ZESŁANIE DUCHA ŚW.
Transkrypt
ZESŁANIE DUCHA ŚW.
15 maja 2016r. – Niedziela ZESŁANIE DUCHA ŚW. Dominica Pentecostes – I classis 15 maja 2016r. [ kolor szat czerwone ] Niedziela – ZESŁANIE DUCHA ŚW. (1. kl. z oktawą 1. kl.) Msza wł., Gloria, sekwencja Veni Sancte Spiritus, Credo, prefacja o Duchu Św., Communicantes i Hanc igitur wł. Mszalik Tyniecki strony: 465 - 470 RRP: Dzisiaj odbywa się procesja w niedzielę Zesłania Ducha Św. (tit. IX, cap. 13, pp. 507–509). Pięćdziesiątego dnia po swoim zmartwychwstaniu Pan Jezus zesłał Ducha Świętego na Maryję i Apostołów zgromadzonych w Wieczerniku, wypełniając tym samym swoją obietnicę: "Gdy przyjdzie Duch Pocieszyciel, którego Ja wam poślę od Ojca, Duch Prawdy, który od Ojca pochodzi, On będzie świadczył o Mnie" (J 15, 26). W dniu Pięćdziesiątnicy Kościół, ożywiony Duchem Świętym, rozpoczyna przepowiadanie radosnej nowiny o zbawieniu wszystkim narodom. Zielone Świątki, bo tak brzmi popularna nazwa dzisiejszej uroczystości, to jedno z najstarszych świąt Kościoła, obchodzone już w czasach apostolskich. Dzień ten posiadał wtedy praktycznie tę samą rangę, co uroczystość Paschy. W pierwszych wiekach w wigilię tego święta udzielano chrztu katechumenom. W średniowieczu istniał zwyczaj rzucania z sufitu kościoła, w trakcie odprawiania Mszy świętej, róż i innych kwiatów symbolizujących dary Ducha Świętego. W bazylikach i katedrach w czasie uroczystości wypuszczano z klatek gołębie: symbol Ducha Świętego. Kościół przypomina, że Pięćdziesiątnica jest wypełnieniem i zakończeniem Świąt Paschalnych. Duch Święty - Nowe Życie w Chrystusie - był celem całej działalności Chrystusa. Zgodnie z obietnicą, po wywyższeniu Chrystusa na drzewie krzyża, gdy dostęp do Ojca został otwarty, a dziecięctwo Boże stało się rzeczywistością, posłany zostaje Duch Ojca i Syna, by prowadził dalej dzieło Jezusa. Dzisiaj za pobożne, publiczne odmówienie całego hymnu: "O Stworzycielu Duchu, przyjdź..." można dostąpić odpustu zupełnego, pod zwykłymi warunkami. 1klasy Szaty czerwone INTROITUS: Mdr 1,7 Duch Pański napełnił okrąg ziemi, alleluja: Spíritus Dómini replévit orbem A Ten, który wszystko obejmuje, zna każde terrárum, allelúia: et hoc quod słowo, alleluja, alleluja, alleluja. cóntinet ómnia, sciéntiam habet vocis, allelúia, allelúia, allelúia Ps 67,2 Ps. Bóg wstaje, a rozpraszają się Jego Exsúrgat Deus, et dissipéntur inimíci wrogowie i pierzchają przed Jego obliczem eius: et fúgiant, qui odérunt eum, a ci, którzy Go nienawidzą. V. Chwała Ojcu. fácie eius. V. Glória Patri. ORATIO: Boże, któryś w dniu dzisiejszym pouczył Deus, qui hodiérna die corda fidélium serca wiernych światłem Ducha Świętego, Sancti Spíritus illustratióne docuísti: daj nam w tymże Duchu poznać co jest da nobis in eódem Spíritu recta prawe i pociechą Jego zawsze się radować. sápere; et de eius semper Przez Pana. consolatióne gaudére. Per Dominum. LECTIO: Dz 2,1-11 Dar języków jest potwierdzeniem powszechnej misji Kościoła. Wszystkie narody są wezwane do słuchania Dobrej Nowiny. Gdy nadeszły dni Zielonych Świąt, byli wszyscy razem na tym samym miejscu. I stał się z nagła z nieba szum jakby nadchodzącego wichru gwałtownego i napełnił cały dom, gdzie siedzieli. I ukazały się im rozdzielone języki na kształt ognia, który spoczął na każdym z nich z osobna. I wszyscy napełnieni byli Duchem Świętym, i poczęli mówić różnymi językami, jako im Duch Święty mówić dawał. A przebywali w Cum compleréntur dies Pentecóstes, erant omnes discípuli pariter in eódem loco: et factus est repéente de coelo sonus, tamquam adveniéntis spíritus veheméntis: et replévit totam domum, ubi erant sedentes. Et apparuérunt illis dispertítæ linguæ tamquam ignis, sedítque supra síngulos eórum: et repléti sunt omnes Spíritu Sancto, et coepérunt loqui Jerozolimie żydzi, ludzie nabożni ze wszystkich narodów, które są pod niebem. Gdy tedy rozległ się ten szum, zbiegło się mnóstwo ludzi i osłupieli, bo każdy posłyszał ich mówiących swoim językiem. Toteż zdumiewali się wszyscy i mówili zdziwieni: «Czyż ci wszyscy, którzy mówią, nie są Galilejczykami? Jakże więc słyszymy, i to każdy z nas swój własny język, w którym się urodziliśmy? Partowie i Medowie, Elamici i mieszkańcy Mezopotamii, Judei i Kapadocji, Pontu i Azji, Frygii i Pamfilii, Egiptu i ziem libijskich, leżących koło Cyreny, i przybysze z Rzymu, Żydzi też i prozelici, Kreteńczycy i Arabowie — słyszeliśmy ich mówiących w naszych językach o wielkich sprawach Bożych». GRADUALE: Alleluja, alleluja Ps. Ześlij Ducha Twojego, a powstanie życie i odnowisz oblicze ziemi, alleluja. Tu się przyklęka. V. Przyjdź, Duchu Święty, napełnij serca Twych wiernych i zapal w nich ogień Twojej miłości. SEQUENTIA: Przybądź Duchu Święty Ześlij na nas z nieba Promień Twego światła. váriis linguis, prout Spíritus Sanctus dabat éloqui illis. Erant autem in Ierúsalem habitántes Iudaei, viri religiósi ex omni natióne, quæ sub coelo est. Facta autem hac voce, convénit multitúdo, et mente confúsa est, quóniam audiébat unusquísque lingua sua illos loquéntes. Stupébant autem omnes et mirabántur, dicéntes: Nonne ecce omnes isti, qui loquúntur, Galilaei sunt? Et quómodo nos audívimus unusquísque linguam nostram, in qua nati sumus? Parthi et Medi et Ælamítæ et qui hábitant Mesopotámiam, Iudaeam et Cappadóciam, Pontum et Asiam, Phrýgiam et Pamphýliam, Ægýptum et partes Líbyæ, quæ est circa Cyrénen, et ádvenæ Románi, Iudaei quoque et Prosélyti, Cretes et Arabes: audívimus eos loquéntes nostris linguis magnália Dei. Allelúia, allelúia Ps103,30 Emítte Spíritum tuum, et creabúntur, et renovábis fáciem terræ. Allelúia. Hic genuflectitur V. Veni, Sancte Spíritus, reple tuórum corda fidélium: et tui amóris in eis ignem accende. Veni, Sancte Spíritus, et emítte caelitus lucis tuæ rádium. Przyjdź, ojcze ubogich, Przybądź, dawco darów, Przybądź, serc światłości. Veni, pater páuperum; veni, dator múnerum; veni, lumen córdium. Przyjdź, Pocieszycielu, Słodki gościu duszy, Słodkie pokrzepienie. Consolátor óptime, dulcis hospes ánimæ, dulce refrigérium. Tyś spoczynkiem w pracy, Tyś ochłodą w skwarze, Tyś pociechą w płaczu. In labóre réquies, in æstu tempéries, in fletu solácium. O światłości błoga, Napełń wnętrze serca Wszystkich Twoich wiernych. O lux beatíssima, reple cordis íntima tuórum fidélium. Bez Twej Boskiej Woli Sine tuo númine Nie ma nic w człowieku, Nie ma nic bez winy. nihil est in hómine, nihil est innóxium. Obmyj to, co brudne, Zroś to, co jest oschłe, Ulecz, co zranione. Lava quod est sórdidum, riga quod est áridum, sana quod est sáucium. Zegnij, co oporne, Ogrzej, co jest zimne, Sprostuj to, co błędne. Flecte quod est rígidum, fove quod est frígidum, rege quod est dévium. Udziel Twoim wiernym, Tobie ufającym, Siedem świętych darów. Da tuis fidélibus, in te confidéntibus, sacrum septenárium. Daj zasługę cnoty, Daj zbawienny koniec, Daj wieczystą radość. Amen. Alleluja. EVANGELIUM: Onego czasu rzekł Jezus uczniom swoim: «Jeśli mnie kto miłuje, będzie przestrzegał nauki mojej i Ojciec mój umiłuje go, i przyjdziemy do niego, i przebywać u niego będziemy. Kto mnie nie miłuje, nauki mojej nie przestrzega. A nauka, którą słyszeliście, nie jest moja, ale Tego, który mnie posłał, Ojca. To wam powiedziałem, wśród was przebywając. Lecz Pocieszyciel, Duch Święty, którego Ojciec pośle w imię moje, On was wszystkiego nauczy i przypomni wam wszystko, cokolwiek wam powiedziałem. Pokój zostawiam wam, pokój mój daję wam, nie jako daje świat, ja wam daję. Niech się nie trwoży serce wasze ani się nie lęka. Słyszeliście, żem ja wam powiedział: odchodzę i przychodzę do was. Gdybyście mnie miłowali, zaiste radowalibyście się, że idę do Ojca. Bo Ojciec większy jest niźli ja. I teraz powiedziałem wam, zanim się to stanie, abyście, gdy się stanie, uwierzyli. Już o wielu rzeczach wam mówić nie będę. Nadchodzi bowiem książę tego świata, lecz nie ma on nic we mnie. Ale, żeby świat poznał, że miłuję Ojca i jak Ojciec mi rozkazał, tak czynię». Da virtútis méritum, da salútis éxitum, da perénne gáudium. Amen. Allelúia. J14,23-31 In illo témpore: Dixit Iesus discípulis suis: Si quis díligit me, sermónem meum servábit, et Pater meus díliget eum, et ad eum veniémus et mansiónem apud eum faciémus: qui non díligit me, sermónes meos non servat. Et sermónem quem audístis, non est meus: sed eius, qui misit me, Patris. Hæc locútus sum vobis, apud vos manens. Paráclitus autem Spíritus Sanctus, quem mittet Pater in nómine meo, ille vos docébit ómnia et súggeret vobis ómnia, quæcúmque díxero vobis. Pacem relínquo vobis, pacem meam do vobis: non quómodo mundus dat, ego do vobis. Non turbátur cor vestrum neque formídet. Audístis, quia ego dixi vobis: Vado et vénio ad vos. Si diligere tis me, gaudere tis utique, quia vado ad Patrem: quia Pater maior me est. Et nunc dixi vobis, priúsquam fiat: ut, cum factum fúerit, credátis. Iam non multa loquar vobíscum. Venit enim princeps mundi huius, et in me non habet quidquam. Sed ut cognóscat mundus, quia díligo Patrem, et sicut mandátum dedit mihi Pater, sic fácio. OFFERTORIUM: Utwierdź to, Boże, czegoś w nas dokonał. Przez wzgląd na Twoją świątynię, która jest w Jeruzalem, niech królowie złożą Ci dary, alleluja. Ps 67,29-30 Confírma hoc, Deus, quod operátus es in nobis: a templo tuo, quod est in Ierúsalem, tibi ófferent reges múnera, allelúia. SECRETA: Prosimy Cię, Panie, uświęć złożone dary i Múnera, quaesumus, Dómine, obláta oczyść nasze serca światłem Ducha sanctífica: et corda nostra Sancti Świętego. Przez Pana. Spíritus illustratióne emúnda. Per Dominum. PRAEFATIO DE SPIRITU SANCTO : Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne Vere dignum et iustum est, æquum et i zbawienne, abyśmy zawsze i wszędzie salutáre, nos tibi semper et ubíque Tobie składali dziękczynienie, Panie, Ojcze grátias ágere: Dómine sancte, Pater święty, wszechmogący, wieczny Boże: przez omnípotens, ætérne Deus: per Chrystusa, Pana naszego. On to Christum, Dóminum nostrum. Qui, wstąpiwszy ponad wszystkie niebiosa i ascéndens super omnes coelos siedząc na prawicy Twojej zesłał (w dniu sedénsque ad déxteram tuam, dzisiejszym) obiecanego Ducha Świętego