Mikro i nano cząsteczki plastiku w żywności – rosnący problem

Mikro i nano cząsteczki plastiku w żywności – rosnący problem
Doniesienie prasowe
23 czerwca 2016r.
Wzrost zainteresowania wpływem, jaki mogą wywierać odpady pochodzące
z tworzyw sztucznych na ekosystem morski i śródlądowy, w tym na zdrowie ludzi
wzbudza
coraz
większe
zainteresowanie.
Z
tego
powodu
Europejski
Urząd
ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) rozpoczął pierwsze działania w kierunku
przygotowania oceny potencjalnych zagrożeń dla konsumentów pochodzących z mikro
i nano cząsteczek plastiku znajdujących się w żywności, zwłaszcza w owocach morza.
EFSA definiuje mikroplastiki jako cząsteczki o wielkości od 0,1 do 5000
mikrometrów (µm) czyli do 5 milimetrów, natomiast nanoplastiki - od 0,001 do 0,1 µm (od
1 do 100 nanometrów).
Systematycznie rosnące globalne wykorzystanie plastiku powoduje coraz większe jego
pozostałości w środowisku naturalnym. Powstają ogromne obszary (nawet powierzchni
Francji) pływających odpadów z tworzyw sztucznych. Dryfujące plastikowe elementy
stopniowo rozpadają się na mniejsze fragmenty oraz cząstki stając się w końcu mikro i nano
elementami, które w konsekwencji przenikają do organizmów żywych. Związki te, które
mogą znajdować się w żywności, po raz pierwszy zostały zidentyfikowane jako potencjalne
zagrożenie dla bezpieczeństwa żywności przez sieć EFSA ds. wymiany informacji na temat
pojawiających się zagrożeń (EFSA’s Emerging Risks Exchange Network), w skład której
wchodzą krajowi eksperci z zakresu bezpieczeństwa żywności. W 2011 roku Komitet
Naukowy EFSA opublikował wytyczne w zakresie nanonauki i nanotechnologii dla łańcucha
żywnościowego. Niemiecki Instytut ds. Oceny Ryzyka (BfR) zwrócił się do EFSA z prośbą
o przeprowadzenie przeglądu aktualnych danych oraz o opinię dotyczącą obecności mikro
i nanocząsteczek plastiku w żywności, ze szczególnym naciskiem na owoce morza.
Obecnie brak jest danych dotyczących występowania nanoplastików w żywności, ale
istnieją doniesienia na temat występowania mikroplastików szczególnie istotnych dla
ekosystemu morskiego. Odnotowuje się wysokie stężenie tych związków w organizmach ryb,
ale w związku z faktem, że głównie skumulowane są one w żołądku i jelitach, które
zwyczajowo są usuwanie w trakcie obróbki, to konsumenci nie są narażeni na ich działanie.
Problem pojawia się w przypadku skorupiaków i innych owoców morza takich jak ostrygi czy
małże, które spożywane są w całości, co zwiększa narażenie na mikro i nanoplastiki. Ponadto
obecności tych cząstek stwierdzono również w miodzie, piwie i soli kuchennej.
Aktualnie Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności jest w trakcie analizy
dostępnej literatury na temat zanieczyszczeń mikro i nanoplastikami, jednakże wciąż brakuje
wystarczających danych do przygotowania pełnej oceny ryzyka. Kontynuacja prac nad oceną
pozwoli podsumować osiągnięcia naukowe w tej kwestii, zidentyfikować dane oraz braki
w wiedzy, jak również określić przyszłe priorytety badawcze w celu rozwiązania problemów.
Zakończenie prac nad aktualizacją raportu EFSA planowane jest na rok 2018.
Więcej informacji: Microplastics and nanoplastics in food - an emerging issue