Ćwiczenie 5 - Miód i Podstawy cukiernictwa

TECHNOLOGA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
____________________________________________________________________________
1) OZNACZANIE KWASOWOŚCI MIODU PRZY UŻYCIU PH-METRU
Wstęp
Oznaczenie kwasowości miodu wykonuje się metodą AOAC [AOAC Official Method 962.19
Acidity (Free, Lactone, and Total) of Honey]. Analizę przeprowadzić dla miodu nektarowego i
spadziowego. Każdy pomiar wykonać w co najmniej dwóch powtórzeniach. Jako wynik
analizy podać wartości cząstkowe, średnią oraz odchylenie standardowe.
W przypadku produktów takich jak miód wyróżnić można różne rodzaje kwasowości:
i.
Wolna kwasowość jest to kwasowość miareczkowa. Pod pojęciem tym rozumie się
sumę kwasów zdysocjowanych i niezdysocjowanych w roztworze i możliwych do
oznaczenia poprzez zobojętnienie równoważną im ilościowo objętością wodnego
roztworu NaOH.
ii.
Kwasowość laktonowa jest to kwasowość niemożliwa do bezpośredniego oznaczenia
poprzez miareczkowanie i wynikająca z występowania w miodzie kw. glukonowego w
formie laktonowej. Pierścień laktonowy będący wewnętrznym estrem kwasu
glukonowego rozerwać można przy podwyższonym pH, poprzez zastosowanie
nadmiaru roztworu wodorotlenku sodu (NaOH) zgodnie z Rysunkiem 1. Określenie
kwasowości laktonowej polega na miareczkowaniu odwrotnym nadmiaru NaOH przy
pomocy mianowanego roztworu HCl.
H 2C
OH
H 2C
O
H
H
OH
H
H
OH
OH
OH
H
H
O
HO
OH
H
H
OH
COOH
HO
H2O
lakton
kwasu glukonowego
kwas glukonowy
Rysunek 1. Hydroliza laktonu kwasu glukonowego
iii.
Całkowita kwasowość to suma kwasowości wolnej i laktonowej.
W ramach ćwiczenia określić kwasowość laktonową, wolną i całkowitą dla handlowego
miodu nektarowego i spadziowego.
Wykonanie analizy
W zlewce na 250 ml rozpuścić 10±0,01g próbki (miodu) w 75 ml wody destylowanej.
Wymieszać za pomocą mieszadła magnetycznego, zanurzyć elektrodę pH-metru i zanotować
pH. Miareczkować 0,05 mol/l NaOH w tempie ok. 5 ml/min. Zakończyć miareczkowanie przy
pH 8,5. Natychmiast dodać pipetą jednomiarową dokładnie 10 ml 0,05 mol/l NaOH i
niezwłocznie miareczkować 0,05 mol/l HCl do pH 8,30. Wynik podać w milimolach NaOH na
kilogram miodu.
1
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
TECHNOLOGA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
____________________________________________________________________________
2) OZNACZANIE LICZBY DIASTAZOWEJ MIODU
Wstęp
Jedna jednostka aktywności diastatycznej to taka aktywność enzymów (z grupy amylaz)
zawartych w 100 g miodu, która pozwala na hydrolizę 1 g skrobi w ciągu 1 h w 37-40°C.
Liczbę diastazową (DN) wyraża się w stopniach Schade (lub Gothe).
Oznaczanie DN polega na rozkładzie określonej ilości skrobi przez α-amylazę, znajdującą się
w miodzie i wywołaniu zabarwienia roztworem jodu.
Oznaczanie liczby diastazowej w miodzie wykonuje się według PN-88/A-77626. Analizę
wykonać dla miodu nektarowego lub spadziowego jednokrotnie.
Tabela 1. Skład roztworu w analizie liczby diastazowej
Nr
probówki
Roztwór
Woda
miodu
Kwas
octowy
0,02 mol/l
Roztwór
NaCl 0,1
mol/l
Roztwór
skrobi
Razem
Liczba
Diastazowa
[ml]
4.0
1.0
1.0
2
10.0
2.5
2.5
2.5
3
10.0
0.0
5.0
4
7.7
2.3
6.5
5
6.0
4.0
8.3
6
4.6
5.4
10.9
7
3.6
6.4
8
2.8
7.2
9
2.1
7.9
23.8
10
1.7
8.3
29.4
11
1.3
8.7
38.5
12
1.0
9.0
50.0
5.0
16
0.5
10.0
0.5
1
13.9
17.9
Wykonanie analizy
Przygotowanie próbki.
10±0,01 g miodu rozpuścić w 25ml wody destylowanej i miareczkować potencjometrycznie
0.1mol/l wodorotlenkiem sodowym do pH 8,3. Po zakończeniu miareczkowania dopełnić
wodą do 100ml.
Wykonanie oznaczenia.
Do 12 probówek wlać w ilościach podanych w Tabeli 1: roztwór miodu, wodę, kwas octowy,
roztwór chlorku sodowego i roztwór skrobi. Napełnione probówki, po wymieszaniu ich
zawartości, inkubować 1 godzinę w łaźni wodnej o temperaturze 40 ± 0,2oC, a następnie
ochłodzić w łaźni wodnej przez 15 minut. Do każdej probówki dodać kroplę (0.05ml)
roztworu jodu, wstrząsnąć i obserwować zabarwienie.
W probówkach z pozostałością niezhydrolizowanej skrobi powstaje zabarwienie niebieskie do
2
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
TECHNOLOGA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
____________________________________________________________________________
fioletowego. Wielkość liczby diastazowej należy odczytać z Tabeli 1, biorąc za podstawę
probówkę o purpurowym zabarwieniu, świadczącym o całkowitym rozłożeniu skrobi.
3) WYKRYWANIE OBECNOŚCI ZAFAŁSZOWAŃ MIODU W POSTACI DEKSTRYN
SKROBIOWYCH
Wstęp
Miód jest produktem spożywczym o charakterze niskotonażowym i relatywnie wysokiej cenie.
Biorąc także pod uwagę skomplikowany sposób jego pozyskiwania i duży wpływ klimatu oraz
innych czynników zewnętrznych na jakość miodu i żywotność pszczół, wielu producentów
próbuje fałszować miód na etapie jego konfekcjonowania lub też produkcji przez pszczoły
(sztuczne dokarmianie w trakcie pożytku). Jednym z częstszych fałszerstw miodu jest
dodawanie melasu (produkt odpadowy przemysłu cukrowniczego) do miodów spadziowych
lub syropów skrobiowych (hydrolizaty skrobiowe) do miodów nektarowych.
Jakościową identyfikację zafałszowań wykonać dla miodu nektarowego oraz dla miodu
oznaczonego symbolem „D”. Wykrywanie obecności dekstryn skrobiowych w miodach
wykonuje się według PN-88/A-77626.
Wykonanie analizy
Przygotowanie próbki.
Odważyć 5±0,01 g miodu, rozpuścić w 10ml wody destylowanej, podgrzewając na łaźni
wodnej, aż do uzyskania jednorodnego roztworu. Z roztworu wytrącić białka, dodając 0.5ml
10% wodnego roztworu taniny, następnie ostudzić i po sklarowaniu odsączyć.
Wykonanie badania
Z przesączu pobrać 2ml, dodać 2 krople stężonego kwasu solnego oraz 20ml alkoholu
etylowego. Powstanie białego osadu lub mlecznego zmętnienia świadczy o obecności dekstryn
pochodzących z syropu ziemniaczanego.
4) WYKRYWANIE ZAFAŁSZOWAŃ W MIODACH W POSTACI MELASU
Wstęp
Identyfikację zafałszowań wykonać dla miodu spadziowego oraz dla miodu oznaczonego
symbolem „M”. Wykrywanie obecności melasu wykonuje się zgodnie z PN-88/A-77626.
