model organizowania społeczności lokalnej

MODEL
ORGANIZOWANIA SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ
Projekt: Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy
i integracji społecznej
Jolanta Baron
Piotr Kidawa
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
w Częstochowie
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Organizowanie społeczności lokalnej –
długofalowy proces
•tworzenie sieci współpracy i lokalnych struktur, które będą wspierać
rozwój społeczności
•od pomocy do samopomocy
•odwrócenie paradygmatu od „pracy dla” do pracy „z ludźmi i przez ludzi”
•zmiana wektora myślenia w pomocy społecznej - od bierności do
partycypacji
•przejście od perspektywy klienta do partnera
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Główny cel OSL
Stałe i długofalowe oddziaływanie na całą społeczność –
w tym także na różne funkcjonujące w jej ramach grupy
i środowiska – ukierunkowane na rozwój lokalny i osiąganie trwałej
zmiany społecznej, poprawiające sytuację życiową mieszkańców.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
W organizowaniu społeczności lokalnej
ważne jest:
•tworzenie programu działania
•odkrywanie i mobilizowanie wartości, możliwości
i umiejętności osób
•znaczenie wspólnego działania
•umożliwianie ludziom sprawowania coraz większej kontroli nad
własnym życiem i podejmowanie decyzji
•praca z grupami i społecznościami zagrożonymi wykluczeniem
społecznym
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Etapy procesu OSL
w społecznościach terytorialnych i kategorialnych
Diagnoza środowiskowa.
Wybór podmiotu działania i rozpoznanie jego potrzeb
i potencjału.
Poznawanie ludzi/instytucji/organizacji - pozyskiwanie
sojuszników.
Tworzenie planu i struktury działania/zmiany.
Realizacja zaplanowanych działań.
Monitorowanie i ocena efektywności działania.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Diagnoza środowiskowa
Zebranie informacji o społeczności lokalnej - całościowy ogląd
przestrzeni (gmina, dzielnica, osiedle), w której będą realizowane
działania.
Tworzenie mapy zasobów i potrzeb, która uwzględnia:
„zasoby w działaniu” (infrastruktura, zasoby naturalne, środki
finansowe),
„zasoby - możliwości” (historia grupy/społeczności, dzięki której
powstały szczególnego rodzaju więzy między jej członkami,
wydarzenia bieżące, które łączą lub dzielą daną społeczność)
diagnozę potrzeb zarówno całej wspólnoty terytorialnej, jak
i poszczególnych społeczności (grup) kategorialnych.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wybór podmiotu działania i rozpoznanie
jego problemów i potencjału
Stworzenie profilu szerokiego środowiska (wspólnoty terytorialnej)
oraz funkcjonujących w jej ramach mniejszych społeczności
(określonych grup/społeczności kategorialnych).
Podjęcie decyzji, czy adresować działania do całej wspólnoty
społeczności czy też do wybranej grupy (grup).
Rozpoznanie potrzeb i potencjału (sił i możliwości) adresatów
planowanych działań.
Wybór problemu (problemów) wokół, którego rozwiązania
koncentrować się będą inicjowane działania, zebranie informacji
na jego temat.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Poznawanie ludzi/ pozyskiwanie
sojuszników
Nawiązanie indywidualnych kontaktów z mieszkańcami, grupami,
instytucjami/organizacjami i budowa relacji partnerskich;
Rozpoznanie aktywnych uczestników i potencjalnych liderów –
mieszkańców lub przedstawicieli instytucje/organizacje gotowych
zaangażować się w planowane działania.
Tworzenie szerokiej sieci współpracy na rzecz zmiany: opierającej
się przede wszystkim na więziach interpersonalnych –
w społecznościach małych, a na relacjach instytucjonalnych –
w społecznościach większych.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Tworzenie planu
i struktury działania grupy
Przygotowanie planu działania (co?, kiedy?, jak? zostanie
zrobione, kto będzie odpowiadał za poszczególne zadania a kto za
całość, niezbędne zasoby i fundusze?).
Plan działania może uwzględniać długofalową wizję zmiany
społecznej, powinien koncentrować się na mniejszych działaniach
przynoszących szybkie rezultaty.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Realizacja zaplanowanych działań
Realizacja działań przez członków społeczności „nadzorowane”
przez komitet organizacyjny; kluczowa rola liderów jako
„motoru” zmiany.
Wspólne świętowanie sukcesu np. podczas wydarzeń lokalnych
(pikniki, festyny), służących także pokazaniu ogółowi mieszkańców
osiągnięć.
Systematyczne informacje o przebiegu działań dystrybuowane
przez grupę inicjatywną i organizatora za pomocą różnych
kanałów komunikacji (gazetka, informacje na tablicy ogłoszeń,
strona www, otwarte spotkania informacyjno-organizacyjne).
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Monitorowanie
i ocena efektywności działań
Systematyczne zbieranie i analizowanie informacji, pozwalające
organizatorowi społeczności lokalnej kontrolować działania
i dokonywać niezbędnych modyfikacji.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Narzędzia OSL
Wiodące
•praca ze społecznością terytorialną
•praca ze społecznością (grupą) kategorialną
Wspomagające
•partnerstwo lokalne
•wolontariat
•kampanie i wydarzenia społeczne
•rzecznictwo i informacja obywatelska
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Dziękuję za uwagę,
Jolanta Baron
Piotr Kidawa
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
Dział Instytucjonalnej i Środowiskowej Pomocy Dziecku i Rodzinie oraz
Aktywizacji Zawodowej
Częstochowa
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego