Uchwała Nr XXIX/276/2000 Rady Miasta Oświęcim z dnia 31 maja
Transkrypt
Uchwała Nr XXIX/276/2000 Rady Miasta Oświęcim z dnia 31 maja
Uchwała Nr XXIX/276/2000 Rady Miasta Oświęcim z dnia 31 maja 2000 r. w sprawie: przyjęcia "Założeń polityki mieszkaniowej miasta Oświęcim na lata 2000-2004". Na podstawie art. 18 ust. l ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13 póz. 74 z p. zm.) Rada Miasta Oświęcim postanawia: §1 Przyjąć "Założenia polityki mieszkaniowej miasta Oświęcim na lata 2000 - 2004" - stanowiące załącznik do niniejszej uchwały. §2 Zobowiązać Zarząd Miasta Oświęcim do przedłożenia Radzie w terminie do 31 sierpnia 2000 r., w nawiązaniu do zapisów programu gospodarczego miasta Oświęcimia na lata 1999 2002 oraz Strategii Rozwoju Miasta Oświęcim na lata 2000-2008: 1. programu (planu) remontów i modernizacji zasobów mieszkaniowych gminy z określeniem nakładów i terminów realizacji, 2. programu budownictwa komunalnego - określając lokalizację, nakłady i terminy realizacji, 3. programów wsparcia różnorodnych form budownictwa jednorodzinnego, w tym również na zasadach developerskich, spółek itp., 4. programu i harmonogramu działań Oświęcimskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego zmierzającego do szybkiego uzyskania efektów mieszkaniowych. §3 Wykonanie uchwały zleca się Zarządowi Miasta Oświęcim. §4 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Załącznik do Uchwały Nr XXIX/276/2000 Rady Miasta Oświęcim z dnia 31 maja 2000 r. Założenia polityki mieszkaniowej Miasta Oświęcim na lata 2000 – 2004 Definicja: Polityka mieszkaniowa jest to całokształt działań, przedsięwzięć i decyzji, zmierzających do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych przy maksymalnym uwzględnieniu uwarunkowań całego otoczenia społeczno - gospodarczego, a w szczególności demograficznych, techniczno organizacyjnych, terenowych i infrastrukturalnych. I. Wstęp Posiadanie mieszkania jest jednym z podstawowych praw człowieka. Jednocześnie mieszkanie jest najdroższym dobrem rynkowym. Jeżeli do tego dobra dodamy cały szereg działań planistycznych, projektowych, realizacyjnych związanych choćby z uzbrojeniem terenu (drogi, sieci energetyczne, woda, kanalizacja), czy też z ochroną środowiska (wodociągi, oczyszczalnie, składowiska), to zdamy sobie sprawę, że nawet najbogatsi nie są w stanie rozwiązać tego problemu bez interwencjonizmu państwa. Wobec słabego wpływu w ostatnim czasie polityki państwa na realizację budownictwa mieszkaniowego, a nawet załamaniu się programów wspierania budownictwa w latach 90-tych, warunki zamieszkania w Polsce pogarszają się. W 1999 r. Główny Urząd Statystyczny wykonał opracowanie pt. „Warunki życia ludności w 1998 r." Wynika z niego, że budownictwo mieszkaniowe jest w głębokiej recesji. Ilość mieszkań w stosunku do liczby gospodarstw domowych jest mniejsza o ok. 1,5 min. Na 11,5 min lokali mieszkalnych ponad 3 min nadaje się do kapitalnego remontu. Ocenia się, że ponad 200 tyś. osób nie ma na stałe zapewnionego dachu nad głową, a ok. 400 tyś. mieszkających w zasobach komunalnych czy spółdzielczych z uwagi na dochody powinno być przeniesionych do lokali o czynszu socjalnym. Duża ilość mieszkań znajduje się w budynkach zdekapitalizowanych, a brak środków na budowę nowych oraz modernizacje i remonty starszych zasobów powoduje zwiększanie potrzeb mieszkaniowych. Pokolenie wyżu demograficznego wchodzi w okres zakładania rodzin. Wspólne zamieszkiwanie kilku pokoleń prowadzi do przeludnienia mieszkań. Istniejące lokale mają z reguły małą ilość izb, o małym metrażu, duża część ma obniżony standard, czasem bez pełnego wyposażenia w instalacje i urządzenia techniczno - sanitarne. W lipcu 1999 r. został przyjęty przez Radę Ministrów rządowy program „Założenia polityki mieszkaniowej państwa na lata 1999 - 2003". Cele polityki mieszkaniowej jakie zostały tam nakreślone wiążą się z koniecznością odstąpienia od programów: inwestycyjnych ulg budowlanych, - remontowych ulg budowlanych, - kas oszczędnościowo - budowlanych. Utrzymany zostanie program: - wspierania przedsięwzięć tertnomodernizacyjnych. Będą rozbudowane lub przebudowane programy: dodatków mieszkaniowych, - społecznego budownictwa czynszowego, kas mieszkaniowych. Jednocześnie uruchomione zostaną nowe programy: - wspomagania remontów budynków mieszkalnych, - wspierania inwestycji infrastrukturalnych, - zwiększenia dostępności do kredytu hipotecznego, - socjalnego programu mieszkaniowego. Podkreślono, że program rządowy rozwoju mieszkalnictwa stanowi część działań sfery publicznej i w myśl zasady pomocniczości jest wsparciem działań samorządów lokalnych. Działania samorządów zależą od warunków lokalnych, a wobec różnej specyfiki uwarunkowań powoduje to, że każda