Grupowe zakupy energii elektrycznej i efektywność energetyczna

Grupowe zakupy energii elektrycznej
i efektywność energetyczna
doświadczenia miasta Częstochowy
BOŻ
BOŻENA HERBUŚ
HERBUŚ
NACZELNIK WYDZIAŁ
WYDZIAŁU KOMUNALNEGO
INŻ
INŻYNIER MIEJSKI
Przewodniczą
Przewodnicząca Komisji ds. Lokalnej Polityki Energetycznej
przy Śląskim Zwią
Związku Gmin i Powiató
Powiatów
tel. +48 (34) 370 75 06
e-mail: [email protected]
Efektywne i sprawne korzystanie z wolnego rynku
energii elektrycznej
kształtuje partnerskie postawy po stronie odbiorcy oraz
przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się obrotem
energią elektryczną i tych
świadczących usługi
dystrybucji energii elektrycznej.
Przede wszystkim jednak zapewnia odpowiednie
gospodarowanie środkami publicznymi przeznaczonymi
na ten obszar aktywności gmin i jednostek im podległych.
Z dniem 1 lipca 2007 roku Prezes Urzędu Regulacji Energetyki
dokonał pełnego otwarcia rynku energii elektrycznej.
W wyniku nowelizacji ustawy – Prawo energetyczne obecnie wszyscy
odbiorcy mają swobodny wybór dostawcy energii elektrycznej (art. 4 pkt. j
„odbiorcy paliw gazowych lub energii mają prawo zakupu tych paliw lub
energii od wybranego przez siebie dostawcy”). Wobec tego zamawiający
stosujący tryby podstawowe udzielania zamówienia wybiera w przetargu
nieograniczonym przedsiębiorstwo zajmujące się obrotem energią
elektryczną
Brak jest możliwości wyboru przedsiębiorstwa energetycznego
zajmującego się świadczeniem usług dystrybucji bądź przesyłania energii
elektrycznej. Przedsiębiorstwa te działają w obszarze monopolu
naturalnego.
Wobec tego zamawiający udziela zamówienia z wolnej reki w trybie
zamówienia z wolnej ręki na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 1a ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych na usługę
dystrybucji lub przesyłania energii elektrycznej
Harmonogram zmiany Spółki obrotu energią elektryczną:
Określenie wielkości grupy zakupowej, uwzględnionej we wspólnym
przetargu. (Zgodnie z art. 15 ust 2 i 3 oraz art. 16 ust 1 Prawa zamówień publicznych
możliwe jest tworzenie wspólnych grup zakupowych, przy czym jednostka dokonująca
zamówienia wspólnego musi zostać upoważniona do przeprowadzenia postępowania przez
wszystkich uczestników grupy)
Wyznaczenie zamawiającego zastępczego z dopełnieniem warunków
formalnych.
Przygotowanie szczegółowego załącznika z uwzględnieniem danych
każdego obiektu (lokalizacja punktu poboru, numerów ewidencyjnych,
zużycie energii odpowiednio w strefach czasowych, moc umowna itp.)
Określenie wolumenu energii, który postawiony zostanie do wspólnego
zamówienia z zachowaniem zasady bezpieczeństwa zakupu +/- 10%.
Wyliczenie wartości zamówienia w oparciu o prognozowaną cenę energii
elektrycznej
Przygotowanie specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Harmonogram zmiany Spółki obrotu energią elektryczną
(c.d.):
Przeprowadzenie postępowania przetargowego.
Zawarcie umów na zakup energii elektrycznej przez wszystkie podmioty
uwzględnione w przetargu z terminem obowiązywania pozwalającym na
wymówienie funkcjonujących umów kompleksowych
Wypowiedzenie umów kompleksowych, dla punktów odbioru po raz pierwszy
uwzględnionych w postępowaniu przetargowym z zachowaniem 30 dniowego
terminu wypowiedzenia
.
