Botanika rolnicza z fizjologią roślin

KARTA PRZEDMIOTU
1. Informacje ogólne
Nazwa przedmiotu i kod (wg
planu studiów):
Botanika rolnicza z fizjologią roślin R.B1
Kierunek studiów:
Rolnictwo
Poziom kształcenia:
studia pierwszego stopnia
Profil kształcenia:
Forma studiów:
Obszar kształcenia:
Koordynator przedmiotu:
Prowadzący przedmiot:
praktyczny
stacjonarna, niestacjonarna
nauki rolnicze, leśnie i weterynaryjne
dr hab. Bernarda Piskorz-Bińczycka
dr hab. Bernarda Piskorz-Bińczycka
2. Ogólna charakterystyka przedmiotu
kształcenia podstawowego
Przynależność do modułu:
Status przedmiotu:
obowiązkowy
Język wykładowy:
polski
Rok studiów, semestr:
I, 1
Forma i wymiar zajęć
według planu studiów:
s. stacjonarne - wykład 30 h, ćw. laboratoryjne 65 h, ćw. terenowe 10 h
s. niestacjonarne - wykład 16 h, ćw. laboratoryjne 30 h, ćw. terenowe 6 h
Przedmioty wprowadzające:
nie określa się
B. Poszczególne typy zadań do
samokształcenia studenta (niewymagających
bezpośredniego udziału nauczyciela) wraz z
planowaną średnią liczbą godzin na każde i
sumaryczną liczbą ECTS
C. Liczba godzin
praktycznych/laboratoryjnych w ramach
przedmiotu oraz związana z tym liczba
punktów ECTS
niestacjonarne
A. Liczba godzin wymagających
bezpośredniego udziału nauczyciela z
podziałem na typy zajęć oraz całkowita liczba
punktów ECTS osiąganych na tych zajęciach
8
stacjonarne
3. Bilans punktów ECTS
Całkowita liczba punktów ECTS
Wykład
Ćwiczenia laboratoryjne
Ćwiczenia terenowe
Konsultacje
Egzamin
30
65
10
36
3
16
30
6
17
3
w sumie:
ECTS
Przygotowanie do egzaminu
Przygotowanie ogólne do ćwiczeń
laboratoryjnych
Przygotowanie sprawozdań
Przygotowanie zielnika
144
4,8
26
72
2,4
48
25
25
20
45
35
40
w sumie:
ECTS
Ćwiczenia laboratoryjne
Przygotowanie ogólne do ćwiczeń
laboratoryjnych
Ćwiczenia terenowe
Przygotowanie sprawozdań
Przygotowanie zielnika
w sumie:
96
3,2
65
168
5,6
30
25
10
25
30
155
5,2
45
6
35
40
156
5,2
ECTS
4. Opis przedmiotu
Cel przedmiotu:
Celem przedmiotu jest nabycie wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu budowy komórki roślinnej, tkanek,
organów, wyjaśnienie mechanizmów wzrostu i rozwoju roślin naczyniowych ze szczególnym uwzględnieniem
roślin rolniczych, zdobycie kompetencji w zakresie klasyfikacji organizmów i nomenklatury botanicznej,
technik opisywania jednostek taksonomicznych, poznanie istoty i mechanizmów regulacji podstawowych
procesów życiowych zachodzących w roślinie. Ponadto studenci poznają zasady bezpieczeństwa i higieny
pracy w laboratorium botaniczno-fizjologicznym oraz nabędą umiejętności dotyczące technik
mikroskopowania oraz samodzielnego przygotowywania preparatów mikroskopowych i wykonywania
rysunków spod mikroskopu.
Metody dydaktyczne: wykład w formie prezentacji multimedialnej, ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia
terenowe
Treści kształcenia
Wykłady:
1. Komórka roślinna: organelle, materiały zapasowe. Tkanki roślinne: pierwotne i wtórne, twórcze i stałe. Rola
tkanek.
2. Organy rośliny nasiennej: korzeń, pęd, łodyga, liść, ich budowa morfologiczna i anatomiczna. Czynności
organów i ich modyfikacje
3. Kwiat, kwiatostan - budowa. Porównanie kwiatu roślin nagonasiennych i okrytonasiennych. Kwiaty
okrytonasiennych, jedno- i dwuliściennych
4. Zapylenie i zapłodnienie. Ontogeneza rośliny nasiennej. Powstawanie i rodzaje nasion i owoców. Typy
diaspor, sposoby rozsiewania i przystosowania do nich.