na promíssum Spíritum Sanctum in fílios przybrane dzieci. Dlatego cały okrąg ziemi adoptiónis effúdit. Quaprópter tonie w nadmiarze radości. Lecz i Moce profúsis gáudiis totus in orbe niebieskie, i anielskie Potęgi śpiewają terrárum mundus exsúltat. Sed et hymn ku Twojej chwale, wołając bez końca: supérnæ Virtútes atque angélicæ Potestátes hymnum glóriæ tuæ cóncinunt, sine fine dicéntes: Dz 2,2.4 COMMUNIO:. Nagle dał się słyszeć z nieba szum jakby Factus est repénte de coelo sonus, nadchodzącego wichru gwałtownego tam tamquam adveniéntis spíritus gdzie przebywali, alleluja. I wszyscy zostali veheméntis, ubi erant sedéntes, napełnieni Duchem Świętym i mówili o allelúia: et repléti sunt omnes Spíritu wielkich sprawach Bożych, alleluja, Sancto, loquéntes magnália Dei, alleluja. allelúia, allelúia. POSTCOMMUNIO: Panie, niech tchnienie Ducha Świętego Sancti Spíritus, Dómine, corda nostra oczyści nasze serca, i użyźni je rosą Jego mundet infúsio: et sui roris íntima łaski. Przez Pana. aspersióne fecúndet. Per Dominum. BIBLIA PAULISTÓW: LECTIO: Dz 2,1-11 Dar języków jest potwierdzeniem powszechnej misji Kościoła. Wszystkie narody są wezwane do słuchania Dobrej Nowiny. Kiedy nadszedł dzień Pięćdziesiątnicy, byli wszyscy w tym samym miejscu. Nagle rozległ się szum z nieba, jakby gwałtownie wiejącego wiatru. I napełnił cały dom, w którym przebywali. Zobaczyli też języki podobne do ognia. Rozdzielały się one i na każdym z nich spoczął jeden. Wszystkich napełnił Duch Święty. Zaczęli mówić różnymi językami, tak jak im Duch pozwalał się wypowiadać. Przebywali wtedy w Jeruzalem mieszkańcy Judei i pobożni Żydzi ze wszystkich krajów świata. Kiedy usłyszeli ten szum, zebrali się tłumnie. Zdumieli się, gdyż każdy z nich słyszał, że przemawiają jego własną mową. Dziwiąc się temu bardzo, mówili: „Czyż ci wszyscy, którzy przemawiają, nie są Galilejczykami? Jak to więc możliwe, że każdy z nas słyszy swą ojczystą mowę? Są tu Partowie, Medowie, Elamici, mieszkańcy Mezopotamii, Judei, Kapadocji, Pontu, Azji, Frygii, Pamfilii, Egiptu, części Libii położonej w pobliżu Cyreny i przybysze z Rzymu. Są Żydzi oraz prozelici, Kreteńczycy oraz Arabowie, a słyszymy, jak w naszych językach mówią o wielkich dziełach Boga”. EVANGELIUM: J14,23-31 Onego czasu rzekł Jezus uczniom swoim: „Każdy, kto Mnie miłuje, będzie zachowywał moją naukę, a Ojciec mój umiłuje go. Przyjdziemy do niego i będziemy u niego mieszkać. Ten, kto Mnie nie miłuje, nie przestrzega mojej nauki. Nauka, jednak, której słuchacie, nie jest moja, lecz Ojca, który Mnie posłał. Powiedziałem to, przebywając jeszcze wśród was. A Wspomożyciel – Duch Święty, którego Ojciec pośle w moim imieniu, pouczy was o wszystkim oraz przypomni wszystko, co wam powiedziałem. Pozostawiam wam pokój, obdarzam was moim pokojem. Ale Ja nie obdarzam was w taki sposób, jak czyni to świat. Nie pozwólcie, aby wasze serca były wstrząśnięte i nie lękajcie się. Słyszeliście przecież, co wam powiedziałem: Odchodzę, lecz powrócę do was. Gdybyście Mnie miłowali, to rozradowalibyście się, że idę do Ojca. Ojciec bowiem jest większy ode Mnie. A mówię wam to teraz, zanim się stanie, abyście uwierzyli, gdy to nastąpi. Już nie będę długo z wami rozmawiał, gdyż nadchodzi władca tego świata, który nie ma nic wspólnego ze Mną. Trzeba jednak, aby świat zrozumiał, że miłuję Ojca i tak postępuję, jak On mi