Plakietka kościana w kształcie głowy byka z Bilcza Złotego

Plakietka kościana w kształcie głowy byka z Bilcza Złotego
• Czas powstania 3600–2900 p.n.e. • Miejsce powstania Bilcze Złote (obecnie obwód tarnopolski, Ukraina) • Wymiary wysokość: 11,5 cm, szerokość: części centralnej 5,5 cm, grubość płytki: 0,6 cm, rozpiętość max. rogów: 10,5 cm • Numer inwentarzowy MAK/8475 • Muzeum Muzeum Archeologiczne w Krakowie • Tematy wyrzeźbione, wydobyte z ziemi • Materiał kość • Prawa do obiektu Muzeum Archeologiczne w Krakowie • Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna • Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski • Tagi wykopaliska, kolekcja, 3D, zwierzęta, 3D plus, audiodeskrypcja, kult, dawne kultury Zabytek znaleziony w Bilczu Złotym (obecnie obwód tarnopolski, Ukraina) w jaskini Werteba w 1898 roku przez Włodzimierza Demetrykiewicza. Plakietka jest częścią bogatej kolekcji XX Leona i Teresy Sapiehów, która została przekazana umową z 1904 roku do Muzeum Akademii Umiejętności w Krakowie. Kolekcja powstała jako rezultat wykopalisk prowadzonych z przerwami od 1876 do 1907 roku przez Adama Honorego Kirkora, Gotfryda Ossowskiego i Włodzimierza Dematrykiewicza.
Plakietka przedstawia schematyczną głowę byka z lirowato wygiętymi rogami. Ma 5 uszek­otworów służących do zamocowania. Cztery z nich jednocześnie imitują oczy i nozdrza byka. Na froncie plakietki zdobieniem punktowym przedstawiono schematycznie postać kobiecą w geście oranta, w tańcu lub w akcie adoracji. Przedmiot miał charakter amuletu i jest wiązany z kultem solarnym, w którym byk odgrywał istotną rolę.
Powstanie obiektu można datować na około 3600 rok p.n.e. Zabytek pochodzi z kręgu kulturowego Cucuteni­Trypole, zajmującego głównie obszar dzisiejszej Ukrainy i Rumunii. W IV tysiącleciu p.n.e. była to najwyżej rozwinięta kultura w Europie.
Opracowanie: Elżbieta Trela­Kieferling (Muzeum Archeologiczne w Krakowie), © wszystkie prawa zastrzeżone