Badanie polega na wytrąceniu z miodu niecukrów organicznych z zasadowym octanem
ołowiu(II).
Wykonanie analizy
Do 5ml 20% roztworu miodu (20% roztwór miodu sporządzić przez odważenie np. 10 g
miodu i rozpuszczenie w 50ml wody) dodać 5ml zasadowego roztworu octanu ołowiu(II) oraz
20ml alkoholu metylowego. Otrzymaną mieszaninę wymieszać. Miód zanieczyszczony
melasem tworzy obfity brunatnożółtawy osad, natomiast miód niezanieczyszczony pozostaje
klarowny.
3
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
TECHNOLOGA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
____________________________________________________________________________
5) OZNACZENIE GLUKOZY I FRUKTOZY W MIODZIE METODĄ POLARYMETRYCZNĄ
Wstęp
Glukoza i fruktoza to dwa podstawowe składniki węglowodanowe miodów. Ich wzajemny
stosunek może być podstawą identyfikacji miodów oraz stanowić podstawę wykrycia
zafałszowań. Ponieważ oba cukry wykazują właściwości skręcania płaszczyzny światła
spolaryzowanego ich analizę można wykonać metodą polarymetryczną przy założeniu, że
sumaryczna zawartość glukozy i fruktozy w miodzie wynosi 80%.
Wykonanie analizy
Należy przygotować:
1) roztwór glukozy o stężeniu 0,2 g/cm3,
2) roztwór fruktozy o stężeniu 0,2 g/cm3,
3) roztwór miodu o stężeniu 0,2 g/cm3.
W tym celu do zlewki na 100 ml odważyć 10 g glukozy/fruktozy/miodu a następnie naważkę
rozpuścić w 50 ml wody destylowanej. Całość przenieść ilościowo do kolby miarowej na
100ml. Roztwór miodu odbiałczyć roztworami Carrez I i II (po 5 cm3). Dopełnić wodą do
kreski i przesączyć.
Po napełnieniu rurki polarymetrycznej badanym roztworem (glukozy, fruktozy, miodu)
zmierzyć kąt skręcenia płaszczyzny polaryzacji.
Na podstawie wzoru Biota (1.1) określić skręcalności właściwe fruktozy i glukozy.
Po określeniu tych parametrów, przy założeniu, że sumaryczna zawartość glukozy i fruktozy
w miodzie to około 80% czyli, że w naważce 10 g miodu znajduje się 8 g glukozy i fruktozy,
można określić stężenie obu sacharydów:
࢞
૞૙
(ૡ − ࢞)
=
૞૙
ࢊࢌ࢓ =
ࢊࢍ࢓
gdzie:
dfm – stężenie fruktozy w miodzie, g/cm3
dgm – stężenie glukozy w miodzie, g/cm3
x – ilość fruktozy w 10 g próbki.
Wielkość x można wyprowadzić z poniższych równań, wykorzystując addytywność
skręcalności głównych składników węglowodanowych, czyli glukozy i fruktozy:
ߙ௠ = ሾߙ ሿ௚ ∙ ݀௚௠ + ሾߙ ሿ௙ ∙ ݀௙௠
ߙ௠ =
ሾߙ ሿ௚ ∙ (8 − ‫) ݔ‬
50
+
ሾߙ ሿ௙ ∙ ‫ݔ‬
50
ߙ௠ ∙ 50 = ሾߙ ሿ௚ ∙ (8 − ‫ ) ݔ‬+ ሾߙ ሿ௙ ∙ ‫ݔ‬
4
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
TECHNOLOGA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
____________________________________________________________________________
ߙ௠ ∙ 50 = ሾߙ ሿ௚ ∙ ‫ ݔ‬+ ሾߙ ሿ௙ ∙ ‫ݔ‬
ߙ௠ ∙ 50 − ሾߙ ሿ௚ ∙ ‫ ݔ‬+ ሾߙ ሿ௙ ∙ ‫ݔ‬
ߙ௠ ∙ 50 − ሾߙ ሿ௚ ∙ 8 = ‫ ∙ ݔ‬൫ሾߙ ሿ௙ − ሾߙ ሿ௚ ൯
࢞=
αm
ሾαሿg
ሾαሿf
൫ࢻ࢓ ∙ ૞૙ − ሾࢻሿࢍ ∙ ૡ൯
൫ሾࢻሿࢌ − ሾࢻሿࢍ ൯
– skręcalność zmierzona dla miodu,
– skręcalność właściwa glukozy,
– skręcalność właściwa fruktozy.
Po wyliczeniu ilości glukozy i fruktozy w próbce obliczyć zawartość procentową glukozy i
fruktozy w miodzie.
6) OZNACZANIE KWASOWOŚCI CZEKOLADY PRZY UŻYCIU PH-METRU
Wstęp
Kwasowość czekolady zależna jest od surowców użytych do jej wyrobu. Może też być
pierwszym wskaźnikiem jełczenia tłuszczu kakaowego w czekoladzie. Stąd też normy polskie
i europejskie wskazują na analizę kwasowości jako kluczowego parametru jakościowego
czekolady.
Analizę kwasowości wykonać dla czekolady mlecznej oraz czekolady gorzkiej. Porównać i
skomentować wyniki.
Wykonanie analizy
W suchej i czystej zlewce o pojemności 250 ml odważyć 5 g ± 0,01 g badanej próbki
czekolady (osobno czekolada gorzka i mleczna). Dodać 100 ml wrzącej wody destylowanej i
na ściance zlewki zaznaczyć poziom cieczy. Całość ogrzewać we wrzącej łaźni wodnej przez
10 min. Następnie zawartość zlewki schłodzić do 20oC i uzupełnić wodą destylowaną do
zaznaczonego poziomu. Zawiesinę rozdrobnionej próbki przenieść do naczyńka wirówkowego
i wirować przez 10 min przy 5000 obr/min. Dokładnie 50ml supernatantu (odmierzone pipeta
jednomiarową) zlać do zlewki włożyć elektrodę, mieszadło magnetyczne i miareczkować 0.1
mol/l NaOH do pH 8,2. Kwasowość czekolady wyrażoną w stopniach normalnych obliczyć
jako objętość 1mol/l NaOH potrzebnego do zmiareczkowania niezwiązanych kwasów
zawartych w 100 g produktu.
5
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
TECHNOLOGA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
____________________________________________________________________________
7) OZNACZANIE SEDYMENTACJI KAKAO
Wstęp
Kakao spożywane jako napój mleczny powinno wykazywać dobrą stabilność. Ponieważ
cząstki proszku kakaowego są nierozpuszczalne w wodzie ani w mleku i stopień
rozdrobnienia powinien umożliwiać otrzymanie stabilnej zawiesiny o długim czasie
półtrwania. Jedną z miar jakości kakao jest czas jego sedymentacji, a w zasadzie ilość
wysedymentowanego proszku w jednostce czasu. Im mniejsza ilość kakao opada na dno
naczynia pomiarowego, tym lepsze i bardziej stabilne kakao.
W ramach ćwiczeń określić sedymentację minimum dwóch różnych rodzajów kakao. Zasada
oznaczenia polega na pomiarze szybkości opadania w określonym czasie zawiesiny proszku
kakaowego w wodzie destylowanej o temperaturze 20oC. Porównać otrzymane wartości i
uszeregować produkty od najlepszego do najgorszego.
Wykonanie analizy
W zlewce o pojemności 100 cm3 odważyć 4 g ± 0,1g kakao, dodać 50 cm3 wody destylowanej
i wymieszać bagietką do uzyskania jednolitej zawiesiny. Całość przenieść ilościowo do kolby
stożkowej o pojemności 1 dm3, popłukując zlewkę gorącą wodą. Dodać 450 cm3 wody o
temperaturze 90oC i ciągle mieszając schłodzić zawartość kolby do temperatury 20oC.
Następnie zawiesinę przelać do leja sedymentacyjnego (lej Imhoffa) i uzupełnić wodą
destylowaną do objętości 1 dm3. Po upływie 5 i 10 min. (mierzonych stoperem) od chwili
wlania, odczytać objętość powstałego osadu (w cm3). Za wynik należy przyjąć średnią
arytmetyczną co najmniej dwu równoległych oznaczeń, o ile nie różnią się one więcej niż o
0,2%.
8) OZNACZANIE ZAWARTOŚCI KWASU CYTRYNOWEGO W MASIE KARMELOWEJ
Wstęp
Podstawowe surowce do produkcji masy karmelowej to: cukier i syrop ziemniaczany,
rozpuszczone w określonej ilości wody pod ciśnieniem 4—5 atm. (w temp. 142—150°C).
Składniki te po wymieszaniu tworzą tzw. syrop karmelowy, który zawiera od 15 do 20%
wody. W celu otrzymania gęstej masy, syrop karmelowy zagęszcza się do zawartości 1—2.5%
wody. Gotowanie masy karmelowej przeprowadza się w różnego rodzaju urządzeniach.
Najstarszą metodą jest długotrwałe gotowanie ogniskowe w otwartych kotłach miedzianych,
w temp. 138— 146°C. Wyroby z masy sporządzonej w ten sposób nie posiadają dobrej
jakości, ze względu na ciemne zabarwienie i częściowy rozkład sacharozy. W dużych
zakładach produkcyjnych stosuje się obecnie wyłącznie gotowanie w wyparkach
próżniowych, połączonych przeważnie z kotłami warzelnymi do przygotowania syropu
karmelowego. Wewnętrzne części aparatów są wykonane ze stali kwasoodpornej lub blachy
miedzianej, ocynkowanej. Po odparowaniu wody masa karmelowa przyjmuje stan stały
bezpostaciowy i szklisty. Masa karmelowa zawiera przeciętnie 1—3% wody, 87% cukrów
ogółem w przeliczeniu na cukier inwertowany i 16,5% cukrów redukujących. W ilościowym
składzie cukrów sacharoza stanowi ok. 64%, dekstryny — 13%, maltoza — 11%, glukoza —
9% i fruktoza — 2%. Optymalna zawartość wody w masie karmelowej zależy od dalszego jej
przerobu. W masie przeznaczonej do wyrobu karmelków twardych zawartość wody powinna
wynosić od 0,8 do 1,2%. Masy przeznaczone do wyrobu karmelków nadziewanych,
6
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
TECHNOLOGA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
____________________________________________________________________________
wymagające większej plastyczności, zawierają więcej wody — od 1,4 do 2,5%. Szczególne
znaczenie posiadają cukry redukujące. Zbyt duża zawartość cukrów redukujących,
odznaczających się higroskopijnością, może powodować niepożądane lepienie się, zbrylanie,
a nawet rozpływanie karmelków w czasie przechowywania. W prawidłowo sporządzonej
masie karmelowej bezkwasowej ilość cukrów redukujących nie powinna być wyższa niż 15—
16,5%. W masach karmelowych doprawianych kwasem cytrynowym zawartość cukrów
redukujących może dochodzić do 19%. Dodatek kwasu cytrynowego do masy nie jest
obowiązkowy, a ma na celu jedynie poprawę walorów smakowych oraz służy jako czynnik
konserwujący.
Wykonanie analizy
10 g masy karmelowej rozpuścić w 50 cm3 wody destylowanej i miareczkować 0,1mol/l
NaOH wobec fenoloftaleiny do zabarwienia różowego, utrzymującego się przez dłużej niż 30
s. Obliczyć zawartość kwasu cytrynowego w 100 g karmelu, wiedząc że na zobojętnienie 0,07
g jednowodnego kwasu cytrynowego potrzeba 1 ml 1mol/l NaOH.