gmina musi sama określić racjonalne i skuteczne działania na swoim terenie, ale przy uwzględnieniu polityki państwa. Działania te polegają na ustaleniu celów strategicznych dotyczących budownictwa. Na tej podstawie opracowuje się politykę mieszkaniową, w oparciu o nią programy, a w dalszym etapie zadania inwestycyjne i budżet gminy. Konieczność opracowania polityki mieszkaniowej nie wynika tylko z etapu planistycznego, ale także z: - art. 75 Konstytucji RP - obligującego władze publiczne do prowadzenia polityki zmierzającej do stworzenia warunków umożliwiających zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych obywateli, - art. 7 ustawy o samorządzie gminnym, gdzie głównym zadaniem jest obowiązek realizacji gminnego budownictwa mieszkaniowego, - art. 4 ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, który do zadań własnych gminy zalicza zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych członków wspólnoty samorządowej. Podstawą opracowania założeń polityki jest „Strategia rozwoju miasta Oświęcimia" przyjęta uchwałą nr XXVII/256/2000 Rady Miasta Oświęcim z dnia 12.04.2000 r. W „Strategii..." ustalono sześć obszarów kluczowych ważnych dla rozwoju miasta. Jednym z tych obszarów jest poziom życia mieszkańców, a wśród celów tego obszaru: maksymalne zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych i szybki rozwój infrastruktury komunalnej. W dokumencie tym wskazano najważniejsze zadania dla osiągnięcia tychże celów, tj.: Przeprowadzić analizę istniejących, a w razie potrzeby wyznaczyć w planach zagospodarowania przestrzennego nowe, niezbędne tereny mieszkaniowe; - Opracować docelowy program uzbrojenia terenów przeznaczonych dla budownictwa mieszkaniowego; - Opracować program realizacji nowego budownictwa mieszkaniowego, uwzględniającego budownictwo wielorodzinne; - Opracować długofalowy program remontów i modernizacji substancji mieszkaniowej; - Przebudowa i rewitalizacja zabytkowych zespołów mieszkaniowych; - Opracowanie społecznie akceptowanej polityki czynszowej oraz polityki sprzedaży i zamiany mieszkań; - Zapewnić niezbędną ilość mieszkań o czynszu socjalnym; - Realizacja wszelkich programów i zamierzeń związanych z polityką mieszkaniową miasta; - Opracowanie programu i realizacja pełnego zaspokojenia potrzeb ludności w zakresie infrastruktury komunalnej; - Rozbudowa i modernizacja sieci i urządzeń z zakresu inżynierii miejskiej na terenie Starego Miasta. II. Mieszkalnictwo w Oświęcimiu - stan istniejący na dzień 31.12.1999 r. 1. Zasób mieszkaniowy na terenie miasta: Ilość mieszkań W tym sprzedane /lokali 1. Gmina Miasta Oświęcim w zarządzie ZBM 5.253 1.680 2. FCh „Dwory" SA - współwłasność 1.947 1.909 3. WAM 272 45 4. PKP 287 171 5. ZOZ 4 0 6. Spółdzielnia Mieszkaniowa , ,Hutnik" przy 35 33 Walcowni Metali Czechowice - Dziedzice 7. MSM „Budowlanka" 4.514 3.078 8. POHZ Osiek 10 0 9. Spółdzielnia Mieszkaniowa, flasza Chata" -ul. 27 26 Konarskiego 10. Rejon Energetyczny - całość mieszkań 4 4 wykupiona 11. Bielskie Przedsiębiorstwo Budowlano 36 33 -Transportowe Razem lokali mieszkalnych: 12.389 6.979 Lp. Właściciel 2. Liczba budynków w budownictwie indywidualnym - 3.002 3. Liczba pozwoleń na budowę - ok. 30 rocznie 4. Liczba wybudowanych mieszkań w ostatnim czasie - ok. 25 rocznie 5. Liczba zawartych małżeństw - ok. 250 rocznie 6. Liczba mieszkańców-43.311 Zaznacza się ciągły spadek liczby mieszkańców wynikający z ujemnego wskaźnika przyrostu naturalnego oraz ujemnego salda migracji. 7. Wskaźniki na terenie miasta - przeciętna liczba osób / mieszkanie - 2,90 - przeciętna liczba osób / izbę - 0,91 - przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania - 52,20 m2 - przeciętna powierzchnia użytkowa / osobę - 18,00 m Co charakterystyczne, wszystkie wskaźniki są niższe od średniej krajowej, średniej wojewódzkiej, średniej powiatowej. Mniejszy jest również w stosunku do średniej krajowej wskaźnik ilości mieszkań oddanych na 1000 mieszkańców oraz na 1000 zawartych małżeństw. 8. Liczba nowych mieszkań potrzebnych w celu zrównoważenia popytu w okresie 10 lat szacowana jest na ok. 300 rocznie. 9. Możliwości finansowe społeczeństwa Z jednej strony coraz więcej osób stać na budowę lub kupno lokalu, a z drugiej strony coraz więcej rodzin zajmujących mieszkania komunalne czy spółdzielcze powinno otrzymać lokal o czynszu socjalnym. Przy podwyższeniu opłat czynszu zapotrzebowanie na lokale tego typu może ulec zwiększeniu. 10. Zjawisko bezdomności Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zdiagnozowanych ma ok. 70 osób mających trudności w znalezieniu stałego dachu nad głową. Ponad 10 osób należy do grupy tzw. bezdomnych ulicznych. Brak jest stałej placówki dla tych osób, a problem ten będzie narastał, gdyż ma on tendencję wzrostową. Dla rozwiązania tego problemu należałoby pozyskać obiekt na noclegownię na ok. 15 osób, pensjonat dla bezdomnych dla ok. 30 osób oraz mieszkania o obniżonym standardzie. 11. Infrastruktura miejska Na terenie Oświęcimia istnieją: - Miejsko - Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków Sp. z o.o., - Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.. - EC-1 w F.Ch. „Dwory" SA. - Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o., - Składowisko Odpadów Komunalnych Sp. z o.o., - Rejon Gazowniczy Oświęcim, - Rejon Energetyczny Kęty o/Oświęcim. Ogólnie można scharakteryzować istniejącą infrastrukturę (tj. wodociągi, kanalizację, sieć c. o., gazową i energetyczną) w zakresie zaopatrzenia ludności -jako bardzo dobrą. 12. Plany zagospodarowania przestrzennego z uwzględnieniem mieszkalnictwa Opracowane: - Wysokie Brzegi II - budownictwo jednorodzinne Stare Stawy - budownictwo jednorodzinne (ul. J. Kossaka) Dworzec PKP - budownictwo jednorodzinne W opracowaniu: - Stare Stawy - budownictwo jednorodzinne (ul. Sadowa) - Stare Stawy - budownictwo jednorodzinne i wielorodzinne (ul. Kościelecka-Ceglana) - Stare Stawy - budownictwo jednorodzinne (ul. Paździory) - Stare Stawy - budownictwo wielorodzinne dla potrzeb OTBS (ul. 11-Listopada) - Stare Stawy - budownictwo jednorodzinne (ul. Kamieniec) 13. Gospodarka gruntami Wobec priorytetu uzyskania terenów dla potencjalnych inwestorów pod działalność gospodarczą, dla budownictwa mieszkaniowego realizowane są tylko niezbędne wykupy pod infrastrukturę. 14. Inwestycje Z uwagi na wieloletnie opóźnienia w uzbrojeniu terenów na obszarze miasta, duży nacisk położono w latach poprzednich na budowę sieci uzbrojenia terenów już zamieszkałych. Dotyczy to budowy kanalizacji, c. o. czy dróg. W 2000r. planuje się przystąpić do zbrojenia terenów Stare Stawy (ul. J. Kossaka) pod budownictwo jednorodzinne. 15. Zasób mieszkaniowy gminy W 285 budynkach komunalnych znajdują się 3573 mieszkania o łącznej powierzchni mieszkalnej 166.205,90 m2. 154 mieszkania w gminnym zasobie mieszkaniowym wyodrębniono na lokale o czynszu socjalnym. 195 budynków to budynki mieszkalne będące własnością gminy, w których występują wspólnoty mieszkaniowe. Przeprowadzona analiza wykazuje, że aż około 60 % budynków wybudowane zostało przed 1945 rokiem, a pozostałe zrealizowane zostały głównie do 1970 roku. W podziale na lata wygląda to następująco: - przed rokiem 1918 - 53 budynki, - w latach 1919-1945 - 114 budynków, - po 1945 - 118 budynków. Po długim zastoju w budownictwie mieszkaniowym, dopiero w 1999 roku oddano do użytkowania budynek komunalny na Osiedlu Błonie z 79 lokalami mieszkalnymi. Pewnym uzupełnieniem była adaptacja strychów na 17 mieszkań. W trakcie realizacji jest natomiast 10 mieszkań. Podnoszeniu standardu zużytych technicznie i nie przystosowanych do obecnie obowiązujących przepisów służy prowadzona od 1995 roku modernizacja budynków przy ul. Zawidzkiego, Dodatkowym źródłem pozyskania 40 mieszkań była adaptacja pomieszczeń po byłym hotelu przy ul. Matejki oraz pomieszczeń przy ul. M. Skłodowskiej -Curie. Jak wynika z powyższych danych, zasób komunalny jest stary i wymaga olbrzymich nakładów finansowych na zaspokojenie najpilniejszych potrzeb remontowych, na które wg raportu o stanie komunalnych zasobów mieszkaniowych potrzeba ok. 37.775.000 zł. Uwzględniając koszty odnowienia elewacji budynków, modernizacji instalacji elektrycznych oraz przystosowania łazienek do obowiązujących obecnie przepisów budowlanych, szacunkowy łączny koszt najpilniejszych potrzeb remontowych waha się w granicach 50.000.000 zł. Brak racjonalnej gospodarki remontowej doprowadził do degradacji zasobów mieszkaniowych, prowadzącej często do całkowitego zużycia budynków. Z tego tytułu do wyburzenia kwalifikuje się obecnie 10 budynków z 69 mieszkaniami. Zahamowaniu tego procesu służyć ma Uchwała Nr XXXVTI/319/97 Rady Miejskiej w Oświęcimiu w sprawie zasad finansowania modernizacji i remontów zasobów mieszkaniowych Gminy Miejskiej Oświęcim oraz Uchwała Nr XXXVTII/330/97 Rady Miejskiej w Oświęcimiu w sprawie zasad inwestowania sieci centralnego ogrzewania wysokich i niskich parametrów na obszarze miasta Oświęcimia oraz instalacji wewnętrznych w budynkach. Wielkość środków przeznaczonych na remonty i modernizację gminnego zasobu mieszkaniowego w latach 1998 – 2000 Wyszczególnienie Nakłady finansowe w latach 1998 1999 2000-Plan Remonty 2.069.458 2.439.166 2.734.000 Modernizacje 1.673.672 2.364.360 1.730.000 Ogółem 3.734.130 4.803.526 4.464.000 16. Potrzeby mieszkaniowe Liczba i struktura wniosków o mieszkanie złożonych w Dziale Lokalowym ZBM Liczba oczekujących na: Rok lokal o czynszu socjalnym lokal o czynszu regulowanym Ogółem liczba wniosków 1996 54 29 83 1997 38 24 62 1998 51 39 90 1999 43 22 65 W ostatnich latach zaznacza się rosnące zapotrzebowanie na lokale o czynszu socjalnym, co może świadczyć o zubożeniu społeczeństwa. Istotny wpływ na sytuacje w zakresie potrzeb mieszkaniowych ma również stale rosnąca liczba nakazów eksmisyjnych, z których większość stanowią orzeczenia z prawem do lokalu o czynszu socjalnym oraz liczba oczekujących na mieszkania z budynków do wyburzenia i remontów, co obrazuje tabela (stan na 31.12.1999 r.). Lp. Wyszczególnienie Lokale o czynszu regulowanym 76 Lokale o czynszu socjalnym 128 Ogółem 1. Wnioski o wynajem 2. Wnioski o zamianę „z urzędu" 25 29 54 mieszkanie wyburzenia 4 28 32 3. Oczekujący z budynków i remontów - 47 47 4. Oczekujący na mieszkanie o czynszu socjalnym na podstawie wyroków sądowych Razem 105 232 337 na do 204 Zapotrzebowanie na mieszkania o czynszu socjalnym na dzień 31.12.1999 r. Liczba osób w rodzinie 1 2 3 4 5 6 i więcej Ilość podań 111 17 38 26 22 18 17. Sposoby gospodarowania zasobem mieszkaniowym gminy: a) prywatyzacja zasobu mieszkaniowego Zasady sprzedaży mieszkań komunalnych zawiera Uchwała Nr LV/448/98 Rady Miejskiej w Oświęcimiu z dnia 06.04.1998r w sprawie określenia ogólnych zasad gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Gminy Miejskiej Oświęcim Sprzedaż lokali mieszkalnych na rzecz najemców w latach 1995 - 2000: Rok Liczba lokali 1995 210 1996 297 1997 211 1998 292 1999 266 Należy kontynuować sprzedaż mieszkań komunalnych aż do sprywatyzowania 75 % ogólnych zasobów mieszkaniowych Miasta. Pozostałe 25 % ma stanowić strategiczną rezerwę Gminy. b) wynajem mieszkań Zasady wynajmowania mieszkań w zasobie mieszkaniowym Gminy zostały uregulowane w Uchwale r LVII/469/98 Rady Miejskiej w Oświęcimiu z dnia 27.05.1998r. w sprawie zasad i trybu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych członków wspólnoty samorządowej. Zgodnie z tą uchwałą: lokale o czynszu regulowanym wynajmowane są osobom, które mają niskie dochody (spełniają ustalone kryterium dochodowe) oraz: - zamieszkują w lokalu o nadmiernym zagęszczeniu i nie są dotychczas najemcami, - są najemcami - w trybie zamian „ z urzędu", - są najemcami lokali w budynkach przeznaczonych do rozbiórki, remontu lub modernizacji, - posiadają prawo do regulacji stanu prawnego zajmowanego lokalu zamiennego w przypadkach określonych w ustawie o najmie lokali, - najemcom dokonującym zamian dobrowolnych; lokale o czynszu socjalnym wynajmowane są na okres do trzech lat osobom: - które znajdują się w niedostatku (kryterium dochodowe przyjęte w w/w Uchwale Rady Miejskiej) i nie mają zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych, - które utraciły własne mieszkanie wskutek klęski żywiołowej, katastrofy lub pożaru, - którym sąd przyznał prawo do takiego lokalu w wyroku eksmisyjnym, - które opuściły Dom Dziecka w związku z uzyskaniem pełnoletności, - które podlegają przekwaterowaniu na podstawie wydanych i nie wykonanych przed 12.12.1994r. prawomocnych wyroków sądowych; wynajem lokali o czynszu wolnym (lokale o użytkowej powierzchni 80 m2) winien odbywać się w drodze przetargu. Stawkę wywoławczą stanowi najwyższa stawka czynszu regulowanego ustalonego dla danej kategorii lokalu; zamiana mieszkań - dobrowolne zamiany mieszkań pomiędzy wybranymi kontrahentami dokonywane są w przypadkach, gdy przynajmniej jeden lokal jest komunalny, - zamiany „z urzędu" dotyczą wyłącznie najemców mieszkań komunalnych spełniających określone kryteria i polegają na dostarczeniu mieszkania przez gminę z jednoczesnym przejęciem lokalu wnioskodawcy, - biuro zamiany mieszkań w ZBM przyjmuje za niewielką odpłatnością (5 zł) oferty wszystkich typów mieszkań oraz kontaktuje ze sobą potencjalnych kandydatów. Za sfinalizowanie zamiany pobierana jest opłata (50 zł); c) aktualna polityka czynszowa Zakłada się sukcesywne podwyższanie stawek czynszu regulowanego, umożliwiające doprowadzenie ich w roku 2004 do poziomu zbliżonego do 3% wartości odtworzeniowej, co pozwoli na całkowite pokrycie kosztów eksploatacji wpływami z czynszów. Uchwałą Nr X/63/99 z dnia 31.03.1999r. zatwierdzone zostały prognozy podwyżek czynszu regulowanego i socjalnego na lata 1999 - 2004 i przedstawiają się następująco: Lp. % wartości odtworzeniowej określający wysokość stawki czynszu Terminy wprowadzenia podwyżek czynszu regulowanego 1. 1,29 1.01.2000r. 2. 1,50 1.07.2000r. 3. 1,70 1.01.2001r. 4. 1,90 1.07.2001r. 5. 2,10 1.01.2002r. 6. 2,30 1.07.2002r. 7. 2,50 1.01.2003r. 8. 2,70 1.07.2003r. 9. 2,90 1.01.2004r. 10. 3,00 1.07.2004r. Uchwała określa wysokość stawki czynszu regulowanego jako procentowy udział w wartości odtworzeniowej określonej przez Wojewodę co kwartał. Do wyliczenia stawki czynszu w złotych za l m2 powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego przyjmuje się wartość odtworzeniową budynku z kwartału poprzedzającego podwyżkę. Każdorazowa podwyżka czynszu wymaga podjęcia uchwały Rady Miejskiej. Tabela oczynszowania mieszkania uwzględnia wyposażenie mieszkania w instalacje - stawki czynszu zróżnicowane są wg tego kryterium. Oprócz tego stawka bazowa może być zwiększona lub zmniejszona o 10% w zależności od położenia lokalu w budynku (I i II piętro +10%, parter -10%). Ponadto czynnikiem zmniejszającym stawkę o 5% jest stan techniczny budynku oraz strefa w mieście (dotyczy tylko dzielnicy Dwory). Przyjęte w Oświęcimiu zasady ustalania stawek czynszowych zgodne są z wymogami art. 26 Ustawy o najmie nakazującym różnicowanie stawek czynszowych przy uwzględnieniu: 1) położenia budynku, 2) położenia lokalu w budynku, 3) wyposażenia budynku i lokalu w urządzenia techniczne i instalacje oraz ich stan, 4) ogólny stan techniczny budynku. Obecnie stawka bazowa czynszu regulowanego obowiązująca od 01.01.2000 r. wynosi 2,34 zł/m2, a stawka maksymalna 2,57 zl/m2/m-c, co stanowi 1,21% wartości odtworzeniowej lokalu. Stawki czynszu socjalnego stanowią 35% stawki czynszu regulowanego. Podstawowym narzędziem Ustawy o najmie lokali, przewidzianym dla ochrony użytkowników mieszkań znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, są dodatki mieszkaniowe. Wielkość wypłaconych dodatków mieszkaniowych w poszczególnych formach własności w Oświęcimiu obrazuje poniższa tabela: Rodzaj własności lokalu Rok 1997 1998 1999 Komunalne 378 576,87 629 962,83 852 746,05 Spółdzielcze 318631,84 392 987,09 538 993,02 Zakładowe 44 542,19 60 896,80 42 137,39 Inne 32919,80 91 803,88 154491,28 Razem 774 670,70 1 175 656,60 1 588367,74 Dodatki mieszkaniowe rekompensują wzrost czynszu dla rodzin ubogich, nie będących w stanie ponosić pełnych obciążeń wydatkami mieszkaniowymi. Średnia wysokość dodatku mieszkaniowego w okresie ostatnich trzech lat wyniosła: 1997 r. - 67,77 zł, 1998 r. - 90,60 zł, 1999 r. - 117,96 zł. W okresie tym średni dodatek mieszkaniowy wzrósł ponad dwukrotnie. Liczba gospodarstw domowych korzystających z tej formy pomocy również rośnie i tak: 1997 r. - 953, 1998 r. - 1081, 1999 r. - 1122. d) organizacja zarządzania zasobem mieszkaniowym gminy i wspólnot mieszkaniowych Zmiana regulacji prawnych w sferze zarządzania gospodarką mieszkaniową wywołała konieczność zmian w strukturach zarządzania budynkami mieszkalnymi w mieście. Od 1998 roku trwa restrukturyzacja Miejskiego Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej - obecnie od 01.07.1999 r. Zarządu Budynków Mieszkalnych. Podjęta przez Radę Miejską Uchwała Nr LV/460/98 z dnia 29.04.1998 r. w sprawie rozdzielenia funkcji zarządcy od wykonawczej nie została jeszcze w pełni zrealizowana. W trakcie realizacji jest przygotowanie działań zmierzających do zlecania świadczenia usług w zakresie utrzymania czystości w budynkach i ich otoczeniu przez wydzielone nowe podmioty gospodarcze. Takie przedsięwzięcie pozwoli na zdecydowane obniżenie kosztów administrowania. Również podjęto działania dla ograniczenia własnych ekip remontowych wyłącznie do grup konserwacyjno - dyżurnych, natomiast zasadnicza część robót w tym zakresie będzie kierowana na zewnątrz firmy. III. Programy do realizacji celów polityki mieszkaniowej Wyjściowy materiał merytoryczny, zastosowany przy opracowywaniu programów do realizacji celów polityki mieszkaniowej, stanowią dokumenty: „Strategia rozwoju miasta Oświęcimia" oraz „Program gospodarczy miasta na lata 1999 - 2002". 1. Akty prawne Dla realizacji całej gospodarki związanej z mieszkalnictwem potrzebne jest uporządkowanie przepisów i zasad regulujących wszelkie działania. Opracowany rządowy dokument „Założenia polityki mieszkaniowej państwa na lata 1999 -2003" zawiera programy wprowadzenia lub nowelizacji kilkunastu ustaw dotyczących polityki mieszkaniowej państwa oraz wydania związanych z nimi odpowiednich rozporządzeń. Ponieważ plany rządu zakładają podjęcie ustaw do końca bieżącego roku, postuluje się, aby po 01.01.2001r. przeanalizować uchwały Rady Miasta pod kątem nowych ustaw, dokonać koniecznych zmian i podjąć nowe (w przypadku koniecznym uchylić) i na ich podstawie zaktualizować niniejszy dokument na lata 2001 - 2005. Ustalenia: W roku 2001 podjąć prace nad nowelizacją założeń polityki miasta Oświęcimia i uchwał RM dotyczących mieszkalnictwa, w oparciu o ustawy i rozporządzenia obowiązujące po 01.01.2001 r. 2. Zapewnienie odpowiedniej ilości terenów dla budownictwa mieszkaniowego w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, ze szczególnym uwzględnieniem budownictwa jednorodzinnego. Biorąc pod uwagę plany już uchwalone oraz będące w trakcie opracowania, na lata następne pozostałyby do opracowania plany dla obszarów: - osiedle Pod Borem, - osiedle Złoty (Słoneczny) Stok, - dzielnica Stare Miasto - ul. Krasickiego (za torami PKP), - osiedle Zacisze, - dzielnica Dwory - Kruki. Planuje się, że do roku 2002 wszystkie w/w obszary zostaną objęte pracami projektowymi dotyczącymi zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Uchwalone, opracowywane i planowane miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obejmą prawie 50 ha wolnych terenów i zabezpieczą całkowicie potrzeby terenowe dla budownictwa mieszkaniowego na okres 10-15 lat. Ustalenia: Do roku 2003 umieścić w programie gospodarczym i zaplanować w budżecie miasta zadania związane z przystąpieniem do zmiany planów na potrzeby budownictwa mieszkaniowego w obszarach, osiedle Pod Borem, Złoty Stok, ul. Krasickiego,Zacisze i Dwory - Kruki. Wyszczególnienie Plany miejscowe Nakłady finansowe w latach 2000 2001 2002 2003 2004 760.000 460.000 320.000 300.000 300.000 3. Zbrojenie terenów dla budownictwa mieszkaniowego Istnienie terenów budowlanych nie jest jednoznaczne z możliwością przystąpienia do budowy. Uzależnione jest to od realizacji sieci uzbrojenia pod i nadziemnego tj. woda, energia, kanalizacja, drogi. Należy zwrócić uwagę, że przed przystąpieniem do budowy infrastruktury, wcześniej należy dokonać niezbędnych wykupów pod potrzeby realizacji uzbrojenia. W związku z planem przystąpienia do zbrojenia terenu na os. Stare Stawy (ul. J. Kossaka) należy w następnych latach uwzględnić środki na kontynuację tego zadania tak, aby ukończyć je w 2003 r. Priorytetem będzie też od 2001 r. przystąpienie do uzbrojenia terenu Stare Stawy - ul. 11-Listopada (OTBS). Od 2002 r. należy rozpocząć zbrojenie terenów Wysokie Brzegi II oraz rozważyć możliwość zbrojenia terenów: Paździory, Stare Stawy (ul. Kościelecka - Ceglana), Wysokie Brzegi I i Zasole-Centrum. Jednak decyzję w sprawie tych ostatnich obszarów będzie można podjąć dopiero po opracowaniu planów miejscowych i oszacowaniu kosztów. Jednocześnie oprócz zbrojenia terenów nowych należy dla ludności już posiadającej lokum zaspokajać potrzeby w zakresie usług komunalnych. W ramach tychże działań należy w dalszym ciągu kontynuować dozbrojenie terenów zamieszkałych w sieci, przede wszystkim kanalizacyjne i c.o. Mając jednakże na uwadze ogromne potrzeby finansowe dla całej dziedziny mieszkaniowej, należałoby się zastanowić czy nie zmniejszyć kwot przeznaczonych w budżecie na tego typu inwestycje. Ustalenia: Przystąpić do wykupu terenów niezbędnych do realizacji infrastruktury technicznej oraz realizować uzbrojenia terenów pod nowe budownictwo wg następującej kolejności: - 2000 r. - Stare Stawy (ul. J. Kossaka), - 2001 r. - Stare Stawy (ul. 11-Listopada), - 2002 r. - Wysokie Brzegi II, - 2003 r. - Paździory, - 2004 r. - Wysokie Brzegi I. W programach inwestycyjnych uwzględnić dla terenów zamieszkałych finansowanie budowy nowych sieci, ale dokonać analizy co do kolejności wykonania tych zadań dla poszczególnych dzielnic wraz z określeniem wydatkowania kwot w kolejnych latach. Wyszczególnienie Wykupy terenów Zbrojenie terenów nowych Nakłady finansowe w latach 2000 2001 2002 2003 2004 700.000 900.000 700.000 500.000 500.000 1.315.000 2.185.000 3.050.000 3.000.000 3.500.000 Dozbrajanie innych terenów 3.567.000 2.800.000 2.550.000 2.300.000 2.000.000 Ogółem 4. 5.582.000 5.885.000 6.300.000 5.800.000 6.000.000 Realizacja nowego budownictwa mieszkaniowego, w tym wielorodzinnego. Program ten może być realizowany poprzez budownictwo prywatne, spółdzielcze, zakładowe, komunalne i społeczne. Budownictwo zakładowe na terenie miasta nie jest realizowane. W ramach budownictwa prywatnego istnieje możliwość podejmowania działań przez developerów, konsorcja czy spółki. Budownictwo w tzw. systemie developerskim w chwili obecnej realizowane jest przez firmę P.P.H. PROBUDIM Sp. z o.o. (4 budynki jednorodzinne na osiedlu Stare Stawy) oraz przez firmę Bielskie Przedsiębiorstwo Budowlano - Transportowe (36 mieszkań przy ul. Obozowej). W ramach budownictwa prywatnego realizowane są budynki jednorodzinne. Pomoc miasta dla budownictwa jednorodzinnego jest realizowana poprzez plany miejscowe i zbrojenie terenów. MSM „Budowlanka" planuje w roku 2001 przystąpienie do budowy budynku mieszkalnego przy ul. Sakranusa. Dla Urzędu Miasta wybudowanie budynku na os. Błonie było ogromnym obciążeniem finansowym, a w małym stopniu rozwiązało problem braku mieszkań. Dlatego też w ramach budownictwa komunalnego należy realizować budownictwo o obniżonym standardzie i wspomagać budownictwo społeczne. Budownictwo o obniżonym standardzie jest jedyną szansą na pozyskanie mieszkań dla najuboższej grupy mieszkańców. Budownictwo to, z uwagi na ograniczone możliwości pozyskania mieszkań w istniejących zasobach winno być realizowane poprzez budowę nowych obiektów z mieszkaniami o obniżonym standardzie. Oceniając obecne zapotrzebowanie dla około 250 rodzin należałoby wybudować budynki o powierzchni mieszkalnej co najmniej 6 tyś. m2,co przy szacunkowym koszcie 1200-1400 zł za l m2 daje nakłady potrzebne do realizacji zadania rzędu 8 min zł. Z uwagi na koszty proponuje się rozłożyć realizację budownictwa o obniżonym standardzie na kolejne lata, w pierwszym etapie przewidując budowę obiektu na 60 mieszkań za kwotę ok. 2 min zł. W chwili obecnej najlepszy „klimat" dla rozwoju budownictwa ma budownictwo społeczne, a szczególnie Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Jest to podstawowe źródło zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Z uwagi na obowiązujące przepisy, nie mogą z tego rodzaju budownictwa skorzystać osoby o wysokich dochodach, a z uwagi na opłaty, nie mogą też pozyskać mieszkań w tym systemie osoby pozostające w niedostatku. Jednak z uwagi na fakt, że osoby średnio zamożne, do których skierowana jest oferta wg formuły TBS-u, stanowią największą część społeczeństwa, dlatego rozwijanie tego rodzaju budownictwa jest najbardziej celowe. Obecnie na terenie miasta rozpoczęło działalność Oświęcimskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego. Pierwszych działań inwestycyjnych OTBS można się spodziewać najwcześniej w 2001 r., ale już teraz należy dołożyć wszelkich starań, aby połączyć wysiłki gminy i OTBS-u w celu zintensyfikowania przyrostu mieszkań. Ustalenia: Współdziałanie z OTBS i uwzględnianie możliwości współdziałania z innymi partnerami m.in. spółdzielniami. W ramach wspólnych działań z OTBS należy na lata 2000 - 2004 uwzględnić w programie gospodarczym i budżetach miasta środki na realizację infrastruktury na potrzeby budownictwa. Budownictwo komunalne i społeczne Wyszczególnienie Budowa budynku o obniżonym standardzie OTBS Ogółem 5. Nakłady finansowe w latach 2000 2001 2002 2003 2004 - 300.000 1.000.000 700.000 - 300.000 1.200.000 1.300.000 1.000.000 1.000.000 300.000 1.500.000 2.300.000 1.700.000 1.000.000 Remonty i modernizacje istniejących zasobów Większość budynków zalicza się do obiektów mocno wyeksploatowanych. Budowane one były w różnych okresach, przy niskich wymaganiach jakościowych, przy złym wykonawstwie, zaniedbaniach w eksploatacji i braku konserwacji. Przez lata nie remontowane czy modernizowane, w krótkim czasie mogą stać się obiektami do wyburzenia. Aby do tego nie dopuścić koniecznym staje się finansowanie ich odnowy. Działania muszą być skierowane w pierwszym rzędzie na poprawienie bezpieczeństwa, czyli przebudowę instalacji gazowych i elektrycznych oraz przewodów kominowych. Następnie działania muszą objąć remonty dachu, klatek schodowych, elewacji zewnętrznej przy uwzględnieniu termorenowacji. Wszystkie te działania muszą być podjęte w celu niedopuszczenia do konieczności wyburzania budynków, a tym samym zmniejszenia substancji mieszkaniowej. Ustalenia: Zarząd Budynków Mieszkalnych wykona program remontu i modernizacji istniejących zasobów gminy. Wielkość środków przeznaczonych na remonty i modernizację gminnego zasobu mieszkaniowego w latach 2000 - 2004: Wyszczególnienie Nakłady finansowe w latach 2000 2001 2002 2003 2004 Remonty 2.734.000 3.100.000 3.300.000 3.600.000 4.000.000 Modernizacje 1.730.000 1.800.000 1.900.000 2.000.000 2.100.000 Ogółem: 6. 4.464.000 4.900.000 5.200.000 5.600.000 6.100.000 Przebudowa i rewitalizacja zabytkowych zespołów mieszkaniowych wraz z rozbudową i modernizacją sieci i urządzeń na terenie Starego Miasta. W 1996r. opracowany został „Program Oświęcimski", który zakładał m. in. przeprowadzenie rewitalizacji budynków mieszkalnych na obszarze Starego Miasta. Program ten poparty stosowną uchwałą Rady Miejskiej w Oświęcimiu stał się podstawą przyjęcia do realizacji przez Rząd RP - Oświęcimskiego Strategicznego Programu Rządowego (OSPR). Z przyczyn finansowych nie objął on działań inwestycyjnych w Starym Mieście realizowanych ze środków budżetu Państwa. Jednak istniejące dyspozycje w zapisie OSPR pozwalają na wprowadzenie tego tematu do drugiego etapu Programu. Pełnomocnik Rządu do Spraw Realizacji OSPR zwrócił się do Zarządu Miasta z prośbą o podanie propozycji w zakresie funkcjonowania OSPR w latach 2002 - 2007 w związku z zamiarem przekształcenia go w plan wieloletni. Odpowiednie opracowanie obejmujące m.in. zagadnienia związane z rekonstrukcją i rewitalizacją Starego Miasta i stosowne wnioski w tej sprawie zostały przedłożone Pełnomocnikowi Rządu. Przekazany materiał wskazuje kierunki działań inwestycyjnych w zasobach kubaturowych tj. remonty kapitalne, remonty bieżące, przebudowy, wyburzenia. Informuje o ilości typowanych do renowacji obiektów i podaje globalne, szacunkowe nakłady finansowe. Wskazuje również na konieczność ich przeszacowania w sytuacji objęcia OSPR-em budynków Starego Miasta. Zrealizowanie w całości niewątpliwie trudnego i długofalowego tematu, pozwoliłoby na podniesienie standardu istniejących mieszkań, a tym samym umożliwienie właściwej polityki gospodarowania zasobami w obszarze Starego Miasta. Dodatkowo na terenie tej dzielnicy należy realizować zadania związane z poprawą istniejących urządzeń (np. w zakresie likwidacji suchych ustępów), czy modernizować sieci uzbrojenia podziemnego (np. przebudować sieć ogólnospławną na rozdzielczą) . Zadania wykonywane w ramach tego tematu winny być uwarunkowane realizacją OSPR. Ustalenia: Kontynuowanie działań mających na celu ujęcie rekonstrukcji i rewitalizacji Starego Miasta w planie wieloletnim dotyczącym realizacji Oświęcimskiego Strategicznego Programu Rządowego. Wielkość środków finansowych przeznaczonych na te działania z budżetu miasta zostanie określona po ustaleniu planu wieloletniego dla OSPR i wpisana do polityki mieszkaniowej przy jej aktualizacji. W chwili obecnej realizować niezbędne inwestycje czy remonty w ramach przebudowy ulic i sieci na Starym Mieście, a po uzgodnieniu z Przedstawicielem Rządu ds. OSPR całości zadań na Starym Mieście oraz sposobu ich finansowania, należy przeanalizować możliwości przyspieszenia tego tematu. 7. Polityka czynszowa, sprzedaży i zamiany mieszkań Polityka ta jest realizowana zgodnie z obowiązującymi uchwałami Rady Miejskiej. O ile sprawa sprzedaży i zamiany mieszkań nie budzi zastrzeżeń, o tyle polityka czynszowa jest bardzo trudna do oceny. Z jednej strony podwyższenie czynszu prowadzi do urealnienia nakładów na utrzymanie obiektów, ale z drugiej strony brak mieszkań o czynszu socjalnym powoduje, że nie ma możliwości przekwaterowania rodzin, które nie mogą unieść ciężaru opłat za mieszkanie. Ustalenia: Dalsza realizacja uchwał, ze szczególnym uwzględnieniem polityki czynszowej pod kątem wpływu wielkości opłat na wzrost wyroków eksmisyjnych oraz analiza tego zjawiska. Kontynuacja sprzedaży mieszkań komunalnych aż do sprywatyzowania 75 % ogólnych zasobów mieszkaniowych Miasta 8. Mieszkania o czynszu socjalnym Istnieje pilna potrzeba pozyskania lokali o obniżonej wartości użytkowej, z gorszym wyposażeniem technicznym, o niewielkim metrażu. W chwili obecnej część takich lokali istnieje w Starym Mieście, ale należałoby dodatkowo szukać lokali o obniżonym standardzie poza tą dzielnicą, gdyż Stare Miasto w ramach przyszłej rewitalizacji powinno całkowicie wyeliminować ze swego krajobrazu ten typ budownictwa. Ustalenia: Należy zrealizować inwestycje gminne dla pozyskania lokali o obniżonym standardzie w istniejących obiektach użytkowych oraz w trybie pilnym określić priorytet dla budowy budynku o obniżonym standardzie (ustalenia w pkt. 4). IV. Podsumowanie i wnioski Działania w ramach realizacji polityki mieszkaniowej z uwagi na różnorodność zagadnień muszą odbywać się wielopłaszczyznowo. Dla osiągnięcia zamierzonego celu, tj. poprawy warunków mieszkaniowych miasta Oświęcim, należy takie zadania, jak: plany miejscowe, wykupy, remonty i modernizacje, realizować w dalszym ciągu na niezmienionym poziomie wydatkowania środków. Natomiast wydaje się koniecznym zwiększenie nakładów na uzbrojenie nowych terenów budowlanych nawet kosztem zmniejszenia wydatków na budowę sieci w terenach zabudowanych. Należy przystąpić do realizacji budynku o obniżonym standardzie oraz rozważyć możliwość adaptacji któregokolwiek obiektu na noclegownię. Sprawę przebudowy i rewitalizacji Starego Miasta powinno się w okresie najbliższych kilku lat uzależnić od realizacji programu OSPR, a dopiero po jego zakończeniu finansować ze środków własnych. W celu właściwego dalszego postępowania w zakresie budownictwa mieszkaniowego należy sklasyfikować zadania pod kątem ich ważności, tak aby nawet w przypadku ograniczenia środków zadania priorytetowe były nadal kontynuowane. Zestawienie nakładów z budżetu gminy i ze środków ZBM: Lp. Wyszczególnienie Nakłady finansowe w latach 2000 2001 2002 2003 2004 1. Plany miejscowe 760.000 460.000 320.000 300.000 300.000 2. Wykupy terenów 700.000 900.000 700.000 500.000 500.000 3. Zbrojenie terenów nowych 1.315.000 2.185.000 3.050.000 3.000.000 3.500.000 4. Dozbrajanie innych terenów 3.567.000 2.800.000 2.550.000 2.300.000 2.000.000 * 300.000 1.000.000 700.000 300.000 1.200.000 1.300.000 1.000.000 1.000.000 7. Remonty 2.734.000 3.100.000 3.300.000 3.600.000 4.000.000 8. Modernizacje 1.730.000 1.800.000 1.900.000 2.000.000 2.100.000 Budowa budynku 5. o obniżonym standardzie 6. OTBS Ogółem 11.106.000 12.745.000 14.120.000 13.400.000 13.400.000