Pobierz

W Finlandii pojawiła się propozycja równego podziału zasiłków z tytułu
opieki nad małym dzieckiem w domu pomiędzy oboje rodziców
Jeżeli praca jest wystarczająco dobra, jedynie część matek zostaje w domu przez dłuższy czas,
by zajmować się dziećmi. Statystyki podają, że większość matek, które decydują się
na pozostanie w domu, dysponuje niskim poziomem wykształcenia lub nie ma pracy, do której
mogłyby wrócić.
Fiński zakład ubezpieczeń społecznych KELA planuje publikację wyników badań pokazujących,
że więcej niż jedna trzecia matek z małymi dziećmi nie ma pracy, do której mogłaby wrócić po
urlopie macierzyńskim. Sytuacja zmieniła się jednak na lepsze w porównaniu z minioną dekadą,
kiedy w podobnej sytuacji znajdowało się ponad 50% matek.
Johanna Lammi-Taskula, ekspert z fińskiego Narodowego Instytutu Zdrowia i Opieki Socjalnej
twierdzi, że zmiany dotyczące zasiłku na opiekę nad dzieckiem w domu nie są właściwym
sposobem na pomoc matkom w powrocie do pracy.
„Potrzebujemy działań, które prowadzą do aktywizacji matek, jak również szkoleń dla mam na
pełen etat. Obecnie nie ma już prac, które można wykonywać przy minimalnych
kwalifikacjach”, wyjaśnia Lammi-Taskula.
Kolejnym działaniem, które mogłoby poprawić sytuację byłoby ukrócenie nielegalnej praktyki
ciągłego oferowania pracownikom kontraktów na czas określony. Wiele młodych kobiet pracuje
obecnie na takich kontraktach, które nie są odnawiane, gdy kobieta idzie na urlop macierzyński.
Niejednoznaczna polityka rządu
Rząd fiński przedstawił propozycję podziału zasiłku na opiekę nad dzieckiem w domu pomiędzy
oboje rodziców w celu zachęcenia matek do szybszego powrotu do aktywności zawodowej.
Obecnie by ubiegać się o zasiłek rodzic nie musi korzystać z urlopu. Według Lammi-Taskuli
ojciec dziecka ma możliwość pobierania zasiłku nawet jeżeli dzieckiem zajmują się dziadkowie
albo matka.
„Rząd zaproponował, by zasiłek został podzielony między rodzicami bez precyzowania, czy jest
to związane ze skorzystaniem z urlopu. Jeżeli jest, to zbliżamy się do sytuacji, gdy osoba
pobierająca zasiłek zostaje de facto w domu”.
Przykładowo Szwecja, Norwegia i Islandia wyznaczyły okresy urlopu „tacierzyńskiego”, które
trwają od dwóch do trzech miesięcy. W tych krajach czas spędzony w domu na opiece nad
dzieckiem jest podzielony między rodzicami bardziej równomiernie.
1
Mężczyźni z wykształceniem uniwersyteckim zostają w domu
Wielu mężczyzn jest gotowych zostać w domu, jeżeli matki chcą szybciej wrócić do pracy. Jest
tak zwłaszcza w przypadku rodzinach z wyższym wykształceniem, w których mężczyźni
korzystają z urlopu rodzicielskiego częściej niż w innych rodzinach. Wykształconych mężczyzn
wyróżnia także ich podejście do pozostawania ojca w domu w celu opieki nad dzieckiem.
„Gdy pytanie o urlop rodzicielski było zadawane mężczyznom o niższym poziomie edukacji,
podkreślali oni możliwość pomagania matce dziecka oraz odpoczęcia od pracy, podczas gdy
lepiej wykształceni mężczyźni cenili sobie możliwość stworzenia lepszej więzi z dzieckiem.
Istnieją również zauważalne regionalne różnice w liczbie mężczyzn korzystających z urlopu
rodzicielskiego, np. mężczyźni mieszkający w Helsinkach zostają w domu dwukrotnie częściej
niż mężczyźni z pozostałych części kraju”.
Wciąż niewielu mężczyzn korzysta z urlopu rodzicielskiego:
Mężczyźni stanowią zaledwie około 5% osób korzystających z urlopu rodzicielskiego
i liczba nie uległa zmianie od kilku lat.
Dla matek przewidziano czteromiesięczny urlop macierzyński, który rozpoczyna się
jeszcze przed urodzeniem dziecka.
Urlop „tacierzyński” to najwyżej dziewięć tygodni, z czego trzy tygodnie mogą się
pokrywać z urlopem macierzyńskim.
Urlop rodzicielski trwający sześć miesięcy rozpoczyna się bezpośrednio po urlopie
macierzyńskim i może zostać wykorzystany przez którekolwiek z rodziców.
Jedno z rodziców może pozostać w domu na urlopie rodzicielskim do czasu ukończenia
przez dziecko trzech lat, bez rozwiązywania umowy o pracę.
Rodzic pozostający na urlopie rodzicielskim otrzymuje zasiłek z tytułu opieki nad
dzieckiem w domu w wysokości 337 EUR. Ponadto rodzina może otrzymać dodatkowy
zasiłek zależny od jej wpływów oraz gminy zamieszkania.
Źródło: Helsinki Times, 26.09 – 02.10.2013
Tłumaczenie robocze: Paweł Błaszczyk, WPHI Helsinki
2