników firm oraz sytuacji w sektorze chemicznym,
farmaceutycznym i surowcowo-energetycznym.
Strony internetowe przedsiębiorstw z branży chemicznej, farmaceutycznej i surowcowoenergetycznej.
Kontakt:
prof. UG dr hab. Marek Szczepaniec
konsultacje (WE, p.223): godziny podane na stronie internetowej WE http://ekonom.ug.edu.pl/
email: [email protected]
tel. (WE, p.223): (058) 523-12-37
materiały wykładowe: na stronie internetowej www.koniunktura.com w zakładce „Strefa edukacyjna”
4