Powoływanie i rozwój menedżerów

Transkrypt

Powoływanie i rozwój menedżerów
2014-04-07
PLANOWANIE NOWYCH
PRZEDSIĘWZIĘĆ
Powoływanie i rozwój
menedżerów
Andrzej Marjański
Zakład Przedsiębiorczości i Firm Rodzinnych
Andrzej Marjański ( )
2
Refleksyjnie
Nie wolno mianować menedżerem nikogo, kogo
bardziej interesuje kto ma rację niż co jest słuszne.
Kiedy względy personalne biorą górę nad
wymaganiami pracy, rodzi się korupcja.
Zarząd nie powinien mianować menedżerem kogoś,
kto inteligencję uważa za ważniejszą od prawości.
Może ktoś wiedzieć za mało i kiepsko sobie radzić,
może mu brakować zdolności i zmysłu osądu,
a mimo to – może nie wywoływać szkód.
Natomiast jeśli komuś nie dostaje charakteru
i prawości, to – choćby nie wiem jak brylował
wiedzą, błyskotliwością i powodzeniem – działa
niszcząco.
Niszczy ludzi, najcenniejsze zasoby
przedsiębiorstwa. Niszczy morale. I niszczy
wydajność.
Peter. F. Drucker
(1909-2005)
1
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
3
Agenda
Kto jest menedżerem?
Powoływanie i rozwój menedżerów
Zadania menedżera
Praca menedżera
Czego brakuje najbardziej menedżerom?
Bezcenny zasób w pracy menedżera
Ludzie jako zasób menedżera *
Andrzej Marjański (51)
4
Na czym polegają zadania menedżera?
Powiedział to chyba Bismarck:
„Dość łatwo jest znaleźć kandydata na ministra oświaty: wszystko,
czego, potrzeba do tego stanowiska , to długa siwa broda.
Co innego z dobrym kucharzem; to musi być wszechstronny
geniusz”
Peter Drucker, Praktyka zarządzania, Nowoczesność, Warszawa 1998, s 365.
Czy to w jakimś stopniu nie odnosi się do myślenia
o zadaniach i istocie pracy menedżera ?
2
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
5
Powoływanie i rozwój menedżerów
Problem planowania
i rozwoju nowych
menedżerów
najlepsze
organizacje na
świecie traktują
niezwykle poważnie
Niepoważne podejście powoduje
– że ok. 40% nowo mianowanych
menedżerów zawodzi i traci swoje
stanowisko w ciągu pierwszych 18
miesięcy.
A jeszcze większa liczba osób
funkcjonuje poniżej swoich
możliwości i oczekiwań organizacji
Andrzej Marjański (51)
6
Typowe zagrożenia i problemy nowego menedżera
Brak niezbędnych umiejętności menedżerskich
Trudności w relacjach interpersonalnych
Konflikty z osobami z równoległego i wyższego poziomu
w strukturze organizacji
Zagrożenie wypaleniem zawodowym
3
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
7
Konflikty z osobami z równoległego i wyższego
poziomu w strukturze organizacji
Awans oznacza zmianę oczekiwań wobec menedżera oraz
znacznie większe wymagania w zakresie myślenia
strategicznego i świadomości biznesowej
Zachodzi potrzeba pozyskania nowego oglądu szerokiej
perspektywy funkcjonowania organizacji – „nie tylko moja
funkcja”
Często niedoceniane zagrożenie - zmiana modelu
współpracy z nowymi przełożonymi oraz innymi
menedżerami z tego samego poziomu struktury
Andrzej Marjański (51)
8
Brak niezbędnych umiejętności menedżerskich
Jeden z kluczowych błędów w planowaniu awansów –
kompetentnego specjalistę awansujemy na
niekompetentnego o menedżera (przynajmniej przez jakiś
czas)
Tymczasowa niekompetencja wynika z:
zmiany rodzaju podejmowanych decyzji
stosunkowo słabej znajomości narzędzi zarządzania
Zagrożenie – ryzyko popełnienia poważnych błędów
już w początkowym okresie pracy
4
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
9
Trudności w relacjach interpersonalnych
Zmiana w relacjach interpersonalnych
Awansowany pracownik zaczyna pełnić rolę kierowniczą
wobec osób, które były do niedawna jego
współpracownikami – na tym samym poziomie organizacji
Zachodzi konieczność wprowadzenia istotnych zmian w
postrzegani własnej roli w organizacji oraz umiejętności
nowego modelowania relacji z otoczeniem
Zagrożenie – konflikt z podległym zespołem
jak i innymi menedżerami
Andrzej Marjański (51)
10
Czy zewnętrzne symbole tworzą menedżera?
Nie
5
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
11
Zagrożenie wypaleniem zawodowym
Awans na stanowisko menedżerskie wymaga diametralnej
reorientacji myślenia:
odejście od indywidualnego wpływania na osiąganie
wyników
realizacja celów poprzez podległy zespół
Wielu nowych menedżerów ma z tym poważne
trudności. W skrajnych przypadkach kończy się to
wypaleniem zawodowym menedżera usiłującego
realizować samodzielnie zadnia całego zespołu
Andrzej Marjański (51)
12
Specjalista a menedżer
Czy znakomity pracownik lub specjalista będą
znakomitymi menedżerami?
Niestety często zdarza się, że tak się nie staje.
Z reguły nie jest to wina pracownika –
ale braku nowych niezbędnych umiejętności
Źle przygotowane przedsięwzięcie związane z promocją na nowe
stanowisko może się zakończyć podwójną porażką – stracimy
doskonałego specjalistę, nie zyskując dobrego menedżera
6
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
13
Jakie czynniki wyróżniają menedżera?
Kompetencja
Wydajność najwyższej klasy
Czym jest stanowisko menedżera w organizacji
i w jaki sposób jego praca różni się od pracy
kogoś kto menedżerem nie jest ?
Andrzej Marjański (51)
14
Zadania menedżera
Menedżer ma dwa specyficzne zadania, których nikt innych
w organizacji nie wypełnia:
Tworzenie prawdziwej całości organizacji – większej niż suma
jej części składowych
Harmonizowanie w każdej podejmowanej decyzji i każdym
działaniu wymagań najbliższej i długofalowej perspektywy
7
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
15
Tworzenie prawdziwej całości organizacji
Menedżer ma tworzyć prawdziwą całość organizacji, która
jest:
większa niż suma części składowych
bytem produktywnym – produkuje więcej niż wynosi
suma włożonych weń zasobów
Menedżer poprzez swoje działania ma wydobywać i nadawać
efektywność wszelkim siłom tkwiącym w zasobach organizacji
Szczególnie w zasobach ludzkich – nadaje efektywność, ale
też neutralizuje ich możliwe słabości
Andrzej Marjański (51)
16
Menedżer jako dyrygent i kompozytor
8
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
17
Równoważenie i harmonizowanie
Kluczowym zadaniem menedżera jest równoważenie i
harmonizowanie trzech głównych funkcji organizacji:
Zarządzanie biznesem
Zarządzanie menedżerami niższego szczebla
Zarządzanie pracownikiem i pracą
Decyzja lub działanie, które spełnia wprawdzie potrzeby jednej z
tych funkcji – ale osłabia wydajności w innej – osłabia całe
przedsiębiorstwo.
Decyzja lub działanie muszą zawsze być właściwe dla wszystkich
trzech dziedzin.
Andrzej Marjański (51)
18
Zadanie stworzenia całości
Zadanie stworzenia prawdziwej całości to wyzwanie
Wymaga od menedżera brania pod uwagę:
całości organizacji – wydajności i wyników
uwzględnienia czynników koniecznych do osiągnięcia
zsynchronizowanej wydajności
O ile trzeba podnieść
wydajność biznesu i
czego to wymaga od
którego rodzaju
naszej działalności?
W którym z rodzajów
naszej działalności
można podnieść
wydajność i na ile
umożliwi to poprawę
wyników biznesu?
9
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
19
Harmonizowanie perspektyw
Menedżer w każdej decyzji i działaniu musi harmonizować
wymagania najbliższej i długookresowej perspektywy
Co się będzie działo gdy zostanie zlekceważona którakolwiek z
nich?
Jeśli nie zadbasz o najbliższe
sto dni, nie będzie
następnego stulecia, a może
nawet następnych pięciu lat
Andrzej Marjański (51)
20
Harmonizowanie perspektyw
Cokolwiek menedżer czyni musi byś sensowne w doraźnej
praktyce dnia codziennego i perspektywie długofalowej
A co zrobić jeśli nie udaje się zharmonizować tych dwóch
wymiarów czasowych?