5. Przegląd systematyczny roślin na przykładzie wybranych rodzin.
6. Przegląd roślin rolniczych.
7. Definicja i zadania fizjologii roślin.
8. Istota i mechanizmy regulacji podstawowych procesów życiowych u roślin.
- podstawy strukturalno-funkcjonalne komórki roślinnej
- podstawy metaboliczne: regulacja procesów fizjologicznych przez czynniki endogenne, regulacja procesów
wzrostu i rozwoju przez czynniki środowiskowe.
9. Gospodarka wodna i mineralna roślin.
10. Fotosynteza i dystrybucja substancji pokarmowych w roślinie.
11. Procesy oddechowe u roślin.
12. Wzrost i rozwój roślin. Wpływ czynników endogennych i środowiskowych na te procesy.
13. Reakcja roślin na czynniki stresowe. Interakcja roślina-środowisko. Podstawy fizjologiczne
produktywności roślin.
Ćwiczenia praktyczne
1. Obserwacja komórki roślinnej: plastydy, jądro, materiały zapasowe, ściana komórkowa pod mikroskopem,
wykonanie rysunków..
2. Obserwacja tkanek roślinnych pierwotnych i wtórnych; tkanek twórczych i stałych pod mikroskopem,
wykonanie rysunków.
3. Obserwacja budowy morfologicznej i anatomicznej organów roślin: korzeń, łodyga, liść – wykonanie
rysunków.
4. Porównywanie kwiatu roślin nasiennych jedno- i dwuliściennych. Rozpoznawanie kwiatostanów roślin.
5. Rozpoznawanie nasion i owoców.
6. Obserwacja kiełkowania nasion i stadiów rozwojowych roślin.
7. Gospodarka wodna i mineralna rośliny: potencjał wodny rośliny, pobieranie wody przez roślinę, parowanie
(respirometr),
8. Wykonywanie pomiaru intensywności fotosyntezy na przykładzie roślin wodnych, zależność intensywności
fotosyntezy od: CO2, światła, temperatury, wykrywanie skrobi w liściach.
9. Otrzymywanie ekstraktu barwników i ich chromatograficzny rozdział.
10. Wykonywanie pomiaru intensywności oddychania metodą komorową,
11. Przygotowywanie nasion do wysiewu: pęcznienie i kiełkowanie nasion, określenie zdolności kiełkowania
nasion, określenie wpływu temperatury, wykrywanie amylazy w kiełkujących nasionach,
Ćwiczenia terenowe:
Rozpoznawanie w terenie najbardziej rozpowszechnionych w przyrodzie drzew i krzewów liściastych, drzew
iglastych, roślin zielnych dziko rosnących i rolniczych.
5. Efekty kształcenia i sposoby weryfikacji
Efekty kształcenia
Efekt
przedmiotu
R.B1_K_W01
R.B1_K_W02
R.B1_K_W03
R.B1_K_W04
R.B1_K_W05
Student, który zaliczył przedmiot
Wiedza:
1. Zna najważniejsze zagadnienia z botaniki ogólnej, cytologii, histologii,
anatomii i morfologii roślin i cyklów rozwojowych roślin nasiennych.
2. Zna techniki mikroskopowania, planuje i przeprowadza eksperymenty z
wykorzystaniem mikroskopu świetlnego.
3. Orientuje się w najważniejszych procesach fizjologicznych zachodzących
w roślinie.
4. Rozumie zależności między budową, a funkcjami roślin na różnych
poziomach ich organizacji, oddziaływań między roślinami, a środowiskiem.
5. Ma wiedzę na temat reakcji roślin na czynniki środowiskowe.
Umiejętności
1. Stosuje podstawowe zasady bezpieczeństwa pracy w pracowni.
Efekt
kierunkowy
K_W01
K_W03
K_W04
InzP_W01
InzP_W02
K_U01
R.B1_K_U_01
R. B1_K_U_02
R.B1_K_U_03
R.B1_K_U_04
2. Wykonuje rysunki biologiczne.
3. Potrafi przygotować roślinne preparaty mikroskopowe.
4. Umie rozpoznawać najbardziej rozpowszechnione gatunki roślin w
różnych ekosystemach oraz rośliny uprawne.
5. Potrafi posługiwać się podstawowym sprzętem laboratoryjnym w
fizjologii roślin oraz stosuje podstawowe techniki laboratoryjne.
K_U04
K_U05
K_U06
InzP_U02
InzP_U03
InzP_U06
InzP_U12
R.B1_K_U_05
R.B1_K_K01
R.B1_K_K02
Kompetencje społeczne
1. Student potrafi pracować indywidualnie i w grupie. Umie kierować
małym zespołem przyjmując odpowiedzialność za efekty jego pracy.