polecił. Wstańcie, chodźmy stąd! Jan Paweł II DUCH ŚWIĘTY WE WCIELENIU 1. Jezus związany jest z Duchem Świętym od pierwszej chwili swego istnienia w czasie, jak przypomina «Symbol nicejsko-konstantynopolitański»: «Et incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria Virgine». Wiara Kościoła w tę tajemnicę opiera się na słowie Bożym: «Duch Święty zwiastuje Maryi anioł Gabriel - zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym» (Łk 1, 35). A Józef słyszy: «z Ducha Świętego jest to, co się w Niej poczęło» (Mt 1, 20). Dzięki bezpośredniej interwencji Ducha Świętego urzeczywistnia się we Wcieleniu najwyższa łaska, «łaska zjednoczenia» natury ludzkiej z osobą Słowa. Zjednoczenie to jest źródłem wszystkich innych łask, jak wyjaśnia św. Tomasz (Summa Theologiae III, q. 2, a. 10-12; q. 6, a. 6; q. 7, a. 13). 2. Aby zgłębić na czym polega rola Ducha Świętego w wydarzeniu Wcielenia, należy powrócić do danych, których dostarcza nam słowo Boże. Św. Łukasz stwierdza, że Duch Święty zstępuje jako moc z wysoka na Maryję, która zostaje nią osłonięta. Ze Starego Testamentu wiemy, że ilekroć Bóg decyduje wzbudzić życie, działa mocą swego stwórczego tchnienia: «Przez słowo Pana powstały niebiosa i wszystkie ich zastępy przez tchnienie ust Jego» (Ps 33 [32], 6). Odnosi się to do każdego żywego istnienia, i to tak dalece, że Bóg «niech tylko zwróci uwagę, niech życie i tchnienie odbierze, a wszelkie ciało (to znaczy wszelkie ludzkie istnienie) zaginie i człowiek w pył się obróci» (Hi 34, 14-15). Bóg sprawia, że Jego Duch interweniuje zwłaszcza w chwilach, kiedy Izrael nie może podnieść się z upadku o własnych siłach. Mówi o tym dramatyczna wizja proroka Ezechiela, przedstawiająca spustoszoną dolinę, pełną kości: «duch wstąpił w nich, a ożyli i stanęli na nogach» (Ez 37, 10). Dziewicze poczęcie Jezusa jest «największym dziełem jakiego dokonał Duch Święty w dziejach stworzenia oraz w dziejach zbawienia» (Dominum et Vivificantem, 50). W tym wydarzeniu łaski dziewica staje się płodna, niewiasta odkupiona od swego poczęcia wydaje na świat Odkupiciela. W ten sposób zostaje przygotowane nowe stworzenie i nowe i odwieczne przymierze: zaczyna żyć człowiek, który jest Synem Bożym. Przed tym wydarzeniem nikt nigdy nie powiedział, że Duch Święty może bezpośrednio zstąpić na kobietę i uczynić ją matką. Kiedy w dziejach Izraela następują cudowne narodziny i mówi się o Bożej interwencji, odnosi się ona do nowo narodzonego, a nie do matki. 3. Jeśli stawiamy sobie pytanie, w jakim celu Duch Święty dokonał dzieła wcielenia, słowo Boże odpowiada nam syntetycznie w Drugim Liście św. Piotra, że uczynił to, byśmy stali się «uczestnikami Boskiej natury» (2 P 1, 4). «Istotnie - wyjaśnia św. Ireneusz z Lyonu - to jest racja, dla której Słowo stało się człowiekiem a Syn Boży Synem człowieczym: aby człowiek żyjąc w komunii ze Słowem i otrzymując w ten sposób synostwo Boże, stał się synem Bożym» (Adv. Haer., 3, 19, 1). Podobnie pisze św. Atanazy: «Kiedy Słowo zatrzymało się nad świętą Dziewicą Maryją, Duch wraz ze Słowem wszedł w Nią; w Duchu uformowało sobie ciało i przystosowało je do siebie, pragnąc przez siebie zjednoczyć i doprowadzić do Ojca całe stworzenie» (Ad Serap., 1, 31). Do tych słów nawiązuje św. Tomasz: «Jednorodzony Syn Boży pragnąc, byśmy byli uczestnikami Jego Bóstwa, przyjął naszą ludzką naturę, by stając się człowiekiem uczynił ludzi bogami» (Opusc. 