Część B AKTUALIZACJA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI DLA
Transkrypt
Część B AKTUALIZACJA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI DLA
Część B AKTUALIZACJA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU MOGILEŃSKIEGO na lata 2008 – 2011 z perspektywą na lata 2012 – 2015 Bydgoszcz, sierpień 2008 r. 1. WPROWADZENIE ................................ ................................ ................................ ...................... 4 1.1. Podstawa i cel opracowania ................................ ................................ ................................ ... 4 1.2. Podstawy prawne i wytyczne w sprawie opracowania ................................ ............................ 7 1.3. Zakres powiatowego planu gospodarki odpadami................................ ................................ ... 8 1.4. Materiały wykorzystane przy sporządzeniu programu ................................ ........................... 10 2. DANE WYJŚCIOWE CHARAKTERYZUJĄCE OBSZAR OPRACOWANIA, ISTOTNE ZE WZGLĘDU NA GOSPODARKĘ ODPADAMI ................................ ................................ .....11 2.1. Podział na rejony obsługi ................................ ................................ ................................ .....11 2.2. Położenie geograficzne, warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne oraz obszary ochronne mogące mieć wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami – w rejonie składowisk odpadów komunalnych................................ ................................ ........13 2.3. Sytuacja demograficzna ................................ ................................ ................................ ........16 2.4. Sytuacja gospodarcza................................ ................................ ................................ ............16 3. ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI ................................ ............17 3.1. Rodzaj, ilość i źródła powstawania wszystkich odpadów ze szczególnym uwzględnieniem odpadów komunalnych ................................ ................................ ...............19 3.2. Gospodarka materiałowa odpadami................................ ................................ .......................22 3.3. Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku oraz unieszkodliwiania ................................ ................................ ................................ ........................... 28 3.4. Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w szczególności odpadów komunalnych ................................ ............................... 38 3.5. Istniejące systemy zbierania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów komunalnych ................................ ................................ ................................ ................................ .....41 3.6. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych ................................ ................................ .....48 4. PROGNOZOWANE ZMIANY W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI............................. 49 4.1. Zmiany liczby ludności powiatu mogileńskiego ................................ ................................ ....51 4.2. Skład morfologiczny odpadów i jego zmiany................................ ................................ .........51 4.3. Wskaźniki nagromadzenia odpadów i ich zmiany ................................ ................................ ..53 4.3.1. Zmiany wynikające z rozwoju gospodarczego ................................ ............................. 53 4.3.2. Zmiany wynikające z rozwoju gospodarki komunalnej ................................ ................54 4.3.3. Gospodarka odpadami niebezpiecznymi ................................ ................................ .....57 5. KIERUNKI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE POWSTAWANIA ODPADÓW ORAZ KSZTAŁTOWANIA SYSTEMU GOSPODAROWANIA ODPADAMI................................. .....60 5.1. Odpady komunalne. ................................ ................................ ................................ ..............60 5.2. Wdrażanie systemowych i kompleksowych rozwiązań w gospodarce odpadami komunalnymi................................ ................................ ................................ ........................61 6. PROGRAM USUWANIA WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST................................. ......66 6.1. Cel i podstawy opracowania programu, wiadomości wprowadzające. ................................ ....66 6.2. Przepisy w zakresie postępowania z azbestem................................. ................................ .......67 6.3. Ustalenie ilości wyrobów zawierających azbest na terenie powiatu. ................................ .....73 6.4. Obowiązki i sposób postępowania właścicieli (użytkowników) przy użytkowaniu nieruchomości z wyrobami zawierającymi azbest oraz przy zabezpieczaniu i usuwaniu oraz transporcie tego rodzaju wyrobów................................. ................................ ........................78 6.5. Harmonogram realizacji programu usuwania azbestu. ................................ ............................ 80 6.6. Koszty i zagadnienia finansowe związane z realizacją programu ................................. ..........82 6.7. Monitoring realizacji programu usuwania wyrobów zawierających azbest. ............................ 83 1 7. HARMONOGRAM I SPOSÓB FINANSOWANIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI. ........84 7.1. Źródła pozyskiwania funduszy................................ ................................ .............................. 85 8. SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW WYZNACZONYCH W PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI ................................ .......................91 8.1. Nadzór i kontrola nad wykonaniem ustaleń planu ................................ ................................ ..91 8.2. Wskaźniki monitorowania efektywności planu ................................ ................................ ......92 9. WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO ..........95 10. PODSUMOWANIE ................................ ................................ ................................ ....................97 WYKAZ TABEL ZAWARTYCH W TREŚCI OPRACOWANIA Tabela nr 1. Liczba ludności powiatu mogileńskiego oraz gmin w 2006 r................................. ...................... 16 Tabela nr 2. Liczba podmiotów w gminach powiatu mogileńskiego (stan w dniu 31.12.2006 r.) ..................... 17 Tabela nr 3. Dochody i wydatki budżetów gmin w powiecie mogileńskim w 2006 r................................. ........ 17 Tabela nr 4. Uchwały w sprawie utrzymania czystości i porządku na terenie gmin................................ ......... 18 Tabela nr 5. Składowiska odpadów komunalnych funkcjonujące w powiecie mogileńskim wg stanu na koniec 2005 r. wraz z bilansem odpadów ................................ ................................ .............................. 19 Tabela nr 6. Roczne ilości odpadów komunalnych na podstawie dokumentów dostarczonych przez gminy (na koniec 2006 r.) ................................ ................................ ................................ .................... 20 Tabela nr 7. Ilość odpadów na jednego mieszkańca w poszczególnych gminach (na koniec 2006 r.)............... 20 Tabela nr 8. Miarodajna ilość odpadów komunalnych w gminach i powiecie – na koniec 2006 r.................... 21 Tabela nr 9. Liczba podmiotów gospodarczych wg stanu na 30.09.2002 r. ................................ ..................... 22 Tabela nr 10. Liczba podmiotów gospodarczych według stanu na 31.12.2006 r. ................................ .............. 22 Tabela nr 11. Ważniejsze zakłady posiadające zezwolenia na wytwarzanie odpadów ................................ ....... 22 Tabela nr 12. Bilans gospodarki odpadami przemysłowymi w powiecie mogileńskim ................................ ....... 28 Tabela nr 13. Bilans gospodarki odpadami niebezpiecznymi w powiecie mogileńskim................................ ...... 28 Tabela nr 14. Strumień odpadów dla terenów miejskich w powiecie mogileńskim (w roku 2006) ...................... 29 Tabela nr 15. Strumień odpadów dla terenów wiejskich w powiecie mogileńskim (w roku 2006) ..................... 29 Tabela nr 16. Łączny strumień odpadów dla gmin w powiecie mogileńskim (w roku 2006)............................... 30 Tabela nr 17. Wytworzone odpady w postaci baterii i akumulatorów w latach 2004-2005................................ 33 Tabela nr 18. Wykaz firm posiadających zezwolenia Starosty Mogileńskiego w zakresie gospodarki odpadami zawierającymi azbest ................................ ................................ ................................ 34 Tabela nr 19. Osady z oczyszczalni ścieków wytworzone w ciągu roku................................ ............................. 38 Tabela nr 20. Pojemności i ocena składowisk odpadów komunalnych (koniec 2005 r.)................................ ..... 39 Tabela nr 21. Charakterystyka składowisk odpadów na terenie powiatu mogileńskiego (koniec 2005 r.) .......... 40 Tabela nr 22. Wykaz składowisk odpadów niebezpiecznych dla terenu powiatu mogileńskiego w 2005 r. wraz z oceną ................................ ................................ ................................ ............................. 41 Tabela nr 23. Przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na zbieranie i transport odpadów komunalnych na terenie gminy Mogilno................................ ................................ ................................ .......... 42 Tabela nr 24. Ilość i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania na terenie gminy Mogilno w latach 2005-2006................................ ................................ ........... 42 Tabela nr 25. Przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na zbieranie i transport odpadów komunalnych na terenie gminy Strzelno ................................ ................................ ................................ .......... 43 Tabela nr 26. Ilość i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania na terenie gminy Strzelno w latach 2005-2006................................ ................................ ........... 43 Tabela nr 27. Przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na zbieranie i transport odpadów komunalnych na terenie gminy Jeziora Wielkie ................................ ................................ ............................... 43 2 Tabela nr 28. Ilość i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania na terenie gminy Jeziora Wielkie w latach 2005-2006 ................................ ................................ 44 Tabela nr 29. Liczba gospodarstw domowych na terenie gminy Dąbrowa wyposażonych w pojemniki na odpady komunalne................................ ................................ ................................ ................ 44 Tabela nr 30. Przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na zbieranie i transport odpadów komunalnych na terenie gminy Dąbrowa ................................ ................................ ................................ ........ 45 Tabela nr 31. Ilość i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania na terenie gminy Dąbrowa w latach 2005-2006 ................................ ................................ ......... 45 Tabela nr 32. Zestawienie zebranych odpadów komunalnych w latach 2005-2006 przez poszczególne gminy ... 45 Tabela nr 33. Ilości odpadów zebranych selektywnie na terenie powiatu mogileńskiego................................ ... 48 Tabela nr 34. Lista ważniejszych firm posiadających zezwolenia Starosty Mogileńskiego na zbieranie, transport, odzysk oraz unieszkodliwianie odpadów. ................................ ................................ ... 48 Tabela nr 35. Prognoza liczby ludności powiatu mogileńskiego................................ ................................ ....... 51 Tabela nr 36. Prognozowany łączny strumień odpadów dla gmin w powiecie mogileńskim w 2008 r. ............... 52 Tabela nr 37. Prognozowany łączny strumień odpadów dla gmin w powiecie mogileńskim w 2010 r. ............... 52 Tabela nr 38. Prognozowany łączny strumień odpadów dla gmin w powiecie mogileńskim w 2015 r. ............... 53 Tabela nr 39. Prognoza ilości wytwarzanych odpadów przemysłowych w latach 2008 i 2015 r. ....................... 53 Tabela nr 39. Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji ................................ ............................ 55 Tabela nr 40. Poziomy zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji......................... 55 Tabela nr 41. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (Mg) ................................ ................................ ................................ ................... 56 Tabela nr 42. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (Mg) ................................ ................................ ................................ ................... 56 Tabela nr 43. Recykling i odzysk baterii oraz akumulatorów................................ ................................ ............ 57 Tabela nr 44. Rejony obsługi Międzygminnych Kompleksów Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych (MKUOK) obejmujące teren powiatu mogileńskiego................................ ................................ .. 62 Tabela nr 45. Horyzont czasowy funkcjonowania istniejących składowisk przyjmujących odpady komunalne na terenie powiatu mogileńskiego................................ ................................ .............................. 62 Tabela nr 46. Zastosowanie materiałów budowlanych zawierających azbest................................ ................... 73 Tabela nr 47. Charakterystyka wyrobów azbestowych ................................ ................................ .................... 74 Tabela nr 48. Przewidywana ilość odpadów zawierających azbest powstających w wyniku usuwania wyrobów z azbestem w kraju i województwie, w perspektywie lat 2003-2032 według Programu usuwania azbestu w kraju ................................ ................................ ......................... 75 Tabela nr 49. Wykaz firm posiadających zezwolenia Starosty Mogileńskiego w zakresie gospodarki odpadami zawierającymi azbest ................................ ................................ ................................ .76 Tabela nr 50. Ilości wyrobów zawierających azbest przewidywane do usuwania w poszczególnych okresach programu................................ ................................ ................................ ................................ .. 81 Tabela nr 51. Harmonogram działań powiatu w realizacji programu usuwania azbestu................................ ... 81 Tabela nr 52. Koszty usuwania azbestu w poszczególnych okresach realizacji programu................................ . 83 Tabela nr 53. Wskaźniki monitorowania Programu usuwania azbestu z terenu powiatu mogileńskiego ............ 83 Tabela nr 54. Lista projektów zadań krótkoterminowych na lata 2008-2011 i celów średniookresowych na lata 2012-2015 ................................ ................................ ................................ ..................... 84 Tabela nr 55. Proponowane wskaźniki monitorowania osiągania przyjętych w Planie gospodarki odpadami dla powiatu mogileńskiego celów i zadań................................ ................................ ................... 92 3 1. WPROWADZENIE 1.1. PODSTAWA I CEL OPRACOWANIA Opracowanie niniejsze wykonano na podstawie umowy nr OS-7620-01/2008 zawartej w dniu 30 kwietnia 2008 r. pomiędzy Zarządem Powiatu Mogileńskiego a Uniwersytetem Technologiczno-Przyrodniczym im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy. Przedmiotem zamówienia jest wykonanie „Powiatowego programu ochrony środowiska” i „Powiatowego planu gospodarki odpadami” dla powiatu mogileńskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2015. Aktualizacja Powiatowego Programu Ochrony Środowiska została opracowana jako część A. Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami (część B), będąca przedmiotem niniejszego opracowania ma służyć: • uzyskaniu ogólnych informacji, uzgadnianych przez wszystkie strony uczestniczące w procesie, dotyczących: ilości odpadów, metod zbierania, odzysku i unieszkodliwiania, stanu technicznego i zdolności przerobowych istniejących instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, a także aspektów finansowych związanych z gospodarowaniem odpadami, • określeniu najważniejszych problemów związanych z gospodarowaniem odpadami i ich systematyczne rozwiązywanie, • określeniu sposobu współpracy różnych instytucji i organizacji w zakresie gospodarki odpadami, • dokonywaniu uzgodnień sposobu rozwiązywania problemów, • podejmowaniu decyzji o działaniach zgodnie z hierarchią ich ważności, • podnoszeniu świadomości ekologicznej, • tworzeniu programów ochrony środowiska w zakresie gospodarki odpadów przy jednoczesnej optymalizacji nakładów finansowych, • podstawowym wymaganiom niezbędnym przy występowaniu o wsparcie finansowe dla realizacji projektów w zakresie gospodarki odpadami, • wykorzystaniu procesu planowania i podejmowania decyzji dla potrzeb innych sektorów. Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami gospodarka odpadami należy do zadań własnych gminy. Za gospodarkę odpadami przemysłowymi odpowiadają natomiast ich wytwórcy lub importerzy towarów, będących bezpośrednim źródłem odpadów. 1.2. PODSTAWY PRAWNE I WYTYCZNE W SPRAWIE OPRACOWANIA Obowiązek opracowania Planu Gospodarki Odpadami został określony w art. 15 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach: (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 628, z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 113, poz. 984, Nr 199, poz. 1671, z 2003 r. Nr 7, poz. 78). 4 Zgodnie z art. 15: 1. Plany gospodarki odpadami powinny być opracowywane zgodnie z polityką ekologiczną państwa. 2. Wojewódzki, powiatowy lub gminny plan gospodarki odpadami powinien być opracowywany zgodnie z planami wyższego szczebla. 3. Krajowy, wojewódzki, powiatowy lub gminny plan gospodarki odpadami określa w szczególności: 1) rodzaj, ilość i źródło pochodzenia odpadów, które mają być poddane procesom odzysku lub unieszkodliwiania, 2) rozmieszczenie istniejących instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów wraz z wykazem podmiotów prowadzących działalność w tym zakresie, 3) działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko oraz prawidłowego postępowania z nimi, w tym ograniczenia ilości odpadów ulegających biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na składowiska, 4) projektowany system gospodarowania odpadami. 4. Gminny plan gospodarki odpadami określa ponadto: 1) rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć, 2) harmonogram uruchamiania środków finansowych i ich źródła. Nadmienić należy, że na zamówienie Ministerstwa Środowiska, sfinansowany przez DANCEE, Duńską Pomoc w Dziedzinie Ochrony Środowiska, w 2002 r. został opracowany „Poradnik powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami”. Dla zapewnienia jednolitości i spójności planów: krajowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych Minister Środowiska zgodnie z upoważnieniem zawartym w art. 15 ust. 8 wydał rozporządzenie z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620). Przy opracowaniu korzystano z danych zawartych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2010, wprowadzonym w życie Uchwałą Nr 233 Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie krajowego planu gospodarki odpadami oraz w projekcie aktualizacji Programu Ochrony Środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawskopomorskiego 2010, przyjętego przez Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego uchwałą nr 3/29/08 z 15 stycznia 2007 r. Zgodnie z ustawą o odpadach projekty planów podlegają zaopiniowaniu: 1) projekt planu krajowego – przez zarządy województw, 2) projekt planu wojewódzkiego – przez ministra właściwego do spraw środowiska oraz organy wykonawcze powiatów i gmin z terenu województwa. 3) projekt planu powiatowego – przez zarząd województwa oraz przez organy wykonawcze gmin z terenu powiatu, 4) projekt planu gminnego – przez zarząd województwa oraz zarząd powiatu. 5 Ustawa o odpadach wymaga, aby plany: krajowy, wojewódzkie, powiatowe i gminne były aktualizowane nie rzadziej niż raz na 4 lata. Niniejsze opracowanie jest właśnie pierwszą aktualizacją Wojewódzkiego Programu Ochrony Środowiska z 2003 r. Plan gospodarki odpadami powinien być skorelowany z całym systemem planowania na określonym obszarze, zwłaszcza z: • programem ochrony środowiska, • planem zagospodarowania przestrzennego, • strategią rozwoju województwa, • założeniami do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, • planem zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Szczególnie istotna jest zgodność planu gospodarki odpadami z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, które określają przeznaczenie i zasady zagospodarowania terenu. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. (Dz.U. Nr 152, poz. 1740) w sprawie niezbędnego zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami – w załącznikach nr 1 i nr 2 wprowadza układy informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania przez Ministra Środowiska oraz marszałków województw w celu prowadzenia ww. baz danych. Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach „zbieranie odpadów – to każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania”. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw określają zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i porządku, a także warunki udzielania zezwoleń podmiotom świadczącym usługi w zakresie objętym regulacją ustaw. W procesie zbiórki i transportu odpadów gminy występują jako: ♦ organ planujący przestrzenne zagospodarowanie gminy i organ odpowiadający za racjonalną politykę przestrzenną, ♦ organ określający (program) zasady ochrony środowiska, ♦ organ ustalający sposób postępowania z odpadami na terenie gminy, ♦ organ wydający uzgodnienia lub opiniujący wydawanie zezwoleń na prowadzenie działalności, w wyniku której powstają odpady, ♦ właściciel terenu, ♦ organ uzgadniający warunki zabudowy i zagospodarowania przestrzennego i uczestniczący w wydawaniu pozwolenia na budowę obiektów, ♦ organ określający wymaganą jakość świadczonych usług, 6 ♦ inwestor, ♦ wykonawca usług komunalnych, ♦ operator urządzeń odzysku i unieszkodliwiania odpadów. 1.3. ZAKRES POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI Zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620) Powiatowy plan gospodarki odpadami określa: 1) aktualny stan gospodarki odpadami, w tym: a) rodzaj, ilość i źródła powstawania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne, b) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku, c) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania, d) istniejące systemy zbierania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne, e) rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobową instalacji do odzysku i unieszkodliwiania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne, f) wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne, uwzględniające podstawowe informacje charakteryzujące z punktu widzenia gospodarki odpadami obszar, dla którego jest sporządzany plan gospodarki odpadami, a w szczególności położenie geograficzne, sytuację demograficzną, sytuację gospodarczą oraz warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne, mogące mieć wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami, 2) prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym również wynikające ze zmian demograficznych i gospodarczych, 3) działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym: a) działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, b) działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, c) działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w szczególności odpadów innych niż niebezpieczne, d) plan redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów, e) sposób realizacji planu zamykania instalacji, w szczególności składowisk odpadów i spalarni odpadów, niespełniających wymagań ochrony środowiska, których moderni- 7 zacja nie jest możliwa z przyczyn technicznych lub jest nieuzasadniona z przyczyn ekonomicznych, wynikającego z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami, oraz harmonogram realizacji tych działań i instytucje odpowiedzialne za ich realizację; 4) projektowany system gospodarki odpadami, w szczególności gospodarki odpadami innymi niż niebezpieczne, w tym odpadami komunalnymi, uwzględniający ich zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie, 5) szacunkowe koszty inwestycyjne i eksploatacyjne proponowanego systemu, szacunkowe koszty realizacji poszczególnych działań oraz sposoby finansowania realizacji zamierzonych celów, 6) system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalający na określenie sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami, z uwzględnieniem ich jakości i ilości, 7) system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów, pozwalający na określenie sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami, z uwzględnieniem ich jakości i ilości. Zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia powiatowy i gminny plan gospodarki odpadami są sporządzane w formie elektronicznej na informatycznych nośnikach danych oraz w formie pisemnej. Plany, o których mowa w ust. 1, zawierają co najmniej następujące rozdziały: 1) wstęp, 2) analizę stanu gospodarki odpadami, 3) prognozę zmian, 4) założone cele i przyjęty system gospodarki odpadami, 5) zadania strategiczne obejmujące okres co najmniej 8 lat, 6) harmonogram realizacji przedsięwzięć obejmujący okres 4 lat, 7) wnioski z analizy oddziaływania projektu planu na środowisko w przypadku planów powiatowych i gminnych oraz sposób ich uwzględniania w planie, 8) sposób monitoringu i oceny wdrażania planu, 9) streszczenie w języku niespecjalistycznym. Rozmieszczenie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów w powiatowym i gminnym planie gospodarki odpadami przedstawia się graficznie przy pomocy dowolnej techniki. 1.4. MATERIAŁY WYKORZYSTANE PRZY SPORZĄDZENIU PROGRAMU Opracowania krajowe • 8 Wytyczne do sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym – opracowane przez Ministerstwo Środowiska z grudnia 2002 r. • Wytyczne dla Planów Gospodarki Odpadami na szczeblu gmin/powiatów opracowane przez Ministerstwo Środowiska. • Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66 poz. 620 z 2003 r.). • • Projekt Polityki ekologicznej państwa na lata 2007-2010, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2014 oraz na lata 2012-2015. II Polityka Ekologiczna Państwa. • • Program wykonawczy do II Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2002-2010. Strategia rozwoju energetyki odnawialnej. • • Narodowa strategia edukacji ekologicznej. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010 – uchwalony uchwałą Rady Ministrów nr 233 z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie krajowego planu gospodarki odpadami. • Polityka transportowa państwa na lata 2001-2015 dla zrównoważonego rozwoju kraju. Opracowania wojewódzkie • Projekt Programu Ochrony Środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego 2010 z perspektywą na lata 2011-2014. • „Raporty o stanie środowiska w województwie kujawsko-pomorskim” – opracowane przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy. • Program małej retencji dla województwa bydgoskiego do roku 2015 opracowany w 1997 r. • • Strategia rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego na lata 2007-2020. Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego w latach 2004-2005. • Program Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego do 2010 roku przyjęty przez Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego uchwałą nr 735/2001 z dnia 19 grudnia 2001 r. ze zmianami wprowadzonymi Uchwałami Sejmiku: Nr 785/2002 z dnia 25 marca 2002 r., Nr 797/2002 z dnia 27 maja 2002 r. • Zasady i kierunki zagospodarowania przestrzennego województwa kujawsko-pomorskiego przyjęte na podstawie Uchwały Nr 795/2002 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 27 maja 2002 r. • • Projekt planu zagospodarowania przestrzennego województwa kujawsko-pomorskiego. Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2020. Dane dostarczone przez Zleceniodawcę 1) Dane statystyczne dotyczące powiatu mogileńskiego (powierzchnia, ludność, nakłady inwestycyjne, rolnictwo, działalność gospodarcza, edukacja, dochody i wydatki budżetów powiatów), 2) Dane podstawowe o składowiskach odpadów komunalnych, 9 3) Rodzaje odpadów innych niż komunalne najczęściej wytwarzanych na terenie powiatu, a także dokumenty i informacje zebrane podczas ankietyzacji i wizyt w poszczególnych gminach wykazane w Powiatowym Programie Ochrony Środowiska oraz dokumenty dotyczące gospodarki odpadami: Gmina Dąbrowa 1) Plan gospodarki odpadami dla gminy Dąbrowa (wrzesień 2004 r.). 2) Program ochrony środowiska dla gminy Dąbrowa (wrzesień 2004 r.). 3) Adres zbiórki sprzętu elektronicznego. 4) Ankieta dla gmin. 5) Ankieta dotycząca realizacji zadań usuwania azbestu oraz wyrobów zawierających azbest. 6) Dane statystyczne gminy Dąbrowa. 7) Liczba mieszkańców gminy Dąbrowa (2008 r.). 8) Strategia rozwoju gminy Dąbrowa. 9) Sprawozdanie z planu realizacji gospodarki odpadami dla gminy Dąbrowa (2004-2006). 10) Studium uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego gminy Dąbrowa. 11) Tabela z monitoringu 2004-2007 dla gminy Dąbrowa. Gmina Jeziora Wielkie 1) Ankieta dla gmin. 2) Ankieta dotycząca realizacji zadań usuwania azbestu oraz wyrobów zawierających azbest. 3) Charakterystyka gminy Jeziora Wielkie. 4) Program gospodarowania odpadami dla gminy Jeziora Wielkie (2004 r.). 5) Program ochrony środowiska dla gminy Jeziora Wielkie (2004 r.). 6) Regulamin utrzymania czystości (2005 r.). 7) Strategia rozwoju gminy Jeziora Wielkie. 8) Tabela z monitoringu 2004-2007 dla gminy Jeziora Wielkie. 9) Wymagania dla podmiotów gospodarujących odpadami. 