7
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
TECHNOLOGA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
____________________________________________________________________________
Kwas octowy
OZNAKOWANIE ZGODNE Z DYREKTYWAMI UE
Znaki ostrzegawcze:
C Produkt żrący
Klasyfikacja:
R10 Produkt łatwopalny.
R35 Powoduje poważne oparzenia.
S23 Nie wdychać gazu/dymu/pary/rozpylonej cieczy.
S26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady
lekarza.
S45 W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady
lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.
WSKAZANIA RYZYKA DLA LUDZI I ŚRODOWISKA
Powoduje poważne oparzenia.
PIERWSZA POMOC
W przypadku wdychania
Jeżeli osoba poszkodowana oddycha, przenieść na świeże powietrze. Jeśli poszkodowany nie
oddycha, zastosować sztuczne oddychanie Zasięgnąć porady medycznej.
W przypadku kontaktu ze skórą
Natychmiast zdjąć skażone obuwie i ubranie. Zmyć mydłem i dużą ilością wody. Zasięgnąć porady
medycznej.
W przypadku kontaktu z oczami
Przemywać dokładnie dużą ilością wody przynajmniej przez 15 minut i skonsultować się z
lekarzem.
W przypadku połknięcia
NIE prowokować wymiotów. Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać
usta wodą. Zasięgnąć porady medycznej.
HCl stężony
OZNAKOWANIE ZGODNE Z DYREKTYWAMI UE
Znaki ostrzegawcze:
C Produkt żrący
Klasyfikacja:
R 34-37 Powoduje oparzenia. Działa drażniąco na drogi oddechowe.
S: 26-36/37/39-45
Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. Nosić
odpowiednia odzież ochronną, odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronne twarzy. W
przypadku awarii lub jeżeli źle sie poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to
możliwe, pokaz etykietę.
WSKAZANIA RYZYKA DLA LUDZI I ŚRODOWISKA
Powoduje oparzenia. Działa drażniąco na drogi oddechowe. Materiał działa skrajnie niszcząco na
tkankę błon śluzowych i górnych dróg oddechowych, oczy i skórę. Wdychanie może spowodować
skurcz, zapalenie i obrzęk krtani i oskrzeli, chemiczne zapalenie płuc i obrzęk płuc. Objawy
narażenia mogą obejmować uczucie pieczenia, kaszel, sapanie, zapalenie krtani, zadyszkę, ból
głowy, mdłości i wymioty. Używać tylko pod wyciągiem.
PIERWSZA POMOC
W przypadku kontaktu ze skórą
W razie narażenia droga oddechowa zapewnić dostęp świeżego powietrza. W razie trudności w
oddychaniu wezwać lekarza.
W przypadku kontaktu z oczami
W przypadku zanieczyszczenia oczu płukać dużymi ilościami wody przez co najmniej 15 minut.
Zapewnić właściwe przepłukanie rozwierając powieki palcami. Wezwać lekarza.
W przypadku połknięcia
W razie połknięcia wypłukać usta wodą, o ile poszkodowany jest przytomny. Wezwać lekarza. Nie
wywoływać wymiotów.
Roztwór NaOH i HCl
OZNAKOWANIE ZGODNE Z DYREKTYWAMI UE
8
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
TECHNOLOGA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
____________________________________________________________________________
Znaki ostrzegawcze:
C Produkt żrący
Klasyfikacja:
R35 Powoduje poważne oparzenia.
WSKAZANIA RYZYKA DLA LUDZI I ŚRODOWISKA
Działa szkodliwie po połknięciu. Działa drażniąco na oczy i skórę.
PIERWSZA POMOC
W przypadku kontaktu ze skórą
Zmyć dużą ilością wody. Zasięgnąć porady medycznej.