57 in festo Corp. Christi, 1), to znaczy uczestnikami Boskiej natury dzięki łasce. Tajemnica wcielenia ujawnia zdumiewającą miłość Bożą, której Duch Święty jest najwyższym uosobieniem jako Miłość Boża, Osoba-Miłość: «W tym objawiła się miłość Boga ku nam, że zesłał Syna swego Jednorodzonego na świat, abyśmy życie mieli dzięki Niemu» (1 J 4, 9). We wcieleniu chwała Boża objawia się bardziej niż w jakimkolwiek innym dziele. Nie bez powodu w Gloria in excelsis śpiewamy: «Chwalimy Cię. Błogosławimy Cię. (...) Dzięki Ci składamy, bo wielka jest chwała Twoja». Słowa te można odnieść w sposób szczególny do działania Ducha Świętego, który w Pierwszym Liście św. Piotra nazwany jest «Duchem chwały» (1 P 4, 14). Chwała ta jest całkowicie darmowa: nie chodzi o to, by wziąć lub przyjąć, lecz jedynie by dać. Dając nam swego Ducha, który jest źródłem życia, Ojciec objawia swą chwałę i czyni ją widzialną w naszym życiu. W tym sensie św. Ireneusz mówi, że «chwałą Boga jest żywy człowiek» (Adv. Haer. IV, 20, 7). 4. Pragnąc teraz lepiej zrozumieć, co wydarzenie wcielenia objawia nam na temat tajemnicy Ducha, możemy powiedzieć, że wydarzenie to przede wszystkim ukazuje nam, że jest On łaskawą mocą Bożą rodzącą życie. Moc «osłaniająca» Maryję przywodzi na pamięć obłok Pański, który okrywał namiot na pustyni (por. Wj 40, 34) lub wypełniał świątynię (por. 1 Krl 8, 10). Jest to zatem obecność przyjazna, zbawcza bliskość Boga, który przychodzi, by zawrzeć przymierze miłości ze swymi dziećmi. Jest to moc w służbie miłości, która wyraża się w pokorze: nie tylko wzbudza pokorę Maryi, służebnicy Pańskiej, lecz niemal kryje się za Nią tak bardzo, że nikt w Nazarecie nie domyśla się, że «z Ducha Świętego jest to, co się w Niej poczęło» (Mt 1, 20). Św. Ignacy Antiocheński wyraża w godny podziwu sposób tę paradoksalną tajemnicę: «Wobec księcia tego świata pozostało ukryte dziewictwo Maryi, a także jej poród oraz śmierć Pana. Oto trzy głośne tajemnice, które dokonały się w spokojnym milczeniu Boga» (Ad Eph., 19, 1). 5. Tajemnica wcielenia, widziana z perspektywy Ducha Świętego, który tego dokonał, rzuca również światło na tajemnicę człowieka. Choć prawdą jest, że Duch działa w sposób wyjątkowy w tajemnicy wcielenia, jest On obecny również na początku każdego ludzkiego istnienia. Nasze istnienie jest «istnieniem przyjętym», rzeczywistością przemyślaną, umiłowaną i darowaną. Ewolucja nie jest wystarczającym wyjaśnieniem początków rodzaju ludzkiego, podobnie jak biologiczna przyczynowość rodziców nie może stanowić jedynego wyjaśnienia narodzin dziecka. W transcendencji swego działania, szanującego zawsze «przyczyny wtórne», Bóg stwarza duchową duszę nowego ludzkiego istnienia, przekazując mu życiowe tchnienie (por. Rdz 2, 7) za pośrednictwem swego Ducha, który jest «dawcą życia». Każde dziecko należy zatem postrzegać i przyjmować jako dar Ducha Świętego. Czystość osób bezżennych i dziewic również stanowi szczególny odblask tej miłości «rozlanej w sercach naszych przez Ducha Świętego» (por. Rz 5, 5). Duch, który uczynił dziewicę Maryję uczestniczką Boskiej płodności, daje także tym, którzy wybrali dziewictwo ze względu na Królestwo niebieskie, liczne potomstwo w duchowej rodzinie, złożonej z tych wszystkich, którzy «ani z krwi, ani z żądzy ciała, ani z woli męża, ale z Boga się narodzili» (J 1, 13).