Powoływanie i rozwój menedżerów
Transkrypt
Powoływanie i rozwój menedżerów
2014-04-07 PLANOWANIE NOWYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ Powoływanie i rozwój menedżerów Andrzej Marjański Zakład Przedsiębiorczości i Firm Rodzinnych Andrzej Marjański ( ) 2 Refleksyjnie Nie wolno mianować menedżerem nikogo, kogo bardziej interesuje kto ma rację niż co jest słuszne. Kiedy względy personalne biorą górę nad wymaganiami pracy, rodzi się korupcja. Zarząd nie powinien mianować menedżerem kogoś, kto inteligencję uważa za ważniejszą od prawości. Może ktoś wiedzieć za mało i kiepsko sobie radzić, może mu brakować zdolności i zmysłu osądu, a mimo to – może nie wywoływać szkód. Natomiast jeśli komuś nie dostaje charakteru i prawości, to – choćby nie wiem jak brylował wiedzą, błyskotliwością i powodzeniem – działa niszcząco. Niszczy ludzi, najcenniejsze zasoby przedsiębiorstwa. Niszczy morale. I niszczy wydajność. Peter. F. Drucker (1909-2005) 1 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 3 Agenda Kto jest menedżerem? Powoływanie i rozwój menedżerów Zadania menedżera Praca menedżera Czego brakuje najbardziej menedżerom? Bezcenny zasób w pracy menedżera Ludzie jako zasób menedżera * Andrzej Marjański (51) 4 Na czym polegają zadania menedżera? Powiedział to chyba Bismarck: „Dość łatwo jest znaleźć kandydata na ministra oświaty: wszystko, czego, potrzeba do tego stanowiska , to długa siwa broda. Co innego z dobrym kucharzem; to musi być wszechstronny geniusz” Peter Drucker, Praktyka zarządzania, Nowoczesność, Warszawa 1998, s 365. Czy to w jakimś stopniu nie odnosi się do myślenia o zadaniach i istocie pracy menedżera ? 2 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 5 Powoływanie i rozwój menedżerów Problem planowania i rozwoju nowych menedżerów najlepsze organizacje na świecie traktują niezwykle poważnie Niepoważne podejście powoduje – że ok. 40% nowo mianowanych menedżerów zawodzi i traci swoje stanowisko w ciągu pierwszych 18 miesięcy. A jeszcze większa liczba osób funkcjonuje poniżej swoich możliwości i oczekiwań organizacji Andrzej Marjański (51) 6 Typowe zagrożenia i problemy nowego menedżera Brak niezbędnych umiejętności menedżerskich Trudności w relacjach interpersonalnych Konflikty z osobami z równoległego i wyższego poziomu w strukturze organizacji Zagrożenie wypaleniem zawodowym 3 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 7 Konflikty z osobami z równoległego i wyższego poziomu w strukturze organizacji Awans oznacza zmianę oczekiwań wobec menedżera oraz znacznie większe wymagania w zakresie myślenia strategicznego i świadomości biznesowej Zachodzi potrzeba pozyskania nowego oglądu szerokiej perspektywy funkcjonowania organizacji – „nie tylko moja funkcja” Często niedoceniane zagrożenie - zmiana modelu współpracy z nowymi przełożonymi oraz innymi menedżerami z tego samego poziomu struktury Andrzej Marjański (51) 8 Brak niezbędnych umiejętności menedżerskich Jeden z kluczowych błędów w planowaniu awansów – kompetentnego specjalistę awansujemy na niekompetentnego o menedżera (przynajmniej przez jakiś czas) Tymczasowa niekompetencja wynika z: zmiany rodzaju podejmowanych decyzji stosunkowo słabej znajomości narzędzi zarządzania Zagrożenie – ryzyko popełnienia poważnych błędów już w początkowym okresie pracy 4 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 9 Trudności w relacjach interpersonalnych Zmiana w relacjach interpersonalnych Awansowany pracownik zaczyna pełnić rolę kierowniczą wobec osób, które były do niedawna jego współpracownikami – na tym samym poziomie organizacji Zachodzi konieczność wprowadzenia istotnych zmian w postrzegani własnej roli w organizacji oraz umiejętności nowego modelowania relacji z otoczeniem Zagrożenie – konflikt z podległym zespołem jak i innymi menedżerami Andrzej Marjański (51) 10 Czy zewnętrzne symbole tworzą menedżera? Nie 5 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 11 Zagrożenie wypaleniem zawodowym Awans na stanowisko menedżerskie wymaga diametralnej reorientacji myślenia: odejście od indywidualnego wpływania na osiąganie wyników realizacja celów poprzez podległy zespół Wielu nowych menedżerów ma z tym poważne trudności. W skrajnych przypadkach kończy się to wypaleniem zawodowym menedżera usiłującego realizować samodzielnie zadnia całego zespołu Andrzej Marjański (51) 12 Specjalista a menedżer Czy znakomity pracownik lub specjalista będą znakomitymi menedżerami? Niestety często zdarza się, że tak się nie staje. Z reguły nie jest to wina pracownika – ale braku nowych niezbędnych umiejętności Źle przygotowane przedsięwzięcie związane z promocją na nowe stanowisko może się zakończyć podwójną porażką – stracimy doskonałego specjalistę, nie zyskując dobrego menedżera 6 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 13 Jakie czynniki wyróżniają menedżera? Kompetencja Wydajność najwyższej klasy Czym jest stanowisko menedżera w organizacji i w jaki sposób jego praca różni się od pracy kogoś kto menedżerem nie jest ? Andrzej Marjański (51) 14 Zadania menedżera Menedżer ma dwa specyficzne zadania, których nikt innych w organizacji nie wypełnia: Tworzenie prawdziwej całości organizacji – większej niż suma jej części składowych Harmonizowanie w każdej podejmowanej decyzji i każdym działaniu wymagań najbliższej i długofalowej perspektywy 7 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 15 Tworzenie prawdziwej całości organizacji Menedżer ma tworzyć prawdziwą całość organizacji, która jest: większa niż suma części składowych bytem produktywnym – produkuje więcej niż wynosi suma włożonych weń zasobów Menedżer poprzez swoje działania ma wydobywać i nadawać efektywność wszelkim siłom tkwiącym w zasobach organizacji Szczególnie w zasobach ludzkich – nadaje efektywność, ale też neutralizuje ich możliwe słabości Andrzej Marjański (51) 16 Menedżer jako dyrygent i kompozytor 8 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 17 Równoważenie i harmonizowanie Kluczowym zadaniem menedżera jest równoważenie i harmonizowanie trzech głównych funkcji organizacji: Zarządzanie biznesem Zarządzanie menedżerami niższego szczebla Zarządzanie pracownikiem i pracą Decyzja lub działanie, które spełnia wprawdzie potrzeby jednej z tych funkcji – ale osłabia wydajności w innej – osłabia całe przedsiębiorstwo. Decyzja lub działanie muszą zawsze być właściwe dla wszystkich trzech dziedzin. Andrzej Marjański (51) 18 Zadanie stworzenia całości Zadanie stworzenia prawdziwej całości to wyzwanie Wymaga od menedżera brania pod uwagę: całości organizacji – wydajności i wyników uwzględnienia czynników koniecznych do osiągnięcia zsynchronizowanej wydajności O ile trzeba podnieść wydajność biznesu i czego to wymaga od którego rodzaju naszej działalności? W którym z rodzajów naszej działalności można podnieść wydajność i na ile umożliwi to poprawę wyników biznesu? 9 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 19 Harmonizowanie perspektyw Menedżer w każdej decyzji i działaniu musi harmonizować wymagania najbliższej i długookresowej perspektywy Co się będzie działo gdy zostanie zlekceważona którakolwiek z nich? Jeśli nie zadbasz o najbliższe sto dni, nie będzie następnego stulecia, a może nawet następnych pięciu lat Andrzej Marjański (51) 20 Harmonizowanie perspektyw Cokolwiek menedżer czyni musi byś sensowne w doraźnej praktyce dnia codziennego i perspektywie długofalowej A co zrobić jeśli nie udaje się zharmonizować tych dwóch wymiarów czasowych? Trzeba je przynajmniej równoważyć i starannie kalkulować ofiary: które w imię bieżących interesów narzuca się przyszłości przedsiębiorstwa jak i te, które w imię przyszłości narzuca się bieżącym interesom 10 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 21 Harmonizowanie perspektyw Menedżer musi: maksymalnie ograniczać jedne i drugie ofiary możliwie szybko naprawiać wyrządzone nimi szkody Menedżer zawsze funkcjonuje w dwóch wymiarach czasowych odpowiadając jednocześnie za wydajność całego przedsiębiorstwa i każdej jego części składowych Andrzej Marjański (51) 22 Co robi menedżer? ? Na pewno robi wiele rzeczy, które nie są zarządzaniem W wielu przypadkach potrafi poświęcać im większość czasu Np. menedżer zbytu prowadzi analizy statystyczne, majster naprawia narzędzie lub wypełnia raport produkcyjny; menedżer produkcji projektuje rozmieszczenie maszyn; prezes negocjuje wielki kontrakt; … Każda z tych czynności stanowi element jakiejś określonej funkcji Wszystkie są potrzebne i wszystkie należy wykonać dobrze. Ale! Tego typu działania nie mają nic wspólnego z pracą, która wyróżnia menedżerów 11 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 23 Jakie działania wyróżniają menedżerów? ? Istnieje pięć podstawowych operacji w pracy menedżera, które owocują zintegrowaniem zasobów organizacji w żywy i rosnący organizm Menedżer: Ustala cele Organizuje Motywuje i informuje Dokonuje pomiaru Rozwija ludzi * Andrzej Marjański (51) 24 Menedżer ustala cele Określa co powinno stanowić cele organizacji Określa cele wycinkowe, które składają się na cele całości Decyduje o tym co zrobić aby je osiągnąć Nadaje celom efektywność przekazując informacje członkom, organizacji, od których wydajności zależy ich zrealizowanie 12 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 25 Menedżer ustala cele Kluczowy problem – występowanie wielu punktów równowagi Równowaga pomiędzy celami biznesu a realizacją zasad, w które wierzy Równowaga pomiędzy bieżącymi i przyszłymi potrzebami organizacji Równowaga pomiędzy pożądanym celem końcowym a dostępnymi środkami Andrzej Marjański (51) 26 Menedżer organizuje Analizuje niezbędne działania, decyzje i relacje. Klasyfikuje pracę i dzieli ją na zarządzalne działania Działania dzieli na zarządzalne zadania związane z konkretnymi stanowiskami Grupuje jednostki organizacyjne i zadania w strukturę organizacyjną Dokonuje doboru ludzi do zarządzania tymi jednostkami i do zadań, które trzeba wykonać 13 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 27 Menedżer organizuje Organizowanie wymaga zmysłu analitycznego Dlaczego? Żąda najekonomiczniejszego spożytkowania rzadkich zasobów Ponieważ mamy do czynienia z ludźmi – zachodzi konieczność pilnowania zasad sprawiedliwości i wymaga prawości Dla rozwijana ludzi równie ważna jest zdolność do analitycznego myślenia jak i przestrzeganie zasad Andrzej Marjański (51) 28 Menedżer dokonuje pomiaru Ustala mierniki ocen – czynniki niezmiernie ważne dla wydajności całej organizacji i wydajności każdego jej pracownika Menedżer musi zapewnić, aby każdy człowiek miał dostęp do mierników skupionych na wydajności całej organizacji i jednocześnie na jego własnej pracy, a pomocnych w jej wykonaniu Analizuje wydajność, ocenia ją i interpretuje Informuje podwładnych i przełożonych o treści mierników i wynikach swoich analiz 14 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 29 Menedżer dokonuje pomiaru W dokonywaniu ocen pierwsze miejsce zajmują zdolności analityczne Ważnym czynnikiem jest postawienie na umożliwienie ludziom samokontroli, niż nadużywanie kontroli odgórnej dla zachowania dominacji nad ludźmi Powszechne nadużywanie tej zasady – to najsłabszy punkt pracy menedżera Andrzej Marjański (51) 30 Menedżer rozwija ludzi Wiele zależy od sposobu, w jaki sobie radzi z rozwojem ludzi Menedżer może nadawać ludziom kierunek lub sprowadzić ich na manowce Coś z nich wydobywa, albo ich tłamsi Umacnia w nich prawość albo ich korumpuje Uczy ich trzymać się prosto i twardo, albo ich korumpuje 15 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 31 Menedżer rozwija ludzi Umiejętności potrzebne do motywacji im komunikowania mają głównie charakter społeczny Występuje potrzeba integracji i syntezy Podstawowa zasada to sprawiedliwość Ekonomia ma znaczenie drugoplanowe Prawość ma dużo większe znaczenie niż zmysł analityczny Andrzej Marjański (51) 32 Działania menedżera w toku zarządzania Każdy menedżer robi to zawsze Może to robić dobrze albo fatalnie Może zdawać sobie sprawę z tego co robi lub nie "Każda praktyka opiera się na teorii, nawet jeśli sami praktykujący nie są tego świadomi.„ Peter Drucker 16 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 33 Formalne kategorie klasyfikacji a ? Wyznaczanie celów, organizowanie , motywowanie i komunikowanie, ocena i rozwijanie ludzi - stanowią formalny wymiar klasyfikacji pracy menedżera i tego co on robi Czego brakuje ? Dzięki doświadczeniu, menedżer może wypełnić formalne kategorie konkretną treścią – ale musi wiedzieć, że one istnieją! Andrzej Marjański (51) 34 Oszacowanie własnych umiejętności menedżerskich Każdy menedżer powinien wykorzystać wyznaczanie celów, organizowanie , motywowanie i komunikowanie, ocenę i rozwijanie ludzi do: oszacowania własnych umiejętności i osiągnięć systematycznej pracy nad własnym rozwojem i wydajnością pracy menedżerskiej Warto spróbować 17 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 35 Informacja jako narzędzie menedżera Każdy menedżer dysponuje specyficznym narzędziem – informacją To narzędzie to słowo – mówione lub pisane Efektywność pracy menedżera zależy od jego zdolności słuchania i czytania oraz mówienia i pisania Do czego służy informacja? do motywowania ludzi do organizowania wykonywania przez nich ich własnej pracy Każdy menedżer potrzebuje umiejętności przekazywania swoich myśli innym jak i dowiadywania się, co inni myślą Andrzej Marjański (51) 36 Czego brakuje najbardziej menedżerom ? Umiejętności dobrego komunikowania Zobaczcie jak to wygląda w waszych miejscach pracy Nie jest wesoło, prawda? Menedżerowie muszą poznać język, rozumieć czym są słowa i co znaczą Muszą nauczyć się szanować język – najcenniejszy dar i dziedzictwo człowieka Bez znajomości komunikowania się – każda próba motywacji spełznie na niczym Menedżer zawsze rozwija swoje umiejętności komunikowania się 18 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 37 Jaki jest bezcenny zasób w pracy menedżera? ? Jest jeden zasób najrzadszy, najbardziej ulotny i nieuchwytny ? Czas – każdy menedżer ma z nim kłopoty Każdy menedżer musi nauczyć się rozwiązywać problemy z czasem Andrzej Marjański (51) 38 Czas bezcenny zasób w pracy menedżera Menedżerowie zawsze poszukują panaceów na problem braku czasu, przykładów jest wiele Wszelkiego rodzaju panacea to czysta szarlataneria i kolejna strata czasu Jak temu zaradzić? Nauczyć się planować – gospodarować swoim czasem Najpierw myślę - potem robię Poświęcać wiele czasu na dziedziny, dla których trzeba ustalić cele Jeszcze więcej na systematyczne analizy jak sobie radzić z bieżącymi problemami 19 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 39 Czas bezcenny zasób w pracy menedżera Przykład marnowania czasu – spędzanie czasu w małych jego odcinkach na próbach oceny wydajności i walorów podległych mu pracowników Co robi dobry menedżer? Ocenia systematycznie swych ludzi raz do roku – buduje w wyniku parogodzinnej pracy podstawy do wszelkich decyzji wymagających osądu Kto z Państwa poda następny przykład? Andrzej Marjański (51) 40 Czas bezcenny zasób w pracy menedżera Na co sprawny menedżer poświęca swój czas? Na komunikację znacznie więcej w „górę” niż „w dół” Dlaczego? Bo lepiej słuchać swoich podwładnych i wyciągać z tego wnioski niż zasypywać ich własnymi problemami 20 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 41 Czas bezcenny zasób w pracy menedżera Menedżer dobrze wykorzystujący swój czas może go poświęcić na rozważania co może wnieść w: sukces swojego szefa swojej jednostki swojej organizacji Andrzej Marjański (51) 42 Ludzie – jako zasób menedżera Ludzie – to specyficzny zasób menedżera Jakie są cechy istoty ludzkiej? niepowtarzalne, wymagające szczególnych przymiotów w każdym, kto chce z nią pracować … 21 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 43 Ludzie – jako zasób menedżera Specyfika relacji Pomiędzy ludźmi zachodzą zawsze wzajemne relacje – zupełnie inne niż pomiędzy człowiekiem a wszystkimi innymi zasobami „Pracować” z ludźmi – oznacza zawsze dbałość o ich rozwój Rozwój ma zapewnić wzrost produktywności Rozwój menedżera jest uzależniony od rozwoju jego podwładnych Andrzej Marjański (51) 44 Ludzie – jako zasób menedżera Zaangażowanie w rozwój ludzi wymaga osobistej prawości charakteru Obecnie kładzie się także duży nacisk na takie cechy menedżera jak: Życzliwość wobec ludzi Pomaganie im Umiejętność współżycia z nimi Ale same te cechy nie wystarczą Zawsze trzeba brać pod uwagę - to co jest słuszne, a nie kto ma słuszność 22 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 45 Czy aby zostać menedżerem trzeba być geniuszem? Nie Ale to co robi menedżer trzeba umieć poddać systematycznej analizie Tego co menedżer musi umieć można się nauczyć Ale pozostaje jedna cecha, jedna kwalifikacja której menedżer nie może posiąść, lecz musi ja przynieść do zawodu Jaka to cecha? Nie geniusz i talent – to charakter Andrzej Marjański (51) 46 Co tworzy menedżera? Standardowa definicja menedżera? Menedżer – osoba, która odpowiada za innych ludzi i ich pracę P. Drucker uważa ją za zbyt wąską – główna odpowiedzialność menedżera kieruje się w górę – ponosi odpowiedzialność wobec organizacji, której jest organem Stosunki menedżera z jego zwierzchnikami i współmenedżerami są równie istotne dla jego osiągnięć jak stosunki z podwładnymi i odpowiedzialność wobec nich 23 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 47 Co tworzy menedżera? Inne spojrzenie mówi, że menedżera określa ważność Ale w nowoczesnej organizacji żadna grupa nie ma większego znaczenia od pozostałych Zatem nie ważność, a funkcja różnicuje grupy ludzi w organizacji Pozycję menedżera może definiować wyłącznie jego funkcja i wkład, którego się odeń oczekuje Funkcje edukacyjna – to przede wszystkim wyróżnia współczesnego menedżera Wkład – którego się oczekuje od menedżera to przekazanie poczucia perspektywy i zdolności do osiągnięć. Poczucie perspektywy i moralna odpowiedzialność – ostatecznie określają menedżera * Andrzej Marjański (51) 48 Podsumowanie Istotą pracy menedżera jest tworzenie harmonijnej całości organizacji Istnieje pięć podstawowych operacji w pracy menedżera, które owocują zintegrowaniem zasobów organizacji w żywy i rosnący organizm. Menedżer: Ustala cele Organizuje Motywuje i informuje Dokonuje pomiaru Rozwija ludzi Aby zostać menedżerem nie trzeba być geniuszem, warto się nauczyć, ale trzeba mieć charakter 24 2014-04-07 Andrzej Marjański (51) 49 Zagadnienia do dyskusji Jakie czynniki wyróżniają menedżera? Co oznacza stwierdzenie, że menedżer ma tworzyć harmonijną i prawdziwą całość organizacji Wymień pięć podstawowych operacji w pracy menedżera Jakie szczególne zasoby wykorzystuje menedżer? Andrzej Marjański (51) 50 Literatura do wykładu P. F. Drucker, Praktyka zarządzania, Nowoczesność, Warszawa 1998. First Time Manager, Ican Institute, Warszawa 2013. 25 2014-04-07 Andrzej Marjański ( ) 51 Pytania ? Najlepszą metodą przewidywania przyszłości jest jej tworzenie. Plany to tylko dobre chęci, chyba że natychmiast przekształcają się w ciężką pracę. Peter Drucker www.amarjanski.spoleczna.pl 26