Trzeba je przynajmniej równoważyć i starannie kalkulować
ofiary:
które w imię bieżących interesów narzuca się przyszłości
przedsiębiorstwa
jak i te, które w imię przyszłości narzuca się bieżącym
interesom
10
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
21
Harmonizowanie perspektyw
Menedżer musi:
maksymalnie ograniczać jedne i drugie ofiary
możliwie szybko naprawiać wyrządzone nimi szkody
Menedżer zawsze funkcjonuje w dwóch
wymiarach czasowych odpowiadając
jednocześnie za wydajność całego
przedsiębiorstwa i każdej jego części
składowych
Andrzej Marjański (51)
22
Co robi menedżer?
?
Na pewno robi wiele rzeczy, które nie są zarządzaniem
W wielu przypadkach potrafi poświęcać im większość czasu
Np. menedżer zbytu prowadzi analizy statystyczne, majster
naprawia narzędzie lub wypełnia raport produkcyjny; menedżer
produkcji projektuje rozmieszczenie maszyn; prezes negocjuje
wielki kontrakt; …
Każda z tych czynności stanowi element jakiejś określonej funkcji
Wszystkie są potrzebne i wszystkie należy wykonać dobrze.
Ale!
Tego typu działania nie mają nic wspólnego z pracą,
która wyróżnia menedżerów
11
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
23
Jakie działania wyróżniają menedżerów?
?
Istnieje pięć podstawowych operacji w pracy menedżera,
które owocują zintegrowaniem zasobów organizacji w żywy
i rosnący organizm
Menedżer:
Ustala cele
Organizuje
Motywuje i informuje
Dokonuje pomiaru
Rozwija ludzi *
Andrzej Marjański (51)
24
Menedżer ustala cele
Określa co powinno stanowić cele organizacji
Określa cele wycinkowe, które składają się na cele całości
Decyduje o tym co zrobić aby je osiągnąć
Nadaje celom efektywność przekazując informacje członkom,
organizacji, od których wydajności zależy ich zrealizowanie
12
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
25
Menedżer ustala cele
Kluczowy problem – występowanie wielu punktów
równowagi
Równowaga pomiędzy celami biznesu a realizacją zasad, w
które wierzy
Równowaga pomiędzy bieżącymi i przyszłymi potrzebami
organizacji
Równowaga pomiędzy pożądanym celem końcowym a
dostępnymi środkami
Andrzej Marjański (51)
26
Menedżer organizuje
Analizuje niezbędne działania, decyzje i relacje.
Klasyfikuje pracę i dzieli ją na zarządzalne działania
Działania dzieli na zarządzalne zadania związane z
konkretnymi stanowiskami
Grupuje jednostki organizacyjne i zadania w strukturę
organizacyjną
Dokonuje doboru ludzi do zarządzania tymi jednostkami i do
zadań, które trzeba wykonać
13
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
27
Menedżer organizuje
Organizowanie wymaga zmysłu analitycznego
Dlaczego?
Żąda najekonomiczniejszego spożytkowania rzadkich
zasobów
Ponieważ mamy do czynienia z ludźmi – zachodzi konieczność
pilnowania zasad sprawiedliwości i wymaga prawości
Dla rozwijana ludzi równie ważna jest zdolność do
analitycznego myślenia jak i przestrzeganie zasad
Andrzej Marjański (51)
28
Menedżer dokonuje pomiaru
Ustala mierniki ocen – czynniki niezmiernie ważne dla
wydajności całej organizacji i wydajności każdego jej
pracownika
Menedżer musi zapewnić, aby każdy człowiek miał dostęp do
mierników skupionych na wydajności całej organizacji i
jednocześnie na jego własnej pracy, a pomocnych w jej
wykonaniu
Analizuje wydajność, ocenia ją i interpretuje
Informuje podwładnych i przełożonych o treści mierników i
wynikach swoich analiz
14
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
29
Menedżer dokonuje pomiaru
W dokonywaniu ocen pierwsze miejsce zajmują zdolności
analityczne
Ważnym czynnikiem jest postawienie na umożliwienie
ludziom samokontroli, niż nadużywanie kontroli odgórnej dla
zachowania dominacji nad ludźmi
Powszechne nadużywanie tej zasady – to najsłabszy punkt
pracy menedżera
Andrzej Marjański (51)
30
Menedżer rozwija ludzi
Wiele zależy od sposobu, w jaki sobie radzi z rozwojem ludzi
Menedżer może nadawać ludziom kierunek lub sprowadzić
ich na manowce
Coś z nich wydobywa, albo ich tłamsi
Umacnia w nich prawość albo ich korumpuje
Uczy ich trzymać się prosto i twardo, albo ich korumpuje
15
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
31
Menedżer rozwija ludzi
Umiejętności potrzebne do motywacji im komunikowania
mają głównie charakter społeczny
Występuje potrzeba integracji i syntezy
Podstawowa zasada to sprawiedliwość
Ekonomia ma znaczenie drugoplanowe
Prawość ma dużo większe znaczenie niż zmysł analityczny
Andrzej Marjański (51)
32
Działania menedżera w toku zarządzania
Każdy menedżer robi to zawsze
Może to robić dobrze albo fatalnie
Może zdawać sobie sprawę z tego co robi lub nie
"Każda praktyka opiera się na teorii, nawet jeśli sami
praktykujący nie są tego świadomi.„
Peter Drucker
16
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
33
Formalne kategorie klasyfikacji a ?
Wyznaczanie celów, organizowanie , motywowanie i
komunikowanie, ocena i rozwijanie ludzi - stanowią formalny
wymiar klasyfikacji pracy menedżera i tego co on robi
Czego brakuje ?
Dzięki doświadczeniu, menedżer może
wypełnić formalne kategorie konkretną treścią
– ale musi wiedzieć, że one istnieją!
Andrzej Marjański (51)
34
Oszacowanie własnych umiejętności
menedżerskich
Każdy menedżer powinien wykorzystać wyznaczanie
celów, organizowanie , motywowanie i komunikowanie,
ocenę i rozwijanie ludzi do:
oszacowania własnych umiejętności i osiągnięć
systematycznej pracy nad własnym rozwojem i
wydajnością pracy menedżerskiej
Warto spróbować
17
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
35
Informacja jako narzędzie menedżera
Każdy menedżer dysponuje specyficznym narzędziem –
informacją
To narzędzie to słowo – mówione lub pisane
Efektywność pracy menedżera zależy od jego zdolności słuchania i
czytania oraz mówienia i pisania
Do czego służy informacja?
do motywowania ludzi
do organizowania wykonywania przez nich ich własnej pracy
Każdy menedżer
potrzebuje umiejętności
przekazywania swoich
myśli innym jak i
dowiadywania się, co inni
myślą
Andrzej Marjański (51)
36
Czego brakuje najbardziej menedżerom ?
Umiejętności dobrego komunikowania
Zobaczcie jak to wygląda w waszych miejscach pracy
Nie jest wesoło, prawda?
Menedżerowie muszą poznać język, rozumieć czym są słowa i
co znaczą
Muszą nauczyć się szanować język – najcenniejszy dar i
dziedzictwo człowieka
Bez znajomości komunikowania się – każda próba motywacji
spełznie na niczym
Menedżer zawsze rozwija swoje
umiejętności komunikowania się
18
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
37
Jaki jest bezcenny zasób w pracy menedżera?
?
Jest jeden zasób najrzadszy, najbardziej ulotny i nieuchwytny
?
Czas – każdy menedżer ma z nim kłopoty
Każdy menedżer musi nauczyć się rozwiązywać problemy z
czasem
Andrzej Marjański (51)
38
Czas bezcenny zasób w pracy menedżera
Menedżerowie zawsze poszukują panaceów na problem
braku czasu, przykładów jest wiele
Wszelkiego rodzaju panacea to czysta szarlataneria i kolejna
strata czasu
Jak temu zaradzić?
Nauczyć się planować – gospodarować swoim czasem
Najpierw myślę - potem robię
Poświęcać wiele czasu na dziedziny, dla których trzeba ustalić
cele
Jeszcze więcej na systematyczne analizy jak sobie radzić z
bieżącymi problemami
19
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
39
Czas bezcenny zasób w pracy menedżera
Przykład marnowania czasu – spędzanie czasu w małych jego
odcinkach na próbach oceny wydajności i walorów
podległych mu pracowników
Co robi dobry menedżer?
Ocenia systematycznie swych ludzi raz do roku – buduje w
wyniku parogodzinnej pracy podstawy do wszelkich decyzji
wymagających osądu
Kto z Państwa poda następny przykład?
Andrzej Marjański (51)
40
Czas bezcenny zasób w pracy menedżera
Na co sprawny menedżer poświęca swój czas?
Na komunikację
znacznie więcej w „górę”
niż „w dół”
Dlaczego?