W przypadku kontaktu z oczami
Przemywać dokładnie dużą ilością wody przynajmniej przez 15 minut i skonsultować się z
lekarzem. Można przełukać oczy roztworem kwasu bornego.
W przypadku połknięcia
Wypłukać usta wodą. Zasięgnąć porady medycznej.
Etanol
OZNAKOWANIE ZGODNE Z DYREKTYWAMI UE
Znaki ostrzegawcze:
T Produkt toksyczny
Klasyfikacja:
R20/21/22 Działa szkodliwie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu.
R39/23/24/25 Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu;
zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia.
S36/37 Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne.
WSKAZANIA RYZYKA DLA LUDZI I ŚRODOWISKA
Działa szkodliwie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu. Działa toksycznie
przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu; zagraża powstaniem bardzo
poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia.
PIERWSZA POMOC
W przypadku kontaktu ze skórą
Zmyć mydłem i dużą ilością wody. Zasięgnąć porady medycznej.
W przypadku kontaktu z oczami
Przemywać dokładnie dużą ilością wody przynajmniej przez 15 minut i skonsultować się z
lekarzem.
W przypadku połknięcia
Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać usta wodą. Zasięgnąć porady
medycznej.
Metanol
OZNAKOWANIE ZGODNE Z DYREKTYWAMI UE
Znaki ostrzegawcze:
F Produkt wysoce łatwopalny
T Produkt toksyczny
Klasyfikacja:
R11 Produkt wysoce łatwopalny.
R23/24/25 Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu.
R39/23/24/25 Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu;
zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia.
S 7 Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty.
S16 Nie przechowywać w pobliżu źródeł zapłonu - nie palić tytoniu.
S36/37 Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne.
S45 W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli
to możliwe, pokaż etykietę.
WSKAZANIA RYZYKA DLA LUDZI I ŚRODOWISKA
9
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
TECHNOLOGA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
____________________________________________________________________________
Działa szkodliwie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu. Działa toksycznie
przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu; zagraża powstaniem bardzo
poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia.
PIERWSZA POMOC
W przypadku kontaktu ze skórą
Zmyć mydłem i dużą ilością wody. Zabrać poszkodowanego niezwłocznie do szpitala. Zasięgnąć
porady medycznej.
W przypadku kontaktu z oczami
Przemywać dokładnie dużą ilością wody przynajmniej przez 15 minut i skonsultować się z
lekarzem.
W przypadku połknięcia
NIE prowokować wymiotów. Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać
usta wodą. Zasięgnąć porady medycznej.
Octan ołowiu (II)
OZNAKOWANIE ZGODNE Z DYREKTYWAMI UE
Znaki ostrzegawcze:
T Produkt toksyczny
N Produkt niebezpieczny dla środowiska
Klasyfikacja:
R61 Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki.
R33 Niebezpieczeństwo kumulacji w organizmie.
R48/22 Działa również szkodliwie po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w
następstwie długotrwałego narażenia.
R62 Możliwe ryzyko upośledzenia płodności.
R50/53 Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące
się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym.
S53 Unikać narażenia - przed użyciem zapoznać się z instrukcją.
S45 W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady
lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.
S60 Produkt i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny.
S61 Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki.
WSKAZANIA RYZYKA DLA LUDZI I ŚRODOWISKA
Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. Niebezpieczeństwo kumulacji w organizmie.
Działa również szkodliwie po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie
długotrwałego narażenia. Możliwe ryzyko upośledzenia płodności. Działa bardzo toksycznie na
organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku
wodnym.
PIERWSZA POMOC
W przypadku kontaktu ze skórą
Zmyć mydłem i dużą ilością wody. Zabrać poszkodowanego niezwłocznie do szpitala. Zasięgnąć
porady medycznej.
W przypadku kontaktu z oczami
Przemywać dokładnie dużą ilością wody przynajmniej przez 15 minut i skonsultować się z
lekarzem.
W przypadku połknięcia
Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać usta wodą. Zasięgnąć porady
medycznej.
10
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW