O treningu ciała i umysłu

O TRENINGU CIA£A I UMYS£U
Czy mo¿na usprawniaæ umys³ trenuj¹c cia³o?
Czy mo¿na usprawniaæ cia³o trenuj¹c umys³?
A mo¿e mo¿na trenowaæ i umys³ i cia³o jednoczeœnie
i jeszcze lepiej usprawniaæ oba obszary?
Trening cia³a a sprawnoœæ umys³u
.
Potoczne stwierdzenie „w zdrowym ciele, zdrowy duch” ju¿ dawno nie jest
jedynie m¹droœci¹ ludow¹. Coraz wiêcej wyników badañ naukowych potwierdza
pozytywny wp³yw æwiczeñ fizycznych na umys³. Ostatnie podsumowanie
wyników badañ z 2013r., przeprowadzone przez naukowców z Montrealu
definitywnie pokazuje d³ugotrwa³y efekt przeró¿nej aktywnoœci fizycznej
na funkcjonowanie poznawcze - m.in. pamiêæ, koncentracjê, szybkoœæ
przetwarzania informacji.
.
Trening umys³u a sprawnoœæ cia³a
Od dawna wiadomo tak¿e o pozytywnym wp³ywie aktywnoœci umys³owej
na sprawnoœæ fizyczn¹. Kontuzjowanym sportowcom poleca siê ogl¹daæ nagrania
ze swoich wystêpów, a tak¿e wyobra¿aæ sobie wykonywanie treningów,
aby przyspieszyæ proces zdrowienia. W jednym z niedawnych badañ, naukowcom
uda³o siê uzyskaæ poprawê w parametrach chodu i równowagi u seniorów
jedynie dziêki systematycznemu wykonywaniu komputerowych æwiczeñ
.
umys³owych.
Jednoczesny trening cia³a i umys³u
A co mo¿e daæ æwiczenie ³¹cz¹ce jednoczeœnie zadanie umys³owe i ruchowe?
W tradycyjnym podejœciu, osoba chc¹ca polepszyæ zdolnoœci liczenia, wykonuje np. przeró¿ne zadania
matematyczne. Chc¹c poprawiæ stabilnoœæ chodu, wykonuje æwiczenia fizyczne anga¿uj¹ce nogi. W obu
przypadkach danemu zadaniu poœwiêcana jest pe³na uwaga. Czy taki trening odzwierciedla jednak
aktywnoœci z ¿ycia codziennego? Wiele z nich wymaga przecie¿ jednoczesnego, intensywnego
wykorzystywania zarówno cia³a i umys³u. Jad¹c samochodem, rozmawiamy z pasa¿erem, id¹c do sklepu,
zastanawiamy siê nad list¹ zakupów, na spacerze z przyjacielem omawiamy trudny problem rodzinny.
Umiejêtnoœæ odpowiedniej podzielnoœci uwagi jest szczególnie wa¿na dla osób starszych. To w³aœnie
w zaburzeniu tej umiejêtnoœci doszukuje siê przyczyn zwiêkszonego prawdopodobieñstwa upadków
w ¿yciu codziennym.
.
11
Rozwi¹zaniem jest jednoczesny trening cia³a i umys³u.
Ale jak to w³aœciwie robiæ? Jak w jednym momencie trenowaæ cia³o i podejmowaæ wysi³ek umys³owy?
Jest to mo¿liwe dziêki programom komputerowym realizuj¹cym ideê tzw. wirtualnej rehabilitacji. Osoba
korzystaj¹ca z takiego programu staje lub siada naprzeciwko ekranu komputera. Widzi na nim swoje
lustrzane odbicie, wokó³ którego pojawiaj¹ siê wirtualne obiekty. Zadanie polega na kierowaniu swoim
odbiciem w taki sposób, by z³apaæ, przesun¹æ lub uderzyæ pojawiaj¹ce siê obiekty. Ca³oœæ ma formê prostej
gry komputerowej, w której osi¹gniête przez u¿ytkownika rezultaty bêd¹ uzale¿nione zarówno
od sprawnoœci ruchowej, jak umys³owej (przyk³ad na zdjêciu obok). Trenuje wiêc cia³o i umys³ jednoczeœnie!
Co najwa¿niejsze, tego typ programy dostêpne s¹ ju¿ dla szerokiego grona odbiorców, tak¿e w Polsce.
Co z tego wszystkiego wynika?
Ka¿da forma zdrowej aktywnoœci, czy to fizycznej, czy umys³owej, mo¿e poprawiæ nasz¹ kondycjê w du¿o
szerszym zakresie, ni¿ siê tego spodziewamy. Co wiêcej, w dzisiejszych czasach mamy ju¿ dostêpne pomoce,
pozwalaj¹ce jednoczeœnie usprawniaæ umys³ i cia³o. Obecnie mamy wiêcej ni¿ kiedykolwiek w historii niezwykle bogat¹ paletê mo¿liwoœci utrzymywania sprawnoœci. Wystarczy odrobina motywacji
i systematycznoœci.
.
Mateusz Kruszyñski
wspó³twórca programu Neuroforma
C-Eye
Problem osób, doœwiadczonych ciê¿kim uszkodzeniem mózgu, które wybudzi³y siê ze œpi¹czki,
ale nie odzyska³y pe³nej œwiadomoœci, jest wci¹¿ aktualny. Dane z krajów Unii Europejskiej wskazuj¹,
¿e liczba osób zapadaj¹cych w œpi¹czkê mo¿e dochodziæ do ok. 5-6 tys. pacjentów rocznie, g³ównie
ze wzglêdu na wzrost liczby wypadków komunikacyjnych (urazy czaszkowo-mózgowa), jak równie¿
incydentów zwi¹zanych z niedotlenieniem mózgu (udar, NZK, zawa³ i inne). Œpi¹czka trwa od 2-4 tygodni.
W tym czasie pacjent mo¿e siê wybudziæ, umrzeæ lub przejœæ w jeden ze stanów: stan wegetatywny, zespó³
zamkniêcia. Zagadnienie œpi¹czki i zwi¹zanych z ni¹ ró¿nych stanów obni¿onej œwiadomoœci jest niezwykle
z³o¿one. Podejœcie lekarskie czy terapeutyczne wymaga ostro¿nego i delikatnego traktowania, g³ównie
werbalnego, aby uda³o siê nawi¹zaæ jak¹kolwiek relacjê interpersonaln¹ z osob¹ w takim stanie [1].
Warto zaznaczyæ, ¿e stan wegetatywny wcale nie musi byæ stanem utrwalonym. Znaczna grupa
pacjentów z biegiem czasu odzyskuje czêœæ œwiadomoœci i przechodzi do stanu minimalnej œwiadomoœci.
Zgodnie z wynikami badañ prowadzonych w krajach Europy Zachodniej, odsetek b³êdnych diagnoz
zwi¹zanych z ocen¹ œwiadomoœci pacjentów doœwiadczonych uszkodzeniem mózgu i „wybudzonych”
.
ze œpi¹czki wynosi a¿ 40% [2], [3].
12