Bo lepiej słuchać swoich podwładnych i wyciągać z tego
wnioski niż zasypywać ich własnymi problemami
20
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
41
Czas bezcenny zasób w pracy menedżera
Menedżer dobrze wykorzystujący swój czas może go
poświęcić na rozważania co może wnieść w:
sukces swojego szefa
swojej jednostki
swojej organizacji
Andrzej Marjański (51)
42
Ludzie – jako zasób menedżera
Ludzie – to specyficzny zasób menedżera
Jakie są cechy istoty ludzkiej?
niepowtarzalne,
wymagające szczególnych przymiotów w każdym, kto
chce z nią pracować
…
21
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
43
Ludzie – jako zasób menedżera
Specyfika relacji
Pomiędzy ludźmi zachodzą zawsze wzajemne relacje –
zupełnie inne niż pomiędzy człowiekiem a wszystkimi innymi
zasobami
„Pracować” z ludźmi – oznacza zawsze dbałość o ich rozwój
Rozwój ma zapewnić wzrost produktywności
Rozwój menedżera jest uzależniony od rozwoju jego
podwładnych
Andrzej Marjański (51)
44
Ludzie – jako zasób menedżera
Zaangażowanie w rozwój ludzi wymaga osobistej prawości
charakteru
Obecnie kładzie się także duży nacisk na takie cechy
menedżera jak:
Życzliwość wobec ludzi
Pomaganie im
Umiejętność współżycia z nimi
Ale same te cechy nie wystarczą
Zawsze trzeba brać pod uwagę - to co jest słuszne, a nie
kto ma słuszność
22
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
45
Czy aby zostać menedżerem trzeba być geniuszem?
Nie
Ale to co robi menedżer trzeba umieć poddać systematycznej
analizie
Tego co menedżer musi umieć można się nauczyć
Ale pozostaje jedna cecha, jedna kwalifikacja której menedżer
nie może posiąść, lecz musi ja przynieść do zawodu
Jaka to cecha?
Nie geniusz i talent – to charakter
Andrzej Marjański (51)
46
Co tworzy menedżera?
Standardowa definicja menedżera?
Menedżer – osoba, która odpowiada za innych ludzi i ich
pracę
P. Drucker uważa ją za zbyt wąską – główna odpowiedzialność
menedżera kieruje się w górę – ponosi odpowiedzialność
wobec organizacji, której jest organem
Stosunki menedżera z jego zwierzchnikami i
współmenedżerami są równie istotne dla jego osiągnięć jak
stosunki z podwładnymi i odpowiedzialność wobec nich
23
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
47
Co tworzy menedżera?
Inne spojrzenie mówi, że menedżera określa ważność
Ale w nowoczesnej organizacji żadna grupa nie ma większego
znaczenia od pozostałych
Zatem nie ważność, a funkcja różnicuje grupy ludzi w
organizacji
Pozycję menedżera może definiować wyłącznie jego funkcja i
wkład, którego się odeń oczekuje
Funkcje edukacyjna – to przede wszystkim wyróżnia
współczesnego menedżera
Wkład – którego się oczekuje od menedżera to przekazanie
poczucia perspektywy i zdolności do osiągnięć.
Poczucie perspektywy i moralna odpowiedzialność –
ostatecznie określają menedżera *
Andrzej Marjański (51)
48
Podsumowanie
Istotą pracy menedżera jest tworzenie harmonijnej całości
organizacji
Istnieje pięć podstawowych operacji w pracy menedżera,
które owocują zintegrowaniem zasobów organizacji w żywy i
rosnący organizm. Menedżer:
Ustala cele
Organizuje
Motywuje i informuje
Dokonuje pomiaru
Rozwija ludzi
Aby zostać menedżerem nie trzeba być geniuszem, warto się
nauczyć, ale trzeba mieć charakter
24
2014-04-07
Andrzej Marjański (51)
49
Zagadnienia do dyskusji
Jakie czynniki wyróżniają menedżera?
Co oznacza stwierdzenie, że menedżer ma tworzyć
harmonijną i prawdziwą całość organizacji
Wymień pięć podstawowych operacji w pracy menedżera
Jakie szczególne zasoby wykorzystuje menedżer?
Andrzej Marjański (51)
50
Literatura do wykładu
P. F. Drucker, Praktyka zarządzania, Nowoczesność,
Warszawa 1998.
First Time Manager, Ican Institute, Warszawa 2013.
25
2014-04-07
Andrzej Marjański ( )
51
Pytania ?
Najlepszą metodą przewidywania przyszłości jest jej
tworzenie.
Plany to tylko dobre chęci, chyba że natychmiast
przekształcają się w ciężką pracę.
Peter Drucker
www.amarjanski.spoleczna.pl
26