Przeprowadzenie postępowania w trybie art.67 ust.1 pkt. 1a ustawy Prawo
zamówień publicznych na zawarcie z wolnej ręki umów na świadczenie usługi
dystrybucji (naturalny monopol, umowy na czas nieoznaczony), przez wszystkie
podmioty uczestniczące w grupie zakupowej
Zawarcie na czas nieoznaczony umów na świadczenie usługi dystrybucji
przez lokalnego Operatora Systemu Dystrybucyjnego
Od roku 2009 Częstochowa z sukcesem korzysta
ze zliberalizowanego rynku energii elektrycznej.
Przyjęto założenie rozdziału usługi dystrybucji
od zakupu energii elektrycznej, dzięki temu
wprowadzono realną konkurencję pomiędzy
Spółkami Obrotu energią elektryczna, które brały
udział
w
zorganizowanych
przetargach
nieograniczonych.
Przetargi organizowane przez Urząd Miasta Częstochowy na zakup energii elektrycznej
dla potrzeb Urzędu i jednostek organizacyjnych gminy
Rok
j.m.
2009
2009
2010
2011
2012
2013
01.01-31.12
01.04-31.12
01.01-31.12
01.01-31.12
01.01-31.12
01.01-31.12
liczba jednostek
objętych
postępowaniem
1
10
38
64
133
133
ilość punktów
odbioru energii
33
43
733
799
933
964
1,12
1,53
20,40
21,65
33,55
42,9
2
2
3
6
6
3
[zł]
379 859
569 313,
6 198 624
6 451 445
10 637 717
12 214 207
[zł/kWh]
0,2780
0,3050
0,2491
0,2443
0,2578
0,2341
okres
zamówienia
wolumen
energii
[GWh]
liczba
oferentów
wartość
wybranej oferty
brutto
uzyskana
średnia cena
energii
elektrycznej
netto
Zakup energii na wolnym rynku przyniósł Częstochowie
wymierne korzyści finansowe
Wyliczone oszczędności z tytułu zmiany sprzedawcy w porównaniu do
rozliczenia według aktualnych cen jednostkowych energii stosowanych przez
lokalnego sprzedawcę energii, wyniosą w 2013 roku łącznie ok. 4,1 mln zł
brutto.
Dotychczasowe oszczędności uzyskane w poprzednich przetargach na zakup
energii elektrycznej w latach 2009-2012, przeprowadzonych przez Urząd
Miasta Częstochowy, Miejski Zarząd Dróg i Transportu oraz Miejski Ośrodek
Sportu i Rekreacji, wyniosły łącznie ok. 6,6 mln zł.
Wraz z prognozowanymi na rok 2013 oszczędnościami
w wysokości ok. 4,1 mln zł, łączne oszczędności osiągnąć
mogą kwotę 10,7 mln zł
Zarządzanie energią jest obecnie jednym z
podstawowych obszarów zainteresowania firm we
wszystkich sektorach przemysłu i usług.
Zwiększa się również aktywność podstawowych
jednostek samorządu terytorialnego w obszarze
realizacji zadań mających na celu poprawę
efektywności energetycznej.
Rosnące ceny energii, coraz większe jej zużycie wynikające z
rozwoju cywilizacyjnego powodują, że każdy odbiorca
instytucjonalny, przemysłowy i coraz częściej indywidualny, stara
się wprowadzić procesy zarządzania energią oraz podejmować
działania pozwalające na optymalizację zużyć mediów
energetycznych.
Zgodnie z zapisami art. 5 Ustawy o
energetycznej z dnia 15 kwietnia 2011 roku:
efektywności
„Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne
nie posiadające osobowości prawnej, zużywające energię
podejmują działania w celu poprawy efektywności
energetycznej”
Szczególne obowiązki Ustawa o efektywności energetycznej nakłada na
jednostki sektora publicznego
Zgodnie z art. 10 „Jednostka sektora publicznego, realizując swoje zadania, stosuje co
najmniej dwa ze środków poprawy efektywności energetycznej”, które stanowią:
1.Umowa, której przedmiotem jest realizacja i finansowanie przedsięwzięcia służącego
poprawie efektywności energetycznej.
2.Nabycie nowego urządzenia, instalacji lub pojazdu, charakteryzujących się niskim
zużyciem energii oraz niskimi kosztami eksploatacji.
3. Wymiana eksploatowanego urządzenia, instalacji lub pojazdu na urządzenie,
instalację lub pojazd, o którym mowa w pkt 2, albo ich modernizacja.
4.Nabycie lub wynajęcie efektywnych energetycznie budynków …albo przebudowa lub
remont…, w tym realizacja przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.
5. Sporządzenie audytu energetycznego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008
roku o wspieraniu termomodernizacji …”, dla obiektów o powierzchni użytkowej
powyżej 500 m2, których jednostka sektora publicznego jest właścicielem lub
zarządcą.
Norma ISO 50001:2011 dotyczy zasad opracowania, wdrożenia,
doskonalenia i certyfikowania systemu zarządzania energią
Norma ISO 50001 opublikowana 15 czerwca 2011 roku. pozwala na
systemowe
stosowanie
praktyk
umożliwiających
efektywne
wykorzystywanie energii pierwotnej (zawartej w nośnikach energii
pozyskiwanych bezpośrednio ze środowiska np. paliwa kopalne) jak i
energii finalnej (zużywanej przez odbiorców końcowych).
Norma
ISO
50001
wykazuje
elastyczność
i
funkcjonalność dlatego jest możliwe zastosowanie jej w
każdej organizacji, zarówno dużej jak i małej niezależnie
od branży.
Przesłanki, które decydują o wdrożeniu przez organizację
procesu zarządzania energią:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
wzrost kosztów paliw i energii
konieczność podjęcia działań optymalizujących koszty stałe
optymalizacja kosztów produkcji
racjonalne, oszczędne i uzasadnione wydatkowanie środków
publicznych, jeżeli organizację stanowi jednostka finansów publicznych
zachowanie konkurencyjności na rynku
zmniejszanie ilości energetycznych surowców naturalnych
zmiany klimatyczne
bezpieczeństwo energetyczne organizacji i otoczenia
wymagania prawne związane z ochroną środowiska
realizacja zapisów ustawy o efektywności energetycznej z 15 kwietnia
2011roku
realizacja pakietu klimatyczno – energetycznego 3x20
dążenie do postrzegania organizacji przez otoczenie jako społecznie
odpowiedzialnej
Zarządzanie energią i środowiskiem w samorządzie wprowadza porządek
w obszarze użytkowania mediów energetycznych w zakresie:
• określenia odpowiedzialności za realizowany obszar z delegacją uprawnień
dla odpowiedniej osoby lub struktury
• optymalizacji zużyć mediów energetycznych i polepszenia jakości atmosfery
• osiągnięcia odpowiednich standardów usług energetycznych (komfort
cieplny, oświetlenie, emisja zanieczyszczeń)
• ograniczenia kosztów ponoszonych na zaopatrzenie w media energetyczne
• określenia katalogu niezbędnych inicjatyw i podejmowanie działań według
efektywności ekonomicznej i energetycznej
• podnoszenia świadomości administratorów zarządzających obiektami w
obszarze optymalizacji zużyć mediów energetycznych i wody oraz
ograniczenia kosztów z tym związanych
Środki służące poprawie efektywności energetycznej w obiektach
użyteczności publicznej
Działania organizacyjne i zarządcze: rozwój systemu monitorowania oraz
raportowania zużycia energii oraz wody, wprowadzanie korekt warunków
umownych rozliczeń za media energetyczne, czynne korzystanie z wolnego
rynku energii,
Działania edukacyjne i informacyjne: szkolenia dla zarządców,
administratorów, konserwatorów oraz obsługi urządzeń energetycznych,
wykonanie audytów energetycznych, rozszerzenie portalu informacyjnego
Działania inwestycyjne: na podstawie realizowanych działań monitorujących
zużycie energii i jej koszty należy wytypować obszary niezbędne do podjęcia
działań inwestycyjnych, w celu oszacowania nakładów inwestycyjnych
niezbędne jest wykonanie audytów energetycznych dla analizowanych
budynków, analizie poddane muszą zostać wskaźniki jednostkowego zużycia
oraz jednostkowych kosztów energii
Jednym z obszarów działania poprawiającym w sposób znaczący efektywność
wykorzystania energii jest realizowany od 2003 roku w Częstochowie program
operacyjny Zarządzanie energią i środowiskiem w obiektach użyteczności
publicznej miasta Częstochowy
Realizacja tego programu wymagała odpowiedzi na pytanie czym i jak
zarządzamy. Odpowiedź na te pytania uzyskano sporządzając szczegółową
bazę danych dla 250 obiektów użytkowanych przez instytucje miejskie,
zawierającą następujące informacje:
•
Charakter działalności prowadzonej w obiekcie (np. oświata, kultura, urząd,
ochrona zdrowia, sport i rekreacja)
•
Inwentaryzację w zakresie:
- danych technicznych obiektu,
- godzin pracy,
- komfortu energetycznego,
- informacji o użytkownikach,
- informacji o pododbiorcach (mieszkania, punktu usługowe).
•
Monitoring, analizę i weryfikację danych w zakresie zużyć i kosztów:
energii elektrycznej, ciepła sieciowego, gazu ziemnego, innych nośników
energii cieplnej oraz zużycia wody i odprowadzenia ścieków.
Opracowana baza danych była i jest podstawą do prowadzenia
działań analitycznych i korygujących w zakresie zaopatrzenia w
media wszystkich jednostek i obiektów gminy.
Prowadzony od 2003 roku monitoring zużycia wszystkich
mediów sieciowych, między innymi energii elektrycznej oraz
szczegółowa wiedza dotycząca warunków umów w zakresie
mocy umownych, funkcjonujących w rozliczeniach taryf stanowi
świetną bazę do przygotowania materiałów przetargowych, w
celu skorzystania ze zliberalizowanego rynku energii
elektrycznej.
Beznakładowe działania zarządcze realizowane w ramach
programu:
• eliminacja nadmiernych zużyć energii i wody
• regulacja i konserwacja urządzeń
• bieżąca kontrola warunków rozliczeń oraz aktualizowanych umów z
dostawcami mediów
• wydawanie zaleceń w zakresie zmiany warunków rozliczeń oraz nadzór nad
realizacją tych zaleceń
• pomoc w negocjacjach z dostawcami mediów: przygotowanie opinii,
projektów reklamacji i odwołań, monitoring przebiegu negocjacji
• analiza faktur pod względem zgodności z warunkami umów, taryfami i
przepisami branżowymi oraz pomoc w uzyskaniu stosownych korekt
• doradztwo techniczne w zakresie eksploatacji instalacji i urządzeń
technicznych
• analiza rozliczeń pododbiorców za pobrane media, pomoc w ustalaniu
zasad tych rozliczeń
Zrealizowane działania inwestycyjne w grupie 120 obiektów
oświatowych, dla których oprócz monitoringu prowadzone jest
raportowanie:
• od 2004 roku w 11 placówkach oświatowych została przeprowadzona
termomodernizacja wraz z modernizacją źródeł ciepła,
• w 2004 roku przeprowadzono przy wykorzystaniu formuły ESCO
modernizację węzłów cieplnych w 22 obiektach oraz wymianę kotłowni na
paliwa stałe na kotłownie olejowe w 2 obiektach,
• w 2007 roku Firma Fortum w ramach ugody regulującej roszczenia gminy za
infrastrukturę ciepłowniczą, wykonała zadania w zakresie poprawy
zaopatrzenia w ciepło w 23 obiektach (przebudowa kotłowni na ekogroszek w
4 obiektach).
Porównanie zużycia mediów energetycznych
w 120 obiektach oświatowych
w latach 2003-2011
MWh
80000
72 642
63 474
70000
59 403 56 377
54 263
60000
55 022 54 224
58 202
50 670
50000
40000
30000
20000
10000
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Porównanie zużycia wody w 120 obiektach oświatowych
w latach 2003-2011
tys. m3 wody
250
201,7
200
181,9
158,9
145,7
140,2
150
129,5 127,6
135,0
131,1
100
50
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Efekty działań zarządczych i inwestycyjnych szczegółowo
monitorowane i raportowane są dla grupy 120 obiektów
oświatowych, łączne oszczędności w zużyciu mediów dla tej
grupy w roku 2011 wyniosły:
- łączne zużycie paliw i energii wyniosło 50 670 MWh i było
mniejsze o 21 972 MWh (30,2%) w porównaniu do roku 2003
- emisja CO2 wyniosła 23 107 ton i była mniejsza o 9 068 ton
(28,2%) w porównaniu do roku 2003;
- zużycie wody wyniosło 131 088 m3 i było mniejsze
o 70 591 m3 (35%) w porównaniu do roku 2003.
Efektywność wykorzystania mediów energetycznych oceniono na
podstawie wartości jednostkowych wskaźników zużycia mediów
energetycznych na 1 m2 powierzchni ogrzewanej obiektu,
natomiast w przypadku wody - na 1 ucznia.
Jednostkowe średnie zużycie paliw i energii zmniejszyło się
z 233 kWh/m2 na rok w 2003 r. do 160 kWh/m2 na rok w
2011 r., czyli o 31,3%.
Jednostkowe średnie zużycie wody zmniejszyło się z 3,78
m3 na ucznia na rok w 2003 r. do 3,21 m3 na ucznia na rok w
2011 r., czyli o 15%.
Łączne efekty działań za lata 2004-2011 dla tych obiektów
wynoszą:
ograniczenie zużycia energii o 130 GWh
ograniczenie emisji CO2 o 55 tys. ton
ograniczenie zużycia wody o 464 tys. m3
Zarządzanie energią i środowiskiem w samorządzie miejskim skutkujące
optymalizacją zużycia energii i wody oraz ograniczeniem wydatkowania
środków na ten cel wymaga ciągłej realizacji pięciu podstawowych działań:
Planowanie – ustalenie celów oraz określenie procesów niezbędnych do
uzyskania oczekiwanych efektów
Realizacja – wdrożenie procesów z zaangażowaniem wszystkich
zainteresowanych uczestników
Monitorowanie – sprawdzanie i porównywanie osiąganych efektów w
odniesieniu do założonych celów
Raportowanie – syntetyczne zestawianie uzyskiwanych efektów,
stanowiące podstawę do określania dalszych działań
Korygowanie – podejmowanie działań pozwalających na doskonalenie
funkcjonującego systemu zarządzania energią i środowiskiem
Nierozłączny element towarzyszący procesowi zarządzania energią i
środowiskiem stanowi szeroko pojęta edukacja zespołu realizującego
ten proces oraz administratorów obiektów użyteczności publicznej
Nagrody i wyróżnienia jakie otrzymała Częstochowa, za efekty realizacji
spójnej gospodarki energetycznej:
Wyróżnienie NOWY IMPULS przyznane przez redakcję miesięcznika „Nowy
Przemysł” za zaangażowanie w działania promujące energooszczędne
technologie, kształtowanie świadomości mieszkańców pod kątem efektywności
energetycznej i za pionierskie działania na rynku energii (2009 r.).
Dyplom „Certificate of Victory” za zajęcie III miejsca w 1 Sezonie Europejskiej
Ligi Mistrzów Energii Odnawialnej 2010 w kategorii miast ponad 100.000
mieszkańców (2010 r.).
Dyplom i statuetka za zajęcie II miejsca w Polskiej Lidze Mistrzów Energii
Odnawialnej w 2010 r. w kategorii powyżej 50.000 mieszkańców (2010 r.).
Tytuł „Miasto z Klimatem” za efektywność działań w zakresie racjonalnego
wykorzystania energii oraz ochrony klimatu, strategiczne podejście, innowacyjność
rozwiązań oraz społeczne zaangażowanie w zagospodarowaniu tego obszaru
(2011 r.).
I miejsce w kategorii miasta na prawach powiatu w konkursie Samorządowy Lider
Zarządzania 2012 - Usługi techniczne w dziedzinie lokalna
gospodarka energetyczna
Grupowe zakupy energii elektrycznej
i efektywność energetyczna
doświadczenia miasta Częstochowy
Dziękuję za uwagę.
BOŻ
BOŻENA HERBUŚ
HERBUŚ
NACZELNIK WYDZIAŁ
WYDZIAŁU KOMUNALNEGO
INŻ
INŻYNIER MIEJSKI
Przewodniczą
ą
ca
Komisji
ds. Lokalnej Polityki Energetycznej
Przewodnicz
przy Śląskim Zwią
Związku Gmin i Powiató
Powiatów
tel. +48 (34) 370 75 06
e-mail: [email protected]