Bocian

Bocian
Gdzie w sierpniu warto wybrać się na ptaki?
2012-08-07
Sierpień to zwykle jeden z najbardziej gorących miesięcy w
roku. Wydawać by się mogło, że okres ten, kiedy to sezon
lęgowy dla większości gatunków ptaków już się zakończył,
jest nieciekawy.
Otóż nie! Trzeba tylko posiąść odpowiednią wiedzę, aby móc
zaobserwować ciekawe gatunki, które przelatują przez Polskę
regularnie w tym czasie. Siedząc w mieście z pewnością nie zobaczymy zbyt wiele. W
sierpniu przelatuje najwięcej gatunków i w znacznej liczbie z rzędu siewkowych (brodźce,
biegusy, bekasy itp.). Gatunki dość trudne do oznaczenia, ale częściej spotykane, niż na ogół
zdaje sobie z tego sprawę przeciętny ornitolog – amator. Gdzie w takim razie obserwować te
gatunki?!
Będąc na urlopie czy na wakacjach warto zerknąć na mapę okolicy, gdzie przebywamy. Jeśli
okaże się, że stacjonujemy w pobliżu większej rzeki, czy dużego zbiornika wodnego wybierzmy się tam! Ptaki siewkowe zatrzymują się, gdzie występują odpowiednie żerowiska.
Są to muliste płycizny nad brzegami dużych rzek, na ogół w miejscach otwartych, wypłycenia
na stawach rybnych czy na innych sztucznych zbiornikach wodnych. Odpowiednie miejsca do
żerowania ptaki znajdują wzdłuż całego wybrzeża Bałtyku. Zalecane jest jednak posiadanie
dobrego sprzętu optycznego (luneta, lornetka z dużym przybliżeniem), bez którego
obserwacja wspomnianych grup gatunków jest mało efektywna. Dodatkowo powinniśmy mieć
pod ręką klucz do oznaczania ptaków, np. Collinsa.
Siewkowe to nie wszystko - w sierpniu zatrzymują się na zbiornikach wodnych także większe
gatunki, np. czaple (siwe, białe, sporadycznie purpurowe, nadobne a być może i inne).
Regularnie spotykane są rybołowy migrujące na południe ze Skandynawii. W tym czasie
wędruje już wiele kaczek, które koncentrują się zwłaszcza na stawach rybnych. Poza
najliczniejszymi krzyżówkami regularnie zatrzymują się cyranki, cyraneczki, płaskonosy,
rożeńce, świstuny, czernice, głowienki a czasem rzadkie gatunki, np. podgorzałki czy
hełmiatki. Niestety, kaczki są w szatach spoczynkowych i dla mało doświadczonych
obserwatorów rozróżnienie poszczególnych gatunków może sprawić wiele kłopotów.
Gdzie jednak obserwować ciekawe ptaki, jeśli w okolicy, gdzie przebywamy nie ma
zbiorników wodnych? Świeżo zaorane pola mogą być ciekawymi miejscami obserwacji. To w
takich środowiskach zatrzymują się stada czajek, czasem przysiadają także bataliony. Razem
z czajkami żerują często stada szpaków. Warto skrupulatnie je przeglądać, a nuż zobaczymy
kolejną rzadkość – pasterza różowego! W ostatnich latach pola zostały „odkryte” przez
ornitologów. Okazało się, że uważany za wielką super rzadkość mornel jest corocznie
stwierdzany w różnych regionach Polski, właśnie w sierpniu i we wrześniu na polach. Na
dodatek nie są to pojedyncze osobniki a zdarzają się stada złożone z kilku, kilkunastu a
nawet kilkudziesięciu ptaków!
Warto także zerkać w niebo – w sierpniu odlatują bociany. Prowadząc odpowiednie
obserwacje przy korzystnej pogodzie możemy być świadkami odlotów/przelotów gatunku. Wg
wpisanych do Polskiej Kartoteki Przyrodniczej obserwacji migrujące stada tych ptaków w
ostatnich latach były obserwowane już od połowy sierpnia.
Zaznaczam, że wszelkie obserwacje mornela i pasterza różowego podlegają weryfikacji przez
Komisję Faunistyczną Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Z ciekawymi obserwacjami
zapraszamy do Polskiej Kartoteki Przyrodniczej.
Mirosław Rzępała