2.Dostrzega powiązania botaniki jak i fizjologii roślin z innymi dziedzinami
nauk przyrodniczych.
Sposoby weryfikacji efektów kształcenia:
Lp.
Efekt
Sposób weryfikacji
przedmiotu
K_K01
K_K02
Ocena formująca
Ocena
końcowa
egzamin
ocena końcowa
z egzaminu
wstępna ocena
umiejętności
ocena
umiejętności
3
egzamin końcowy w formie pisemnej
R.B1_K_W01 obejmujący treści przekazywane podczas
do
wykładów, do którego student jest
R.B1_K_W05 dopuszczany po uprzednim zaliczeniu
ćwiczeń laboratoryjnych. Egzamin zawiera 30
pytań, punktów 50 możliwych.
- uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów
R.B1_K_U01
cząstkowych
do
- przedstawienie sprawozdań pisemnych z
R.B1_K_U05
poszczególnych zestawów dotyczących
głównych zagadnień botaniki i fizjologii
roślin.
- obecność na wszystkich ćwiczeniach.
R.B1_K_K01 wykonanie zielnika
sprawozdanie
4
R.B1_K_K02
sprawozdanie
ocena ze
sprawozdania
ocena ze
sprawozdania
1
2
wykonanie zielnika
Kryteria oceny
w zakresie wiedzy
Na ocenę 3,0
30 punktów z możliwych 50
Na ocenę 5,0
45 punktów z możliwych 50
Efekt
kształcenia
R.B1_K_W01
do
R.B1_K_W05
R.B1_K_W01
do
R.B1_K_W05
w zakresie umiejętności
Na ocenę 3,0
Na ocenę 5,0
Posługuje się mikroskopami, przygotowuje roślinne preparaty
mikroskopowe pod opieką prowadzącego
Wykonuje rysunki biologiczne, ale niestarannie.
Umie rozpoznawać podstawowe gatunki roślin w różnych
ekosystemach oraz rośliny uprawne.
Samodzielnie posługuje się mikroskopami, lupami binokularnymi,
przygotowuje roślinne preparaty mikroskopowe.
Samodzielnie i starannie wykonuje rysunki biologiczne.
Umie rozpoznawać wszystkie gatunki roślin w różnych ekosystemach
R.B1_K_U01
do
R.B1_K_U_05
R.B1_K_U01
do
R.B1_K_U_05
oraz rośliny uprawne.
w zakresie kompetencji społecznych
Na ocenę 3,0
Student niechętnie pracuje w grupie. Nie dostrzega powiązania
botaniki jak i fizjologii roślin z innymi dziedzinami nauk
przyrodniczych.
Na ocenę 5,0
Student chętnie włącza się w pracę grupy. Dostrzega powiązania
botaniki jak i fizjologii roślin z innymi dziedzinami nauk
przyrodniczych.
Ocena końcowa z ćwiczeń:
- aktywność i samodzielność na zajęciach botanicznych i laboratoryjnych 15%
- aktywność na zajęciach terenowych i wykonanie zielnika 35%
- aktywność w laboratorium i wyniki kolokwiów = ocena z laboratorium 50%
R.B1_K_K01
R.B1_K_K02
R.B1_K_K01
R.B1_K_K02
Ocena końcowa z egzaminu
- wynik egzaminu końcowego 100%
Zalecana literatura
Literatura podstawowa:
1. Szweykowska A., Szweykowski. Botanika t. I , PWN Warszawa 2004
2. Szweykowska A., Szweykowski J. Botanika t. II , PWN Warszawa 2004
3. Lewak S., Kopcewicz J. Fizjologia roślin – wprowadzenie, PWN Warszawa 2009
Literatura uzupełniająca:
1. Kozłowska M. (red.) Fizjologia roślin: od teorii do nauk stosowanych. PWRiL, Poznań 2007
2. Drobnik J. Zielnik i zielnikoznawstwo,.PWN. Warszawa 2007
3. Starck Z. Przewodnik do ćwiczeń z fizjologii roślin. Wyd. SGGW. Warszawa 2007
Informacje dodatkowe:
Dodatkowe obowiązki prowadzącego wraz z szacowaną całkowitą liczbą godzin:
Przygotowanie i ocena kolokwiów – 15 godzin
Ocena zielników - 25 godzin
Przygotowanie i ocena egzaminu – 15 godzin
W sumie: 55 godzin