10) Sprawozdanie z planu realizacji gospodarki odpadami dla gminy Jeziora Wielkie (2004-2006). Gmina Mogilno 1) 2) 3) 4) 5) Program gospodarowania odpadami dla gminy Mogilno (2004 r.). Program ochrony środowiska dla gminy Mogilno (2004 r.). Ankieta dla gmin. Ankieta dotycząca realizacji zadań usuwania azbestu oraz wyrobów zawierających azbest. Ekofizjografia do zmiany studium uwarunkowania i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Mogilno. 6) Ankieta dotycząca składowiska odpadów. 10 7) Gospodarowanie odpadami w gminie w latach 2004-2006. 8) Plan rozwoju lokalnego miasta i gminy Mogilno na lata 2006-2008. 9) Strategia rozwoju miasta i gminy Mogilno. 10) Sprawozdanie z planu realizacji gospodarki odpadami dla gminy Mogilno (2004-2006). Gmina Strzelno 1) Program gospodarowania odpadami dla miasta i gminy Strzelno (2004 r.). 2) Program ochrony środowiska dla gminy Strzelno (2004 r.). 3) Ankieta dotycząca realizacji zadań usuwania azbestu oraz wyrobów zawierających azbest. 4) Ankieta dla gmin. 5) Plan rozwoju lokalnego gminy Strzelno na lata 2004-2006. 6) Przedsiębiorcy gminy Strzelno. 7) Strategia rozwoju gminy Strzelno na lata 2008-2017. 8) Tabele z monitoringu 2004-2008 dla gmin (1-11). 9) Ankieta dotycząca składowiska odpadów Bławaty. 10) Sprawozdanie z planu realizacji gospodarki odpadami dla miasta i gminy Strzelno (2004-2006). Powiat mogileński 1) Sprawozdanie z realizacji Powiatowego PGO za lata 2005-2006 (2007 r.). 2) Wykaz firm posiadających zezwolenie Starosty Mogileńskiego w zakresie gospodarki odpadami zawierającymi azbest. 2. DANE WYJŚCIOWE CHARAKTERYZUJĄCE OBSZAR OPRACOWANIA, ISTOTNE ZE WZGLĘDU NA GOSPODARKĘ ODPADAMI 2.1. PODZIAŁ NA REJONY OBSŁUGI REJON OBSŁUGI GMINY DĄBROWA Gmina Dąbrowa leży w północnej „odnodze” powiatu mogileńskiego. Gmina podzielona jest na 14 sołectw z 74 miejscowościami. Gmina wiejska ma powierzchnię 110,5 km2 i zamieszkiwało ją wg rocznika US Bydgoszcz (stan na koniec 2006 r.) 4759 mieszkańców. Liczba zakładów wytwarzających odpady – 178, w tym najważniejsze ze względu na odpady: – Zakład Przemysłu Mięsnego „Bolan” Bolesław Wojtasik w Parlinku, – PHU „TRANS-STAL” w Słaboszewku 4, – PHU „TRANS-MAS” w Szczepanowie ul. Leśna 3. Teren gminy Dąbrowa obsługiwany jest przez PPU „WODBAR” z Barcina. Gmina posiada własne składowisko w Sucharzewie. 11 REJON OBSŁUGI GMINY JEZIORA WIELKIE Gmina Jeziora Wielkie leży w południowo-wschodniej części powiatu mogileńskiego. Posiada 21 sołectw z następującymi miejscowościami: Berlinek, Budy, Dobsko, Gaj, Golejewo, Jeziora Wielkie, Kożuszkowo, Kuśnierz, Krzywe Kolano, Kościeszki, Lenartowo, Lubstówek, Nożyczyn, Nowa Wieś, Pomiany, Proszyska, Przyjezierze, Rzeszyn, Rzeszynek, Radunek, Sierakowo, Sierakówek, Siedlimowo, Siemionki, Wola Kożuszkowa, Wycinki, Wysoki Most, Wójcin, Włostowo i Żółwiny. Gmina Jeziora Wielkie ma powierzchnię 124,0 km2 i zamieszkuje ją 5008 mieszkańców (wg rocznika US Bydgoszcz – stan na koniec 2006 r.). Najważniejsze zakłady ze względu na gospodarkę odpadami: – Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „POL-ZŁOM” G.H. Leszczyńscy S.C. Nowa Wieś, – Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. Stacja Paliw nr 1491 w Jeziorach Wielkich, – Gminny Zakład Utrzymania Dróg, Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Jeziorach Wielkich. Teren gminy obsługiwany jest przez Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Jeziorach Wielkich. Gmina posiada 2 własne składowiska odpadów w Jeziorach Wielkich i Siedlimowie. REJON OBSŁUGI MIASTA I GMINY MOGILNO Posiada w części wiejskiej 31 sołectw z 74 miejscowościami. Gmina miejsko-wiejska ma powierzchnię 256,0 km2 (w tym miasto 8,3 km2) i zamieszkuje ją 24795 mieszkańców, w tym w mieście 12327 (wg rocznika US Bydgoszcz – stan na koniec 2006 r.). Najważniejsze zakłady ze względu na gospodarkę odpadami: – Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. Stacja Paliw nr 4015 w Mogilnie przy ul. Kościuszki 38b, – ZBYCH-POL & MOBET Zbigniew Szczęsny Transport – Spedycja Przedsiębiorstwo Prefabrykacji z siedzibą przy ul. Kościuszki 36, 88-300 Mogilno, − CORDES Polen Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Przemysłowej 6 w Mogilnie, − INVEST- REM Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Obrońców Mogilna 3 w Mogilnie, – Inowrocławskie Kopalnie Soli „Solino” S.A. Grupa ORLEN w Inowrocławiu, Kopalnia Mogilno w m. Przyjma, – PW POMIMEX Sp. z o.o. w Mogilnie ul. Padniewska 27, – STALKO Sp. z o.o. w Mogilnie ul. Przemysłowa 6, – Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej z siedzibą w Mogilnie ul. Kościuszki 10 Filia w Mogilnie. Teren miasta i gminy Mogilno obsługiwany jest przez Mogileńskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Witosa 6, 88-300 Mogilno. Gmina posiada własne składowisko odpadów komunalnych w Szerzawach. 12 REJON OBSŁUGI MIASTA I GMINY STRZELNO Posiada w części wiejskiej 22 sołectwa z 37 miejscowościami. Gmina miejsko-wiejska ma powierzchnię 185,3 km2 (w tym miasto 4,5 km2) i zamieszkuje ją 12286 mieszkańców, w tym w mieście 6046 (wg rocznika US Bydgoszcz – stan na koniec 2006 r.). Najważniejsze zakłady ze względu na gospodarkę odpadami: – Oerlemans Foods Polska Sp. z o.o. w Strzelnie ul. Kardynała St. Wyszyńskiego 53, – Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego Sp. z o.o. w Bronisławiu, – PW Adam Kłos Inowrocław ul. Dybalskiego 23 nieruchomość Bławaty 4, – Przedsiębiorstwo Rolno-Przemysłowe w Rzadkwinie Sp. z o.o., – PUHP „TOMEXTAL” Szczepan Sutor w Sławsku Dolnym 33. Teren miasta i gminy Strzelno obsługiwany jest przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Strzelnie. Gmina posiada własne składowisko odpadów komunalnych w Bławatach. 2.2. POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE, WARUNKI GLEBOWE, HYDROGEOLOGICZNE I HYDROLOGICZNE ORAZ OBSZARY OCHRONNE MOGĄCE MIEĆ WPŁYW NA LOKALIZACJĘ INSTALACJI GOSPODARKI ODPADAMI – W REJONIE SKŁADOWISK ODPADÓW KOMUNALNYCH REJON SKŁADOWISKA SUCHARZEWO GM. DĄBROWA Składowisko w Sucharzewie zlokalizowane jest w odległości 350 m na wschód od drogi wojewódzkiej na linii Brzoza – Wylatowo. Teren położony jest na obrzeżu Wysoczyzny Gnieźnieńskiej – lodowcowej, stanowiącej morenę denną falistą o charakterystycznym urozmaiconym krajobrazie z tzw. „oczkami wytopiskowymi”. Powierzchnia morfologiczna obniża się generalnie w kierunku południowym w stronę „oczka”, gdzie w rejonie otworu badawczego Nr 10 i Nr 4 spadki sięgają 11-18%. Rzędne wysokościowe terenu zmieniają się w granicach 110,3-105,9 m n.p.m. Północna część składowiska osiąga rzędną 110,99 m n.p.m. Na podstawie przeprowadzonych badań geologicznych stwierdza się, że teren w obrębie składowiska zbudowany jest z utworów czwartorzędowych w holocenie i pleistocenie. Holocen reprezentują: gleba – piaski próchniczne o miąższości 0,20 m oraz antropologiczne nasypy w całości stanowiące odpady komunalne. Plejstocen – reprezentowany jest przez: – gliny morenowe zlodowacenia północno-polskiego tworzące główny kompleks utworów stwierdzonych w badanej strefie. Występują bezpośrednio pod ww. utworami holocenu i cienką serią piasków fluwioglacyjnych plejstocenu o stropie zalegającym na głębokości 0,2-2,0 m n.p.m. Opisywane gliny tworzą ciągłą warstwę o miąższości od 5,0 do ponad 10,0 m, – piaski fluwioglacyjne akumulacji wodnolodowcowej oraz głównie pod wyżej omawianymi glinami morenowymi lub ich obrębie. Strop ciągłej warstwy opisanych piasków zalega 13 na głębokościach 6,0-14,0 m n.p.m. W obrębie glin ww. piaski tworzą pojedyncze soczewki o miąższości 0,5-0,7 m. Teren wysypiska pozbawiony jest jakiejkolwiek form występowania wód powierzchniowych. W rowie przebiegającym we wschodniej części obszaru nie stwierdza się wody. Jest on całkowicie suchy, przy bardzo intensywnych opadach deszczu odbiera część wód powierzchniowych spływających z wewnętrznej drogi, znajdującej się na wysypisku. Wiercenia badawcze do głębokości 15,0 m stwierdziły występowanie pierwszej warstwy wodonośnej w przedziale głębokości od 7,5 do ponad 15,0 m. Warstwa wodonośna ma charakter nieciągły. Jej brak stwierdzono w rejonie południowo-wschodnim oraz północnym. Płytkie wody podziemne oddzielone są od powierzchni terenu ciągłą warstwą glin zwałowych o miąższości przekraczającej 5,0 m, które stanowią naturalny ekran izolacyjny, a co najmniej utrudniający infiltrację do wód podziemnych zanieczyszczeń powierzchniowych. Składowisko zlokalizowane jest w granicach zbiornika wód śródlądowych Nr 142 o nazwie Zbiornik międzymorenowy Inowrocław – Dąbrowa o powierzchni 340 km 2, posiadającego średnią głębokość ujęcia 35 m i szacunkowe zasoby dyspozycyjne 95 tys. m3/d. Jest on obszarem wysokiej ochrony (OWO). REJON SKŁADOWISKA JEZIORA WIELKIE GM. JEZIORA WIELKIE Składowisko gminne w Jeziorach Wielkich zlokalizowane jest na terenie wyeksploatowanej żwirowni, położonej w odległości ok. 2,0 km na północny-wschód od siedziby gminy w Jeziorach Wielkich. Otoczone jest z trzech stron lasem, od południowej strony graniczy z drogą gruntową i gruntami rolnymi. Użytkowane od 1992 r. Nasypy i dół składowiska wyłożone zostały folią. Bezpośrednim podłożem składowiska są piaski drobne o stanie luźnym, średnio przepuszczalne i mało przepuszczalne o miąższości od 0,7 do 2,7 m. Poniżej przypowierzchniowej warstwy piasków zalegają gliny bardzo słabo przepuszczalne (kf = 10 –2 m/d), o miąższości 1-4 m. Warstwa tych glin stanowi naturalną izolację przed filtracją zanieczyszczeń w głąb podłoża. W podłożu występuje woda gruntowa w przedziale głębokości 3,4-4,8 m p.p.t. Głębokość zalegania zwierciadła wody gruntowej wg odkrywek wynosi poniżej 2,0 m od powierzchni dna wyrobiska. Ostatnie badania monitoringowe przeprowadzone w 2000 r. przez GP WSSE w Bydgoszczy z piezometru na kierunku spływu wód gruntowych zaklasyfikowały je w III klasie – wody niskiej jakości. Gminne składowisko odpadów w Jeziorach Wielkich znajduje się w granicach GZWP: Nr 143 – Subzbiornik Inowrocław – Gniezno o powierzchni 200 km2, posiada średnią głębokość ujęcia 120 m, szacunkowe zasoby dyspozycyjne 96 tys. m3/d i jest obszarem wysokiej ochrony (OWO). Nr 144 – Dolina Kopalna Wielkopolska o powierzchni 4000 km2, posiada średnią głębokość ujęcia 60 m, szacunkowe zasoby dyspozycyjne 480 tys. m3/d i jest obszarem najwyższej ochrony (ONO). 14 REJON SKŁADOWISKA SIEDLIMOWO GM. JEZIORA WIELKIE Składowisko zlokalizowane na gruntach wsi Siedlimowo w odległości ok. 5,5 km na południowy-zachód od wsi Jeziora Wielkie na terenie istniejącego tu przed 1984 r. wyrobiska żwiru i piasku. Obiekt otaczają grunty IV i V klasy bonitacji gleb. Wzdłuż północnej granicy działki znajduje się drzewostan sosnowy o znacznym zwarciu (w wieku 20-25 lat). Obiekt zlokalizowany jest w pobliżu skrzyżowania dróg gminnych Nożyczyn – Siedlimowo i Wola Kożuszkowa – Lenartowo. Najbliższa zabudowa oddalona jest ok. 220 m od składowiska przy skrzyżowaniu wymienionych dróg. Składowisko przeznaczone było do obsługi zachodniej części gminy włącznie ze strefą Chronionego Krajobrazu Lasów Miradzkich, głównie z kompleksu turystyczno-wypoczynkowego w Przyjezierzu. W obrębie składowiska odpady gromadzone były w nieckach ziemnych nie posiadających uszczelnienia. Zgromadzono tu 19200 Mg odpadów. Na terenie składowiska do czasu uruchomienia oczyszczalni ścieków wylewano odpady płynne. Z przeprowadzonych badań wynika, że występują tu niekorzystne warunki hydrogeologiczne dla lokalizacji składowisk odpadów. Przy powierzchni terenu występują źle izolowane utwory przepuszczalne, w których stale utrzymuje się woda gruntowa, stabilizująca się płytko od powierzchni terenu. Składowisko nie stwarza natomiast zagrożenia dla drugiej warstwy wodonośnej, będącej głównym źródłem zaopatrzenia w wodę okolicznych wodociągów wiejskich. Omawiane składowisko zostało zamknięte, zgodnie z pismem WIOŚ z dnia 12.10.1994 r. do czasu zrekultywowania i modernizacji dla umożliwienia dalszej eksploatacji. Po zmodernizowaniu składowiska zgodnie z pozwoleniem na budowę wydanym przez Starostę Mogileńskiego w dniu 13.07.1999 r. eksploatację wznowiono w 2001 r. Aktualnie część starego składowiska została zrekultywowana, a nowa posiada uszczelnienie dna geomembraną, filtr gruntowy z drenażem odcieków z ich odprowadzeniem na oczyszczalnię w postaci stawu stabilizacyjnego z recyrkulacją za pomocą instalacji rozdeszczowującej. Gminne składowisko odpadów w jeziorach Wielkich znajduje się w granicach GZWP: Nr 144 – Dolina Kopalna Wielkopolska o powierzchni 4000 km2, posiada średnią głębokość ujęcia 60 m, szacunkowe zasoby dyspozycyjne 480 tys. m3/d i jest obszarem najwyższej ochrony (ONO). REJON SKŁADOWISKA SZERZAWY GM. MOGILNO Składowisko zlokalizowane na działkach nr 15/1 i nr 15/4 przy drodze łączącej wieś Szerzawy z Mogilnem w odległości ca 700 m na zachód od jeziora Wiecanowskiego i 2 km na północny-zachód od miasta Mogilno. Jest eksploatowane od 1994 r. Cześć północno-zachodnia i południowo-wschodnia terenu jest podmokłym nieużytkiem. Przez teren działki przebiega rów melioracyjny uchodzący do jeziora Wiecanowskiego. Od strony południowo-zachodniej przylega do drogi gruntowej Mogilno – Szerzawy, a za nią – do pól uprawnych o IV klasie bonitacyjnej, pozostałe granice przylegają do łąk i pastwisk. Generalnie teren obniża się w kierunku jeziora Wiecanowskiego. W części południowej, południowo-wschodniej i południowo-zachodniej pod warstwą torfów i gleby zalegają piaski na glinie piaszczystej. Miąż- 15 szość warstwy piasków waha się od 0,4 do 4,0 m. Na pozostałym terenie, pod powierzchniową warstwą gleby występują gliny morenowe, wykształcone jako gliny piaszczyste, strop glin obniża się wyraźnie w kierunku południowo-wschodnim. Woda gruntowa na tym terenie zalega na głębokości 0,26-0,59 m p.p.t. w rejonie przebiegającego rowu, 3,49-4,50 m p.p.t. na stoku południowo-zachodnim oraz 1,41-2,48 m p.p.t. na stoku północno-zachodnim. Na podstawie wierceń wykonanych przez „Geoprojekt” Bydgoszcz stwierdzono, że spływ wód gruntowych występuje w kierunku wschodnim i południowo-wschodnim. Składowisko nie znajduje się w obszarze planowanej ochrony śródlądowych zbiorników wód podziemnych. REJON SKŁADOWISKA BŁAWATY GM. STRZELNO Składowisko odpadów zlokalizowane jest na gruntach wsi Bławaty w odległości 4 km od miasta w kierunku Pakości. Położone w odległości 500 m od skraju wsi Bławaty i w tejże odległości od niego nie występują zabudowania. Najbliższy zbiornik wód powierzchniowych – Zbiornik Pakoski położony jest w odległości 4 km. Urządzony na terenie wyrobiska kruszywa początkowo był wylewiskiem ścieków i wysypiskiem odpadów. W 1978 r. wydzielono kwaterę odpadów płynnych oraz wprowadzono zorganizowane składowanie odpadów stałych. W 1991 r. zmodernizowano to składowisko – uszczelniono nieckę ekranem z gliny, wykonano drenaż zbierający odcieki do zbiornika bezodpływowego oraz wykonano rów opaskowy wzdłuż wałów ziemnych. Od 1995 r. zaprzestano wylewania tu odpadów płynnych. Składowisko zlokalizowane poza granicami planowanej ochrony śródlądowych zbiorników wód podziemnych (WZWP). 2.3. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA Według rocznika statystycznego województwa kujawsko-pomorskiego z 2007 r. liczba ludności powiatu mogileńskiego oraz gmin wynosiła w 2006 r. wg poniższej tabeli: Tabela nr 1. Liczba ludności powiatu mogileńskiego oraz gmin w 2006 r. Liczba ludności Lp. Gmina/Miasto 1 Dąbrowa 2 Jeziora Wielkie 3 Mogilno razem 3a Mogilno miasto 3b Mogilno wieś 4 Strzelno razem 4a Strzelno miasto 4b Strzelno wieś Powiat mogileński – miasta Powiat mogileński – wsie Powiat mogileński – razem 16 ogółem % powiatu 4759 5008 24795 12327 12468 12286 6046 6240 18373 28475 46848 10,1 10,7 52,9 26,3 26,6 26,2 12,9 13,3 39,2 60,8 – ogółem 310 239 4351 3404 947 2251 1401 850 4805 1797 11160 Pracujących sektor produkcyjny – – 2000 1586 414 1086 378 708 1964 1237 3201 usługi – – 2351 1818 533 1165 1023 142 2841 1109 3950 Liczba ludności w wieku produkcyjnym w powiecie: 29838 osób. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiecie: 4327 osób (na dzień 31.12.2006 r.). 2.4. SYTUACJA GOSPODARCZA Powiat ma charakter rolniczo-przemysłowy. Użytki rolne zajmują ponad 50 tys. ha, co stanowi 74% powierzchni powiatu. Gospodaruje na nich 3,3 tys. rolników indywidualnych. Blisko 30 gospodarstw przekracza wielkością obszar 50 ha. Ponad trzy tysiące podmiotów prowadzi działalność gospodarczą w różnych branżach, z tego znakomita większość w sektorze prywatnym. Tabela nr 2. Liczba podmiotów w gminach powiatu mogileńskiego (stan w dniu 31.12.2006 r.) w tym: Sektor publiczny Ogółem 120 Sektor prywatny 3229 3109 Przedsiębiorstwa państwowe – Spółki handlowe 3 Spółki z udziałem kapitału zagranicznego – Jednoosobowe spółki Skarbu Państwa 1 w tym: Spółdzielnie Spółki handlowe Spółki z udziałem kapitału zagranicznego 27 77 13 Spółki cywilne Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 197 2662 Tabela nr 3. Dochody i wydatki budżetów gmin w powiecie mogileńskim w 2006 r. Wyszczególnienie Dochody ogółem w tym: dochody własne budżetów gmin ogółem dotacje celowe z budżetu państwa subwencje ogólne Wydatki dochody budżetu na jednego mieszkańca powiatu procent budżetu przeznaczony na inwestycje: tys. zł 90 040,0 38 440,9 21 007,0 29 570,0 97 255,0 1,92 13,1% W wydatkach budżetu dominują trzy elementy: opieka społeczna, oświata i wychowanie oraz administracja. Struktura ta wynika z ustawowo określonych zadań powiatu i prawdopodobnie na przestrzeni kolejnych lat ulegać będzie niewielkim zmianom. Źródło: GUS "Dane dla jednostki podziału terytorialnego" http://www.stat.gov.pl/bdr_s/app/dane_cechter.wymiary?p_nts=2&p_szuk=Radom&p_tery=101&p_d ane=0&p_kate=27&p_wyjscie=1#FORMULARZdło 17 3. ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI Zgodnie z Ustawą o odpadach w 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 39 poz. 251 z 2007 r. z późn. zm.) odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych, pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Odpady komunalne są w katalogu odpadów oznaczone kodem 20. Na terenie powiatu mogileńskiego zorganizowane są następujące systemy zbiórki odpadów: − zmieszanych odpadów komunalnych, − selektywnej zbiórki odpadów surowcowych, − odpadów wielkogabarytowych tzw. wystawek. System odkupu opakowań zwrotnych jest wyłączną domeną przedsiębiorstw komercyjnych, podczas gdy pozostałe związane są z realizacją zadań ustawowo nałożonych na gminy. Powierzają one wykonanie zadań z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi posiadającym stosowne zezwolenia osobom prawnym lub osobom fizycznym w drodze umowy, z zastosowaniem przepisów o zamówieniach publicznych. System zbierania odpadów komunalnych zmieszanych jest regularną usługą świadczoną przy użyciu znormalizowanego sprzętu do gromadzenia i wywozu odpadów. Istniejący system zbierania odpadów komunalnych obejmuje wytwórców odpadów. Każda z gmin na swoim terenie odpowiada za zorganizowanie i prawidłowe funkcjonowanie systemu zbierania odpadów. Zasady jego funkcjonowania regulują uchwały poszczególnych rad gminnych dot. „Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy”. Obejmują one m.in. gromadzenie, zbiórkę, transport i unieszkodliwianie odpadów komunalnych. Tabela nr 4. Uchwały w sprawie utrzymania czystości i porządku na terenie gmin Lp. 1 Gmina Dąbrowa 2 Jeziora Wielkie 3 Mogilno 4 Strzelno 18 Określenie prawa miejscowego Uchwała nr XXX/201/2005 Rady Gminy w Dąbrowie z dnia 29 grudnia 2005 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Dąbrowa (Dz. Urz. Woj. Kuj.-Pom. Nr 20/2006 poz. 309) Uchwała nr XXXV/173/2005 Rady Gminy w Jeziorach Wielkich z dnia 29 grudnia 2005 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Jeziora Wielkie (Dz. Urz. Woj. Kuj.-Pom. Nr 25/2006 poz. 386) Uchwała nr XL/333/2006 Rady Miejskiej w Mogilnie z dnia 28 marca 2006 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta i gminy Mogilno (Dz. Urz. Woj. Kuj.-Pom. Nr 77/2006 poz. 1290) Uchwała nr V/39/2007 Rady Miejskiej w Strzelnie z dnia 1 lutego 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad utrzymania czystości i porządku na terenie miasta i gminy Strzelno (Dz. Urz. Woj. Kuj.-Pom. Nr 72/2007 poz. 1173 i 1175) 3.1. RODZAJ, ILOŚĆ I ŹRÓDŁA POWSTAWANIA WSZYSTKICH ODPADÓW ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ODPADÓW KOMUNALNYCH Wyciąg z Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami 2010 (z tabeli 9) Tabela nr 5. Składowiska odpadów komunalnych funkcjonujące w powiecie mogileńskim wg stanu na koniec 2005 r. wraz z bilansem odpadów Lp. 33 34 35 36 37 • Lokalizacja Funkcja składowiska składowiska (rejon obsługi) Sucharzewo gmina Dąbrowa Jeziora Wielkie gmina Jeziora Wielkie Siedlimowo gmina Jeziora Wielkie Szerzawy gmina Mogilno Bławaty gmina Strzelno Razem powiat mogileński Przychód w Mg/rok 364,9 101,8 132,0 4585,2 2268,7 7452,6 Przychód w Mg/dobę 1,0 0,28 0,26 12,6 6,2 20,44 Dla potrzeb konstrukcji planu dokonano podziału odpadów na 2 zasadnicze grupy: odpady powstające w sektorze komunalnym: odpady komunalne, odpady opakowaniowe, komunalne osady ściekowe, • odpady powstające w sektorze gospodarczym: odpady przemysłowe. Z uwagi na fakt, że w każdym z wyżej wymienionych sektorów powstają odpady o charakterze niebezpiecznym, tę grupę odpadów wydzielono i omówiono oddzielnie. Źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są: • gospodarstwa domowe, • obiekty infrastruktury, takie jak: handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty turystyczne, targowiska. Do dalszych rozważań przyjęto następujące grupy odpadów, które wytwarzane są przez wyżej wymienione źródła: • odpady z gospodarstw domowych, • • odpady z obiektów infrastruktury, odpady wielkogabarytowe, • • odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych, odpady z ogrodów i parków, • odpady z czyszczenia ulic i placów, • odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych. Bilans odpadów komunalnych Potencjalne ilości wytwarzanych w gminie odpadów komunalnych określono w oparciu o trzy zasadnicze źródła informacji: • dane GUS za 2006 r., 19 • informacje podane przez Zleceniodawcę i gminy, • Program Ochrony Środowiska z Planem Gospodarki Odpadami Województwa Kujawsko-Pomorskiego 2010. Według rocznika statystycznego województwa kujawsko-pomorskiego z 2007 r. – tab. 7 s. 65, s. 75 – w powiecie mogileńskim wytworzono w ciągu roku 2006 r. 5300 Mg odpadów przemysłowych, z tego: • wykorzystano 0 Mg, • magazynowano czasowo 5300 Mg. Odpady nie są gromadzone na terenach własnych zakładów. Na podstawie informacji podanych przez zleceniodawcę ilość odpadów komunalnych zebranych przez zakłady oczyszczania na terenie powiatu mogileńskiego: odpady stałe ogółem: 7600,5 Mg. Biorąc pod uwagę, że w powiecie zamieszkuje 46848 osób, na jednego mieszkańca przypada 0,162 Mg odpadów. Na podstawie materiałów dostarczonych przez gminy ustalono, że roczne ilości odpadów kształtowały się następująco. Tabela nr 6. Roczne ilości odpadów komunalnych na podstawie dokumentów dostarczonych przez gminy (na koniec 2006 r.) Lp. 1 2 3 4 Roczna ilość odpadów Mg 46,13 235,0 Gmina Dąbrowa Jeziora Wielkie (razem) składowisko Siedlimowo składowisko Jeziora Wielkie Mogilno Strzelno Razem 4834,25 2485,15 7600,53 Zestawiając powyższe wielkości odpadów z ilością mieszkańców uzyskamy ilość odpadów na jednego mieszkańca w poszczególnych gminach. Tabela nr 7. Ilość odpadów na jednego mieszkańca w poszczególnych gminach (na koniec 2006 r.) Lp. 1 1 2 3 4 Gmina 2 Dąbrowa Jeziora Wielkie Mogilno Strzelno Razem powiat Liczba mieszkańców 3 4759 5008 24795 12286 46848 Roczna ilość odpadów Mg 4 46,13 235,00 4834,25 2485,15 7600,53 Ilość odpadów w Mg na jednego mieszkańca rocznie 5 0,01 0,047 0,19 0,20 0,16 Z uzyskanych wyników ilości odpadów na jednego mieszkańca (1 M) wynika, że największa ilość odpadów na mieszkańca jest wytwarzana w gminie Strzelno (20 Mg/r./1 M), najmniejsza zaś w gminie Dąbrowa (0,01 Mg/r./1 M). 20 Ilości odpadów podawane do sprawozdań statystycznych, czy też opłat są w wielu przypadkach szacunkowe, ze względu na różną gęstość odpadów i z braku ważenia odpadów na składowiskach. Na podstawie rzeczywistych ilości odpadów komunalnych unieszkodliwianych na składowiskach odpadów ustalono w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2010 wskaźniki ilości odpadów wytwarzanych przez jednego mieszkańca dla : – małych aglomeracji miejskich – 250 kg/1 M/rok, – dużych aglomeracji miejskich – 300 kg/1 M/rok, – terenów wiejskich – 52 kg/1 M/rok. W warunkach aglomeracji miejskich i terenów wiejskich gmin powiatu mogileńskiego do dalszych obliczeń przyjęto: – 2000 kg/1 M dla miast i gmin Mogilno i Strzelno, – 80 kg/1 M dla gmin Dąbrowa i Jeziora Wielkie. Na tej podstawie przyjąć można dla obszaru objętego opracowaniem, że wytwarzana miarodajna ilość odpadów komunalnych wynosi obecnie. Tabela nr 8. Miarodajna ilość odpadów komunalnych w gminach i powiecie – na koniec 2006 r. Lp. 1 2 3 4 Gmina Dąbrowa Jeziora Wielkie Mogilno Strzelno Razem powiat Liczba mieszkańców 4755 5008 24795 12286 46848 Norma na jednego mieszkańca Mg 0,080 0,080 0,200 0,200 – Roczna ilość odpadów m3 380 400 4 960 2 460 8 200 W tabeli Nr 10 zawartej w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami 2010 ilość wytwarzanych odpadów komunalnych w powiecie mogileńskim i województwie w 2005 r. została określona jak niżej: Liczba ludności Powiat mogileński Województwo łącznie 47011 2068253 Ilość wytworzonych odpadów Mg/rok 6103 400230 Średnia ilość odpadów kg na 1 M 130 193 Według danych WIOŚ w 2005 roku w przeliczeniu na 1 mieszkańca województwa kujawsko-pomorskiego zebrano 223 kg odpadów komunalnych. Do dalszych rozważań w zaistniałej sytuacji zdecydowano się przyjąć wartości określone w tabeli nr 6. Średnia ilość odpadów na jednego mieszkańca powiatu mogileńskiego na podstawie obliczeń zawartych w tabeli nr 6 wynosi: 8 200 : 46 848 = 0,86 m3, tj. 175 kg na jednego mieszkańca i rażąco nie odbiega od średniej dla województwa. 21 3.2. GOSPODARKA MATERIAŁOWA ODPADAMI Liczbę podmiotów gospodarczych według podziału na podmioty stosownie do liczby zatrudnionych pracowników z Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu mogileńskiego na lata 2004-2007 z perspektywą na lata 2008- 2011 przedstawia poniższa tabela: (brak jest aktualnych danych statystycznych w takim układzie) Tabela nr 9. Liczba podmiotów gospodarczych wg stanu na 30.09.2002 r. Gmina 1-5 1271 906 344 169 159 204 3053 93,5 Mogilno miasto Mogilno wieś Strzelno miasto Strzelno wieś Dąbrowa Jeziora Wielkie Razem powiat % Podmioty według liczby pracowników 6-20 21-100 101-250 ponad 250 43 29 9 3 21 10 3 0 21 17 0 0 13 5 1 1 11 4 1 0 12 7 0 0 121 72 14 4 3,7 2,2 0,4 0,2 Razem % 1355 940 382 189 175 223 3264 100 41,5 28,8 11,7 5,8 5,4 6,8 10,0 x Podmioty zajmujące się działalnością produkcyjną stanowią około 10% wszystkich podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Aktualna liczba podmiotów gospodarczych w powiecie na 31.12.2006 r. wynosi 3229, czyli w stosunku do 2001 r. nieco zmalała. Ich ilość globalna w powiecie według liczby pracowników w aktualnym układzie statystycznym (Bank Danych Regionalnych US Bydgoszcz) przedstawia poniższe zestawienie. Tabela nr 10. Liczba podmiotów gospodarczych według stanu na 31.12.2006 r. Wyszczególnienie Razem powiat % 0–9 3 053 93,5 Podmioty wg liczby pracowników 10 – 49 50 – 249 250 – 999 140 34 2 3,7 2,2 0,4 ponad 1000 0 0,2 Razem % 3 229 100 10,0 x Ważniejsze zakłady posiadające zezwolenia na wytwarzanie odpadów (zatwierdzone programy gospodarki odpadami) Tabela nr 11. Ważniejsze zakłady posiadające zezwolenia na wytwarzanie odpadów Lp. Nazwa zakładu 1 2 Rodzaj odpadów Zezwolenie Starosty Mogileńskiego na postępowanie z odpadami 3 4 JEZIORA WIELKIE 1 22 Przedsiębiorstwo Wielobranżowe ”POL–ZLOM” Henryk Leszczyński Grażyna Leszczyńska Spółka Jawna, Nowa Wieś 86 88-324 Jeziora Wielkie Pozwolenie na wytwarzanie odpadów z uwzględnieniem zezwolenia na prowadzenie dziala1ności w zakresie zbierania i transportu odpadów oraz prowadzenie dzia1a1ności w zakresie odzysku odpadów. OS-7623-50/2007 z dnia 19.12.2007 r. Pozwolenie ważne do 19.12.2017 r. 2 3 4 Wójt Gminy Jeziora Wielkie poprzez Gminny Zakład Utrzymania Dróg Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Jeziorach Wielkich Wójt Gminy Jeziora Wielkie poprzez Gminny Zakład Utrzymania Dróg Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Jeziorach Wielkich Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. Stacja Paliw Nr 1491 w Jeziorach Wielkich Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów poprzez ich składowanie na składowisku odpadów komunalnych w Siedlimowie gm. Jeziora Wielkie. OS-7623-10/2006 z dnia 8 marca 2006 r. Decyzja ważna do dnia 8 marca 2016 r. Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów poprzez ich składowanie na składowisku odpadów komunalnych w Jeziorach Wielkich. 05-7623-11/2006 z dnia 8 marca 2006 r Decyzja ważna do dnia 8 marca 2016 r. Zatwierdzenie Programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi OS-7623-46/2002 z dnia 30.06.2003 r. ważna do 31.03.2013 r. MOGILNO 1 ,,INVEST-REM” Sp. 2 3 z o.o. z siedzibą w Mogilnie przy uI. Obrońców Mogilna 3 ZBYCH-POL & MOBET Zbigniew Szczęsny Transport-Spedycja Przedsiębiorstwo Prefabrykacji z siedzibą przy ul. Kościuszki 36, 88-300 Mogilno ZBYCH-POL & MOBET z siedzibą przy ul. Betonowa 2, 88-3 00 Mogilno Pozwolenie na wytwarzanie odpadów. Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie transportu. Zatwierdzenie Programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi. 4 DARCHEM COSMETICS Zatwierdzenie Programu gospodarki odpadami z siedzibą w Mogilnie niebezpiecznymi. przy ul. 900-lecia 15 5 Przedsiębiorstwo Przetwórstwa Mięsnego ,,MARWOJ” Mielcarek – Przybylski Sp. j. z siedzibą w Mogilnie przy ul. Przemysłowa 9 88-3 00 Mogilno Mogileńskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. z siedzibą przy ul W Witosa 6, 88-300 Mogilno 6 7 Zatwierdzenie Programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi. Pozwolenie na wytwarzanie odpadów z uwzględnieniem zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów oraz prowadzenie działalności w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów. PPHU Autoryzowany Zatwierdzenie programu gospodarki odpadami Zakład Naprawy i Przeniebezpiecznymi. g1ądu Technicznego Gaśnic INTER-POŻ Gwiazda Roman z siedzibą w m. Padniewko 2 88-300 Mogilno OS-7623-8/2005 z dnia 11 lutego 2005 r. Pozwolenie ważne do dnia 31 stycznia 2015 r. OS-7623-10/2008 z dnia 6 marca 2008 r. Ważne do dnia 5 marca 2018 r. OS-7623-32/2003 z dnia 30 września 2003 r. Ważne do dnia 31 sierpnia 2013 r. OS-7623-10/2007 z 20 marca 2007 r. Decyzja ważna do 20 marca 2017r. OS-7623-21/2008 z dnia 7 sierpnia 2008 r. Decyzja ważna do dnia 6 sierpnia 2018 r. OS-7623-27/2007 z dnia 24 sierpnia 2007 r. Pozwolenie ważne do 24 sierpnia 2017 r. OS-7623-14/2007 z dnia 8 maja 2007 r. Decyzja ważna do dnia 8 maja 2017 r.. 23 8 9 Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „POMIMEX” Sp. z o.o. z siedzibą w MogiInie przy ul. Padniewskiej 27 STALKO Sp. z o.o. z siedzibą w Mogilnie przy ul. Przemysłowej 6 Pozwolenie na wytwarzanie odpadów. OS-7623-58/2005 z dnia 30 listopada 2005 r. Pozwolenie ważne do dnia 30 listopada 2015 r. Pozwolenie na wytwarzanie odpadów. OS-7623-30/2002 z dnia 12.08.2002 r. Ważne do 30.06.2012 r. Zmiana decyzji w zakresie i1ości wytwarzanych odpadów OS-7623-3/2005 z dnia 31.01.2005 r. OS-7623-38/2004 z dnia 27.11.2004 r. Pozwolenie ważne do dnia 31.10.2014 r. OS-7623-44/2004 z dnia 30.12.2004 r. Ważna do dnia 30 grudnia 2014 r. 10 CORDES Polen Sp. z o.o. Pozwolenie na wytwarzanie odpadów. z siedzibą w Mogilnie przy ul. Przemysłowej 6 11 ,,AUTO-BLACH” Mechanika i blacharstwo samochodowe Miroslaw Hamerliński z siedzibą w Mogilnie przy ul. Padniewskiej 48 12 Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. Stacja Paliw nr 4015 w Mogilnie przy ul. Kościuszki 38b 13 Inowrocławskie Kopalnie Soli „Solino” S.A. Grupa ORLEN w Inowrocławiu Kopalnia Mogilno w m. Przyjma 14 STALKO Sp. z o.o. w Mogilnie ul. Przemysłowa 6 15 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej z siedzibą w Mogilnie ul. Kościuszki 10 Filia w Mogilnie i Filia w Strzelnie 16 PHU „IZA” Tadeusz Kijanowski, Pakość ul. Kwiatowa 13 17 PPHU i Obrotu Surowcami Wtórnymi KARMIL Krzysztof Kowalczyk Bogdan Kowalski S.J. w Inowrocławiu ul. Świętokrzyska 18/1 24 Program gospodarki odpadami. Postępowanie z odpadami zgodnie z programem gospodarki odpadami niebezpiecznymi. z dnia 10.04.2003 r. OS-7623-16/2003 ważna do 31.03.2013 r. Wytwarzanie odpadu z wydobywania kopalin innych niż rudy metali – kod 010102, w ilości do 2500000 m3/r. Odpad transportowany rurociągami do Kopalni Mogilno, gdzie jest zagospodarowany przez dosycenie solanki do 320 g/l, a następnie dalej jako surowiec transportowany do Janikowskich Zakładów Sodowych do wykorzystania. Wytwarzanie odpadów niebezpiecznych: odpady farb i lakierów, odpadowe emulsje i roztwory z obróbki metali, mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe, sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi, zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy, baterie i akumulatory ołowiowe. Razem 13,8 Mg/r. Wytwarzanie odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne. Razem 26,74 Mg/r. OS-7623-11/2002 z dnia 18.04.2002 r. ważna do 30.01.2012 r. Zbieranie i transport odpadów – stłuczki szklanej odbieranej z MPGK z terenu gminy Mogilno OS-7623-30/2002 z dnia 12.08.2002 r. ważna do 30.06.2012 r. OS-7623-2/2003 z dnia 10.03.2003 r. ważna do 31.01.2013 r. OS-7623-2/2003 z dnia 25.03.2003 r. ważna do 30.01.2010 r. Zbieranie odpadów z terenu gminy Mogilno i czaOS-7623-8/2003 sowe składowanie na terenie nieruchomości w Moz dnia 10.03.2003 r. gilnie przy ul. Kościuszki 38b. ważna do 31.01.2013 r. 18 ROL-CHEM Artykuły Rolno-Przemysłowe Alina Baranowska, Mogilno ul. Mickiewicza 9a 19 ROL-CHEM Artykuły Rolno-Przemysłowe Alina Baranowska Mogilno ul. Przemysłowa 3 20 Firma Handlowa „AutoCzęści” Mogilno Pl. Wolności 11 21 Mogileńskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Witosa 6, 88-300 Mogilno Zbieranie odpadów niebezpiecznych – akumulatory ołowiowe (kwasowe). OS-7623-3/2002 z dnia 25.03.2002 r. ważna do 30.01.2010 r. Zbieranie odpadów niebezpiecznych – akumulatory ołowiowe (kwasowe). OS-7623-2/2002 z 25.03.2002 r. ważna do 30.01.2010 Zbieranie odpadów niebezpiecznych – akumulatory ołowiowe (kwasowe). OS-7623-5/2002 z dnia 25.03.2002 r. ważna do 30.01.2010 r. OS-7623-36/2002 z dnia 12.08.2002 r. ważna do 20.07.2007 r. 1 Oerlemans Foods Polska Sp. z o.o., uI. Kardynała Wyszyńskiego 52 88-320Strzelno Pozwolenie na wytwarzanie odpadów. 2 Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe „SŁAW-POL” Gruszczyński Stanisław ul. Michelsona 33 88-320 Strzelno SANPLAST Sp z o.o. Wymysłowice 1 88-320 Strzelno Pozwolenie na wytwarzanie odpadów z uwzględnieniem zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie transportu odpadów oraz odzysku odpadów. Zakład prowadzi zgodnie z udzielonym pozwoleniem Punkt Zbierania Zużytego Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego. Pozwolenie na wytwarzanie odpadów. Eksploatacja składowiska w Szerzawach zgodnie z instrukcją eksploatacji składowiska. Decyzja o zatwierdzeniu tej instrukcji. STRZELNO 3 4 Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowo Produkcyjne „TOMEXSTAL” Szczepan Sutor Sławsko Dolne 33, 88-320 Strzelno 5 Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Stacja Kontroli Pojazdów Lech Brukiewicz ul. Zbożowa 4 88-320 Strzelno 6 Zakład Energetyki Cieplnej Osiedle Piastowskie 4 88-320 Strzelno OS-7623-11/2005 z 24 lutego 2005 r. Zmiana decyzji 15 kwietnia 2008 r. OS-7623-12/2008 Dodanie odpadów o kodach:16 80 01 i 16 02 14. Pozwolenie ważne do dnia 31 stycznia 2015 r. OS-7623-19/2008 z dnia 28 maja 2008 r. Decyzja ważna do dnia 31 maja 2018 r. OS-7623-7/2007 z dnia 28 lutego 2007 r. Pozwolenie ważne do dnia 28 lutego 2017 r. Zmiana decyzji OS-7623-46/2007 z dnia 12 grudnia 2007 r. Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakreOS-7623-40/2005 sie zbierania i transportu odpadów dla prowadzoz dnia 25.08.2005 r. nego Punktu Zbierania Pojazdów. Ważne do dnia 31 lipca 2015 r. Zatwierdzenie Programu gospodarki odpadami dla OS-7623-45/2002 z dnia 01.08.2003 r. prowadzonego Punktu Skupu Złomu i prowadzenia działalności w zakresie demontażu wyroWażne do dnia 30.05.2013 r. bów zawierających azbest. Zatwierdzenie Programu gospodarki odpadami. OS-7623-4/2007 z dnia 17.04.2007 r. Decyzja ważna do 17 kwietnia 2017 r. Zmiana decyzji nr OS-7623-15/2008 z dnia 22.04.2008 r. Zatwierdzenie Programu gospodarki odpadami. OS-7623-21/2007 z dnia Dotyczy demontażu wyrobów zawierających 08 sierpnia 2007 r. azbest. Decyzja ważna do dnia 31 lipca 2017 r 25 7 8 9 Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Strzelnie Pl. Świętokrzyski 4 88-320 Strzelno Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego Sp. z o.o. w Bronisławiu PW Adam Kłos Inowrocław ul. Dybalskiego 23 10 Przedsiębiorstwo Rolno-Przemysłowe w Rzadkwinie Sp. z o.o. 11 Hurtownia Rolnik S.C. Strzelno ul. Towarowa 2 Pozwolenie na wytwarzanie odpadów z uwzględnieniem zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów oraz zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Wytwarzanie odpadów niebezpiecznych. Wytwarzanie odpadów niebezpiecznych 160601-2 i 6 baterie i akumulatory oraz elektrolit składowanie, wykorzystanie i unieszkodliwianie 200 Mg/r. na terenie nieruchomości Bławaty 4. Zbieranie odpadów z terenu gminy Strzelno i czasowe ich składowanie na terenie nieruchomości Bławaty 4 Opakowania z papieru i tektury, z tworzyw sztucznych i ze szkła oraz złom metali. Postępowanie z odpadami niebezpiecznymi 020180 – zwierzęta padłe i ubite oraz odpadowa tkanka do 30 Mg/r. 161001 – uwodnione odpady ciekłe zawierające substancje niebezpieczne do 2 Mg/r. Zbieranie odpadów niebezpiecznych – akumulatory ołowiowe (kwasowe). 05-7623-29/2007 z dnia 17.09.2007 r. Pozwolenie ważne do dnia 31.08.2017 r. OS-7623-16/2002 z dnia 14.06.2002 r. ważna do 30.06.2012 r. OS-7623-1/2000 z dnia 26.06.2000 r. ważna do 30.04.2010 r. OS-7623-7/2003 z dnia 01.02.2003 r. ważna do 31.01.2013 r. OS-7623-26/2003 z dnia 20.01.2003 r. ważna do 20.01.2013 r. OS-7623-12/2002 z dnia 11.04.2002 r. ważna do 30.01.2010 r. OS-7623-24/2002 z dnia 25.03.2002 r. ważna do 30.01.2010 r. OS-7623-4/2003 z dnia 06.06.2003 r. ważna do 31.05.2013 r. 12 PPHU „STRZELWULOPONY” S.C., Strzelno ul. Morawskiego 1 13 Skup złomu Sebastian Sierpień Bożejewice 38/1 Zbieranie odpadów niebezpiecznych – akumulatory ołowiowe (kwasowe). 1 Zatwierdzenie Programu gospodarki odpadami z uwzględnieniem zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów oraz odzyski odpadów. 05-7623-6/2004 z dnia 24.02.2004 r. Decyzja zachowuje ważność do dnia 31 stycznia 2014 r. Zatwierdzenie Programu gospodarki odpadami z uwzględnieniem zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów oraz odzyski odpadów. OS-7623-7/2004 z dnia 24.02.2004 r. Decyzja zachowuje ważność do dnia 31 stycznia 2014 r. Zatwierdzenie Programu gospodarki odpadami z uwzględnieniem zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów oraz odzyski odpadów. OS-7623-812004 z dnia 24.02.2004 r. Decyzja zachowuje ważność do dnia 31 stycznia 2014 r. Pozwolenie na wytwarzanie odpadów z uwzględnieniem zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów oraz zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku odpadów w związku z prowadzoną Gorzelnią Słaboszewo, gm. Dąbrowa. OS-7623-5/2008 z 20 lutego 2008 r. Pozwolenie ważne do dnia 20 lutego 2018 r. Zbieranie i transport odpadów – szkło i złom metali. DĄBROWA 2 3 4 26 Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe ,,TRANS MAS” Karol Wcisło Szczepanowo, ul. Leśna 3, 88-306 Dąbrowa Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe ,,TRANS SPED” Piotr Grabowski Słaboszewko 41, 88-306 Dąbrowa Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe ,,TRANS STAL” Piotr Grabowski, Andrzej Wcisło Sp.j. Słaboszewko 41, 88-306 Dąbrowa Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe ,,TRANSLIS” Piotr Liskowski ul. Bosmańska 3 62-502 Konin Gorzelnia Słaboszewo 88- 306 Dąbrowa 5 ,,BIO” Sp. z o.o. ul. Leśna 9 88-305 Szczepanowo 1 EKOCHEM-EKOSERVICE Sp. z o.o. z siedzibą w Łodzi ul. Kościuszki 99 Decyzja zatwierdzająca Program gospodarki odpadami. OS-7623-9/2006 z dnia 14.03.2006 r. Zmiana decyzji: OS-7623-20/2008 z dnia 3 czerwca 2008 r. TEREN POWIATU MOGILNO 2 3 4 5 6 7 Zatwierdzenie programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi powstającymi podczas prac remontowo-budowlanych, zawierających azbest i elementy wyposażenia z substancjami niebezpiecznymi. Zakaz składowania na terenie powiatu mogileńskiego. Zatwierdzenie programu gospodarki odpadami Przedsiębiorstwo Robót Termoizolacyjnych i anty- niebezpiecznymi powstającymi podczas prac remontowo-budowlanych, zawierających azbest korozyjnych TERMOEXPORT i elementy wyposażenia z substancjami niebezWarszawa, ul. Żurawia piecznymi. 24/7 Zakaz składowania na terenie powiatu mogileńskiego. PPHU ABBA-EKOMED Zatwierdzenie programu gospodarki odpadami Sp. z o.o. w Toruniu niebezpiecznymi powstającymi w związku z możul. Poznańska 152 liwością demontażu obiektów i usuwania materiałów izolacyjnych i konstrukcyjnych zawierających azbest. Zakaz składowania na terenie powiatu mogileńskiego. Firma Usługowo-Handlo- Zatwierdzenie programu gospodarki odpadami wa „WOD-PRZEM” niebezpiecznymi powstającymi w związku z możw Toruniu, ul. Sokola 34 liwością demontażu obiektów i usuwania materiałów izolacyjnych i konstrukcyjnych zawierających azbest. Zakaz składowania na terenie powiatu mogileńskiego. Firma AWAS-Service Zatwierdzenie programu gospodarki odpadami nieSp. z o.o. bezpiecznymi powstającymi w związku z działalWarszawa, ul. Egejska nością usługową w zakresie czyszczenia i serwisowania separatorów substancji ropopochodnych 1/34 i separatorów tłuszczu, piaskowników, czyszczenia kanalizacji oraz odbioru, transportu i unieszkodliwiania odpadów powstających w tego rodzaju urządzeniach. Firma AWAS-POLSKA Zatwierdzenie programu gospodarki odpadami nieSp. z o.o. bezpiecznymi powstającymi w związku z działalWarszawa, ul. Marszałnością usługową w zakresie czyszczenia i serwisokowska 84/92 wania separatorów substancji ropopochodnych i separatorów tłuszczu, piaskowników, czyszczenia kanalizacji oraz odbioru, transportu i unieszkodliwiania odpadów powstających w tego rodzaju urządzeniach. Firma EKOS Poznań Zatwierdzenie programu gospodarki odpadami nieul. Krańcowa 15 bezpiecznymi powstającymi w związku z działalnością usługową w zakresie czyszczenia i serwisowania separatorów substancji ropopochodnych i separatorów tłuszczu, piaskowników, czyszczenia kanalizacji oraz odbioru, transportu i unieszkodliwiania odpadów powstających w tego rodzaju urządzeniach. OS-7623-44/2003 z dnia 07.01.2003 r. ważna do 31.12.2012 r. OS-7623-20/2003 z dnia 30.06.2003 r. ważna do 31.05.2013 r. OS-7623-30/2003 z dnia 18.08.2003 r. ważna do 31.07.2013 r. OS-7623-33/2003 z dnia 17.10.2003 r. ważna do 30.09.2013 r. OS-7623-18/2003 z dnia 30.06.2003 r. ważna do 31.05.2013 r. OS-7623-29/2003 z dnia 10.01.2003 r. ważna do 09.01.2013 r. OS-7623-42/2002 z dnia 09.01.2003 r. ważna do 30.06.2012 r. 27 8 Firma SERWIS OS-7623-20/2002 Zatwierdzenie programu gospodarki odpadami niez dnia 25.07.2002 r. bezpiecznymi powstającymi w związku z działalze zmianą nością usługową w zakresie czyszczenia i serwisoz dnia 15.01.2003 r. wania separatorów substancji ropopochodnych OS-7623-20/2002 i separatorów tłuszczu, piaskowników, czyszczenia ważna do 30.06.2012 r. kanalizacji oraz odbioru, transportu i unieszkodliwiania odpadów powstających w tego rodzaju urządzeniach. Uwaga: W tabeli powyższej nie ujęto kilkudziesięciu firm wytwarzających niewielkie ilości odpadów (do 1 Mg/r.), na które uzyskały zezwolenie Starosty Mogileńskiego. Według „Raportu o stanie środowiska województwa kujawsko-pomorskiego w 2006 r.” (tab. 74, str. 193) opracowanego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska gospodarka odpadami przemysłowymi w powiecie mogileńskim zamyka się w poniższym bilansie. Tabela nr 12. Bilans gospodarki odpadami przemysłowymi w powiecie mogileńskim Odpady przemysłowe ( w Mg) w 2006 r. Wytworzone Wykorzystane (odzysk) Magazynowane 688,67 33,44 164,00 Unieszkodliwione poza poprzez składowaniem składowanie 58,22 224,30 Według tego samego raportu (tab. 74. str. 196) ilość odpadów przemysłowych magazynowanych i unieszkodliwianych w masie odpadów wytwarzanych w powiecie mogileńskim stanowi niewielki odsetek. Są to jednak odpady w większości z grupy niebezpiecznych, a ich bilans pokazuje poniższa tabela. Tabela nr 13. Bilans gospodarki odpadami niebezpiecznymi w powiecie mogileńskim Wytworzone 22,24 Odpady przemysłowe niebezpieczne (w Mg) w 2006 r. Unieszkodliwione Wykorzystane Magazynowane poza poprzez (odzysk) składowaniem składowanie 31,54 0 57,42 0 3.3. RODZAJ I ILOŚĆ ODPADÓW PODDAWANYCH POSZCZEGÓLNYM PROCESOM ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIANIA Postępowanie z odpadami przemysłowymi Na terenie powiatu mogileńskiego ilość odpadów, które wytwarzają zakłady przemysłowe jest stosunkowo niewielka. Wyjątkiem jest tutaj odpad wytwarzany przez Kopalnię Soli w Przyjmie, który w całości wykorzystywany jest w Janikowskich Zakładach Sodowych. Odpady przemysłowe inne niż niebezpieczne w nieznacznym stopniu są wykorzystywane gospodarczo lub przekazywane innym podmiotom do wykorzystania. Odpady o charakterze 28 zbliżonym do odpadów komunalnych gromadzone są na składowiskach komunalnych. Z tego względu plan gospodarki odpadami w dalszej części opracowania odpady przemysłowe traktuje jako składnik gospodarki odpadami komunalnymi. Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku oraz unieszkodliwiania (dane wyjściowe na podstawie tabeli nr 8) Jako tereny miejskie przyjmuje się, ze względu na skład odpadów i ich ilość, miasta i wsie gmin Mogilno i Strzelno, a jako tereny wiejskie gminy: Dąbrowa i Jeziora Wielkie. Do rodzajów odpadów, których zagospodarowanie nie stwarza i nie będzie stwarzało problemów zaliczono: • odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności, • • oleje odpadowe, odpady z kształtowania i powierzchniowej obróbki metali i tworzyw sztucznych. Tabela nr 14. Strumień odpadów dla terenów miejskich w powiecie mogileńskim (w roku 2006) Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Strumień odpadów Odpady ulegające biodegradacji Papier i tektura Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne Tekstylia Szkło Metale Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Razem % w całkowitym strumieniu odpadów 19,3 16,3 1,1 14,2 2,5 7,8 3,8 3,4 9,8 6,4 14,7 0,7 100,0 Ilość odpadów (Mg/rok) Mogilno Strzelno 957,3 474,8 808,5 401,0 54,6 27,1 704,3 349,3 124,0 61,5 386,9 191,9 188,5 93,5 168,6 83,6 486,1 241,1 317,4 157,4 729,1 361,6 34,7 17,2 4 960,0 2 460,0 Tabela nr 15. Strumień odpadów dla terenów wiejskich w powiecie mogileńskim (w roku 2006) Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Strumień odpadów Odpady ulegające biodegradacji Papier i tektura Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne Tekstylia Szkło Metale Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Razem % w całkowitym strumieniu odpadów 11,7 11,8 0,8 12,5 2,0 8,9 2,9 5,9 18,0 6,7 17,9 0,9 100,0 Ilość odpadów (Mg/rok) Dąbrowa Jeziora Wielkie 44,5 46,9 44,8 47,3 3,5 2,2 47,5 50,1 7,6 8,0 33,8 35,7 11,0 11,6 22,4 23,6 68,4 72,4 25,5 26,9 68,0 71,7 3,4 3,6 380,4 401,0 29 Tabela nr 16. Łączny strumień odpadów dla gmin w powiecie mogileńskim (w roku 2006) Lp. Strumień odpadów 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Odpady ulegające biodegradacji Papier i tektura Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne Tekstylia Szkło Metale Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Razem Mogilno 957,3 808,5 54,6 704,3 124,0 386,9 188,5 168,6 486,1 317,4 729,1 34,7 4 960,0 Ilość odpadów (Mg/rok) Jeziora Strzelno Dąbrowa Wielkie 474,8 44,5 46,9 401,0 44,8 47,3 27,1 3,5 2,2 349,3 47,5 50,1 61,5 7,6 8,0 191,9 33,8 35,7 93,5 11,0 11,6 83,6 22,4 23,6 241,1 68,4 72,4 157,4 25,5 26,9 361,6 68,0 71,7 17,2 3,4 3,6 2 460,0 380,4 401,0 Razem 1523,5 1301,6 87,4 1151,2 201,1 648,3 304,6 298,2 868,0 527,2 1230,4 58,9 8201,4 Przyjmuje się założenie, że nastąpi wydzielenie z całego strumienia odpadów komunalnych i przemysłowych innych niż niebezpieczne rodzajów odpadów, dla których gospodarka prowadzona jest w sposób niedostateczny, tj. odpadów trafiających dotychczas na składowiska odpadów. Dotyczy to następujących odpadów: • opakowaniowych i poużytkowych, • wraków pojazdów mechanicznych, w tym odpadów opon, • z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej, • osadów z zakładowych oczyszczalni ścieków z różnych gałęzi przemysłu, w tym także osadów z komunalnych oczyszczalni ścieków. Odpady opakowaniowe i poużytkowe Zasady gospodarowania odpadami opakowaniowymi i odpadami poużytkowymi uregulowane są Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach producentów niektórych wyrobów oraz opłacie produktowej i depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz.639 z późn. zm.). Ustawa określa obowiązki importerów oraz wytwórców produktów, zwanych dalej „przedsiębiorcami”, związane z wprowadzaniem na rynek krajowy produktów w opakowaniach, odpadów poużytkowych oraz określa zasady ustalania i pobierania opłaty produktowej i opłaty depozytowej. W związku z ww. przepisami przedsiębiorcy we własnym zakresie muszą organizować zbiórkę odpadów opakowaniowych (grupa 15), by osiągnąć ustawowo określone poziomy recyklingu wprowadzonych na rynek odpadów opakowaniowych. Każdy importer lub wytwórca produktów w opakowaniach na terenie swojego zakładu powinien posiadać wyznaczone miejsce zbierania opakowań i prowadzić ewidencję odpadów. Rodzaje opakowań (jednostkowych, transportowych i zbiorczych): 30 • opakowania z tworzyw sztucznych, • opakowania z aluminium, o pojemności mniejszej od 300 l, • opakowania z blachy białej i lekkiej innej niż aluminiowa, • opakowania z papieru i tektury, • opakowania ze szkła gospodarczego, poza ampułkami, • opakowania z materiałów naturalnych (drewna i tekstyliów), • opakowania wielomateriałowe. W powiecie mogileńskim wszystkie gminy organizują zbiórkę odpadów opakowaniowych we własnym zakresie, odzyskując je w systemie selektywnej zbiórki. W wyniku prowadzonej zbiórki w 2006 r. (według danych dostarczonych przez zleceniodawcę) zebrano odpadów opakowaniowych: • gmina Mogilno – 141,6 Mg, • gmina Strzelno – 90,7 Mg. Odpady opon Odpady opon powstają w wyniku eksploatacji pojazdów mechanicznych, złomowania samochodów oraz importu zużytych opon. Problem stanowią zużyte opony porzucane najczęściej w miejscach przypadkowych w środowisku lub lokowane na składowiskach odpadów. W celu eliminacji lub ograniczenia ilości odpadów składowanych na składowisku (lub porzuconych w środowisku) mogą być wykorzystane różnorodne metody i techniki gospodarki tymi odpadami. Z dotychczasowych badań i doświadczeń wynika, że wycofane z eksploatacji opony mogą być wykorzystane poprzez: • bieżnikowanie, • zagospodarowanie całych opon, • wykorzystanie produktów z przeróbki mechanicznej i chemicznej, • spalanie z wykorzystaniem energii, np. w cementowniach Podmioty gospodarcze zajmujące się recyklingiem opon mają duże trudności z pozyskaniem tego odpadu, ze względu na brak systemu zbiórki zużytych opon. Według ustaleń KPGO 2010 na terenie Polski wytwarza się około 131000 Mg odpadów opon. Biorąc pod uwagę liczbę ludności powiatu mogileńskiego można szacować, że tego rodzaju odpadów powstaje na terenie powiatu mogileńskiego rocznie 159 Mg. Odpady opon powstające w zakładach przerobu złomu przekazywane są do unieszkodliwiania. Odpady unieszkodliwiane są poza terenem województwa. Większość opon podlega spalaniu. Problem stanowią odpady opon powstające w wyniku wymian przebiegowych. Opony te pochodzą zarówno z dostaw opon fabrycznie nowych i również znaczących ilości opon sprowadzanych w wyniku importu. Brakuje informacji o ilości powstających na terenie województwa odpadów opon w wyniku ich wymian w punktach świadczących tego rodzaju usługi. 31 Wraki samochodowe Na terenie województwa istniejąca sieć zakładów zajmujących się demontażem samochodów posiadających koncesję Wojewody jest wystarczająca i zabezpiecza potrzeby w tym zakresie. Wraki pojazdów mechanicznych są odpadem poużytkowym klasyfikowanym jako odpad niebezpieczny w grupie 16 01 04 według katalogu odpadów – zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy. Szacuje się, że w powiecie mogileńskim roczna ilość złomowanych pojazdów osobowych wynosi ok. 300 sztuk. Na terenie powiatu jedna firma posiada wymagane zezwolenia i zajmuje się kasacją pojazdów PW „POL-ZŁOM” Henryk Leszczyński, Grażyna Leszczyńska Spółka Jawna, Nowa Wieś 86 gmina Jeziora Wielkie, oraz dwa punkty zbierania pojazdów: 1. Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowo-Produkcyjne “TOMEXTAL” Szczepan Sutor z siedzibą w Sławsko Dolne 33, 88-320 Strzelno, prowadzące Punkt Zbierania Pojazdów w m. Sławsko Dolne 33, posiadające zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu niżej wymienionych odpadów: 16 01 04 – zużyte lub nie nadające się do użytkowania pojazdy, 16 01 06 – zużyte lub nie nadające się do użytkowania pojazdy, nie zawierające cieczy i innych niebezpiecznych elementów, na mocy decyzji Starosty Mogileńskiego z dnia 25 sierpnia 2005 r. Nr OS-7623-40/2005. 2. „KULA-ZŁOM” Kula Krystyna z siedzibą w m. Kunowo 10, 88-300 Mogilno, prowadzące Punkt Zbierania Pojazdów w m. Kunowo 10, posiadające zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu niżej wymienionych odpadów: 16 01 04 – zużyte lub nie nadające się do użytkowania pojazdy, 16 01 06 – zużyte lub nie nadające się do użytkowania pojazdy nie zawierające cieczy i innych niebezpiecznych elementów, na mocy decyzji Starosty Mogileńskiego Nr OS-7623-41/2005 z dnia 29 sierpnia 2005 r.. Demontaż samochodów odbywa się z uwzględnieniem selektywnego gromadzenia odpadów wtórnych, a w szczególności: złomu stalowego, płynów i olejów samochodowych, odpadów gumowych, odpadów tworzyw sztucznych, akumulatorów, szyb samochodowych. Oleje odpadowe Przepracowane oleje są produktami naftowymi, które w warunkach eksploatacji straciły właściwości fizyczne i chemiczne określone normami przedmiotowymi dla olejów świeżych. Oleje odpadowe stanowią jednak cenny surowiec wtórny, podlegający ponownej przeróbce w rafinerii. Oleje odpadowe zbierane są i czasowo magazynowane w miejscach ich powstawania, a następnie przekazywane firmom uprawnionym do ich odbioru i transportu. Na terenie powiatu mogileńskiego odpady te najczęściej odbierane są przez PW Robac filia w Bydgoszczy oraz PPH Oktan S.A. w Bydgoszczy, skąd przekazywane są do Rafinerii Nafty Jedlicze w Jedliczach celem odzysku. 32 Baterie i akumulatory Na terenie województwa brak informacji o ilości wytwarzanych odpadów tego typu. Brak jest zbiórki tego typu odpadów z gospodarstw domowych. Zużyte baterie i akumulatory odbierane są przez sklepy i hurtownie, które prowadzą działalność w zakresie sprzedaży nowych akumulatorów. Zbiórką tych odpadów na terenie powiatu mogileńskiego zajmują się także niektóre podmioty gospodarcze prowadzące działalność w zakresie skupu metali, w tym złomu akumulatorów. Ilość wytworzonych odpadów w postaci baterii i akumulatorów w latach 2004-2008 w województwie kujawsko-pomorskim ilustruje tabela 21 na stronie 138 (według Wojewódzkiego Programu Gospodarki Odpadami 2010). Tabela nr 17. Wytworzone odpady w postaci baterii i akumulatorów w latach 2004 -2005 Kod i rodzaj odpadu 16 06 01* Baterie i akumulatory ołowiowe 16 06 02* Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe 16 06 03* Baterie zawierające rtęć 16 06 04 Baterie alkaliczne (z wyłączeniem 16 06 03) 16 06 05 Inne baterie i akumulatory 16 06 06* Selektywnie gromadzony elektrolit z baterii i akumulatorów Razem Wytworzone odpady Mg 2004 r. 2005 r. Razem 315,160 267,118 582,278 6,427 3,155 9,582 0,000 0,000 0,000 2,500 2,200 4,700 1,900 2,000 3,900 2,624 1,074 3,698 328,611 275,547 604,158 Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu, Departament Środowiska i Geologii Brak jest danych w tym zakresie dotyczących powiatu mogileńskiego. Według danych krajowych w 2005 r. zebrano tylko 20% baterii wprowadzonych na rynek. Odpady azbestowe Można szacować na podstawie WPGO 2010, że na terenie województwa kujawsko-pomorskiego znajduje się jeszcze 3,57 mln ton azbestu. Inwentaryzację przeprowadziło 87 gmin. Do 31 grudnia 2006 r. powiat mogileński nie posiadał przygotowanego programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest na terenie gmin (według danych zawartych w ankiecie dostarczonej przez zleceniodawcę). Z dostarczonych przez zleceniodawcę danych wynika, że do dnia 31.12.2006 r. dokonano inwentaryzacji posiadanego azbestu na terenie gmin. 33 Zezwolenie Starosty Mogileńskiego w zakresie gospodarki odpadami zawierającymi azbest posiada 28 firm. Wykaz tych firm przedstawia tabela nr 18. Odpady zawierające azbest po usunięciu i przygotowaniu do transportu są zawożone bezpośrednio z miejsca wytworzenia do miejsca ostatecznego składowania. Obecnie w związku z zakończeniem eksploatacji składowiska w Izopolu, odpady te mogą być przyjmowane na 2 inne najbliższe składowiska: a) firma EKO-POL Sp. z o.o, ul. Św. Jana 18d, 87-140 Chełmża, prowadzi Składowisko w m. Małociechowo przy ul. Dworcowej 9, 86-120 Pruszcz Pomorski, b) Zakład Utylizacji Odpadów z siedzibą w Koninie przy ul. Sulańskiej 11. Tabela 18. Wykaz firm posiadających zezwolenia Starosty Mogileńskiego w zakresie gospodarki odpadami zawierającymi azbest Lp. Nazwa i adres firmy Miejscowość Numer decyzji, z dnia OS-7623-44/2002 z dnia 07.01.2003 r. 1 Ekochem-Ekoservice Sp z o.o., Al. Kościuszki 99, Łódź Łódź 2 Przedsiębiorstwo Robót Termoizolacyjnych i Antykorozyjnych „ TERMOEXPORT ”, ul. Żurawska 24/7, Warszawa Warszawa 3 Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „ POL-ZŁOM ” S.C. Henryk Nowa Wieś Leszczyński Grażyna Leszczyńska, Nowa Wieś 86, 88-324 Jeziora Wielkie OS-7623-28/2003 z dnia 20.06.2003 r. wraz ze zmianą z dnia 10.07.2003 r. 4 PPHU Abba-Ekomed Sp z o.o., ul. Poznańska 152, 87-100 Toruń Toruń OS-7623-30/2003 z dnia 18.08.2003 r. 5 Firma Usługowo-Handlowa „ WOD-PRZEM ”, ul. Sokola 34, 87-100 Toruń Toruń OS-7623-33/2003 z dnia 17.10.2003 r. 6 PUHP „ TOMEXSTAL ” Szczepan Sutor, Sławsko Dolne 33, 88-320 Strzelno Sławsko Dolne OS-7623-45/2002 z dnia 01.08.2003 r. 7 Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe TRANS–MAS Karol Wcisło, Szczepanowo, ul. Leśna 3, 88-306 Dąbrowa Szczepanowo OS-7623-6/2004 z dnia 24.02.2004 r. 8 Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe TRANS–SPED Piotr Grabowski, Słaboszewko 41, 88-306 Dąbrowa Słaboszewko OS-7623-7/2004 z dnia 24.02.2004 r. 9 Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe TRANS–STAL, Piotr Grabowski, Andrzej Wcisło Sp..J., Słaboszewko 41, 88-306 Dąbrowa Słaboszewko OS-7623-8/2004 z dnia 24.02.2004 r. 10 Zakład Blacharsko-Dekarsko-Instalacyjny M.P. Czerniak S.C., Stawiska 52, 88-300 Mogilno Stawiska OS-7623-9/2004 z dnia 12.03.2004 r. 11 ALGADER HOFMAN Sp. z o.o., ul. Wólczyńska 133, budynek 11B, 01-919 Warszawa Warszawa OS-7623-18/2004 z dnia 07.06.2004 r. 12 AM Trans Progres Sp. z o.o., ul. Sarmacka 7, 61-616 Poznań Poznań OS-7623-6/2005 z dnia 04.03.2005 r. 13 Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Roman Warsiński, ul. Promienista 34 , 62-200 Gniezno Gniezno OS-7623-16/2005 z dnia 12.05.2005 r. 14 Zakład Remontowo-Budowlany „ AMBROŻY ” Spółka Jawna Wiesława Śliwińska, Kazimierz Ambroży, ul. Meissnera 1/3 lok. 222, 03-982 Warszawa Warszawa OS-7623-17/2005 z dnia 16.05.2005 r. 34 OS-7623-20/2003 z dnia 30.06.2003 r. 15 MAXMED Zakład Usługowo-Handlowy Marcin Murzyn, ul. Źródlana 4, 84-230 Rumia Rumia OS-7623-26/2005 z dnia 01.06.2005 r. 16 Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Roman Szcześniak ul. Kardynała Wyszyńskiego 4, 88-300 Mogilno Mogilno OS-7623-28/2005 z dnia 02.06.2005 r. 17 ALBEKO Sieger Sp. J., 87-510 Kotowy, gm. Skrwilno Kotowy OS-7623-31/2005 z dnia 20.06.2005 r. 18 GAJAWI P.P.H.U.Gabriel Rogut, ul. Odyńca 24, 93-150 Łódź Łódź OS-7623-32/2005 z dnia 16.06.2005 r. 19 Transport-Metalurgia Sp. z o.o., ul. Reymonta 62, 97-500 Radomsko Radomsko OS-7623-34/2005 z dnia 18.07.2005 r. 20 Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe GNO-BUD, Gnojno 4/3, 88-100 Inowrocław Gnojno OS-7623-35/2005 z dnia 18.07.2005 r. 21 PPHU „WALDI” Halina Żuk, Szczepanowo 19/3, 88-306 Dąbrowa Szczepanowo OS-7623-2/2006 z dnia 15.02.2006 r. 22 Zakład Gospodarki Komunalnej GRONEKO Marcin Gronowski, Mikołaj Gronowski, Mikorzyn 19, 87-732 Lubanie Mikorzyn OS-7623-7/2006 z dnia 17.07.2006 r 23 PUH „ JUKO” Jerzy Szczukocki, ul. 1-go Maja 25, Piotrków Trybunalski Piotrków Trybunalski OS-7623-8/2006 z dnia 17.07.2006 r. 24 SPE-BAU Sp z o.o. Specjalistyczne prace budowlane ul. Mielecka 21/1, Wrocław Wrocław OS-7623-14/2006 z dnia 17.07.2006 r. 25 Przedsiębiorstwo Budowlane „ZIEMBUD” Sp. z o.o., Ostrowo Kościelne, 62-420 Strzałkowo Ostrowo Kościelne OS-7623-22006 z dnia 15.05.2006 r. 26 CARISTA Zespół Produkcji i Usług Paramedycznych - Ochrony Środowiska, Lech Knopczyk, ul. K. Jarochowskiego 8 lok. 8, Poznań Poznań OS-7623-242006 z dnia 02.06.2006 r. 27 Przedsiębiorstwo Projektowo-Wdrożeniowe„AWAT” Sp. z o.o., ul. Kaliskiego 9, Warszawa Warszawa OS-7623-29/2006 z dnia 07.07.2006 r. 28 Zakład Energetyki Cieplnej, ul. Osiedle Piastowskie 4 88-320 Strzelno Strzelno OS-7623-32/2007 z dnia 16.07.2007 r. Odpady niebezpieczne przeterminowanych środków ochrony roślin – mogilniki Na terenie powiatu mogileńskiego nie stwierdza się istnienia mogilników. Odpady zawierające PCB PCB (polichlorobifenyle) zaliczane są do substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla ludzi i środowiska. Wprowadzanie PCB do obrotu lub poddawanie ich procesom odzysku jest zabronione. W roku 2002 zinwentaryzowano urządzeń z PCB będące w eksploatacji. Obowiązek ich inwentaryzacji do 31.12.2002 r. został wprowadzony na mocy Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r. Według WPGO 2010 zgodnie ze stanem na rok 2002 ilość urządzeń zawierających PCB wynosiła 1151, ilość instalacji zawierających PCB – 266. Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego znajduje się 1247,226 Mg i 3922 dm3 olejów zawierających PCB w kondensatorach i transformatorach. Do 31.12.2004 r. unieszkodliwiono 0,7203 Mg urządzeń o objętości 0,94 m3, a 128 poddano dekontaminacji. 35 Brak danych dotyczących powiatu mogileńskiego, ale szacunkowo według KPGO ilość PCB można szacować na ok. 5 Mg. Na terenie województwa w Zakładach Azotowych „Anwil” S.A. we Włocławku znajduje się jedna z dwóch w kraju instalacji do unieszkodliwiania cieczy zawierających PCB, o wydajności około 4 tys. Mg/rok. Instalacje zapewnia niezbędne moce przerobowe tych odpadów. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne Do urządzeń tego typu zalicza się zgodnie z załącznikiem nr 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180 poz. 1495) czyli „wielkogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego, małogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego, sprzęt teleinformatyczny i telekomunikacyjny, sprzęt audiowizualny, sprzęt oświetleniowy, narzędzia elektryczne i elektroniczne z wyjątkiem wielkogabarytowych, stacjonarnych narzędzi przemysłowych, zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy, przyrządy medyczne z wyjątkiem wszystkich wszczepianych i skażonych produktów, przyrządy do nadzoru i kontroli, automaty do wydawania”. W związku z tym od 2006 r. wprowadzono ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495) nowy system gospodarowania odpadami zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych. Użytkownicy sprzętu są zobowiązani do selektywnego zbierania jego odpadów i przekazywania do punktów zajmujących się zbieraniem odpadów. Na terenie województwa brak bazy informacyjnej o ilości wytwarzanych tego typu odpadów. Według danych dostarczonych przez zleceniodawcę do końca 2006 r. nie powstały na terenie powiatu mogileńskiego Stacje Demontażu. Istnieje natomiast jeden punkt zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego 88-320 Strzelno ul. Powstania Wielkopolskiego 1, prowadzony przez Firmę HIT-COM z siedzibą w 88-300 Mogilno ul. Hallera 33. Odpady medyczne i weterynaryjne W województwie funkcjonuje 6 spalarni odpadów medycznych, zlokalizowanych przy obiektach szpitali. Powiat mogileński jest obsługiwany przez Regionalne Centrum Onkologii w Bydgoszczy oraz Wojewódzki Szpital Zespolony w Toruniu. Zapewnia to pełną możliwość unieszkodliwiania tego typu odpadów. Ilość tych odpadów w powiecie szacować można na ok. 22 Mg rocznie. Zasady postępowania z odpadami weterynaryjnymi Odpady o charakterze komunalnym odbierane są przez firmy wywozowe, świadczące w danym regionie usługi odbioru odpadów od mieszkańców i dlatego też ich ilość została uwzględniona w produkcji odpadów komunalnych. 36 Odpadowe tkanki zwierzęce powinny być unieszkodliwiane metodami termicznymi (spalanie). Funkcjonujące w Bydgoszczy i Toruniu instalacje przeznaczone do termicznego unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych w pełni pokrywają obecne i przyszłe potrzeby w tym zakresie. Dla pełnego unieszkodliwienia niebezpiecznych odpadów medycznych i weterynaryjnych wzmocnione będą działania służb inspekcyjnych oraz szkolenia z zakresu edukacji ekologicznej pracowników służby zdrowia i służb weterynaryjnych. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej Charakterystyka jakościowa tego typu odpadów jest bardzo zróżnicowana w zależności od źródła powstawania. Odpady te powstają zarówno na etapie budowy, jak i wykonywanych planowych i awaryjnych remontów oraz prac rozbiórkowych. Powstają w licznych zakładach remontowo-budowlanych, drogownictwie oraz w budownictwie przemysłowym w bardzo dużym rozproszeniu, co utrudnia szacowanie ich ilości. Do grupy wytwórców odpadów tego typu należy również włączyć przedsiębiorstwa odpowiedzialne za dostawę wody, ciepła czy gazu. W wyniku sytuacji awaryjnych powstawać będą duże ilości gruntów z wykopów i pogłębiania. Ponadto w wyniku zdarzeń losowych i awarii urządzeń (wypadki, uszkodzenia transformatorów itp.), należy brać pod uwagę również powstawanie odpadów (gleby) zanieczyszczonej substancjami ropopochodnymi. Z informacji dostarczonych przez zleceniodawcę powiat mogileński w takich przypadkach posiada sprawdzone procedury postępowania z udziałem Komendy Powiatowej Straży Pożarnej i Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Bydgoszczy. Odpady tego typu na terenie powiatu mogileńskiego w większości wykorzystywane są do utwardzania nawierzchni dróg i jako wypełnienie w pracach budowlanych, część przekazywana na składowiska odpadów i wykorzystywana jako warstwa izolacyjna w wypełnionych kwaterach. Stopień odzysku odpadów tego typu jest w dalszym ciągu niezadowalający. Poważny problem stanowią odpady niebezpieczne, powstające przy demontażu obiektów budowlanych, zwłaszcza te zawierające azbest. Osady z oczyszczalni ścieków Za komunalne osady ściekowe uważa się w myśl definicji ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach „pochodzący z oczyszczalni ścieków osad z komór fermentacyjnych oraz innych instalacji służących oczyszczaniu ścieków komunalnych oraz innych ścieków o składzie zbliżonym do składu ścieków komunalnych”. Według danych Urzędu Statystycznego Województwa Kujawsko-Pomorskiego (2007 r., tabela 4 na stronie 62) w powiecie mogileńskim w 2006 r. wytwarzanych było 1168 dam3 ścieków przemysłowych i komunalnych. Istniejące na terenie powiatu oczyszczalnie zapew- 37 niają obsługę 53,5% ludności. Z całkowitej ilości wytwarzanych ścieków oczyszczanych jest 900 dam3 ścieków, w tym z podwyższonym usuwaniem biogenów 43,3%. Na terenie powiatu mogileńskiego jest eksploatowanych 5 komunalnych oczyszczalni ścieków: – Dąbrowa, – Przyjezierze gm. Jeziora Wielkie, – Siemionki gm. Jeziora Wielkie, – Mogilno, – Strzelno Klasztorne, o przepustowości 5203 m3/d (2006 r.), oraz 26 oczyszczalni zakładowych o łącznej przepustowości ca 1000 m3/d. Powstające rodzaje odpadów: – skratki (19 08 01), – osady ustabilizowane (19 08 05), – zawartość piaskowników (19 08 02), – inne nie wymienione odpady (osady z płukania odżelaziaczy, złoża filtracyjne) – (19 09 99). Osady te powstają w stacjach uzdatniania wody wodociągów gminnych i zakładowych. W większości osady są składowane w rejonie oczyszczalni lub wywożone na składowiska gminne, a częściowo wykorzystywane rolniczo. Tabela nr 19. Osady z oczyszczalni ścieków wytworzone w ciągu roku Ilość osadów w 2006 r. (Mg/rok) Ogółem stosowane w rolnictwie stosowane do rekultywacji terenów, w tym gruntów na cele rolne stosowane do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu przekształcone termicznie składowane razem magazynowane czasowo Osady składowane i wykorzystane osady składowane osady wykorzystane z komunalnych oczyszczalni ścieków 306 0 0 0 0 58 0 z przemysłowych oczyszczalni ścieków 14 14 0 0 0 0 0 61 2 0 0 3.4. RODZAJ, ROZMIESZCZENIE ORAZ MOC PRZEROBOWA INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW, W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.) wprowadza następujące typy składowisk odpadów: • składowisko odpadów niebezpiecznych, • składowisko odpadów obojętnych, • składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. 38 Składowiska komunalne kwalifikują się do składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. Na tych składowiskach mogą być zatem unieszkodliwianie odpady przemysłowe inne niż niebezpieczne i obojętne oraz odpady komunalne. Na podstawie wykazów zawierających informacje o rodzajach i ilościach odpadów umieszczanych na składowiskach odpadów, sporządzanych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska i sposobu ich przedstawiania (Dz.U. Nr 100 poz. 920), przy wykorzystaniu danych podawanych do opłat za korzystanie ze środowiska analiza rodzajów odpadów w wojewódzkim planie gospodarowania odpadami wykazała, że najczęściej (z wyłączeniem odpadów z grupy „20”) unieszkodliwiane są następujące typy odpadów przemysłowych innych niż niebezpieczne i obojętne: • 19 08 05 – ustabilizowane osady ściekowe, • 19 08 01 – skratki, • 19 08 02 – zawartość piaskowników, • 06 01 99 – odpady inne niż wymienione z grupy 06, • 07 02 13 – odpady inne niż wymienione z grupy 07, • 03 03 07 – mechanicznie wydzielone odrzuty z przerobu makulatury, • 15 01 01 – opakowania z papieru i tektury, • 15 01 02 – opakowania z tworzyw sztucznych, • 15 01 05 – opakowania wielomateriałowe, • 16 03 04 – nieorganiczne odpady inne niż wymienione z grupy 16, • 17 01 02 – gruz ceglany, • 17 06 04 – materiały izolacyjne, • 10 12 99 – odpady inne niż wymienione z grupy 10. Za podstawę do oszacowania ilości poszczególnych odpadów wywiezionych na poszczególne składowiska przyjęto tabelę nr 11 ze strony 113 z Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami 2010. Tabela nr 20. Pojemności i ocena składowisk odpadów komunalnych (koniec 2005 r.) Lp. Lokalizacja składowiska Pojemność składowiska (Mg) procent planowana zapełnienia Rejon obsługi Ocena składowiska według WIOŚ Bydgoszcz Powiat mogileński 33 Sucharzewo gmina Dąbrowa 16000 35,0 34 Jeziora Wielkie gmina Jeziora Wielkie 10698 29,0 35 Siedlimowo gmina Jeziora Wielkie 141000 36,6 Nie spełnia podstawowych wymogów technicznych. Wymaga modernizacji Nie spełnia podstawowych wymogów technicznych. Wymaga modernizacji Nie spełnia podstawowych wymogów technicznych. Wymaga modernizacji 39 36 Szerzawy gmina Mogilno 79860 67,0 37 Bławaty gmina Strzelno 32600 72,0 Nie spełnia podstawowych wymogów technicznych. Wymaga modernizacji Nie spełnia podstawowych wymogów technicznych. Wymaga modernizacji Uwaga: Składowisko Bławaty od dnia 01.07.2008 czasowo zamknięte decyzją WIOŚ Bydgoszcz. Ocenę składowisk oparto o wyniki przeglądów ekologicznych, do wykonania których zostali zobowiązani zarządzający składowiskami na podstawie art. 33 ust. 1. Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu Ustawy Prawo ochrony środowiska, Ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100 poz. 1085). Zastosowano tam 2 kategorie oceny: • spełnia podstawowe wymogi techniczne – oznacza to, że składowisko funkcjonuje prawidłowo, jest wyposażone w niezbędne urządzenia techniczne wymienione w tabeli 11, nie zagraża jakości środowiska oraz posiada ponad 15% wolnej pojemności, • nie spełnia podstawowych wymogów technicznych – oznacza, że składowisko nie jest wyposażone w podstawowe urządzenia techniczne zawarte w tabeli 11 lub jest zapełnione, co uniemożliwia jego dalsze funkcjonowanie. Tabela nr 21. Charakterystyka składowisk odpadów na terenie powiatu mogileńskiego (koniec 2005 r.) Dane dotyczące składowiska Rok budowy Pojemność zapełniona Rezerwa pojemności Opis uszczelnienia Drenaż odcieków Ogrodzenie Rejestracja wjazdów Pomiar przyjmowanych odpadów (waga) Planowany rok zamknięcia składowiska Monitoring Brodzik Instalacja gazu składowiskowego 40 Składowisko w Szerzawach k. Mogilna gm. Mogilno Zakład Gospodarki Komunalnej w Mogilnie 1994 67% 33% tak (folia, glina) tak siatka o wysokości 1,5 m tak brak wagi (1 m3 = 240 kg ) 2009 tak tak brak Składowisko w Bławatach k. Strzelna gm. Strzelno Zarząd Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Strzelnie Modernizacja w 1991 r. 72,5% 17,5% brak (nieprzepuszczalna glina 0,4-2,0 m) brak siatka PCV na obwałowaniach tak brak wagi (1 m3 = 240 kg ) Czasowo zamknięte od 01.07.2008 r. tak tak tak Składowisko w Sucharzewie gm. Dąbrowa Urząd Gminy w Dąbrowie 1994 35% 65% brak (warstwa mineralna) tak + zbiornik retencyjny siatka cynkowa tak tak ok. 2020 r. tak tak tak Dane dotyczące składowiska Rok budowy Pojemność zapełniona Rezerwa pojemności Opis uszczelnienia Drenaż odcieków Ogrodzenie Rejestracja wjazdów Pomiar przyjmowanych odpadów (waga) Planowany rok zamknięcia składowiska Monitoring Brodzik Instalacja gazu składowiskowego Składowisko w Jeziorach Wielkich gm. Jeziora Wielkie Gminny Zakład Utrzymania Dróg, Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Jeziora Wielkie 1992 29% 71% tak (folia) tak tak tak brak wagi (1 m3 = 250 kg ) 2020 tak tak brak Składowisko w Siedlimowie gm. Jeziora Wielkie Gminny Zakład Utrzymania Dróg, Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Jeziora Wielkie 2001 36,6% 63,4% tak (folia) tak tak tak brak wagi (1 m3 = 250 kg ) 2031 tak tak brak Tabela nr 22. Wykaz składowisk odpadów niebezpiecznych dla terenu powiatu mogileńskiego w 2005 r. wraz z oceną Lp. Rodzaj składowiska Lokalizacja Ilość odpadów nagromadzonych Ocena składowiska Gmina/miasto na koniec 2005 r. wg WIOŚ Bydgoszcz w tys. Mg m. Bydgoszcz 5,9 Wymaga modernizacji 1 Składowisko odpadów m. Bydgoszcz niebezpiecznych, tzw. mogilnik 2 Składowisko odpadów Włocławek – Zakłady m. Włocławek przemysłowych Azotowe Anwil S.A. 3 Składowisko odrzutu pokaustyzacyjnego Frantschach S.A. Świecie gm. Świecie 15,9 347360,0 Spełnia wymogi, zakończenie eksploatacji po 2012 r. Wymaga modernizacji, zakończenie eksploatacji po 2012 r. Uwaga: Dane pochodzą z WPGO 2010 – tabela 18 strona 134. 3.5. ISTNIEJĄCE SYSTEMY ZBIERANIA WSZYSTKICH ODPADÓW, W SZCZEGÓLNOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH Gospodarka odpadami komunalnymi na terenie powiatu oparta jest o system składowiskowy, tj. unieszkodliwiania odpadów poprzez ich składowanie na składowiskach odpadów komunalnych. Na terenie powiatu nie ma innych instalacji do odzysku lub utylizacji odpadów. Obecnie do składowania wykorzystuje się 5 składowisk odpadów komunalnych. Gmina Mogilno Składowisko o łącznej powierzchni 5,59 ha zlokalizowane jest w m. Szerzawy gm. Mogilno. Jego właścicielem jest gmina Mogilno, zaś zarządzającym Zakład Gospodarki Komunalnej w Mogilnie. Składowisko przeznaczone jest do unieszkodliwiania odpadów komunalnych i innych niż niebezpieczne z terenu miasta i gminy Mogilno. Podzielono one zostało na 41 3 kwatery składowania o łącznej powierzchni 1,97 ha. Aktualnie eksploatowana jest jedna kwatera. Podłoże kwater uszczelnione jest warstwą gliny zwałowej i folią PEHD. Wyposażenie kwater stanowi drenaż odcieków. Odcieki oraz ścieki sanitarne oczyszczane są w oczyszczalni zlokalizowanej na terenie składowiska. Infrastrukturę składowiska stanowią: budynek portierni, myjnia do mycia kontenerów, brodzik dezynfekcyjny dla pojazdów wyjeżdżających ze składowiska oraz wiata na surowce wtórne. Na lata 2006-2008 zaplanowano dostosowanie składowiska odpadów komunalnych w m. Szerzawy zgodnie z decyzją Starosty Mogileńskiego nr OS-7623-44/2005 z dnia 4 sierpnia 2005 r. Z uwagi na planowaną rozbudowę składowiska prace dostosowawcze nie zostały podjęte. Dostosowanie składowiska do cytowanej decyzji nastąpi w trakcie rozbudowy składowiska. Tabela nr 23. Przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na zbieranie i transport odpadów komunalnych na terenie gminy Mogilno Nazwa Adres Mogilno, ul. Witosa 6 Inowrocław. Przedsiębiorstwo Komunalne ul. Narutowicza „SANIKONT” – Radosław Kostuch 76/57 Zakład Gospodarki Komunalnej Zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne Rodzaj zbieranych odpadów (grupy) Odpady z grupy 17, 19 i 20 Zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne Odpady z grupy 17, 19 i 20 Rodzaj działalności Tabela nr 24. Ilość i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania na terenie gminy Mogilno w latach 2005-2006 Gmina Kod odpadu* Mogilno 20 03 011) Masa (Mg) 4.819,88 2005 r. Sposób unieszkodliwienia* D5 Masa (Mg) 4.834,25 2006 r. Sposób unieszkodliwienia D5 * – kod według załącznika nr 6 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 o odpadach – niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 1) Gmina Strzelno Składowisko o łącznej powierzchni 3,00 ha zlokalizowane jest w m. Bławaty gm. Strzelno. Jego właścicielem jest gmina Strzelno, zaś zarządzającym Zakład Gospodarki Komunalnej w Strzelnie. Składowisko przeznaczone jest do unieszkodliwiania odpadów komunalnych i innych niż niebezpieczne z terenu miasta i gminy Strzelno. Podzielone ono zostało na kilka kwater składowania. Aktualnie eksploatowana jest jedna kwatera. Przy takiej ilości odpadów komunalnych wysypisko może być eksploatowane jeszcze przez ok. 7-10 lat. 42 Tabela nr 25. Przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na zbieranie i transport odpadów komunalnych na terenie gminy Strzelno Nazwa Adres Zakład Gospodarki Komunalnej Strzelno Pl. Świętokrzyski 4 Przedsiębiorstwo Komunalne Inowrocław. „SANIKONT” – Radosław Kostuch ul. Narutowicza 76/57 Firma „MARATON” Skulsk. ul. Jodłowa 2 Zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne Rodzaj zbieranych odpadów (grupy) Odpady z grupy 17, 19 i 20 Zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne Odpady z grupy 17, 19 i 20 Zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne Odpady z grupy 17, 19 i 20 Rodzaj działalności Tabela nr 26. Ilość i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania na terenie gminy Strzelno w latach 2005-2006 Gmina Kod odpadu* Strzelno 20 03 011) Masa (Mg) 234,0 2005 r. Sposób unieszkodliwienia* D5 Masa (Mg) 235,0 2006 r. Sposób unieszkodliwienia D5 * – kod według załącznika nr 6 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 o odpadach – niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 1) Gmina Jeziora Wielkie Obecnie odpady komunalne z terenu gminy Jeziora Wielkie kierowane są na 2 składowiska odpadów komunalnych: w Siedlimowie i Jeziorach Wielkich. Składowiska eksploatowane są zgodnie z instrukcją eksploatacji składowiska i przepisami ochrony środowiska (decyzja Starosty Mogileńskiego OS-7623-47/2002 ważna do 31.12.2009 r.). Warunkiem dalszej eksploatacji wyżej wymienionych składowisk jest ich doposażenie w wagi samochodowe, maszyny zagęszczające odpady typu DT lub kompaktor oraz prowadzenie częściowej segregacji odpadów. Po spełnieniu powyższych wymogów składowiska będą mogły być eksploatowane do całkowitego zapełnienia, tj. około 25 lat. Tabela nr 27. Przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na zbieranie i transport odpadów komunalnych na terenie gminy Jeziora Wielkie Nazwa Adres Rodzaj działalności Rodzaj zbieranych odpadów (grupy) Zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne Odpady z grupy 17, 19 i 20 Zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne Odpady z grupy 17, 19 i 20 (grupy) Gminny Zakład Utrzymania Dróg, 88-324 Gospodarki Komunalnej i Mieszka- Jeziora Wielkie niowej w Jeziorach Wielkich Firma „MARATON” Skulsk ul. Jodłowa 2 43 Tabela nr 28. Ilość i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania na terenie gminy Jeziora Wielkie w latach 2005-2006 Gmina Kod odpadu* Jeziora Wielkie 20 03 011) Masa (Mg) 234,0 2005 r. Sposób unieszkodliwienia* D5 Masa (Mg) 235,0 2006 r. Sposób unieszkodliwienia D5 * – kod według załącznika nr 6 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 o odpadach – niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 1) Gmina Dąbrowa Składowisko Sucharzewo zostało uruchomione w 1994 roku. Zajmuje ono powierzchnię 1,41 ha i ma łączną pojemność określoną na 45 720 m3. Podłoże kwatery składowania odpadów uszczelnione jest częściowo gliną zwałową, a częściowo folią PCV. Kwatera posiada drenaż odcieku wraz z odprowadzeniem do bezodpływowego zbiornika odcieku. Na kwaterze znajdują się studnie odgazowujące. Na terenie składowiska znajduje się kontener socjalny, boksy na surowce wtórne, brodzik dezynfekcyjny. Składowisko jest monitorowane – prowadzone są okresowe badania wody gruntowej w dwóch piezometrach. Na terenie składowiska wykonywana jest ręcznie segregacja odpadów poprzez wydzielanie ze strumienia odpadów zmieszanych materiałów takich jak: szkło, złom i plastik. Składowisko jest eksploatowane według instrukcji eksploatacji zatwierdzonej przez Starostę Mogileńskiego decyzją z dnia 20 grudnia 2002 r. Tabela nr 29. Liczba gospodarstw domowych na terenie gminy Dąbrowa wyposażonych w pojemniki na odpady komunalne Miejscowość Szczepankowo Mierucin Krzekotowo Białe Błota Słaboszewo Mierucinek Mokre Sucharzewo Sędowo Słaboszewko Parlin Parlinek Dąbrowa Szczepanowo Łączna liczba gospodarstw domowych 25 68 59 29 46 11 89 32 60 57 133 79 269 207 Łącznie Liczba gospodarstw wyposażonych w pojemniki 15 35 48 26 31 9 48 20 29 35 84 48 201 123 752 Jak wynika z powyższego wykazu, do gromadzenia zmieszanych odpadów komunalnych wykorzystuje się łącznie 752 pojemniki ustawione w 14 miejscowościach i obejmujące 44 1164 gospodarstwa domowe. Daje to 64,6 % zapotrzebowania. Do dnia 31 grudnia 2006 r. 412 gospodarstw, tj. 35,4 %, nie było jeszcze wyposażonych w pojemniki. Tabela nr 30. Przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na zbieranie i transport odpadów komunalnych na terenie gminy Dąbrowa Nazwa Zakład Oczyszczania Miasta Sp. z o.o. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe „WODBAR” Sp. z o.o. Adres Rodzaj działalności Świdnica ul. Metalowców 4 Barcin ul. Lotników 13 Zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne Zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne Rodzaj zbieranych odpadów (grupy) Odpady z grupy 17, 19 i 20 Odpady z grupy 17, 19 i 20 Tabela nr 31. Ilość i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania na terenie gminy Dąbrowa w latach 2005-2006 Gmina Kod odpadu * Masa (Mg) 2005 r. Sposób unieszkodliwienia* Masa (Mg) Dąbrowa 20 03 011) 25,83 D5 46.13 2006 r. Sposób unieszkodliwienia D5 * – kod według załącznika nr 6 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 o odpadach – niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 1) Tabela nr 32. Zestawienie zebranych odpadów komunalnych w latach 2005-2006 przez poszczególne gminy Gmina Kod odpadu 2005 r. Sposób unieszkodliwienia D5 Mogilno 20 03 01 Strzelno 20 03 01 2 456,30 D5 2 485,15 D5 Jeziora Wielkie 20 03 01 234,0 D5 235,0 D5 Dąbrowa 20 03 01 Razem 25,83 7 536,01 D5 Masa (Mg) 4 834,25 2006 r. Sposób unieszkodliwienia D5 Masa (Mg) 4 819,88 46,13 D5 7 600,53 Selektywne zbieranie odpadów komunalnych wprowadzone jest we wszystkich gminach powiatu mogileńskiego. Gmina Mogilno Gmina Mogilno przystąpiła w latach 2004-2006 do działań zmierzających do objęcia wszystkich mieszkańców miasta i gminy zorganizowanym systemem zbierania zmieszanych odpadów komunalnych. W tym okresie zakupiono 1071 pojemników 110-litrowych. Dla sprawnego funkcjonowania systemu zbierania i transportu odpadów komunalnych niesegregowanych dokonano modernizacji sprzętu transportowego pozostającego w dyspozycji gminy. Na koniec 2006 r. osiągnięto wskaźnik objęcia systemem zbierania odpadów komunalnych niesegregowanych na poziomie 100%. 45 Aktualnie na terenie miasta i gminy prowadzone jest zbieranie odpadów komunalnych niesegregowanych metodą: „donoszenia” w rejonach zabudowy wielorodzinnej i rejonach otwartych gminy – 46 pojemników 110-litrowych i 69 kontenerów zamkniętych 5,5 m3 oraz „odbioru bezpośredniego” w rejonach zabudowy jednorodzinnej – 3234 pojemniki 110-litrowe (+ podmioty 497 sztuk). Stworzony został również odrębny system zbierania odpadów komunalnych od małych i średnich podmiotów gospodarczych, oparty na 17 kontenerach zamkniętych 5,5 m3 oraz 497 pojemnikach 110-litrowych. W okresie 2005/2006 w ramach systemu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych i poużytkowych dokonano zakupu: 34 pojemników typu „dzwon” do zbierania szkła opakowaniowego oraz 43 pojemników typu siatkowego do zbierania opakowań z tworzyw sztucznych. Aktualnie na terenie gminy zlokalizowanych jest 58 punktów selektywnego zbierania odpadów. Systemem selektywnego zbierania odpadów nie objęto odpadów opakowaniowych z tektury i papieru. Obsługa systemu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych powierzona została Mogileńskiemu Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Witosa 6, 88-300 Mogilno. Gmina Strzelno Gmina Strzelno przystąpiła do działań zmierzających do objęcia wszystkich mieszkańców miasta i gminy zorganizowanym systemem zbierania zmieszanych odpadów komunalnych. Do końca 2006 r. zakupiono 275 pojemników 110-litrowych oraz 11 kontenerów zamkniętych o pojemności 5,5 m3. Dzięki temu osiągnięto wskaźnik objęcia systemu zbierania odpadów komunalnych niesegregowanych na poziomie 75 %. Do końca 2007 r. zrealizowano budowę systemu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych i poużytkowych. W tym okresie dokonano zakupu: 45 pojemników typu „dzwon” do zbierania szkła opakowaniowego, 45 pojemników typu siatkowego do zbierania opakowań z tworzyw sztucznych oraz 15 pojemników typu „dzwon” do zbierania opakowań z papieru. Aktualnie na terenie gminy zlokalizowanych jest 45 punktów selektywnego zbierania odpadów. Dla sprawnego funkcjonowania systemu zbierania i transportu odpadów komunalnych gromadzonych selektywnie wprowadzono również odbiór posegregowanych odpadów u źródła, tj.: odbiór z każdego gospodarstwa domowego na terenie miasta i gminy Strzelno. Dzięki temu wszyscy mieszkańcy Miasta i Gminy Strzelno objęci zostali zorganizowanym systemem zbierania odpadów komunalnych. Obsługa systemu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych powierzona została firmie prywatnej pod nadzorem Zakładu Gospodarki Komunalnej w Strzelnie. 46 Gmina Jeziora Wielkie Gmina Jeziora Wielkie planowała osiągnięcie do roku 2006 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów. Opakowania ze szkła: zakładano 35% recyklingu, uzyskano 15%, opakowania z tworzyw sztucznych: zakładano 22% recyklingu, uzyskano 8%, opakowania metalowe, złom: zakładano 35% recyklingu, uzyskano 100%, odpady wielkogabarytowe: zakładano 26% zebranych selektywnie, uzyskano 20%, odpady budowlane: zakładano 20% zebranych selektywnie, uzyskano 5%, odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): zakładano 22% selektywnie, uzyskano 2%. Zakładane do osiągnięcia do końca 2006 limity odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów nie zostały osiągnięte, ponieważ w założeniach przyjęto wyposażenie wszystkich miejscowości na terenie gminy w pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów. Dużym problemem był brak pojemników do selektywnej zbiórki odpadów w miejscowościach turystyczno-wypoczynkowych, tj. w Przyjezierzu i Wójcinie. Z analizy informacji uzyskanych z gminy wynika, że głównymi producentami i dostawcami odpadów na terenie gminy Jeziora Wielkie są turyści, którzy w sezonie trwającym 3 miesiące wytwarzają dwukrotnie większą ilość odpadów od stałych mieszkańców. Obecnie selektywną zbiórką odpadów objętych jest około 50% mieszkańców terenów gminy. Mieszkańcy, którzy segregują odpady, nie ponoszą kosztów ich wywozu i utylizacji. Aktualnie system selektywnej zbiórki odpadów obejmuje 11 z 21 sołectw gminy, w których rozmieszczono pojemniki typu „dzwon” o pojemności 1,5 m3 na plastik i szkło oraz pojemniki metalowe o pojemności 1,1 m3 na szkło, plastik, papier i puszki (przy szkołach) Wyselekcjonowane odpady są przewożone do wydzielonych boksów na składowisko w Siedlimowie przez Gminny Zakład Utrzymania Dróg, Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Jeziorach Wielkich. Po zgromadzeniu odpowiedniej ich ilości odpady te przekazywane są do Miejskiego Zakładu Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Koninie, ul. Sulańska. Ostatnim elementem wchodzącym w skład gminnego systemu gospodarki odpadami jest odbiór odpadów wielkogabarytowych realizowany przez Gminny Zakład Utrzymania Dróg, Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Jeziorach Wielkich. Odpady typu AGD, akumulatory oraz samochody przyjmuje firma „POL-ZŁOM” w Nowej Wsi. Gmina Dąbrowa Gmina Dąbrowa prowadzi selektywną zbiórkę odpadów poprzez wystawienie w wyznaczonych miejscach pojemników różnego typu na odpady surowcowe. Obecnie gmina posiada: 28 pojemników typu „dzwon” o pojemności 1,5 m3 na szkło kolorowe, 42 pojemniki siatkowe na plastik, 25 pojemników typu „dzwon” o pojemności 1,5 m3 na papier i tekturę, 5 pojemników o pojemności 120 litrów na baterie (małogabarytowe), 1 pojemnik na baterie i akumulatory, 1 pojemnik na zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. 47 Po zapełnieniu pojemniki są opróżniane do specjalnie wydzielonych na składowisku odpadów w Sucharzewie boksów betonowych. Odpady gromadzone są selektywnie. Nadzór nad zbieraniem surowców wtórnych prowadzi Urząd Gminy w Dąbrowie. Tabela nr 33. Ilości odpadów zebranych selektywnie na terenie powiatu mogileńskiego Roczna ilość odpadów (Mg/rok) Gmina 2005 r. 51,66 2006 r. 92,26 Jeziora Wielkie 16,10 14,25 Mogilno 86,80 141,60 Strzelno 71,70 90,70 226,26 338,81 Dąbrowa Razem 3.6. WYKAZ PODMIOTÓW PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE ZBIERANIA, TRANSPORTU, ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH Tabela nr 34. Lista ważniejszych firm posiadających zezwolenia Starosty Mogileńskiego na zbieranie, transport, odzysk oraz unieszkodliwianie odpadów. Lp. Nazwa zakładu Rodzaj odpadów 1 2 3 1 2 3 4 5 6 48 TEREN POWIATU MOGILEŃSKIEGO Firma Usługowo-Handlowa – Materiały izolacyjne zawierające azbest „WOD-PRZEM” Toruń – Materiały konstrukcyjne zawierające azbest ul. Sokola 34 PPHU Abba-Ekomed Sp. z o.o. – Materiały izolacyjne zawierające azbest Toruń – Materiały konstrukcyjne zawierające azbest Przedsiębiorstwo Robót Termo- – Zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu gruzu i elementów izolacyjnych i Antykorozyjnych wyposażenia zawierające materiały niebezpieczne TERMOEXPORT w Warszawie – Materiały izolacyjne zawierające azbest – Materiały konstrukcyjne zawierające azbest Ekochem-Ekoservice z Łodzi – Zużyte urządzenia zawierające wolny azbest – Zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu gruzu i elementów wyposażenia zawierające materiały niebezpieczne – Materiały izolacyjne zawierające azbest – Materiały konstrukcyjne zawierające azbest AWAS POLSKA Sp. z o.o. – Odpady z piaskowników i odwadniania olejów w separatorach w Warszawie – Szlamy z odwadniania olejów w separatorach – Szlamy z kolektorów – Olej z odwadniania olejów w separatorach – Woda zaolejona z odwadniania olejów w separatorach – Mieszanina odpadów z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach SERWIS Słupsk Sp. z o.o. – Zbieranie odpadów niebezpiecznych: odpady zawierające ropę nafw Słupsku ul. Grodzka 6 tową lub jej produkty, szlamy z separatorów, piaskowników i kolektorów oraz inne odpady 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 PHU „TRANS-SPED” Słaboszewko 41, 88-306 Dąbrowa PHU „TRANS-MAS” Słaboszewki 88-366 Dąbrowa PHU „TRANS-STAL” Słaboszewko 88-306 Dąbrowa EKO-TECH Paweł Lebioda w Bydgoszczy, działalność w m. Ciechrz gm. Strzelno Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe „IZA” Pakość, ul. Kwiatowa 13 PUHP „TOMEXSTAL” Szczepan Sutor, Sławsko Dolne – Zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne – Zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne – Zbieranie i transport odpadów innych niż niebezpieczne – Zbieranie odpadów przemysłu gumowego, zużytych opon, opakowań z tworzyw sztucznych – Zbieranie i transport z terenu gminy Mogilno od przedsiębiorstw komunalnych w Mogilnie – stłuczka szklana – Usuwanie odpadów zawierających azbest – Zbieranie odpadów: metale żelazne, metale nieżelazne, metale kolorowe, szkło, papier i tektura, opakowania, tworzywa sztuczne, zużyte katalizatory, baterie i akumulatory, oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe EKOS Poznań ul. Krańcowa 15 – Czyszczenie separatorów, piaskowników – Zbieranie odpadów zawierających produkty ropopochodne, oleje Przedsiębiorstwo Wielobranżowe – Zbieranie odpadów: metale żelazne, metale nieżelazne, metale Adam Kłos w Inowrocławiu kolorowe, szkło, papier i tektura, opakowania, tworzywa sztuczne, zużyte katalizatory KARMIL Inowrocław – Zbieranie odpadów i czasowe składowanie na terenie Mogilna przy ul. Świętokrzyska 18/1 ul. Kościuszki 38b – metale żelazne, metale nieżelazne, metale kolorowe, szkło, papier i tektura, opakowania, tworzywa sztuczne PPHU RONIN – Skup złomu, zbieranie odpadów – miedź, brąz, mosiądz, alumiKonrad Ryszewski Janikowo nium, ołów, żelazo i stal, mieszaniny metali, zużyte opony, szkło, tworzywa sztuczne, papier i tektura Sebastian Sierpień Skup Złomu – Zbieranie odpadów – miedź, brąz, mosiądz, aluminium, ołów, żelaBożejewice 38/1, gm. Strzelno zo i stal, mieszaniny metali PW „POL-ZŁOM” – Odbiór i usuwanie odpadów niebezpiecznych, w tym skup oraz G.H. Leszczyńscy S.C. wykorzystanie lub ich unieszkodliwianie na terenie prowadzonej Nowa Wieś, gm. Jeziora Wielkie działalności w Nowej Wsi Wielkiej, skup złomu i metali kolorowych, kasacja pojazdów 4. PROGNOZOWANE ZMIANY W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI Zgodnie z uchwałą Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego horyzont czasowy opracowania został określony na 2015 r. W tym okresie czasu zakłada się zmiany ilości i składu morfologicznego odpadów wytwarzanych na obszarze regionu. Czynnikami, które spowodują te zmiany będą: zmiana liczby ludności województwa, zwiększenie konsumpcji w wyniku postępującego wzrostu gospodarczego, zwiększenie ilości zużywanych opakowań, rozwój przemysłu, zwiększenie ilości osadów pościekowych, zmiany przepisów prawnych w dziedzinie gospodarowania odpadami, wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa, zmiana systemów ogrzewania z tradycyjnych (węglowych) na przyjazne środowisku (gazowe, olejowe). Zgodnie ze zleceniem i koniecznością aktualizowania planów w cyklach 4-letnich przyjmuje się jako horyzont czasowy opracowania lata: 2008-2011 – zadania krótkookresowe, 2012-2015 – zadania średniookresowe. Celami średniookresowymi w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi są: 49 − zapewnienie objęcia wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów, dla którego minimalne wymagania określono w KPGO 2010, − zmniejszenie ilości wszystkich odpadów kierowanych na składowiska odpadów, w tym w szczególności doprowadzenie do sytuacji, że w 2013 r. nie będzie składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji więcej niż 50% masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r., − zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do maksymalnie 85% wytworzonych odpadów do końca 2014 r., − zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów, aby nie było składowanych w 2010 r. więcej niż 75% masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r., w 2013 r. nie więcej niż 50%, − zredukowanie liczby składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których są składowane odpady komunalne, − zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich składowisk niespełniających wymogów prawa i standardów Unii Europejskiej, − tworzenie, prowadzenie i doskonalenie międzygminnych kompleksów unieszkodliwiania odpadów komunalnych (zwanych w KPGO 2010 zakładami zagospodarowania odpadów), − wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów i „dzikich wysypisk”, − zwiększenie udziału odzysku, w tym w szczególności odzysku energii z odpadów, zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska, − rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz zużytych baterii i akumulatorów, ukierunkowanego na całkowite wyeliminowanie ich składowania, − zapewnienie pełnej skuteczności działania systemu zbierania i demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu odpadów powstających z pojazdów wycofanych z eksploatacji, − całkowite wyeliminowanie i unieszkodliwianie PCB do 2010 r., − prowadzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzonych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego produktach i gospodarce odpadami. Prognozując zmiany ilości i jakości odpadów komunalnych w ślad za KPGO 2010 przyjęto następujące założenia: – nie będą następowały istotne zmiany składu morfologicznego wytwarzanych odpadów komunalnych, – wzrost jednostkowego wskaźnika wytwarzanych odpadów kształtował się będzie na poziomie 5% w okresach 5-letnich. 50 4.1. ZMIANY LICZBY LUDNOŚCI POWIATU MOGILEŃSKIEGO Prognozę demograficzną dla potrzeb planu gospodarki odpadami przeprowadzono w oparciu o dane zawarte w WPGO 2010 województwa kujawsko-pomorskiego. Dane dla powiatu mogileńskiego zawarte są w tabeli 7 na stronie 145. Jako dane wyjściowe przyjęto liczbę ludności w 2003 r., a jako stan docelowy rok 2015. Z analizy przedstawionych danych wynika, że zmiana liczby ludności na terenie powiatu będzie niewielka: w 2003 r. wynosiła 47396, a w 2015 r. ok. 47338 osób. Tabela nr 35. Prognoza liczby ludności powiatu mogileńskiego Rok Liczba mieszkańców 2003 47396 2004 47411 2005 47418 2006 47382 2007 47380 2008 47357 2009 47354 2010 47338 2015 47338 Z powyższej prognozy wynika, że liczba ludności powiatu nie ulegnie istotnej zmianie, stąd nie ten czynnik będzie mieć wpływ na zmianę ilości odpadów. Jako istotne w prognozie rozwoju demograficznego w powiecie do 2015 r. występują: wydłużenie przeciętnego trwania życia (szczególnie kobiet), postępujący proces starzenia się społeczeństwa, spadek udziału dzieci i młodzieży. 4.2. SKŁAD MORFOLOGICZNY ODPADÓW I JEGO ZMIANY Odpady komunalne z gospodarstw domowych i obiektów infrastruktury są bardzo niejednorodne pod względem składu oraz wykazują znaczne wahania ilościowe i jakościowe. Nie prowadzi się dokładnego rozpoznania morfologii odpadów w dłuższym okresie czasu, stąd brak jest danych na temat składu jakościowego odpadów. Z tego względu skład morfologiczny odpadów określono na podstawie standardów przyjętych w KPGO. Skład odpadów zależy od wielu czynników, m.in. od: − wielkości jednostki osadniczej, − charakteru terenu: rolniczy, przemysłowy, turystyczny, itp., − struktury społecznej i infrastruktury komunalnej (rodzaj zabudowy, stopień jej zwartości, stopień uciepłowienia ze źródeł centralnych, rozwoju usług, itp.), − poziomu zamożności społeczeństwa. Skład morfologiczny odpadów ulega ciągłym zmianom. Obserwowane w ostatnich latach tendencje zmian ilościowych i jakościowych odpadów komunalnych wskazują m.in. na: − znaczny wzrost ilościowy (objętościowy) opakowań, − zmniejszenie ilości pozostałości po spalaniu węgla i koksu (wzrost alternatywnych form ogrzewania mieszkań), − utrzymanie na stałym, wysokim poziomie zawartości organicznych odpadów spożywczych. 51 Analizując te prognozy oraz przyjmując zgodnie z KPGO 2010 i WPGO 2010 liniową funkcję wzrostu wskaźnika nagromadzenia odpadów od 2006 r. o 1% rocznie nie będą występowały istotne zmiany składu morfologicznego wytwarzanych odpadów komunalnych. Tabela nr 36. Prognozowany łączny strumień odpadów dla gmin w powiecie mogileńskim w 2008 r. Lp. Strumień odpadów 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Odpady ulegające biodegradacji Papier i tektura Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne Tekstylia Szkło Metale Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Razem Mogilno 976,4 824,7 55,7 718,4 126,5 394,6 196,1 172,0 495,8 323,8 743,7 35,4 5 062,5 Ilość odpadów (Mg/rok) Jeziora Strzelno Dąbrowa Wielkie 484,3 45,4 47,8 409,0 45,7 48,2 27,6 3,6 2,2 356,3 48,4 51,1 62,7 7,8 8,2 195,7 34,5 36,4 97,3 11,4 12,0 85,3 22,8 24,1 245,9 69,8 73,8 160,6 26,0 27,4 368,8 69,4 73,1 17,5 3,5 3,7 2511,0 388,3 409,0 Razem 1553,9 1327,6 89,1 1174,2 205,2 661,2 316,8 304,2 885,3 537,8 1255,0 60,1 8 365,4 Przyjęto przyrost o 2% w stosunku do miarodajnych ilości z 2006 r. (z tab. 16). Tabela nr 37. Prognozowany łączny strumień odpadów dla gmin w powiecie mogileńskim w 2010 r. Lp. Strumień odpadów 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Odpady ulegające biodegradacji Papier i tektura Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne Tekstylia Szkło Metale Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Razem Mogilno 995,6 840,8 56,8 732,5 129,0 402,4 196,0 175,3 505,5 330,1 758,2 36,1 5158,4 Ilość odpadów (Mg/rok) Jeziora Strzelno Dąbrowa Wielkie 493,8 46,3 48,8 417,0 46,6 49,2 28,2 3,6 2,3 363,3 49,4 52,1 64,0 7,9 8,3 199,6 35,2 37,1 97,2 11,4 12,1 96,9 23,3 24,5 250,7 71,1 75,3 163,7 26,5 28,0 376,0 70,7 74,6 17,9 3,5 3,7 2 558,4 395,6 417,0 Przyjęto przyrost o 4 % w stosunku do miarodajnych ilości z 2006 r. (z tab. 16). 52 Razem 1584,5 1353,6 90,9 1197,2 209,2 674,3 316,7 310,2 902,7 548,3 1279,5 61,2 8529,4 Tabela nr 38. Prognozowany łączny strumień odpadów dla gmin w powiecie mogileńskim w 2015 r. Lp. Strumień odpadów 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Odpady ulegające biodegradacji Papier i tektura Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne Tekstylia Szkło Metale Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Razem Mogilno 1 043,5 881,3 59,5 767,7 135,1 421,7 205,5 183,8 529,8 346,0 794,7 37,8 5406,4 Ilość odpadów (Mg/rok) Jeziora Strzelno Dąbrowa Wielkie 517,5 48,5 51,1 437,1 48,8 51,6 29,5 3,8 2,4 380,7 51,7 54,6 67,0 8,3 8,7 209,2 36,8 38,9 101,9 12,0 12,6 91,1 24,4 25,7 262,8 74,5 78,9 171,5 27,8 29,3 394,1 74,1 78,1 18,7 3,7 3,9 2 681,4 414,6 437,1 Razem 1 660,6 1418,8 95,2 1 254,7 219,1 706,6 332,0 325,0 946,0 574,6 1 341,1 64,1 8 939,5 Przyjęto przyrost o 9 % w stosunku do miarodajnych ilości z 2006 r. (z tab. 16). 4.3. WSKAŹNIKI NAGROMADZENIA ODPADÓW I ICH ZMIANY 4.3.1. Zmiany wynikające z rozwoju gospodarczego Do odpadów sektora gospodarczego zalicza się odpady z grup od 1 do 19, określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Ze względu na źródło wytwarzania, odpady sektora gospodarczego nazywane są odpadami przemysłowymi. Z braku szczegółowych danych oraz ze względu na utrzymanie się liczby ludności w powiecie na niezmienionym poziomie, w prognozie na lata 2010 i 2015 przyjmuje się obecną ilość odpadów wytwarzanych oraz ich sukcesywne wykorzystanie i unieszkodliwianie z wyeliminowaniem zbędnego składowania. Tabela nr 39. Prognoza ilości wytwarzanych odpadów przemysłowych w latach 2008 i 2015 Odpady przemysłowe (Mg) Rok 2006 2010 2015 wytworzone wykorzystane (odzysk) magazynowane 688,67 700 700 33,44 33,0 2511500 164,00 – – unieszkodliwione poprzez składowanie poza składowaniem 58,22 50 50 2 243,00 6000 500 * odpad z wydobywania kopalin innych niż rudy metali kod 010102 – półsolanka o nasyceniu NaCl 180-220 g/dm3 w miejscu prowadzonej działalności Kopalni Mogilno w m. Przyjma. Wytworzony odpad transportowany jest rurociągami technologicznym Dn 400 mm do Kopalni Mogilno, gdzie jest zagospodarowany przez dosycenie solanki do 320 g/dm3 NaCl, a następnie jako surowiec transportowany do Janikowskich Zakładów Sodowych. Bilans masowy odpadów nie zamyka się w obrębie jednego roku. Wytworzone odpady, ze względów technologicznych lub ekonomicznych zagospodarowuje się w innych latach. 53 Ilość odpadów przemysłowych w powiecie mogileńskim należy, obok powiatu sępoleńskiego, do najniższych w skali województwa. Na terenie powiatu nie eksploatuje się stałych składowisk odpadów przemysłowych. Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów przemysłowych nadal będzie wykorzystanie gospodarcze. Głównymi kierunkami wykorzystania odpadów przemysłowych będą: kompostowanie odpadów organicznych, wykorzystanie w rolnictwie i sadownictwie do nawożenia i ulepszania gleb, produkcja spoiw i mieszanek popiołowo-betonowych lub wykorzystanie jako podbudowa dróg w budownictwie drogowym oraz recykling surowcowy (produkcja granulatów z odpadowych tworzyw sztucznych, wykorzystanie makulatury do produkcji papieru i inne). 4.3.2. Zmiany wynikające z rozwoju gospodarki komunalnej Wskaźniki nagromadzenia jednostkowego odpadów komunalnych są podstawowymi danymi wyjściowymi do obliczeń i wszelkich rozważań nad problemami unieszkodliwiania, przeróbki, planowania gospodarki odpadami czy sporządzania prognoz zmian w czasie. Wskaźniki te są zróżnicowane, podobnie jak inne właściwości technologiczne odpadów. Z wieloletnich badań opisywanych w literaturze, a przede wszystkim z szacunków dokonanych w KPGO wynika, że wskaźniki objętościowe nagromadzenia odpadów zarówno z terenów miejskich, jak i wiejskich wzrastają. Można zaobserwować następujące prawidłowości w zakresie zmian wskaźników nagromadzenia: − tempo wzrostu wskaźnika wagowego utrzymuje się średnio na poziomie 3,3% w skali rocznej, − istotne znaczenie dla ilości powstających odpadów mają zmiany gospodarcze w kraju, w tym poziom życia mieszkańców miast i wsi. Trudności w dokonaniu prawidłowego oszacowania ilości odpadów, jakie będą wytwarzane w przyszłości polegają na tym, że jednocześnie ulega zmianie wiele czynników, a więc, liczba ludności, skład morfologiczny odpadów, proporcje pomiędzy mieszkającymi na wsi i w mieście, zmiana systemu ogrzewania itp. W tej sytuacji, po oszacowaniu pełnej ilości aktualnie powstających na terenie gminy odpadów komunalnych, korzystając z prognozy zmian w ilości i składzie odpadów komunalnych, jakie powstaną w skali kraju, określono poziomy wzrostu wskaźników nagromadzenia i dalej, uwzględniając prognozy demograficzne, oszacowano ilości odpadów, jakie będą powstawały na terenie gminy w przyszłości. Odpady komunalne ulegające biodegradacji Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. w powiecie z braku innych danych należało przyjąć na podstawie szacowanej ilości wytworzonych odpadów komunalnych w WPGO 2010 w wysokości 338 138 Mg, i średniej zawartości odpadów ulegających biodegradacji w tym roku wynoszącej około 40%. Ilość odpadów komunal- 54 nych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. w regionie przyjęto na poziomie 135 255 Mg. Wychodząc z proporcji ilości odpadów komunalnych prognozowanych na rok 2010 w województwie (504 369 Mg) i powiecie (8259,4 Mg) ustalono ilość odpadów komunalnych wytworzonych w 1995 r. na terenie powiatu mogileńskiego w ilości 5 537 Mg, w tym 40% odpadów ulegających biodegradacji, tj. 2 215 Mg/rok. Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w danym roku dopuszczonych do składowania, w stosunku do bazowej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. – zgodnie z wytycznymi Dyrektywy Rady 1999/31/EC zawiera poniższa tabela. Tabela nr 39. Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Odpady komunalne ulegające biodegradacji Ilość wytworzona Ilość odpadów dopuszczona do składowania zgodnie z Dyrektywą Rady 1999/31/EC Rok 1995 Prognoza na 2010 r. (Mg/rok) 2 215 2 938 – 1 661* * 1 661 = 2215 × 0,75 Z bilansu i prognozy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wyznacza się niezbędne poziomy zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w określonych przedziałach czasowych, jak w poniższej tabeli:. Tabela nr 40. Poziomy zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Odpady komunalne ulegające biodegradacji Ilość wytworzona ogółem (w tym papier i tektura) Ilość odpadów dopuszczonych do składowania zgodnie z Dyrektywą Rady 1999/31/EC Ilość odpadów do zagospodarowania zgodnie z planem dla powiatu Rok 1995 2 215 Prognoza na 2010 r. (Mg/rok) 2 938 (1356,6) 2 215 1 661 – 1 277 Wyznaczone limity planowanego odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przy założeniu osiągnięcia wymaganych redukcji (zgodnie z art. 16a ustawy o odpadach) wyniosą co najmniej: 25% w 2010 r. i 50% w 2013 r. Do głównych instrumentów służących promowaniu procesów odzysku odpadów komunalnych ulegających biodegradacji jako alternatywie dla ich składowania, należy polityka opłat, w szczególności polityka opłat za składowanie. Cena za przyjmowanie odpadów do składowania powinna być na takim poziomie, by zachęcać do innych rozwiązań w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. 55 Tabela nr 41. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (Mg) Odpady komunalne ulegające biodegradacji Ilość wytworzona ogółem (w tym papier i tektura) Ilość odpadów dopuszczonych do składowania zgodnie z Dyrektywą Rady 1999/31/EC Ilość odpadów do zagospodarowania zgodnie z planem dla powiatu Rok 1995 Prognoza na 2010 r. (Mg/rok) 2 215 2 938 (1356,6) 2 215 1 661 – 1 277 Tabela nr 42. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (Mg) Odpady komunalne ulegające biodegradacji Ilość odpadów do zagospodarowania ogółem (w tym papier i tektura) Ilość odpadów dopuszczonych do składowania zgodnie z Dyrektywą Rady 1999/31/EC Odzysk papieru i tektury Zagospodarowanie odpadów ulegających biodegradacji (kompostowanie) Prognoza na 2010 r. (Mg/rok) 2 938 (1356,6) % 100 1 639 55,80 438 14,90 861 29,30 W celu dostosowania gospodarki odpadami komunalnymi do wymagań Dyrektywy Rady 1999/31/EC należy w 2010 r. 44,2% wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wykorzystać gospodarczo. Zakładając odzysk odpadów opakowaniowych z papieru i tektury na poziomie 438 Mg, do zagospodarowania należy przewidzieć łącznie 1299 Mg odpadów. Jest to ilość zbliżona do przewidywanej w planie gospodarowania odpadami powiatu z 2004 r. Dla osiągnięcia założonego celu niezbędny będzie rozwój lokalnych kompostowni wykorzystujących selektywnie zbierane odpady kuchenne ulegające biodegradacji i odpady zielone. W związku z koniecznością tworzenia, prowadzenia i doskonalenia „międzygminnych kompleksów unieszkodliwiania odpadów” zwanych w KPGO 2010 zakładami zagospodarowania odpadów należy rozważyć zastosowanie w nich mechaniczno-biologicznych metod przerobu odpadów jako efektywną opcję przekształcania odpadów celem redukcji objętości i bezpiecznego składowania. Na terenie Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych w Inowrocławiu – Mątwy uruchomiono kompostownię odpadów organicznych. Zakład ten wchodzi w skład Międzygminnego Kompleksu Unieszkodliwiania Odpadów, który zgodnie z WPGO 2010 ma objąć teren gmin Mogilno, Strzelno i Jeziora Wielkie, z których ilość odpadów stanowi 95% w skali powiatu. Rozwiązania technicznych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów ulegających biodegradacji stosowane są w kolejności metod: 56 • rozwój selektywnej zbiórki odpadów „u źródła”, • budowa zakładów segregacji odpadów, • budowa kompostowni. 4.3.3. Gospodarka odpadami niebezpiecznymi Celami w zakresie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi są : • Odpady zawierające PCB – całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska do 2010 r. poprzez kontrolowane unieszkodliwienie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwienie urządzeń zawierających PCB, • Oleje odpadowe – w latach 2007-2014 dążenie do utrzymania poziomu odzysku na poziomie co najmniej 50%, a recyklingu (regeneracja) na poziomie co najmniej 35% (instalacje do regeneracji wykorzystywane są w 50% – konieczne jest dążenie do pełnego wykorzystania ich mocy przerobowych); • Zużyte baterie i akumulatory – rozbudowa systemu zbierania, odzysku i unieszkodliwiania zużytych baterii i akumulatorów ukierunkowanego na całkowite wyeliminowanie ich składowania. W okresie od 2007 r. do 2010 r. należy osiągnąć co najmniej poziomy odzysku i recyklingu zdefiniowane w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 90 poz. 607). Tabela nr 43. Recykling i odzysk baterii oraz akumulatorów Lp. Rodzaj baterii lub akumulatorów, z których powstał odpad Począwszy od 2007 r. Poziom (%) 1 Akumulatory kwasowo-ołowiowe 2 Akumulatory niklowo-kadmowe (wielkogabarytowe) 60 60 3 4 Akumulatory niklowo-kadmowe (małogabarytowe) Akumulatory niklowo-żelazowe oraz inne akumulatory elektryczne (wielkogabarytowe) Akumulatory niklowo-żelazowe oraz inne akumulatory elektryczne (małogabarytowe) Ogniwa i baterie galwaniczne oraz ich części z wyłączeniem ogniw i baterii galwanicznych 40 40 40 40 20 20 25 25* 5 6 * nie dotyczy ogniw cynkowo-węglowych i alkalicznych. Cele na lata 2007-2009: • dążenie do osiągnięcia poziomów zbierania i recyklingu – zdefiniowanych i określonych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/66/WE z dnia 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylająca dyrektywę 91/157/EWG (Dz. Urz. WE L 266 z 26.09.2006 r., str. 1-14), tj.: − minimalny poziom zbierania zużytych baterii i akumulatorów (w tym akumulatorów Ni-Cd) w wysokości 25% do 2012 r., 57 − minimalny poziom recyklingu w wysokości 65% średniej wagi baterii i akumulatorów ołowiowo-kwasowych, w tym recykling zawartości ołowiu w najwyższym, technicznie możliwym do osiągnięcia stopniu, przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztów (do 2010 r.), − minimalny poziom recyklingu w wysokości 75% średniej wagi baterii i akumulatorów niklowo-kadmowych, w tym recykling zawartości kadmu w najwyższym, technicznie możliwym do osiągnięcia stopniu, przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztów (do 2010 r.), − minimalny poziom recyklingu 50% średniej wagi innych odpadów w postaci baterii i akumulatorów (do 2010 r.), • dążenie do niewprowadzania do obrotu: − wszelkich baterii lub akumulatorów, które zawierają powyżej 0,0005% wagowo rtęci, bez względu na to, czy są wmontowane do urządzeń, z wyłączeniem ogniw guzikowych z zawartością rtęci nie wyższą niż 2% wagowo, − baterii i akumulatorów przenośnych, które zawierają powyżej 0,002% wagowo kadmu, w tym tych, które są wmontowane do urządzeń, z wyłączeniem baterii i akumulatorów przenośnych przeznaczonych do użytku w: § systemach awaryjnych i alarmowych, w tym w oświetleniu awaryjnym, § sprzęcie medycznym, § elektronarzędziach bezprzewodowych, • dążenie do nie stosowania akumulatorów niklowo-kadmowych (Ni – Cd), • Odpady medyczne i weterynaryjne – dążenie do podniesienia w okresie 2007 r. do 2014 r. efektywności selektywnego zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych (w tym segregacji odpadów u źródła powstawania), • Pojazdy wycofane z eksploatacji – zapewnienie pełnej skuteczności działania systemu zbierania i demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu, odpadów powstających z pojazdów wycofanych z eksploatacji – zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Minimalne poziomy odzysku i recyklingu, odniesione do masy pojazdów przyjętych do stacji demontażu, w skali roku winny wynosić 75% i 70% dla pojazdów wyprodukowanych przed dniem 1 stycznia 1980 r., a dla pozostałych pojazdów odpowiednio 85% i 80% do dnia 31 grudnia 2014 r. oraz 95% i 85% od 1 stycznia 2015 r. • Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny – rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego ukierunkowane na całkowite wyeliminowanie ich składowania. Cele na lata 2007-2014: osiągnięcie od 1 stycznia 2008 r. poziomów odzysku i recyklingu zużytego sprzętu w wysokości: − dla zużytego sprzętu powstałego z wielkogabarytowych urządzeń gospodarstwa domowego i automatów do wydawania: 58 · poziomu odzysku w wysokości 80% masy zużytego sprzętu, · poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących z zużytego sprzętu w wysokości 75% masy zużytego sprzętu, − dla zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu teleinformatycznego, telekomunikacyjnego i audiowizualnego: · poziomu odzysku w wysokości 75% masy zużytego sprzętu, · poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących z zużytego sprzętu w wysokości 65% masy zużytego sprzętu, − dla zużytego sprzętu powstałego z małogabarytowych urządzeń gospodarstwa domowego, sprzętu oświetleniowego, narzędzi elektrycznych i elektronicznych, z wyjątkiem wielkogabarytowych, stacjonarnych narzędzi przemysłowych, zabawek, sprzętu rekreacyjnego i sportowego oraz przyrządów do nadzoru i kontroli: · poziomu odzysku w wysokości 70% masy zużytego sprzętu, · poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących z zużytego sprzętu w wysokości 50% masy zużytego sprzętu, · dla zużytych gazowych lamp wyładowczych – poziomu recyklingu części składowych, materiałów i substancji pochodzących z zużytych lamp w wysokości 80% masy tych lamp, · osiągnięcie od 1 stycznia 2008 r. poziomu selektywnego zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości 4 kg/mieszkańca/rok. Przyjmuje się, że dynamika wzrostu ilości zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego będzie się wahać w granicach 3-5% w skali rocznej (przy 5% tempie wzrostu masy wprowadzanego sprzętu na rynek). Zakładając czas eksploatacji sprzętu elektrycznego i elektronicznego na poziomie 8-12 lat można prognozować, że ilość zużytego sprzętu (ogółem) w powiecie będzie wynosić: w 2010 r. – około 570 Mg, w 2014 r. – około 642 Mg, natomiast dla zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych będzie kształtować się następująco: w 2008 r. – około 188 Mg, w 2010 r. – około 208 Mg, w 2014 r. – około 220 Mg. Odpady zawierające azbest – sukcesywne osiąganie celów określonych w przyjętym 14 maja 2002 r. przez Radę Ministrów „Programie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” przewidzianym do 2032 r., który w roku 2007 będzie aktualizowany, zapewnienia bezpiecznego dla zdrowia ludzi usunięcia wyrobów zawierających azbest i zdeponowania ich na wyznaczonych składowiskach w sposób eliminujący ich negatywne oddziaływanie. 59 Przeterminowane pestycydy – likwidacja mogilników i magazynów zawierających przeterminowane środki (do 2010 r.): − likwidacja składowisk poprodukcyjnych odpadów pestycydowych, − likwidacja skażeń terenu spowodowanych przez mogilniki, zagrażających bezpieczeństwu użytkowych wód podziemnych oraz likwidacja zagrożeń powodowanych przez składowiska poprodukcyjnych odpadów pestycydowych. 5. KIERUNKI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE POWSTAWANIA ODPADÓW ORAZ KSZTAŁTOWANIA SYSTEMU GOSPODAROWANIA ODPADAMI Zgodnie z KPGO 2010, na szczeblu krajowym będą podejmowane przede wszystkim następujące działania: − kontynuacja badań nad nowymi technologiami, przyczyniającym się do zapobiegania i minimalizacji powstawania odpadów oraz zmniejszenia ich negatywnego oddziaływania na środowisko, − wspieranie prowadzenia niskoodpadowych technologii produkcji oraz zapewniających wykorzystanie możliwie wszystkich składników stosowanych surowców, − promowanie wdrażania systemu zarządzania środowiskowego, − intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej minimalizację powstawania odpadów oraz prowadzenie skutecznej kampanii informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie, − realizacja „Krajowego planu działań w zakresie zielonych zamówień publicznych na lata 2007-2009 oraz wersji na kolejne lata w zakresie zamówień publicznych. 5.1. ODPADY KOMUNALNE Podstawowymi działaniami w zakresie gospodarowania odpadami, w kontekście ochrony środowiska województwa kujawsko-pomorskiego, są: zapobieganie powstawaniu odpadów, redukcja ich ilości, w szczególności unieszkodliwianych przez składowanie, oraz zmiany odpadów szkodliwych dla środowiska na bardziej bezpieczne. Należy zaznaczyć, że zagospodarowanie odpadów powinno stanowić znaczącą dochodową gałąź przemysłu, obejmującą wykorzystanie najnowszych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Głównymi działaniami niezbędnymi do realizacji gospodarki odpadami komunalnymi na terenie województwa kujawsko-pomorskiego do 2014 r. są: • dalszy rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, w szczególności: − odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, w tym odpadów zielonych i odpadów organicznych z gospodarstw domowych, − odpadów opakowaniowych, − odpadów wielkogabarytowych, − odpadów budowlanych, − odpadów niebezpiecznych, 60 • zredukowanie liczby składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których są składowane odpady komunalne, • zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich składowisk niespełniających wymogów prawa i standardów Unii Europejskiej, • tworzenie, prowadzenie i doskonalenie międzygminnych kompleksów unieszkodliwiania odpadów komunalnych (zwanych w KPGO 2010 zakładami zagospodarowania odpadów), • wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym metod termicznego przekształcania odpadów, • kontynuacja i intensyfikacja działań edukacyjnych, mających na celu podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa. Na podstawie prognoz należy przyjąć, że w 2010 r.: − całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji na obszarze powiatu mogileńskiego wyniesie 2 938 Mg/rok (w roku bazowym 1995 tych odpadów było 2 215 Mg), − odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji osiągnie 44,2% tego rodzaju odpadów wytworzonych i wyniesie 1 299 Mg/rok, − selektywna zbiórka odpadów budowlanych zapewni wydzielenie ich ze wszystkich odpadów komunalnych i osiągnie 40%, co w skali powiatu pozwoli poddać odzyskowi 512 Mg/rok, − selektywna zbiórka odpadów wielkogabarytowych zapewni wydzielenie ich ze wszystkich odpadów komunalnych w 50%, co w skali powiatu pozwoli odzyskać 274 Mg/rok, − selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych powinna osiągnąć 50%, co w skali powiatu będzie wynosić 31 Mg/rok, − ilość odpadów komunalnych unieszkodliwianych przez składowanie w roku 2010 nie powinna przekroczyć 6 143 Mg, w tym dopuszczalna do składowania ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wyniesie 1 639 Mg/rok. 5.2. WDRAŻANIE SYSTEMOWYCH I KOMPLEKSOWYCH ROZWIĄZAŃ W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI Zgodnie z KPGO 2010 podstawą gospodarki odpadami powinny stać się zakłady zagospodarowania odpadów o przepustowości wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez minimum 150 tys. mieszkańców. Analizując możliwości techniczne instalacji unieszkodliwiania odpadów, w tym składowisk odpadów na terenie województwa kujawsko-pomorskiego, oraz możliwości spełniania kryteriów kompleksów unieszkodliwiania odpadów, uznano, iż podstawą gospodarki odpadami komunalnymi w województwie winno być 11 Międzygminnych Kompleksów Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych (w KPGO 2010 zwanych zakładami zagospodarowania odpadów) o przepustowości wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z wyznaczonych zasięgiem obszarów, wyposażonych we wszelkie niezbędne urządzenia i instalacje, powstałych na bazie już istniejących na terenie województwa składowisk odpadów, speł- 61 niających w zakresie technicznym kryteria najlepszej dostępnej techniki. Łączna pojemność takich składowisk powinna być wystarczająca na co najmniej 15-letni okres eksploatacji. Dla gmin Mogilno, Strzelno i Jeziora Wielkie takim składowiskiem jest składowisko w Giebni – Inowrocławiu, umieszczone pod poz. 8, a dla gminy Dąbrowa składowisko w Wawrzynkach umieszczone pod poz. 9 w tabeli nr 40 „Programu ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego 2010”. Wyciąg z tej tabeli przedstawiono poniżej. Tabela nr 44. Rejony obsługi Międzygminnych Kompleksów Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych (MKUOK) obejmujące teren powiatu mogileńskiego Rejon obsługi (gminy wchodzące w skład kompleksu) Lokalizacja MKUOK Międzygminny Kompleks Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych Giebnia – Inowrocław oparty o składowisko odpadów w Giebni oraz Zakład Utylizacji Odpadów w Inowrocławiu Międzygminny Kompleks Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych oparty o składowisko odpadów w Wawrzynkach gm. Żnin Liczba mieszkańców według stanu na 31.12.2005 r. (tys.) Powiat inowrocławski: m. Inowrocław, m. i gm. Gniewkowo, m. i gm. Janikowo, m. i gm. Kruszwica, m. i gm. Pakość, gm. Dąbrowa Biskupia, gm. Inowrocław, gm. Rojewo, gm. Złotniki Kujawskie Powiat mogileński: m. i gm. Mogilno, m. i gm. Strzelno, gm. Jeziora Wielkie Powiat żniński: m. i gm. Barcin, m. i gm. Janowiec Wielkopolski, m. i gm. Łabiszyn, m. i gm. Gąsawa, gm. Rogowo, m. i gm. Żnin Powiat nakielski: m. i gm. Kcynia, m. i gm. Szubin, m. i gm. Nakło n/Notecią, gm. Sadki Powiat mogileński: gm. Dąbrowa 208 151 W stosunku do składowisk funkcjonujących na terenie powiatu dyspozycje „Programu ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego 2010” zawarte w poz. 33 do 37 tabeli nr 41 są następujące: Tabela nr 45. Horyzont czasowy funkcjonowania istniejących składowisk przyjmujących odpady komunalne na terenie powiatu mogileńskiego Lp. z tab. 41 62 Lokalizacja składowiska 33 Sucharzewo 34 Jeziora Wielkie 35 Siedlimowo 36 Szerzawy 37 Bławaty Gmina Ocena składowiska Eksploatacja do czasu wypełnienia pod warunkiem spełnienia wymogów prawa Eksploatacja do czasu wypełnienia pod warunkiem Jeziora Wielkie spełnienia wymogów prawa Eksploatacja do czasu wypełnienia pod warunkiem Jeziora Wielkie spełnienia wymogów prawa Eksploatacja do czasu wypełnienia pod warunkiem Mogilno spełnienia wymogów prawa Eksploatacja do czasu wypełnienia pod warunkiem Strzelno spełnienia wymogów prawa Dąbrowa Organizacja systemu gospodarowania odpadami zostanie ustalona przez władze gmin wchodzących w skład MKUOK. Nie uważa się za celowe lokalizowanie na terenie województwa kujawsko-pomorskiego nowych składowisk odpadów, jak również rozbudowywanie innych składowisk odpadów niż zaproponowane jako składowiska odpadów w ramach międzygminnych kompleksów unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Miarodajne informacje o poszczególnych składowiskach zawierają ich opisy z działu 7 „Instalacje służące do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów”, stanowiącego załącznik do „Raportu wojewódzkiego dotyczącego wytwarzania i gospodarowania odpadami w 2006 r.” http://www.kujawsko-pomorskie.pl/files/srodowisko/odpady/RapWoj-2006.pdf SKŁADOWISKO ODPADÓW W SZERZAWACH GM. MOGILNO Zarządzający składowiskiem odpadów Zakład Gospodarki Komunalnej w Mogilnie Pozwolenie na budowę Decyzja zatwierdzająca instrukcję eksploatacji Nr OS-7623-36/2002 Pozwolenie na użytkowanie Nr OS-6223-25/2002 Przegląd ekologiczny – data ostatniego przeglądu 2005-08-04 Powierzchnia całkowita 4,0 ha Powierzchnia wykorzystana 1,97 ha Pojemność planowana 80 000 Mg Pojemność wykorzystana do 31.12.2007 r.* 75 858 Mg Przewidywany termin zamknięcia składowiska* 2009 r. Kwatery do składowania odpadów niebezpiecznych N Uszczelnienie naturalne / rodzaj N Uszczelnienie sztuczne / rodzaj N Instalacje do zbierania odcieków / rodzaj Instalacje do odzysku gazu / rodzaj Ogrodzenie T Pas zieleni T Piezometry Waga N Monitoring Kod odpadów 200301 Ilość odpadów w roku sprawozdawczym 4761,3 Mg * skorygowane według informacji zawartych w sprawozdaniu za lata 2005-2006 wykonanym przez Zleceniodawcę 63 SKŁADOWISKO ODPADÓW W SIEDLIMOWIE GM. JEZIORA WIELKIE Zarządzający składowiskiem odpadów Gminny Zakład Utrzymania Dróg, Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Jeziorach Wielkich Pozwolenie na budowę Nr AB 7351/24/99 Decyzja zatwierdzająca instrukcję eksploatacji Nr OS 7623-4/06 Pozwolenie na użytkowanie Nr AB 7353-15/2002 Przegląd ekologiczny –data ostatniego przeglądu 2005-02-23 Powierzchnia całkowita 2,01 ha Powierzchnia wykorzystana 0,35 ha Pojemność planowana 14 100 Mg Pojemność wykorzystana 4174,2727 Przewidywany termin zamknięcia składowiska* po 2012 r. Kwatery do składowania odpadów niebezpiecznych N Uszczelnienie naturalne / rodzaj N Uszczelnienie sztuczne / rodzaj folia Instalacje do zbierania odcieków / rodzaj Instalacje do odzysku gazu / rodzaj Ogrodzenie T Pas zieleni T Piezometry Waga N Monitoring Kod odpadów 200301 Ilość odpadów w roku sprawozdawczym 122,8 Mg * skorygowane według informacji zawartych w sprawozdaniu za lata 2005-2006 wykonanym przez Zleceniodawcę SKŁADOWISKO ODPADÓW KOMUNLANYCH W JEZIORACH WIELKICH Zarządzający składowiskiem odpadów Gminny Zakład Utrzymania Dróg, Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Jeziorach Wielkich Pozwolenie na budowę Nr GKN 7352-9/91 Decyzja zatwierdzająca instrukcję eksploatacji Nr OS 7623-5/2006 Pozwolenie na użytkowanie Nr GKN 7353-1/95 Przegląd ekologiczny – data ostatniego przeglądu 2005-02-23 Powierzchnia całkowita 0,8 ha Powierzchnia wykorzystana 0,3 ha Pojemność planowana 1 0698 Mg Pojemność wykorzystana 2516,3 Mg Przewidywany termin zamknięcia składowiska* po 2012 r. Kwatery do składowania odpadów niebezpiecznych N Uszczelnienie naturalne / rodzaj N Uszczelnienie sztuczne / rodzaj folia Instalacje do zbierania odcieków / rodzaj Instalacje do odzysku gazu / rodzaj Ogrodzenie T Pas zieleni T Piezometry T Waga N Monitoring Kod odpadów 200301 Ilość odpadów w roku sprawozdawczym 112,3 Mg * skorygowane według informacji zawartych w sprawozdaniu za lata 2005-2006 wykonanym przez Zleceniodawcę 64 SKŁADOWISKO ODPADÓW KOMUNLANYCH W SUCHARZEWIE Zarządzający składowiskiem odpadów Urząd Gminy w Dąbrowie Pozwolenie na budowę Nr AiNB-7351/61/94 Decyzja zatwierdzająca instrukcję eksploatacji Nr OS-7623-50/2002 Pozwolenie na użytkowanie Nr 30/94 Przegląd ekologiczny – data ostatniego przeglądu 2006-01-24 Powierzchnia całkowita 1,411 ha Powierzchnia wykorzystana 0,941 ha Pojemność planowana 9980 Mg Pojemność wykorzystana 4506,5 Mg Przewidywany termin zamknięcia składowiska* po 2012 r. Kwatery do składowania odpadów niebezpiecznych N Uszczelnienie naturalne / rodzaj glina Uszczelnienie sztuczne / rodzaj N Instalacje do zbierania odcieków / rodzaj Instalacje do odzysku gazu / rodzaj Ogrodzenie T Pas zieleni T Piezometry T Waga N Monitoring Kod odpadów 190801, 190805, 200301 Ilość odpadów w roku sprawozdawczym 541,5 Mg * skorygowane według informacji zawartych w sprawozdaniu za lata 2005-2006 wykonanym przez Zleceniodawcę SKŁADOWISKO ODPADÓW KOMUNLANYCH W BŁAWATACH K. STRZELNA Zarządzający składowiskiem odpadów Zarząd Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Strzelnie Rok budowy modernizacja w 1991 r. Pojemność zapełniona 85% Rezerwa pojemności 15% Opis uszczelnienia nieprzepuszczalna glina 0,4-2,0 m Drenaż odcieków brak Ogrodzenie siatka PCV na obwałowaniach Rejestracja wjazdów tak Pomiar przyjmowanych odpadów brak wagi (1 m3 = 240 kg ) Ilość przyjmowanych odpadów ok. 7500 m3/rok Planowany rok zamknięcia składowiska do końca 2003 r. Zgodnie z informacją na str. 9 „Sprawozdania z realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami za lata 2005-2006” horyzont czasowy funkcjonowania istniejących składowisk odpadów komunalnych przewiduje zakończenie eksploatacji składowisk w Sucharzewie, Jeziorach Wielkich i Szerzawach po 2012 r. W 2008 r. składowisko opadów komunalnych Bławaty gm. Strzelno zostało zamknięte decyzją Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy i aktualnie nie jest ono eksploatowane. W przypadku uprawomocnienia się decyzji składowisko nie będzie eksploatowane w najbliższych latach. 65 6. PROGRAM USUWANIA WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST 6.1. CEL I PODSTAWY OPRACOWANIA PROGRAMU, WIADOMOŚCI WPROWADZAJĄCE Dla Polski został opracowany „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, przyjęty przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej 14 maja 2002 roku. Zakłada on oczyszczenie do 2032 r. terytorium Polski z azbestu i usunięcie stosowanych od wielu lat wyrobów zawierających azbest. Program ten nakłada na gminy następujące zadania: 1. Uwzględnienie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest w gminnych planach gospodarki odpadami. 2. Przygotowywanie wykazów obiektów zawierających azbest oraz rejonów występującego narażenia na ekspozycję azbestu. 3. Współpraca z lokalnymi mediami celem rozpowszechniania informacji dotyczących zagrożeń powodowanych przez azbest oraz wyroby z azbestem. 4. Przygotowywanie rocznych sprawozdań finansowych z realizacji zadań „Programu”. Azbest jest znany od kilku tysięcy lat, ale szerokie zastosowanie uzyskał w ostatnim stuleciu. Jest składnikiem wyrobów budowlanych, szczególnie płyt dachowych, elewacyjnych oraz rur. Trwałość płyt azbestowo-cementowych szacuje się na 30 lat, natomiast okres eksploatacji innych wyrobów jest z reguły krótszy. Korodujące wyroby zawierające azbest uwalniają pył azbestowy, który wnikając do organizmu wywołuje poważne choroby układu oddechowego. Dlatego władze samorządowe, mając na uwadze zdrowie mieszkańców oraz prawo Unii Europejskiej, powinny podjąć działania w kierunku likwidacji tego niebezpiecznego odpadu. Dla potrzeb budownictwa wyprodukowano w Polsce do 1994 r. ok.1,5 mld m 2 płyt a-c i ok. 600 tys. ton rur. Z tego 30 mln m 2 płyt zostało wbudowanych przed rokiem 1940, a więc są to wyroby bardzo stare, silnie zniszczone. Szacuje się, że do 1994 r. zdemontowano tylko od 37 do 74 mln m2 płyt oraz 59 tys. ton rur. Istnieje wiele przykładów wyrobów wykorzystujących azbesto-cement: • płyty prasowane płaskie (typu AC-1 Karo) – stosowane na pokrycia dachowe, okładziny ścian zewnętrznych, obudowy kanałów wentylacyjnych, wykładziny sufitów w niektórych typach budownictwa przemysłowego, • płyty faliste (typu NF) i gąsiory (typu GZN i GZD) – stosowane na pokrycia dachowe w budownictwie przemysłowym, wiejskim i jednorodzinnym, budownictwie infrastruktury osiedli, niestosowane w budownictwie wielkomiejskim i zabudowie zwartej, • płyty prasowane płaskie okładzinowe – stosowane na elewacje zewnętrzne budynków systemów monolitycznych, elewacje ochraniające materiał termoizolacyjny w metodzie docieplania, do obudowy filarków międzyokiennych w systemie OWT, na przegrody i drzwi przeciwogniowe, zabezpieczenia przeciwogniowe konstrukcji stalowych, okładziny 66 ścian wewnętrznych jako materiał do systemów dociepleń lub elementów ścian osłonowych, np. ściany osłonowe WW-78, • płyty barwne okładzinowe (typu Acekol, Kolorys, Pikolorys G) – w przeszłości stosowane jako elewacje budownictwa mieszkaniowego wielkopłytowego, płyty lignocementowe modyfikowane, • płyty warstwowe i żebrowarstwowe (typ PW 3/A) – stosowane w ścianach osłonowych systemów „Bistyp” (rzadziej w przekryciach dachowych) budownictwa przemysłowego oraz w budownictwie ogólnym i mieszkaniowym, • rury bezciśnieniowe – stosowane w pionach kanalizacji zewnętrznej sanitarnej budownictwa mieszkaniowego (zamiast żeliwnych lub kamionkowych), produkowane do 1985 r., • rury ciśnieniowe – stosowane jako przewody wodociągowe ciśnieniowe zewnętrzne (np. do zraszania upraw rolniczych), w kanalizacji zewnętrznej sanitarnej, w gazociągach wysokoprężnych, • rynny spustowe zsypów na śmieci, szalunki przy budowie kolumn. Zadaniem programu jest określenie warunków sukcesywnego usuwania wyrobów zawierających azbest. W programie należy ustalić: a) ilości wyrobów oraz ich rozmieszczenie na obszarze powiatu mogileńskiego, b) obliczenia ilości i wielkości niezbędnych składowisk odpadów wraz z kosztami inwestycji i ich eksploatacji, c) dochody i wydatki budżetu powiatu z tytułu prac związanych z usuwaniem wyrobów zawierających azbest, d) potrzeby kredytowe, e) propozycje rozwiązań problematyki azbestu, f) propozycje założeń organizacyjnych i monitoringu programu w układzie terytorialnym. 6.2. PRZEPISY W ZAKRESIE POSTĘPOWANIA Z AZBESTEM 1. Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (tekst jednolity Dz. U. Nr 3/2004, poz. 20, z późn. zm.). Ustawa zakazuje wprowadzania na polski obszar celny azbestu, wyrobów zawierających azbest, produkcji wyrobów zawierających azbest oraz obrotu azbestem i wyrobami zawierającymi ten surowiec. Zgodnie z ustawą, produkcja płyt azbestowo-cementowych została zakończona we wszystkich zakładach do 28 września 1998 r., a z dniem 28 marca 1999 r. nastąpił zakaz obrotu tymi płytami. Wyjątek stanowi tylko azbest i wyroby zawierające azbest dopuszczone do produkcji lub do wprowadzenia na polski obszar celny spośród wyrobów określonych w załączniku nr 1 do ustawy. Wykaz tych wyrobów określa corocznie Minister właściwy do spraw gospodarki w drodze rozporządzenia. Wymieniona ustawa praktycznie zamknęła okres stosowania wyrobów zawierających azbest w Polsce, pozostaje natomiast problem sukcesywnego usuwania zużytych wyrobów w sposób nie zagrażający 67 zdrowiu ludzi i zanieczyszczeniu środowiska. Ustawa porządkuje również zagadnienia związane z opieką zdrowotną pracowników, którzy mieli kontakt z azbestem. 2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62/2001, poz. 628, z późn. zm.). Ustawa określa zasady postępowania z odpadami, w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. W ustawie określone są obowiązki wytwórców i posiadaczy odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych. Ustawa reguluje całokształt spraw administracyjnych związanych z postępowaniem przy zbieraniu, transporcie, odzysku i unieszkodliwianiu, w tym składowaniu odpadów, a także wymagań technicznych i organizacyjnych dotyczących składowisk odpadów. Ustawa wprowadza obowiązek opracowania planów gospodarki odpadami na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. 3. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. Nr 156/2006, poz. 1118, z późn. zm.). W przypadkach występowania azbestu ma zastosowanie art. 30 ust. 3, który stanowi, że właściwy organ może nałożyć, w drodze decyzji, obowiązek uzyskania pozwolenia na wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych, objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1 tego art., jeżeli ich realizacja może naruszyć ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub spowodować: a. zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia, b. pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków, c. pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych, d. wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich. 4. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 129/2006, poz. 902, z późn. zm.). Ustawa zawiera szereg istotnych i ważnych postanowień dotyczących m.in.: o państwowego monitoringu środowiska, jako systemu pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o środowisku, o opracowania prognoz oddziaływania na środowisko, w tym gospodarki odpadami, a także programów wojewódzkich, zmierzających do przestrzegania standardów jakości środowiska, o ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem, sposobu postępowania z substancjami stwarzającymi szczególne zagrożenie dla środowiska, o kar i odpowiedzialności za nieprzestrzeganie zasad i przepisów dotyczących ochrony środowiska, 68 o konieczności oznaczenia instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest oraz miejsc, w których on się znajduje. 5. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100/2001, poz. 1085, z pó źn. zm.). W art. 54 ustawa odnosi się do odpowiednich zapisów ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. Ustawa udziela delegacji ministrowi właściwemu do spraw gospodarki, do określenia w drodze rozporządzenia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, ministrem właściwym do spraw transportu oraz ministrem właściwym do spraw środowiska – sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest. 6. Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11/2001, poz. 84, z późn. zm.). Ustawa reguluje – na gruncie prawa europejskiego – problematykę dotyczącą substancji i preparatów chemicznych, w tym niebezpiecznych. Ustawa określa warunki, zakazy lub ograniczenia produkcji, wprowadzania do obrotu lub stosowania substancji i preparatów chemicznych, w celu ochrony przed szkodliwym wpływem tych substancji i preparatów na zdrowie człowieka lub na środowisko. Zgodnie z ustawą tworzy się urząd Inspektora do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych. 7. Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199/2002, poz. 1671, z późn. zm.). Ustawa określa zasady przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, wymagania w stosunku do kierowców i innych osób wykonujących czynności związane z tym przewozem oraz organy właściwe do sprawowania nadzoru i kontroli w tych sprawach. Przy przewozach materiałów niebezpiecznych w kraju obowiązują przepisy zawarte w załącznikach A i B do Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR) – jednolity tekst Umowy ADR (Dz. U. z 2005 r. Nr 178, poz. 1481). Przepisy umowy ADR oraz ustawy określają warunki załadunku i wyładunku oraz przewozu odpadów niebezpiecznych na składowisko. Pojazdy powinny być zaopatrzone w świadectwo dopuszczenia pojazdu do przewozu materiałów niebezpiecznych wydane przez upoważnioną stację kontroli pojazdów, zaś kierowcy pojazdów winni być przeszkoleni w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych. Akty wykonawcze do ustaw: 1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 71/2004, poz. 649). W rozporządzeniu zawarto przepisy określające: − bezpieczne użytkowanie oraz usuwanie wyrobów zawierających azbest, 69 − obowiązki wykonawcy prac polegających na bezpiecznym użytkowaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest, − transportu wyrobów i odpadów zawierających azbest do miejsc ich składowania, − oznakowanie wyrobów i odpadów zawierających azbest. 2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 217/2002, poz. 1833 z pó źn. zm.). W rozporządzeniu podano najwyższe dopuszczalne stężenia czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Pyły zawierające azbest: − pył całkowity – 0,5 mg/m3, − włókna respirabilne – 0,1 włókien/cm3. 3. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 1/2003, poz. 12). W rozporządzeniu ustalono, że dla azbestu wartość odniesienia w powietrzu dla terenu całego kraju, uśredniona do jednej godziny, wynosi 2350 włókien/m3, a uśredniona dla roku kalendarzowego – 250 włókien/m3. 4. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 października 2005 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów (Dz. U. Nr 216/2005, poz.1824). Są tu określone obowiązki pracodawcy zatrudniającego pracowników przy usuwaniu wyrobów zawierających azbest. Pracodawca obowiązany jest stosować środki ochrony pracowników przed szkodliwym działaniem pyłu zawierającego azbest, a także kontrolować stopień narażenia pracowników na działanie pyłu azbestu w sposób określony w przepisach dotyczących badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Pracownicy i zarządzający powinni być przeszkoleni w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z programem określonym w załączniku do rozporządzenia. 5. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz. U. Nr 192/2003, poz. 1876). Rozporządzenie zawiera przepisy dotyczące: − wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawierające azbest, − wykorzystywania i przemieszczania azbestu lub wyrobów zawierających azbest oraz oznaczania miejsc ich występowania, − oznaczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawierające azbest, oraz pomieszczeń, w których one się znajdują, 70 − wymogów technicznych, jakie należy spełnić przy wykorzystywaniu i przemieszczaniu wyrobów zawierających azbest oraz przy wykorzystywaniu i oczyszczaniu instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawierające azbest, − inwentaryzowania azbestu lub wyrobów zawierających azbest, w miejscach ich wykorzystywania, − terminów przedkładania odpowiednim organom informacji o: rodzaju, ilości i miejscach występowania wykorzystywanych wyrobów zawierających azbest, instalacjach i urządzeniach, w których był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawierające azbest, czasie i sposobie usuwania azbestu lub wyrobów zawierających azbest, czasie i sposobie zastąpienia azbestu i wyrobów zawierających azbest mniej szkodliwymi dla środowiska, − formy i układu przedkładanych informacji, − przypadków i terminów, w których powinny być oczyszczone instalacje lub urządzenia, w których był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawierające azbest. Rozporządzenie dopuszcza wykorzystywanie azbestu lub wyrobów zawierających azbest w użytkowanych instalacjach lub urządzeniach, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2032 r. 6. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz. U. Nr 120/2003, poz. 1126). W § 6 rozporządzenia, podającym szczegółowy zakres robót budowlanych, wymieniono roboty polegające na usuwaniu i naprawie wyrobów budowlanych zawierających azbest. 7. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. Nr 280/2004, poz. 2771, z późn. zm.). W rozporządzeniu zaliczono azbest do substancji o działaniu rakotwórczym kategorii 1. Określa się między innymi sposób rejestrowania azbestu, prowadzenia prac, pracowników zatrudnionych przy tych pracach, wzory dokumentów oraz szczegółowe warunki ochrony pracowników. 8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2002 r. w sprawie sposobu przedkładania wojewodzie informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 175/2002, poz. 1439). 9. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112/2001, poz. 1206). Katalog odpadów dzieli odpady w zależności od źródła ich powstawania na 20 grup, każdej przyporządkowując podgrupy i rodzaje odpadów wraz z kodem. Kod z gwiazdką oznacza odpad niebezpieczny. Według katalogu odpadów azbest jako tego rodzaju odpad wymieniany jest w różnych grupach. 71 06 07 01* 06 13 04* 10 11 81* 10 13 09* 15 01 11* – – – – – 16 01 11* 16 02 12* 17 06 01* 17 06 05* – – – – odpady azbestowe z elektrolizy, odpady z przetwarzania azbestu, odpady zawierające azbest (z hutnictwa szkła), odpady zawierające azbest z produkcji elementów cementowo-azbestowych, opakowania z metali zawierające niebezpieczne, porowate elementy wzmocnienia konstrukcyjnego (np. azbest) włącznie z pustymi pojemnikami ciśnieniowymi, okładziny hamulcowe zawierające azbest, zużyte urządzenia zawierające azbest, materiały izolacyjne zawierające azbest, materiały konstrukcyjne zawierające azbest. 10. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. Nr 30/2006, poz. 213). Rozporządzenie ustala wzory dokumentów stosowanych do prowadzenia ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów celem zapewnienia kontroli ich przemieszczania. Do prowadzenia ewidencji odpadów obowiązani są posiadacze odpadów (w tym wytwórcy). Ewidencje odpadów prowadzi przy pomocy karty ewidencji odpadów oraz karty przekazania odpadów (prowadzący działalność związaną tylko z transportem odpadów nie mają obowiązku prowadzenia kart ewidencji odpadów). 11. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 września 2005 r. w sprawie leków związanych z chorobami wywołanymi pracą przy azbeście (Dz. U. Nr 189/2005, poz.1603). 12. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 sierpnia 2004 r. w sprawie leczenia uzdrowiskowego osób zatrudnionych przy produkcji wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 185/2004, poz. 1920, z późn. zm.). 13. „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”. „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” – przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 14 maja 2002 r. – określa główne kierunki działania w okresie 30 lat, potrzebne środki na realizację „Programu...", a także podaje szacunkowe ilości wyrobów zawierających azbest w całym kraju oraz poszczególnych województwach. Program obejmuje m.in.: − usuwanie azbestu z gospodarki, szczególnie z budownictwa, − propozycje rozwiązań składowania odpadów azbestowych (składowiska), − postulowane zasady wsparcia finansowego zarówno ze środków budżetowych, ochrony środowiska, Unii Europejskiej jak i władz terenowych, − wytyczne do opracowania wojewódzkich i powiatowych programów usuwania wyrobów azbestowych, − założenia dotyczące organizacji, systemu kontroli i monitoringu programu. 72 Działania podjęte w ramach Programu: − szkolenia administracji różnego szczebla w zakresie bezpiecznego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest: Członkowie Rady Programowej, Władze samorządowe, Inspektorzy Ochrony Środowiska, Inspektorzy Nadzoru Budowlanego, Ośrodki inspekcji sanitarnej, Państwowa Inspekcja Pracy, Lekarze, − materiały informacyjne dla lokalnych władz samorządowych: „Zbiór przepisów i procedur dotyczących bezpiecznego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest”, „Informator o przepisach i procedurach dotyczących bezpiecznego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest”. 6.3. USTALENIE ILOŚCI WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST NA TERENIE POWIATU Tabela nr 46. Zastosowanie materiałów budowlanych zawierających azbest Rodzaj wyrobu zawierającego azbest Zastosowanie Płyty azbestowo-cementowe faliste i gąsiory – pokrycia dachowe Płyty azbestowo-cementowe, prasowane – ściany osłonowe i działowe płaskie okładzinowe – okładziny zewnętrzne – osłona ścian przewodów windowych, szybów wentylacyjnych i instalacyjnych – chłodnie kominowe i wentylatorowe Płyty azbestowo-cementowe, prasowane – pokrycia dachowe płaskie typu "karo" – okładziny zewnętrzne Płyty azbestowo-cementowe autoklawizo- – okładziny zewnętrzne wane płaskie "acekol" i "kolorys" – osłony kanałów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych – ściany działowe Płyty azbestowo-cementowe konstrukcyjne – osłony ogniochronne i przeciwpożarowe w budynogniochronne kach i obiektach przemysłowych – izolacja urządzeń grzewczych Rury azbestowo-cementowe (ciśnieniowe – przewody wodociągowe i kanalizacyjne i bezciśnieniowe) – rynny spustowe zsypów na śmieci – przewody kominowe Otuliny azbestowo-cementowe – izolacja urządzeń ciepłowniczych Kształtki budowlane azbestowo-cementowe – przewody wentylacyjne – podokienniki – osłony rurociągów ciepłowniczych – osłony kanałów spalinowych i wentylacyjnych Masy azbestowe natryskowe – izolacja ogniochronna konstrukcji stalowych i przegród budowlanych – izolacja akustyczna obiektów użyteczności publicznej Azbest znalazł szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu. 73 Tabela nr 47. Charakterystyka wyrobów azbestowych Lp. Rodzaje wyrobów Wyroby 1 Wyroby – płyty dekarskie azbestowo- – rury ciśnieniowe -cementowe – płyty okładzinowe i elewacyjne 2 Wyroby izolacyjne – – – – – 3 Wyroby uszczelniające – tektura – płyty azbestowo-kauczukowe – szczeliwa plecione 4 5 Wyroby cierne Wyroby hydroizolacyjne 6 Inne – – – – – – – – wata włóknina sznury tkanina termoizolacyjna taśmy okładziny cierne klocki hamulcowe lepiki asfaltowe kity uszczelniające zaprawy gruntujące papa dachowa płytki podłogowe materiał filtracyjny w przemyśle piwowarskim i w farmacji – wypełniacz lakierów i izolacji przewodów grzewczych – produkcja masek przeciwgazowych Udział % azbestu w wyrobie 5-30 – – – 75-100 75-100 30 20-40 Zastosowanie Zalety wyrobu pokrycie dachowe – ogniotrwałość – odporność na korozję i gnielewacje cie wodociągi i kana– wytrzymałe mechanicznie lizacje – lekkie – trwałe – nie wymagają konserwacji – odporne na wysoką tempe– izolacje kotłów raturę parowych, silników, rurociągów, – trwałe wymienników ciepła, zbiorników – ubrania i tkaniny termoizolacyjne Uszczelnienia nara- – odporność na wysokie temperatury żone na: – wysoką tempera- – wytrzymałość na ściskanie – dobra elastyczność turę – wodę i parę wodną – odporność chemiczna – kwasy i zasady – oleje, gazy spalinowe Elementy napędów Chroni elementy przed przegrzaniem Materiały stosowane w budownictwie Stosowany w różnych przemysłach Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2001 Nr 112, poz. 1206) odpady zawierającE azbest klasyfikowane są jako odpady niebezpieczne z przypisanymi następującymi kodami klasyfikacyjnymi: • 06 07 01* – Odpady azbestowe z elektrolizy, • 06 13 04* – Odpady z przetwarzania azbestu, • 10 11 81* – Odpady zawierające azbest (z hutnictwa szkła), • 10 13 09* – Odpady zawierające azbest z produkcji elementów cementowo azbestowych, • 15 01 11* – Opakowania z metali zawierające niebezpieczne, porowate elementy wzmocnienia konstrukcyjnego (np. azbest) włącznie z pustymi pojemnikami ciśnieniowymi, 74 • 16 01 11* • 16 02 12* • 17 06 01* • 17 06 05* – – – – Okładziny hamulcowe zawierające azbest, Zużyte urządzenia zawierające azbest, Materiały izolacyjne zawierające azbest, Materiały konstrukcyjne zawierające azbest. Tabela nr 48. Przewidywana ilość odpadów zawierających azbest powstających w wyniku usuwania wyrobów z azbestem w kraju i województwie, w perspektywie lat 2003 -2032 według Programu usuwania azbestu w kraju Województwo kujawsko-pomorskie Lata 2003-2012 2013-2022 2023-2032 Ilość powstających odpadów z azbestem (usuwanych wyrobów zawierających azbest) [Mg] 277 074 316 656 197 910 Polska 5 413 275 Wyszczególnienie 6 186 600 3 866 623 W wyniku działań Starostwa Powiatowego przy udziale gmin powiatu mogileńskiego dokonano zinwentaryzowania ilości wyrobów azbestowych przede wszystkim z powierzchni dachowych pokrytych płytami azbestowo-cementowymi (eternitem), w ramach programu usuwania azbestu. Według danych przekazanych w ankietach przez gminy ilości wyrobów zawierających azbest na koniec 2006 r. wynosiły: − w gminie Jeziora Wielkie 1772 Mg, − w gminie Strzelno 5254 Mg, − w gminie Mogilno 7434 Mg, − w gminie Dąbrowa 3685 Mg. Łączna ilość tego rodzaju odpadów wyniesie: 18 145 Mg. Przyjmując na podstawie tabeli nr 48, że oszacowana globalna ilość wyrobów azbestowych na terenie województwa wyniesie 791 640 Mg, oraz że w stosunku do ilości mieszkańców województwa ludność powiatu mogileńskiego stanowi 2,6%, dla ustalenia wiarygodności rzędu wielkości dokonanych szacunków przyjąć, że w takim przypadku na powiat przypadałoby 20 582 Mg wyrobów azbestowych. W związku z powyższym dla potrzeb programu proponuje się przyjęcie, że całkowita ilość wyrobów zawierających azbest wyniesie zgodnie z ustaleniami gmin: 18 145 Mg. Przy kalkulowaniu ilości wyrobów azbestowych należało rozważyć zagadnienie części sieci wodociągowych zbudowanych z tego materiału na terenie powiatu. Należy stwierdzić, że azbest nie stwarza zagrożenia dla użytkowników wodociągów. Nawet gdyby się on przedostawał do wody pitnej, wyklucza się jego szkodliwość przy wchłanianiu do przewodu pokarmowego. Niebezpieczny jest azbest wdychany do płuc w formie pylistej. Według zapewnień ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Państwowego Zakładu Higieny, czynne przewody wodociągowe z azbestocementu nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi. Rury azbestowo-cementowe są wykonane z materiału o gęstości powyżej 1000 kg/m3 oraz 75 mają formę związaną i włóknistą. Stąd nie planuje się w najbliższym czasie kompleksowej wymiany sieci wodociągowej z azbestocementu. Natomiast w czasie prowadzonych inwestycji drogowych dokonywana jest sukcesywna wymiana tychże wodociągów. W celu zakwalifikowania wyrobów zawierających azbest do dalszego użytkowania lub usunięcia oraz określenia stopnia pilności działań naprawczych, właściciele obiektów posiadających obiekty z wyrobami zawierającymi azbest powinni wykonać ocenę stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów według załącznika 1 (Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 2 kwietnia 2004 r. Dz. U. Nr 71, poz. 649). Jak wcz eśniej wspomniano, stan techniczny wszystkich pokryć azbestowo-cementowych określa się jako dobry, w większości kwalifikuje te pokrycia do III stopnia pilności, czyli do ponownej oceny w czasie pięciu lat. Należy zaznaczyć, że odpowiednie zabezpieczenie wyrobów zawierających azbest, np. poprzez pomalowanie, może przedłużyć ich żywotność, jednak nie uchroni przed ich całkowitym usunięciem. Unieszkodliwianie odpadów z terenu powiatu mogileńskiego zabezpieczają dwa składowiska odpadów azbestowych eksploatowane przez: a) firmę EKO-POL Sp z o.o., ul. Św.Jana 18d, 87-140 Chełmża, która prowadzi Składowisko w m. Małociechowo przy ul. Dworcowej 9, 86-120 Pruszcz Pomorski, b) Zakład Utylizacji Odpadów z siedzibą w Koninie przy ul. Sulańskiej 11. Biorąc pod uwagę powyższe, istnieją możliwości techniczne i organizacyjne do usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu. Obowiązek usunięcia azbestu spoczywa jednak na właścicielach lub użytkownikach tych wyrobów. W załączeniu wykaz firm zajmujących się demontażem wyrobów zawierających azbest i posiadających zezwolenia w zakresie gospodarki odpadami. Tabela 49. Wykaz firm posiadających zezwolenia Starosty Mogileńskiego w zakresie gospodarki odpadami zawierającymi azbest Lp. Nazwa i adres firmy Miejscowość Numer decyzji, z dnia OS-7623-44/2002 z dnia 07.01.2003 r. 1 Ekochem-Ekoservice Sp z o.o., Al. Kościuszki 99, Łódź Łódź 2 Przedsiębiorstwo Robót Termoizolacyjnych i Antykorozyjnych „ TERMOEXPORT ”, ul. Żurawska 24/7, Warszawa Warszawa 3 Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „ POL-ZŁOM ” S.C. Henryk Nowa Wieś Leszczyński Grażyna Leszczyńska, Nowa Wieś 86, 88-324 Jeziora Wielkie OS-7623-28/2003 z dnia 20.06.2003 r. wraz ze zmianą z dnia 10.07.2003 r. 4 PPHU Abba-Ekomed Sp z o.o., ul. Poznańska 152, 87-100 Toruń Toruń OS-7623-30/2003 z dnia 18.08.2003 r. 5 Firma Usługowo-Handlowa „ WOD-PRZEM ”, ul. Sokola 34, 87-100 Toruń Toruń OS-7623-33/2003 z dnia 17.10.2003 r. 6 PUHP „TOMEXSTAL ” Szczepan Sutor, Sławsko Dolne 33, 88-320 Strzelno Sławsko Dolne OS-7623-45/2002 z dnia 01.08.2003 r. 76 OS-7623-20/2003 z dnia 30.06.2003 r. 7 Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe TRANS–MAS Karol Wcisło, Szczepanowo, ul. Leśna 3, 88-306 Dąbrowa Szczepanowo OS-7623-6/2004 z dnia 24.02.2004 r. 8 Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe TRANS–SPED Piotr Grabowski, Słaboszewko 41, 88-306 Dąbrowa Słaboszewko OS-7623-7/2004 z dnia 24.02.2004 r. 9 Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe TRANS–STAL, Piotr Grabowski, Andrzej Wcisło Sp..J., Słaboszewko 41, 88-306 Dąbrowa Słaboszewko OS-7623-8/2004 z dnia 24.02.2004 r. 10 Zakład Blacharsko-Dekarsko-Instalacyjny M.P. Czerniak S.C., Stawiska 52, 88-300 Mogilno Stawiska OS-7623-9/2004 z dnia 12.03.2004 r. 11 ALGADER HOFMAN Sp. z o.o., ul. Wólczyńska 133, budynek 11B, 01-919 Warszawa Warszawa OS-7623-18/2004 z dnia 07.06.2004 r. 12 AM Trans Progres Sp. z o.o., ul. Sarmacka 7, 61-616 Poznań Poznań OS-7623-6/2005 z dnia 04.03.2005 r. 13 Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Roman Warsiński, ul. Promienista 34 , 62-200 Gniezno Gniezno OS-7623-16/2005 z dnia 12.05.2005 r. 14 Zakład Remontowo-Budowlany „ AMBROŻY ” Spółka Jawna Wiesława Śliwińska, Kazimierz Ambroży, ul. Meissnera 1/3 lok..222, 03-982 Warszawa Warszawa OS-7623-17/2005 z dnia 16.05.2005 r. 15 MAXMED Zakład Usługowo-Handlowy Marcin Murzyn, ul. Źródlana 4, 84-230 Rumia Rumia OS-7623-26/2005 z dnia 01.06.2005 r. 16 Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Roman Szcześniak ul. Kardynała Wyszyńskiego 4, 88-300 Mogilno Mogilno OS-7623-28/2005 z dnia 02.06.2005 r. 17 ALBEKO Sieger Sp. J., 87-510 Kotowy , gm. Skrwilno Kotowy OS-7623-31/2005 z dnia 20.06.2005 r. 18 GAJAWI P.P.H.U.Gabriel Rogut, ul. Odyńca 24, 93-150 Łódź Łódź OS-7623-32/2005 z dnia 16.06.2005 r. 19 Transport-Metalurgia Sp. z o.o., ul. Reymonta 62, 97-500 Radomsko Radomsko OS-7623-34/2005 z dnia 18.07.2005 r. 20 Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe GNO-BUD, Gnojno 4/3, 88-100 Inowrocław Gnojno OS-7623-35/2005 z dnia 18.07.2005 r. 21 PPHU „WALDI” Halina Żuk, Szczepanowo 19/3, 88-306 Dąbrowa Szczepanowo OS-7623-2/2006 z dnia 15.02.2006 r. 22 Zakład Gospodarki Komunalnej GRONEKO Marcin Gronowski, Mikołaj Gronowski, Mikorzyn 19, 87-732 Lubanie Mikorzyn OS-7623-7/2006 z dnia 17.07.2006 r 23 PUH „ JUKO” Jerzy Szczukocki, ul. 1-go Maja 25, Piotrków Trybunalski Piotrków Trybunalski OS-7623-8/2006 z dnia 17.07.2006 r. 24 SPE-BAU Sp z o.o. Specjalistyczne prace budowlane ul. Mielecka 21/1, Wrocław Wrocław OS-7623-14/2006 z dnia 17.07.2006 r. 25 Przedsiębiorstwo Budowlane „ZIEMBUD” Sp. z o.o., Ostrowo Kościelne, 62-420 Strzałkowo Ostrowo Kościelne OS-7623-22006 z dnia 15.05.2006 r. 26 CARISTA Zespół Produkcji i Usług Paramedycznych - Ochrony Środowiska, Lech Knopczyk, ul. K. Jarochowskiego 8 lok. 8, Poznań Poznań OS-7623-242006 z dnia 02.06.2006 r. 27 Przedsiębiorstwo Projektowo-Wdrożeniowe„AWAT” Sp. z o.o., ul. Kaliskiego 9, Warszawa Warszawa OS-7623-29/2006 z dnia 07.07.2006 r. 28 Zakład Energetyki Cieplnej, ul. Osiedle Piastowskie 4 88-320 Strzelno Strzelno OS-7623-32/2007 z dnia 16.07.2007 r. 77 6.4. OBOWIĄZKI I SPOSÓB POSTĘPOWANIA WŁAŚCICIELI (UŻYTKOWNIKÓW) PRZY UŻYTKOWANIU NIERUCHOMOŚCI Z WYROBAMI ZAWIERAJĄCYMI AZBEST ORAZ PRZY ZABEZPIECZANIU I USUWANIU ORAZ TRANSPORCIE TEGO RODZAJU WYROBÓW Właściciel lub zarządca budynku, budowli, instalacji lub urządzenia technicznego oraz terenu, gdzie znajdują się wyroby zawierające azbest, ma obowiązek sporządzenia – w 2 egzemplarzach – „Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest”. Właściciele lub zarządcy, którzy spełnili ten obowiązek wcześniej – sporządzają następne „Oceny...” w terminach wynikających z warunków poprzedniej „Oceny...”, tzn.: − po 5 latach, jeżeli wyroby zawierające azbest są w dobrym stanie technicznym i nieuszkodzone, − po roku, jeżeli przy poprzedniej „Ocenie...” ujawnione zostały drobne (do 3% powierzchni wyrobów) uszkodzenia. Wyroby, które posiadały lub posiadają duże i widoczne uszkodzenia – powinny zostać bezzwłocznie usunięte. Jeden egzemplarz „Oceny...” właściciel lub zarządca zobowiązany jest złożyć właściwemu terenowo organowi architektoniczno-budowlanemu lub powiatowemu inspektorowi nadzoru budowlanego – w terminie do 30 dni od dnia jej sporządzenia. Drugi egzemplarz zachowuje przy dokumentacji budynku, budowli, instalacji lub urządzenia przemysłowego oraz terenu – do czasu sporządzenia następnej „Oceny..”. Właściciel lub zarządca obowiązany jest do przeprowadzenia inwentaryzacji (spisu z natury) wyrobów zawierających azbest. Wyniki inwentaryzacji powinny służyć do sporządzenia informacji dla wójta, burmistrza lub prezydenta miasta – właściwego dla miejsca znajdowania się budynku, budowli, instalacji lub urządzenia oraz terenu z wyrobami zawierającymi azbest. Obowiązki administratorów budynków: • opracowanie instrukcji dla mieszkańców/użytkowników domów z dachami lub elewacjami z płyt azbestowo-cementowych – o zasadach bezpiecznego użytkowania (przykład), • opracowanie instrukcji dla mieszkańców/użytkowników obiektu przed rozpoczęciem prac zabezpieczania lub usuwania wyrobów zawierających azbest – o zasadach bezpiecznego postępowania oraz ochrony przed szkodliwością emisji azbestu, w czasie trwania tych prac (przykład). Przy opracowaniu tych instrukcji administratorzy powinni uwzględnić szczególnie przepisy: – rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 1998 r. – w sprawie sposobów bezpiecznego użytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 138, poz. 895), a po jego spodziewanej nowelizacji, na przełomie roku 2003/2004, aktualnie obowiązujące przepisy, 78 – rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003 r. – w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz.U.Nr.192, poz.1876). Przykład instrukcji o charakterze ostrzegawczym "Administracja................................................................. ..............................zawiadamia mieszkańców/użytkowników budynku przy ul. ..............................................................., że elewacja/dachx) obiektu pokryte są płytami azbestowo-cementowymi. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wyroby zawierające azbest mogą być bezpiecznie użytkowane najdalej do 2032 r. – pod warunkiem, że nie są uszkodzone, popękane oraz ich powierzchnia nie uległa erozji. W związku z powyższym, zwracamy się do mieszkańców i użytkowników o przestrzeganie zasad bezpiecznego postępowania, a w szczególności: 1) nieuszkadzanie wyrobów zawierających azbest, 2) przestrzeganie dzieci i osób pozostających pod opieką użytkowników przed postępowaniem mogącym spowodować uszkodzenie wyrobów zawierających azbest, 3) zawiadamianie administracji o wszystkich zauważonych przypadkach uszkodzeń wyrobów zawierających azbest. Równocześnie informujemy, że zabronione jest jakiekolwiek samowolne postępowanie z wyrobami zawierającymi azbest (jak. np. przybijanie płyt gwoździami itp.). Do wszelkich prac z wyrobami zawierającymi azbest uprawnione są wyłącznie specjalistyczne przedsiębiorstwa, posiadające formalnie zatwierdzony program gospodarki odpadami niebezpiecznymi przez właściwego starostę." x) niepotrzebne skreślić Przykład instrukcji o charakterze zawiadamiającym "Administracja ..............................................................................................zawiadamia mieszkańców/użytkowników budynku przy ul. ............................................................, że w okresie od dnia .................... do dnia .........................................., prowadzone b ędą roboty remontowo-budowlane polegające na usuwaniu/zabezpieczaniu x) płyt azbestowo-cementowych z elewacji/dachu x) budynku. 79 Roboty wykonywane będą przez firmę (nazwa, adres i nr telefonu), która posiada zatwierdzony przez właściwego starostę program gospodarki odpadami niebezpiecznymi. W okresie prowadzonych prac mieszkańcy i użytkownicy budynku powinni przestrzegać zasady bezpiecznego postępowania i ochrony przed szkodliwością azbestu, a szczególnie: 1) przez cały czas prowadzenia prac nie otwierać okien oraz zamykać drzwi wejściowe do klatki schodowej, 2) jeżeli prowadzone są prace na elewacji budynku, należy okna okleić szczelnie od wewnątrz taśmą samoprzylepną lub też uszczelnić je w inny sposób, 3) przestrzegać, aby dzieci lub inne osoby spośród mieszkańców budynku nie przebywały w bezpośredniej bliskości do prowadzonych robót oraz aby nie dotykały lub zabierały jakiekolwiek elementy usuwanych wyrobów zawierających azbest, 4) zgłaszać do administracji wszelkie zaobserwowane przypadki powstania niebezpieczeństwa emisji azbestu, w trakcie prowadzonych prac. x) niepotrzebne skreślić UWAGA: Opracowanie tej instrukcji nie zwalnia wykonawcy prac polegających na zabezpieczaniu lub usuwaniu wyrobów zawierających azbest (usuwaniu odpadów niebezpiecznych) – od obowiązku wykonania zabezpieczeń, wynikających z planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, opracowanego dla prowadzenia tych prac. 6.5. HARMONOGRAM REALIZACJI PROGRAMU USUWANIA AZBESTU Zakłada się, że realizacja programu będzie trwała do 2032 r. z podziałem na okresy: – w latach 2008-2012 – w latach 2013-2017 – w latach 2018-2022 – w latach 2023-2027 – w latach 2028-2032 Przyjęto, że w pierwszym okresie realizacji „Programu ...” usuniętych zostanie 30% wyrobów zawierających azbest. Pozostałą ilość wyrobów przewiduje się usuwać w równych częściach. Ilości odpadów (Mg) przewidywane w poszczególnych okresach i latach przedstawia poniższa tabela. 80 Tabela nr 50. Ilości wyrobów zawierających azbest przewidywane do usuwania w poszczególnych okresach programu Okresy lat Ilości w okresach (Mg) Ilości roczne (Mg) 2008-2012 5443 1108,5 2013-2017 3176 635,2 2018-2022 3176 635,2 2023-2027 3175 635,2 2028-2032 3165 635,2 Razem 18145 – Zadania programu dzielą się na pozainwestycyjne (w tym organizacyjne) i inwestycyjne. Zadania pozainwestycyjne zmierzają do: − prawdziwej i kompletnej oceny ilości i stanu wyrobów zawierających azbest znajdujących się na terenie gminy, − kontroli ewentualnych tzw. „dzikich wysypisk odpadów”, gdzie mogą trafiać również odpady azbestowe, − organizacji działań informacyjnych nt. szkodliwości azbestu oraz bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest, − wdrożenia monitoringu realizacji programu usuwania wyrobów zawierających azbest i unieszkodliwiania odpadów azbestowych, − wzmożenia przebiegu poszukiwania środków finansowych ze źródeł zewnętrznych dla wsparcia usuwania wyrobów zawierających azbest, ich unieszkodliwiania i zastępowania wyrobami bezazbestowymi. Zadanie inwestycyjne zmierza do zwiększenia ilości usuwanych wyrobów zawierających azbest i ich wymiany na wyroby bezazbestowe. Harmonogram realizacji zadań został sporządzony po przeprowadzeniu szczegółowej inwentaryzacji materiałów zwierających azbest na terenie powiatu mogileńskiego w oparciu o obowiązujący system prawny oraz o zadania wynikające z „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terytorium Polski”. Tabela nr 51. Harmonogram działań powiatu w realizacji programu usuwania azbestu Nr zaNazwa zadania dania 1 Przygotowanie Uchwały Rady Powiatu w sprawie warunków dofinansowania działań polegających na usunięciu wyrobów zawierających azbest. 2 Skoordynowanie działań powiatu z działaniami samorządów gminnych w zakresie usuwania azbestu w programach powiatowym i gminnych. Zaopiniowanie gminnych programów usuwania wyrobów zawierających azbest. Jednostka odpowiedzialna Starosta Mogileński/Rada Powiatu Okres realizacji 2008 Koszty (tys. PLN ) – Starosta Mogileński/Rada Powiatu oraz zarządy gmin na terenie powiatu 2008 – 81 3 Realizacja „Programu usuwania wyrobów zawierających azbest”. 3 − działalność informacyjna i edukacyjna skierowana do właścicieli, zarządców i użytkowników budynków, budowli i instalacji zawierających azbest, − przygotowanie ulotek informacyjnych o szkodliwości azbestu i o obowiązkach związanych z koniecznością jego usuwania, − przygotowanie stałej informacji, na stronie internetowej (BIP), poświęconej tematyce azbestu, okresowe publikacje w prasie lokalnej dotyczące tematyki zagrożeń i usuwania azbestu, − informacje o działaniach władz samorządowych podejmowanych w celu usunięcia wyrobów azbestowych. Prowadzenie stałej bazy danych dotyczącej podmiotów i ilości wyrobów zawierających azbest oraz o ilości i miejscu zlikwidowania odpadów zawierających azbest. Monitoring i ocena realizacji programu (sprawozdanie z realizacji Programu). 4 5 Wydziały Starostwa 2008-2032 W miarę posia(w ramach wykonydanych środków wania uchwały Rady Powiatowego Powiatu), samorządy Funduszu Ochrony Środogminne, właściciele wiska i Gospoi użytkownicy darki Wodnej Wydziały Starostwa 2008-2032 1500 zł/rok (w ramach wykonywania uchwał Rady Powiatu j Starosty) 2008-2032 200 zł/rok 2008-2032 – 6.6. KOSZTY I ZAGADNIENIA FINANSOWE ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PROGRAMU Na koszty związane z transportem i unieszkodliwianiem odpadów zawierających azbest składają się czynności demontażu, transportu i unieszkodliwiania tych odpadów. Zbieranie – to proces samego odbioru od posiadacza odpadów, który w przypadku wyrobów zawierających azbest jest zwiększony o zdjęcie (np. poszycia dachowego) przez wyspecjalizowane firmy. Pod pojęciem usunięcie azbestu rozumie się demontaż, transport oraz składowanie. W „Programie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” koszt usuwania wyrobów zawierających azbest według cen w 2000 r. oszacowano na ok. 47 miliardów złotych. Średni koszt usunięcia 1 m2 płyty azbestowo-cementowej – według uśrednionych danych z szeregu firm wykonawczych aktualnie może wynosić około 35 zł. Ilość wyrobów zawierających azbest występujących na terenie powiatu – 18 145 Mg. Średnia masa płyty wynosi 11 kg na 1 m2 . Przy powyższym założeniu powierzchnia płyt azbestowych z terenu powiatu osiągnie: F = 18 145 000 : 11 = 1 650 000 m2 Szacunkowy koszt usunięcia wyrobów zawierających azbest z powiatu wyniesie: K = 1 650 000 m2 × 35 zł/m2 = 57 750 tys. zł 82 Tabela nr 52. Koszty usuwania azbestu w poszczególnych okresach realizacji programu 2008-2012 Koszty w okresach (tys. zł) 17 325 Koszty roczne (tys. zł) 3 465 2013-2017 10 106 2 021,2 2018-2022 10 106 2 021,2 2023-2027 10 106 2 021,2 2028-2032 10 107 2 021,2 Razem 57 750 – Okresy lat 6.7. MONITORING REALIZACJI PROGRAMU USUWANIA WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST Proponuje się, aby Rada Powiatu otrzymywała sprawozdania rzeczowo-finansowe z realizacji zadań „Programu....” oraz zatwierdzała harmonogram rzeczowo-finansowy przy uwzględnieniu podanych w poniższej tabeli wskaźników monitorowania. Tabela nr 53. Wskaźniki monitorowania Programu usuwania azbestu z terenu powiatu mogileńskiego Lp. 1 2 3 4 5 1 2 3. Wskaźnik A. Wskaźniki efektywności realizacji „Programu ...” i zmiany presji na środowisko a) w zabudowie jednorodzinnej b) w obiektach użyteczności publicznej Ilość zdjętej zabudowy „eternitowej” – wytworzonych odpadów niebezpiecznych c) w obiektach spółdzielni mieszkaniowych d) w budynkach przedsiębiorstw Ilość unieszkodliwionych odpadów niebezpiecznych zawierających azbest Stopień usunięcia wyrobów azbestowych Stopień wykorzystania środków finansowych zaplanowanych na realizację „Programu...” w danym roku Ilość odpadów wytworzonych w sektorze gospodarczym – wymiana rur z azbestocementu B. Wskaźniki świadomości społecznej Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz realizacji „Programu ...” Liczba i jakość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez mieszkańców (np. co do sposobu wykonywania prac wynikających z Programu) Liczba, jakość i skuteczność kampanii edukacyjno-informacyjnej Jednostka Mg/rok Mg/rok % % mb % liczba/opis liczba/opis W oparciu o analizę wskaźników będzie możliwa ocena efektywności realizacji „Programu...”. Lista wskaźników podanych w tabeli powyżej nie jest ostateczna i może ulec zmianie. 83 7. HARMONOGRAM I SPOSÓB FINANSOWANIA PLANU GOSPODARKI ODPADAMI Tabela nr 54. Lista projektów zadań krótkoterminowych na lata 2008-2011 i celów średniookresowych na lata 2012-2015 Zaanga- Szacunko- Szacunkożowanie we nakłady we nakłady Partnerzy Kierunki działania powiatu 2008-2011 2012-2015 tys. zł. K, W, P tys. zł. Gospodarka odpadami 8 100 5 600 Opracowanie i uchwalenie aktualizacji Planu W + + Samorząd powiatowy gospodarki odpadami powiatu mogileńskiego Opracowanie aktualizacji gminnych planów P + + Samorządy gminne gospodarki odpadami Podnoszenie świadomości ekologicznej P, K, W + + Starostwo Powiatowe, Urząd Miasta i społecznej wśród mieszkańców powiatu, i Urzędy Gmin poprzez organizację różnego rodzaju akcji, informacji w mediach (prasa, internet) oraz propagowanie technologii i działań „przyjaznych środowisku” P + + Starostwo PowiatoPropagowanie selektywnej zbiórki odpadów w tym szczególnie odpadów opakowaniowe, Urzędy Miast wych i komunalnych ulegających biodegrai Gmin Mogilno dacji, na terenie powiatu i Strzelno oraz Urzędy Gmin Dąbrowa i Jeziora Wielkie P + – Samorządy gminne Objęcie 100% mieszkańców gmin Powiatu zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych Zwiększenie kontroli i egzekwowanie realiK + + Starostwo Powiatowe zacji zapisów w wydawanych decyzjach w zakresie gospodarki odpadami Kontynuowanie współpracy z gminami poP + + Samorządy gminne wiatów mogileńskiego, inowrocławskiego gmin objętych MKUOK i żnińskiego w celu poszerzenia zasięgu i rozbudowy Międzygminnych Kompleksów Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych (MKUOK) w Inowrocławiu – Giebni oraz Wawrzynkach, a także prowadzenie gospodarki odpadami w ramach MKUOK Wdrożenie systemu selektywnej zbiórki odP + Samorządy gminne padów Kontynuowanie współpracy z gminami przy K + + Starostwo Powialikwidacji wyrobów zawierających azbest towe, Urzędy Miast i Gmin Mogilno i Strzelno oraz Urzędy Gmin Dąbrowa i Jeziora Wielkie Zamykanie i rekultywacja składowisk odpaK + + Starostwo powiatowe dów, na których składowane są odpady kowe współpracy z samunalne w końcowym ich okresie eksploatamorządami gminnymi cji na terenie gmin: Dąbrowa, Jeziora Wielkie, Mogilno i Strzelno 84 Likwidacja nieczynnych mogilników Kontynuowanie systemu selektywnej zbiórki odpadów i wdrożenie systemu selektywnej zbiórki u źródła we współpracy z gminami Wspierania działań związanych z usuwaniem wyrobów azbestowo-cementowych z powierzchni dachowych i elewacyjnych w ramach opracowanego w tym celu programu do 2032 r. P P + + – + Samorządy gmin Samorządy gminne P + + Tworzenie Gminnych Punktów Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) Badanie morfologii strumieni odpadów dla rozpoznania ilości odzyskiwania poszczególnych frakcji Bieżący monitoring planu gospodarki odpadami P + + Starostwo powiatowe we współpracy z samorządami gminnymi i posiadaczami obiektów budowlanych oraz gruntów Samorządy gminne P, W + + W, P + + Zarządcy składowisk odpadów, samorządy gminne Starostwo oraz samorządy gminne Oznaczenia: W – zadania własne, K – zadania koordynowane, P – zadania popierane (pomoc, wsparcie itp.). 7.1. ŹRÓDŁA POZYSKIWANIA FUNDUSZY Inwestycje w dziedzinie gospodarki odpadami mogą być finansowane za pomocą środków pochodzących ze źródeł publicznych oraz ze źródeł prywatnych, które stanowią środki własne inwestorów, powiększone o komercyjne kredyty bankowe. Do źródeł publicznych należą: budżet państwa, budżety jednostek samorządu terytorialnego, fundusze ekologiczne, środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi oraz pochodzące z funduszy Unii Europejskiej. Ponadto, inwestycje w tej dziedzinie mogą być wspierane przez niezależne instytucje finansowe, organizacje międzynarodowe, fundacje czy towarzystwa leasingowe. Możliwe jest również łączenie środków pochodzących z różnych źródeł oraz zawieranie umów na wspólną realizację inwestycji przez samorządy terytorialne i podmioty prawne. Przedstawione zadania strategiczne w zakresie poprawy stanu gospodarki odpadami na terenie powiatu mogileńskiego mogą być finansowane z następujących źródeł: – środki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, dotacje i pożyczki, – środki Wojewódzkiego, Powiatowego oraz Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, dotacje, dopłaty i pożyczki, – kredyty preferencyjne udzielane np. przez Bank Ochrony Środowiska (BOŚ S.A.) z dopłatami do oprocentowania lub ze środków donatorów, pożyczki, kredyty komercyjne, kredyty konsorcjalne, – kredyty międzynarodowych instytucji finansowych (Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju – EBOiR, Bank Światowy), – Fundusz Spójności Unii Europejskiej, – Fundusze strukturalne Unii Europejskiej (www.funduszestrukturalne.gov.pl), – Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego UE, 85 – Norweski Mechanizm Finansowy, – zagraniczna pomoc finansowa udzielana poprzez fundacje i programy pomocowe (np. z ekokonwersji poprzez EkoFundusz), – fundusze własne inwestorów, – leasing. Środki finansowe UE Aktualnie istnieje możliwość finansowania inwestycji w ochronie środowiska z Funduszy Strukturalnych oraz Funduszu Spójności, a także możliwość finansowania inwestycji ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (inwestycje w skali regionalnej i lokalnej). Ramy przedsięwzięć inwestycyjnych finansowanych ze wspomnianych funduszy określa Narodowy Plan Rozwoju (2004-2006). W zakresie gospodarki odpadami i ochrony powierzchni ziemi wsparcie inwestycyjne w okresie realizacji Narodowego Planu Rozwoju przeznaczone będzie przede wszystkim na budowę, rozbudowę lub modernizację składowisk odpadów komunalnych, systemy selektywnej zbiórki, recyklingu i odzysku odpadów komunalnych (sortownie, kompostownie), systemy zbiórki i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. Obok środków publicznych w realizacji Narodowego Planu Rozwoju będą uczestniczyły także środki prywatne – pomoc kierowana do przedsiębiorstw będzie podlegała zasadom konkurencji. Koordynatorem Funduszu Spójności jest Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (MGPiPS). Najważniejszym źródłem pozyskania funduszy na realizację inwestycji w zakresie gospodarki odpadami jest Fundusz Spójności. W ramach tego funduszu, dla ustanowionego przez polski rząd Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko” w Priorytecie II – Gospodarka Odpadami i Ochrona Powierzchni Ziemi, przeznaczono środki finansowe w postaci pomocy bezzwrotnej na kwotę 1 107,65 mln euro. Beneficjentami tego funduszu mogą być jednostki samorządu terytorialnego i ich związki lub podmioty świadczące usługi z zakresu zadań własnych JST. Projekty finansowane muszą obejmować minimum 150 tys. mieszkańców. Maksymalny stopień dofinansowania wydatków kwalifikowanych może wynieść 85% projektu. W ramach Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko” Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, będące instytucją zarządzającą powyższym programem, opracowało listę inwestycji priorytetowych, tzw. „listę indykatywną”, która została przekazana do Brukseli. Na liście znajdują się 2 projekty dla województwa mazowieckiego – program gospodarki odpadami dla m. st. Warszawy (155 mln euro) oraz program gospodarki odpadami Związku Gmin „Czyste Mazowsze” (25 mln euro). Mniejsze projekty gospodarki odpadami, obsługujące poniżej 150 tys. mieszkańców, mogą być finansowane w ramach regionalnych programów operacyjnych (RPO). W oparciu o środki Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich istnieje możliwość realizacji projektów dla gmin wiejskich i gmin miejskich liczących poniżej 5 tys. mieszkańców. 86 Niektóre działania w zakresie gospodarki odpadami (np. recyklingu) mogą być dofinansowane z Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Należy mieć na uwadze, że środki przeznaczone w tych funduszach na gospodarkę odpadami są relatywnie niewielkie. Fundusze ekologiczne Funkcjonujący w Polsce system funduszy ekologicznych obejmuje: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkie, powiatowe i gminne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Zasady funkcjonowania narodowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej określa ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. w Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 ze zm.). Fundusze ekologiczne służą finansowaniu przedsięwzięć w dziedzinie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, zgodnie z celami wskazanymi w cytowanej wyżej ustawie. Podstawowymi źródłami zasilania wymienionych funduszy są środki z opłat za korzystanie ze środowiska, kar za naruszenie stanu środowiska oraz opłat produktowych. Przychodami funduszy są też dobrowolne wpłaty, zapisy, darowizny, świadczenia rzeczowe, środki pochodzące z fundacji, wpływy z przedsięwzięć organizowanych na rzecz ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Narodowy Fundusz oraz wojewódzkie fundusze mają osobowość prawną. Fundusze gminne i powiatowe są funduszami celowymi pozostającymi w dyspozycji odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Inną formą finansowania inwestycji w zakresie gospodarki odpadami i ochrony środowiska jest zagraniczna pomoc finansowa udzielana z fundacji i programów pomocowych takich jak: – fundacja EkoFundusz, – fundusze Strukturalne i Fundusz Spójności, – fundacja ISPA. – banki wspierające inwestycje ekologiczne. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Zasadniczym celem Narodowego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsięwzięć podejmowanych dla poprawy jakości środowiska w Polsce. Główne kierunki jego działalności określa II Polityka Ekologiczna Państwa, natomiast co roku aktualizowane są cele szczegółowe – dokumenty wewnętrzne Narodowego Funduszu, w tym zwłaszcza zasady udzielania pomocy finansowej oraz lista przedsięwzięć priorytetowych. W zakresie ochrony powierzchni ziemi, w tym ochrony środowiska przed odpadami, zakłada się dofinansowanie zadań inwestycyjnych zgodnych z niżej wymienionymi programami priorytetowymi: – rekultywacja terenów zdegradowanych przez wojska federacji rosyjskiej, wojsko polskie i przemysł, 87 – likwidacja uciążliwości starych składowisk odpadów niebezpiecznych, – unieszkodliwianie odpadów powstających w związku z transportem samochodowym (autozłom, płyny eksploatacyjne, akumulatory, ogumienie, tworzywa sztuczne) oraz zbiórka i wykorzystanie olejów przepracowanych, – przeciwdziałanie powstawaniu i unieszkodliwianie odpadów przemysłowych i odpadów niebezpiecznych, – realizacja międzygminnych i regionalnych programów zagospodarowania odpadów komunalnych (w tym budowa zakładów przetwórstwa odpadów oraz wspomaganie systemów zagospodarowywania osadów ściekowych). W Narodowym Funduszu obowiązują następujące formy dofinansowania: – pożyczki, – pożyczki płatnicze, – kredyty udzielane przez banki ze środków Narodowego Funduszu, – dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów i po życzek, – dotacje, – umorzenia. Wysokość dofinansowania udzielonego przez Narodowy Fundusz jest uzależniona od efektywności wykorzystania środków Funduszu, z zastosowaniem zasady uzyskania optymalnego efektu ekologicznego i ekonomicznego. Udzielone przez Narodowy Fundusz dofinansowanie w formie pożyczek i kredytów generalnie nie może przekroczyć 70% kosztów realizacji przedsięwzięcia. Pożyczki mogą być częściowo umarzane, pod warunkiem terminowego wykonania zadań i osiągnięcia planowanych w nich efektów. Szczegółowe zasady udzielania i umarzania pożyczek, udzielania dotacji oraz dopłat do oprocentowania preferencyjnych kredytów i pożyczek są uchwalane corocznie przez Radę Nadzorczą Funduszu. O dofinansowanie ze środków Funduszu mogą ubiegać się: – jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, – administracja państwowa, – przedsiębiorcy, – jednostki szkolnictwa wyższego, – jednostki organizacyjne ochrony środowiska, – organizacje pozarządowe (stowarzyszenia, fundacje), – osoby fizyczne. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Ze środków funduszu mogą być pokryte koszty poniesione po dniu podjęcia uchwały o przyznaniu dofinansowania. Środki funduszu nie mogą być wykorzystywane na pokrycie kosztów związanych z przygotowaniem inwestycji oraz realizację zadań uzupełniających bezpośrednią inwestycję. 88 W Funduszu obowiązują następujące formy finansowania: – pożyczki, – dotacje, – dopłaty do kredytów bankowych. Dominującą formą pomocy finansowej ze środków są oprocentowane pożyczki udzielane na preferencyjnych warunkach. Istnieją możliwości częściowego umorzenia pożyczek. Dotacje mogą być udzielane na proekologiczne zadania inwestycyjne i modernizacyjne realizowane przez jednostki sfery budżetowej, jednostki samorządów i inne jednostki organizacyjne prowadzące działalność w zakresie ochrony zdrowia, profilaktyki zdrowotnej, pomocy społecznej, oświaty i kultury. Pomoc ze środków Funduszu może być udzielona wszelkim podmiotom realizującym zadania z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, odpowiadające kryteriom wyboru przedsięwzięć na wniosek spełniający wymagania formalne. Powiatowy i gminny fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska w dziale II rozdziale 4 określa przeznaczenie środków finansowych funduszy gminnych i powiatowych. Środki gminnych funduszy, zgodnie z art. 406 i 407 ww. ustawy, przeznaczone są na: – edukację ekologiczną oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady zrównoważonego rozwoju, – wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska, – wspomaganie innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz badań stanu środowiska, a także systemów pomiarowych zużycia wody i ciepła, – realizowanie zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urządzeń ochrony przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji wodnej, – urządzanie i utrzymywanie terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków, – realizację przedsięwzięć związanych z gospodarką odpadami, – wspieranie działań przeciwdziałających zanieczyszczeniom, – profilaktykę zdrowotną dzieci na obszarach, na których występują przekroczenia standardów jakości środowiska, – wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomoc dla wprowadzania bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii, – wspieranie ekologicznych form transportu, – działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio oddziałujące na stan gleby, powietrza i wód, w szczególności na prowadzenie gospodarstw rolnych produkujących metodami ekologicznymi, położonych na obszarach szczególnie chronionych na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody, 89 – inne zadania ustalone przez radę gminy, służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na programy ochrony środowiska, – realizację przedsięwzięć związanych z ochroną powierzchni ziemi, – inne zadania ustalone przez radę powiatu, służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na programy ochrony środowiska. Fundacja EkoFundusz EkoFundusz jest fundacją powołaną w 1992 r. przez Ministra Finansów dla efektywnego zarządzania środkami finansowymi pochodzącymi z zamiany części zagranicznego długu na wspieranie przedsięwzięć w ochronie środowiska (tzw. konwersja długu). Dotychczas decyzję o ekokonwersji polskiego długu podjęły Stany Zjednoczone, Francja, Szwajcaria, Włochy, Szwecja i Norwegia. EkoFundusz zarządza środkami finansowymi pochodzącymi z ekokonwersji, wynoszącymi łącznie ponad 571 mln USD, do wydatkowania w latach 1992-2010. Po 2009 r. nie będzie już można ubiegać się o środki z EkoFunduszu. W zakresie gospodarki odpadami priorytetami EkoFunduszu są: – tworzenie kompleksowych systemów selektywnej zbiórki, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych i niebezpiecznych, – przedsięwzięcia związane z eliminacją powstawania odpadów niebezpiecznych w procesach przemysłowych (promocja „czystszych technologii”) i likwidacją składowisk odpadów tego rodzaju, – rekultywacja gleb zanieczyszczonych odpadami niebezpiecznymi stanowiącymi zagrożenie dla zdrowia ludzi lub świata przyrody. Zalecane jest, aby projekty spełniały przynajmniej jeden z następujących warunków: – wprowadzanie na polski rynek nowych technologii z krajów-donatorów, – uruchomienie krajowej produkcji urządzeń dla ochrony środowiska, – szczególne znaczenie dla ochrony zdrowia. Od 2004 r. nastąpiła zdecydowana koncentracja środków na projektach niekomercyjnych. Oznacza to całkowite wycofanie się z udziału w inwestycjach charakteryzujących się wysoką opłacalnością. Zmiana ta wynika z konieczności pomocy inwestorom, dla których dotacja częstokroć stanowi o powodzeniu planowanego przedsięwzięcia niekomercyjnego, mającego na celu jedynie względy ochrony środowiska. Drugą istotną zmianą w porównaniu z latami poprzednimi będzie zmniejszenie udziału dotacji EkoFunduszu w całkowitych kosztach projektów. EkoFundusz nie dofinansowuje badań naukowych, akcji pomiarowych, a także studiów i opracowań oraz tworzenia wszelkiego rodzaju dokumentacji projektowej. Gdy inwestorem są władze samorządowe, dotacja może pokryć do 50% kosztów, a dla przedsiębiorców dofinansowanie EkoFunduszu może pokryć do 30% kosztów. EkoFundusz może wspierać zarówno projekty dopiero rozpoczynane, jak i będące w fazie realizacji, jeżeli ich rzeczowe zaawansowanie nie przekracza 60%. 90 Z dotacji EkoFunduszu nie mogą korzystać te przedsięwzięcia, które kwalifikują się do otrzymania dofinansowania w ramach programów pomocowych Unii Europejskiej. Natomiast z pomocy EkoFunduszu mogą korzystać: – przedsiębiorcy, – samorządy, – inne podmioty (instytucje charytatywne, wyznaniowe, społeczne organizacje ekologiczne itp. podmioty, nie będące przedsiębiorcami w myśl ustawy Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178). Banki wspierające inwestycje ekologiczne Bank Ochrony Środowiska ma statutowo nałożony obowiązek kredytowania inwestycji służących ochronie środowiska. Udziela kredytów między innymi na: budowę składowisk odpadów i innych obiektów do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, zakup urządzeń związanych z usuwaniem odpadów, zakup sprzętu niezbędnego do zorganizowania zbiórki i transportu odpadów. Kredyty z BOŚ umożliwiają sfinansowanie zadania inwestycyjnego w 100%. Środki te są oprocentowane w wysokości od 1%. Okres spłaty kredytu wynosi 5 lat, a okres karencji 1 rok. BOŚ udziela również kredytów ze środków NFOŚiGW i WFOŚiGW. Inne banki aktywnie wspomagające finansowanie gospodarki odpadami to: – Bank Rozwoju Eksportu S.A., – Polski Bank Rozwoju S.A., – Bank Światowy, – Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. 8. SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW WYZNACZONYCH W PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI 8.1. NADZÓR I KONTROLA NAD WYKONANIEM USTALEŃ PLANU Działania w ramach nadzoru i kontroli będą z jednej strony źródłem dodatkowych informacji o stanie gospodarki odpadami, z drugiej instrumentem egzekwowania postępowania z odpadami zgodnego z prawem ogólnie obowiązującym i miejscowym. Dla wyegzekwowania realizacji obowiązków wykorzystane zostaną wszystkie możliwości prawne wynikające wprost z ustawy o odpadach oraz z przyjętych regulacji prawa miejscowego. Dla zwiększenia skuteczności działań kontrolnych w aktywny sposób zostanie wykorzystana możliwość współdziałania z wojewódzkim inspektorem ochrony środowiska. Podstawowe informacje o odpadach są gromadzone w bazach danych, prowadzonych przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy oraz Główny Urząd Statystyczny. Bazy te stanowią podstawowe źródła informacji potrzebnych do opracowywania, wdrażania i oceny realizacji zamierzonych w planie celów gospodarki odpadami. 91 Do prowadzenia ilościowej i jakościowej ewidencji, zgodnie z katalogiem odpadów i listą odpadów niebezpiecznych, jest obowiązany każdy posiadacz odpadów, z wyjątkiem osób fizycznych oraz jednostek organizacyjnych nie będących przedsiębiorstwami, które wykorzystują odpady na własne potrzeby. W przypadku odpadów komunalnych ewidencję muszą prowadzić wszystkie podmioty zajmujące się ich odbieraniem, transportem oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem tych odpadów. System ewidencji opiera się na sporządzaniu kart ewidencji odpadów oraz kart przekazania odpadów. Wzory dokumentów oraz zakres danych określone są w przepisie wykonawczym do ustawy – rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. Nr 30 poz. 213). 8.2. WSKAŹNIKI MONITOROWANIA EFEKTYWNOŚCI PLANU Ocena wykonania zadań wyznaczonych w Planie przebiegać będzie w oparciu o analizę wskaźników efektywności realizacji wytyczonych działań i zadań. Wartości wskaźników określa plan wyższego szczebla (dla planu powiatowego – plan wojewódzki). Tabela nr 55. Proponowane wskaźniki monitorowania osiągania przyjętych w Planie gospodarki odpadami dla powiatu mogileńskiego celów i zadań Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 92 Nazwa wskaźnika Ogólne Masa odpadów wytworzonych – ogółem Odsetek odpadów wytworzonych poddanych recyklingowi (bez recyklingu organicznego) Odsetek odpadów wytworzonych poddanych recyklingowi organicznemu Odsetek odpadów wytworzonych poddanych termicznemu przekształcaniu z odzyskiem energii Odsetek odpadów wytworzonych wykorzystanych bezpośrednio na powierzchni ziemi Odsetek odpadów wytworzonych poddanych unieszkodliwianiu metodami biologicznymi Odsetek odpadów wytworzonych poddanych unieszkodliwianiu metodami termicznymi Odsetek odpadów wytworzonych poddanych składowaniu bez przetworzenia Odsetek zaktualizowanych gminnych planów gospodarki odpadami Odsetek decyzji wydanych przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w zakresie gospodarki odpadami, na które złożono odwołania Odsetek decyzji wydanych przez starostów w zakresie gospodarki odpadami, na które złożono odwołania Odsetek decyzji wydanych przez Wojewódzką Inspekcję Ochrony Środowiska w zakresie gospodarki odpadami, na które złożono odwołania Odsetek decyzji wydanych przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w zakresie gospodarki odpadami, utrzymanych w postępowaniu odwoławczym Odsetek decyzji wydanych przez starostów w zakresie gospodarki odpadami, utrzymanych w postępowaniu odwoławczym Odsetek decyzji wydanych przez Wojewódzką Inspekcję Ochrony Środowiska w zakresie gospodarki odpadami, utrzymanych w postępowaniu odwoławczym Środki finansowe wydatkowane na budowę lub modernizację instalacji gospodarki odpadów – ogółem Środki finansowe wydatkowane na budowę lub modernizację instalacji gospodarki odpadów – z funduszy Unii Europejskiej Liczba etatów w administracji powiatowej w zakresie gospodarki odpadami Liczba etatów w administracji gminnej w zakresie gospodarki odpadami Jednostka Mg % % % % % % % % % % % % % % tys. zł tys. zł szt. szt. Lp. Nazwa wskaźnika 20 Liczba wdrożonych systemów zarządzania środowiskowego w przedsiębiorstwach i instytucjach gospodarki odpadami Odpady komunalne 21 Odsetek mieszkańców powiatu objętych zorganizowanym systemem zbierania odpadów komunalnych 22 Masa zebranych odpadów komunalnych – ogółem 23 Masa odpadów komunalnych zebranych selektywnie 24 Masa odpadów komunalnych zebranych jako resztkowe lub zmieszane 25 Odsetek odpadów komunalnych zebranych jako resztkowe lub zmieszane poddanych przetwarzaniu metodami mechaniczno-biologicznymi 26 Odsetek odpadów komunalnych zebranych jako resztkowe lub zmieszane poddanych przetwarzaniu metodami termicznymi w spalarniach odpadów 27 Odsetek odpadów komunalnych zebranych jako resztkowe lub zmieszane poddanych przetwarzaniu metodami termicznymi w współspalarniach odpadów 28 Odsetek odpadów komunalnych zebranych jako resztkowe lub zmieszane bez przetwarzania 29 Odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie poddanych recyklingowi (bez recyklingu organicznego) 30 Odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie poddanych recyklingowi organicznego 31 Odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie poddanych termicznemu przekształcaniu w spalarniach odpadów (z odzyskiem energii) 32 Odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie poddanych termicznemu przekształcaniu w współspalarniach odpadów (z odzyskiem energii) 33 Odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie poddanych unieszkodliwianiu (poza składowaniem) 34 Odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie poddanych składowaniu 35 Masa odpadów komunalnych ulegających składowanych na składowiskach odpadów 36 Iloraz masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych na składowiskach odpadów i masy tychże odpadów wytworzonych w 1995 r. 37 Liczba czynnych składowisk odpadów, na których składowane są odpady komunalne – ogółem 38 Liczba czynnych składowisk odpadów, na których składowane są odpady komunalne przetworzone termicznie lub biologicznie 39 Pozostała do wypełnienia pojemność składowisk odpadów, na których są składowane odpady komunalne – ogółem 40 Pozostała do wypełnienia pojemność składowisk odpadów, na których są składowane odpady komunalne przetworzone termicznie lub biologicznie 41 Liczba instalacji do biologiczno-mechanicznego przetwarzania odpadów resztkowych lub zmieszanych 42 Moce przerobowe instalacji do biologiczno-mechanicznego przetwarzania odpadów resztkowych lub zmieszanych 43 Liczba spalarni odpadów resztkowych lub zmieszanych 44 Moce przerobowe spalarni odpadów resztkowych lub zmieszanych Odpady niebezpieczne 45 Masa wytworzonych odpadów niebezpiecznych 46 Odsetek wytworzonych odpadów niebezpiecznych poddanych recyklingowi 47 Odsetek wytworzonych odpadów niebezpiecznych poddanych termicznemu przekształceniu 48 Odsetek wytworzonych odpadów niebezpiecznych składowanych bez przetworzenia 49 Masa selektywnie zebranych komunalnych odpadów niebezpiecznych 50 Odsetek selektywnie zebranych komunalnych odpadów niebezpiecznych poddanych recyklingowi 51 Odsetek selektywnie zebranych komunalnych odpadów niebezpiecznych poddanych termicznemu przekształceniu 52 Odsetek selektywnie zebranych komunalnych odpadów niebezpiecznych bez przetworzenia 53 Masa pozostałych do zlikwidowania urządzeń zawierających PCB 54 Poziom odzysku olejów odpadowych Jednostka szt. % tys. Mg tys. Mg tys. Mg % % % % % % % % % % mln Mg % szt. szt. szt. szt. szt. tys. Mg szt. tys. Mg tys. Mg % % % tys. Mg % % % tys. Mg % 93 Lp. 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 1) 2) 3) Nazwa wskaźnika Jednostka Poziom recyklingu (regeneracji) olejów odpadowych % Masa zebranych przenośnych baterii i akumulatorów tys. Mg Poziom recyklingu baterii i akumulatorów kwasowo-ołowiowych (liczony wg dyrektywy1)) % Poziom recyklingu baterii i akumulatorów niklowo-kadmowych (liczony wg dyrektywy1)) % Poziom recyklingu pozostałych baterii i akumulatorów (liczony wg dyrektywy1)) % Masa pozostałych zinwentaryzowanych wyrobów zawierających azbest – do usunięcia tys. Mg i unieszkodliwienia Liczba zinwentaryzowanych mogilników pozostałych do likwidacji szt. Masa zebranego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego – ogółem tys. Mg Masa zebranego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego z gospodarstw domowych tys. Mg Masa zebranego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego z gospodarstw domowych kg/mieszw przeliczeniu na statystycznego mieszkańca kańca Poziom odzysku dla zużytego sprzętu z grup 1 i 10 2) % Poziom recyklingu dla zużytego sprzętu z grup 1 i 10 2) % Poziom odzysku dla zużytego sprzętu z grup 3 i 4 2) % Poziom recyklingu dla zużytego sprzętu z grup 3 i 4 2) % Poziom odzysku dla zużytego sprzętu z grup 2, 5-7 i 9 2) % % Poziom recyklingu dla zużytego sprzętu z grup 2, 5-7 i 9 2) Poziom recyklingu dla zużytych lamp wyładowczych % Liczba stacji demontażu 3) szt. Liczba punktów zbierania pojazdów 3) szt. Masa zebranych pojazdów wycofanych z eksploatacji 3) tys. Mg Poziom odzysku odpadów pochodzących z demontowanych pojazdów wycofanych z eksplo% atacji 3) Poziom recyklingu odpadów pochodzących z demontowanych pojazdów wycofanych z eks% ploatacji 3) Komunalne osady ściekowe Masa wytworzonych komunalnych osadów ściekowych tys. Mg Odsetek wytworzonych komunalnych osadów ściekowych poddanych przetwarzaniu meto% dami biologicznymi Odsetek wytworzonych komunalnych osadów ściekowych poddanych przetwarzaniu meto% dami termicznymi Odsetek wytworzonych komunalnych osadów ściekowych bezpośrednio wykorzystywanych % w rolnictwie Odsetek wytworzonych komunalnych osadów ściekowych bezpośrednio wykorzystywanych % w innych zastosowaniach Odsetek wytworzonych komunalnych osadów ściekowych składowanych bez przetworzenia % na składowiskach odpadów Odpady opakowaniowe Poziom odzysku – ogółem % Poziom recyklingu – ogółem % Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych ze szkła % Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych % Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z papieru i tektury % Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych ze stali % Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z aluminium % Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z drewna % dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylająca dyrektywę 91/157/EWG, według załącznika nr 1 do ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495), określonych w ustawie z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 25, poz. 202 i Nr 175, poz. 1458). 94 9. WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO Wnioski z analizy oddziaływania projektu Planu gospodarki odpadami dla powiatu mogileńskiego wynikają z przepisów prawnych zawartych w art. 41 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902, z późn. zm.) oraz z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620 z późn. zm.). Na podstawie przeprowadzonej analizy i oceny wpływu na środowisko aktualnie prowadzonej gospodarki odpadami w powiecie mogileńskim można stwierdzić, że dziedzina ta wywiera wpływ na następujące elementy środowiska: Powietrze atmosferyczne (w tym także zmiany klimatu – efekt cieplarniany). Zmiany spowodowane są głównie przez: − emisję gazów wysypiskowych, w tym metanu, − lokalne skażenie mikrobiologiczne w otoczeniu składowisk odpadów i miejsc ich nielegalnego deponowania, − uwalnianie freonów i innych substancji zubażających warstwę ozonową, co powoduje zanik ozonu w stratosferze, − spalanie odpadów medycznych w lokalnych kotłowniach i instalacjach do tego nie przystosowanych, co powoduje uwalnianie się licznych zanieczyszczeń, m.in. dioksanu i furanów, − spalanie odpadów komunalnych w paleniskach domowych, co jest m.in. źródłem emisji toksycznych substancji do powietrza atmosferycznego, − niewłaściwe postępowanie z wyrobami i odpadami zawierającymi azbest, co powoduje jego pylenie do atmosfery. Wody powierzchniowe i podziemne. Zmiany spowodowane są głównie przez: − nieprawidłową lokalizację składowiska odpadów w Szerzawach oraz brak odpowiednich urządzeń zabezpieczających przed przenikaniem odcieków do wód gruntowych i powierzchniowych, − istnienie „dzikich” wysypisk. Gleby i grunty. Zmiany spowodowane są głównie przez: − deponowanie odpadów w miejscach do tego nie przeznaczonych, na „dzikich” wysypiskach. Potencjalne zmiany tego stanu, w przypadku braku realizacji projektowanego planu, do tyczą przede wszystkim dalszego pogorszenia jakości gruntów, gleb i wód podziemnych, spowodowanych migracją zanieczyszczeń z „dzikich wysypisk”. Likwidacja tych obiektów oraz zorganizowanie zintegrowanego systemu gospodarki odpadami jest podstawowym działaniem, planowanym w następnych latach funkcjonowania planu. 95 Plan gospodarki odpadami jest opisem zamierzeń mających na celu poprawę sytuacji w środowisku związanej z zagrożeniem odpadami. Generalne założenie Planu jest proekologiczne – przewiduje się kompleksowe uporządkowanie gospodarki odpadami na terenie powiatu. Planowany system gospodarki odpadami będzie stymulował działania: − zapobieganie powstawaniu odpadów, − ograniczenie ilości powstających odpadów wraz z ich toksycznością, − prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Podjęte zostaną działania prowadzące do: − rozwoju selektywnego zbierania odpadów komunalnych, − osiągnięcia planowanych poziomów odzysku odpadów wielkogabarytowych, budowlanych, niebezpiecznych i opakowaniowych, − redukcji odpadów ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska, − zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów w związku z utworzeniem Międzygminnych Kompleksów Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Giebni – Inowrocławiu oraz Wawrzynkach (na terenie sąsiednich powiatów inowrocławskiego i żnińskiego), Poniżej przedstawiono podstawowe działania związane z wdrażaniem Planu gospodarki odpadami, których realizacja może oddziaływać na środowisko (negatywnie lub pozytywnie): Likwidacja składowiska odpadów i „dzikich wysypisk” Obiekty te wykazują negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze. Są elementem zaburzającym krajobraz i stanowią zagrożenie dla czystości zasobów wód podziemnych, wód powierzchniowych oraz gruntów i gleb. Mogą także stanowić bardzo poważne zagrożenie sanitarne. Zlokalizowane są w różnych miejscach powiatu, najczęściej na terenach obrzeża osiedli zabudowy niskiej oraz na skraju lasów. Selektywna zbiórka odpadów Wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów z podziałem na odpady niebezpieczne, surowce wtórne, odpady ulegające biodegradacji, wielkogabarytowe i remontowo-budowlane przyczyni się do poprawy stanu środowiska powiatu poprzez: – stworzenie możliwości ponownego wykorzystania odpadów (stłuczki szklanej, makulatury, tworzyw sztucznych, metali, itp.), – wyeliminowanie odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych trafiających na składowiska, powodujących znaczne zagrożenie zanieczyszczeniem substancjami toksycznymi wód i gleb, – zmniejszenie ilości odpadów biodegradowalnych deponowanych na składowiskach i skierowanie ich do kompostowania, co przyczyni się do zmniejszenia uciążliwości dla środowiska przyrodniczego składowisk oraz spowoduje uzyskiwanie materiału znajdującego zastosowanie (kompostu), 96 – zmniejszenie ilości odpadów deponowanych na składowiskach i tym samym ograniczenie terenów zajmowanych przez składowiska oraz wydłużenie czasu ich eksploatacji, – stworzenie możliwości wykorzystania surowców wtórnych zawartych w odpadach wielkogabarytowych oraz odzysku odpadów budowlanych poprzez zastosowania ich jako kruszywa w robotach drogowych, inżynieryjnych itp. W wyniku realizacji celów Planu gospodarki odpadami dla powiatu mogileńskiego przewiduje się poprawę stanu środowiska, w szczególności w zakresie: − ograniczenia procesów degradacji gleb i gruntów w związku z planowanym zamykaniem składowisk odpadów wraz z ich rekultywacją oraz z sukcesywną likwidacją „dzikich wysypisk”); istotne znaczenie będzie miał również wzrost ilości odpadów poddawanych procesom odzysku i unieszkodliwienia poza składowaniem, − poprawy stanu powietrza atmosferycznego, − ograniczenia stopnia zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych w wyniku objęcia zorganizowanym zbieraniem całego strumienia odpadów komunalnych, ograniczenia udziału odpadów komunalnych biodegradowalnych składowanych na składowiskach, zaprzestania składowania odpadów niebezpiecznych, wzrostu poziomu odzyskiwanych surowców wtórnych, − pozytywnego wpływu na krajobraz w wyniku zamykania i rekultywacji składowisk odpadów komunalnych, − przywrócenia naturalnych siedlisk flory i fauny, − ochrony zasobów leśnych, w wyniku zmniejszenia zapotrzebowania na drewno (do produkcji papieru, mebli, elementów konstrukcyjnych, itp.), co będzie efektem wzrostu ilości odzyskiwanych i poddawanych recyklingowi surowców wtórnych, Wdrożenie Planu spowoduje zauważalną, poprawę ekologicznych warunków życia mieszkańców powiatu mogileńskiego oraz wzrost jego atrakcyjności rekreacyjnej i wypoczynkowej. Aktualizacja Planu gospodarki odpadami na lata 2007-2015 nie zawiera rozwiązań, które mogłyby prowadzić do transgranicznych oddziaływań emisji zanieczyszczeń z projektowanych instalacji gospodarki odpadami. 10. PODSUMOWANIE Polskie uregulowania prawne w zakresie gospodarki odpadami zawarte są w szczególności w następujących aktach: ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw, ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłatach i czystości w gminach. 97 Podstawowe zasady gospodarowania odpadami wyrażone zostały przez następującą hierarchię dozwolonych zachowań: – zapobieganie powstawaniu odpadów, – ograniczanie powstawania odpadów, – odzysk z odpadów substancji, przedmiotów i produktów wraz z ich wykorzystaniem, – unieszkodliwianie odpadów, z wyłączeniem ich składowania, – składowanie odpadów. Obowiązujące obecnie w Polsce przepisy prawne w zakresie gospodarowania odpadami w stosunku do obowiązujących przed 2001 r. przyniosły zmiany, które można ocenić jako rewolucyjne. Są one zgodne w prawodawstwem Unii Europejskiej, co do podstawowych założeń gospodarowania odpadami, stosowanej terminologii, zakresu regulacji oraz wielu rozwiązań szczegółowych. Zgodność ta dotyczy nie tylko ogólnych celów regulacji i ich hierarchii (prewencja, odzysk, unieszkodliwianie), ale i wielu podstawowych pojęć i wprowadzenia konieczności pozwoleń kompetentnych władz na prowadzenie czynności w zakresie gospodarowania odpadami. Analizując stan gospodarki odpadami na terenie powiatu mogileńskiego można stwierdzić, że w najbliższym czasie należałoby na podstawie istniejących przepisów prawnych uwzględnić w trakcie aktualizacji planu następujące zadania: CELE KRÓTKOTERMINOWE – 2008-2011 • Objęcie 100% mieszkańców gmin powiatu zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych • Zwiększenie kontroli i egzekwowanie realizacji zapisów w wydawanych decyzjach w zakresie gospodarki odpadami • Kontynuowanie współpracy z gminami powiatów inowrocławskiego oraz żnińskiego w celu pełnej realizacji celów Międzygminnych Kompleksów Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych w Giebni – Inowrocławiu dla odpadów z gmin Mogilno, Strzelno i Jeziora Wielkie oraz w Wawrzynkach dla gminy Dąbrowa • Kontynuowanie współpracy z gminami przy likwidacji wyrobów zawierających azbest • Analiza systemu monitoringu planu gospodarki odpadami, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości uzyskania odpowiednich danych. • Propagowanie na terenie powiatu selektywnej zbiórki odpadów, w tym szczególnie odpadów opakowaniowych i komunalnych ulegających biodegradacji • Rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych, wielkogabarytowych i odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych, a także odpadów elektrycznych i elektronicznych • Podnoszenie świadomości ekologicznej i społecznej wśród mieszkańców powiatu, poprzez organizację różnego rodzaju akcji, informacji w mediach (prasa, internet) oraz propagowanie technologii i działań „przyjaznych środowisku” 98 CELE DŁUGOTERMINOWE – 2012-2015 • Doskonalenie organizacji systemu gospodarki odpadami komunalnymi w powiecie • Dalszy rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych oraz świadomości ekologicznej i społecznej mieszkańców, promowanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów • Dalszy rozwój odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych a także odpadów elektrycznych i elektronicznych na terenie powiatu Osiągnięcie odpowiednich poziomów odzysku odpadów opakowaniowych oraz komunalnych ulegających biodegradacji w poszczególnych latach będzie praktycznie niewykonalne w przypadku realizacji tych działań przez gminy w sposób samodzielny i niesystemowy. Niepełna realizacja obowiązku selektywnego zbierania odpadów, a także przekraczanie limitów dozwolonego składowania odpadów biodegradowalnych na składowiskach będą karane przez WIOŚ w wysokościach określonych w art. 79a ustawy o odpadach. Aby umożliwić gminom powiatu mogileńskiego wywiązanie się z nałożonych obowiązków należy w najbliższym czasie na podstawie istniejących przepisów prawnych: 1) zwiększyć przez inspekcję transportu drogowego kontrolę transportu odpadów oraz wprowadzić kompleksowe kontrole przy udziale inspekcji ochrony środowiska, 2) przy realizacji programów nauczania przywiązywać większą wagę do gospodarki odpadami oraz kształtowania właściwych postaw i nawyków u dzieci i młodzieży, 3) poprzez publiczne regionalne środki masowego przekazu emitować programy i reklamy dotyczące gospodarki odpadami, 4) objąć wszystkich mieszkańców zorganizowanymi systemami zbierania odpadów, w szczególności odpadów opakowaniowych, odpadów niebezpiecznych pochodzących z gospodarstw domowych, odpadów ulegających biodegradacji z uwzględnieniem selektywnej zbiórki „u źródła”, aby zapewnić odpowiednie poziomy odzysku i recyklingu. Ponadto należy zgodnie z wydanymi aktami prawnymi stworzyć punkty zbiórki odpadów elektrycznych i elektronicznych, 5) wzmóc ofertę edukacyjną dla małych i średnich przedsiębiorstw o możliwości wykorzystywania środków z WFOŚiGW, NFOŚiGW oraz środków unijnych w zakresie dostosowania prowadzonej gospodarki odpadami do standardów unijnych. 99