widnickie kamienice

citywalk.info
¦widnickie kamienice
Pierwotna zabudowa osady przed lokacj± na prawie niemieckim by³a typowa dla zabudowy wiejskiej. Dominowa³y
niewielkie, drewniane budynki o konstrukcji wieñcowej lub ryglowej. Budynki mieszkalne i gospodarcze rozmieszczone
by³y swobodnie po ca³ej dzia³ce.
Pierwotna zabudowa osady przed lokacj± na prawie niemieckim by³a typowa dla zabudowy wiejskiej. Dominowa³y
niewielkie, drewniane budynki o konstrukcji wieñcowej lub ryglowej. Budynki mieszkalne i gospodarcze rozmieszczone
by³y swobodnie po ca³ej dzia³ce. Dopiero w XVI wieku dynamiczny wzrost ludno¶ci spowodowa³, ¿e zabudowa
zaczê³a przybieraæ ¶ci¶lejszy charakter.
XIV w. jest okresem, w którym wykszta³ci³ siê typ szczytowej kamienicy mieszczañskiej. Budynki wokó³ rynku
posiada³y podcienia, które stopniowo likwidowano a¿ do po³owy XVIII w. Czêste zniszczenia w wyniku wojen i po¿arów
spowodowa³y, ¿e wielokrotnie przebudowywane domy zachowa³y relikty wielu stylów architektonicznych.
Wiêkszo¶æ dzisiaj istniej±cych budynków w ¶ródmie¶ciu zachowa³a pierwotne, gotyckie elementy, je¶li nie w ca³ej
konstrukcji, to przynajmniej w przyziemiu. Wiêkszo¶æ domów mia³a uprawnienia do produkcji piwa, st±d najczê¶ciej
zachowanym elementem gotyckim s± piwnice. G³êboko posadowione, wymurowane z kamienia ³amanego,
wyposa¿one w pochylnie do przetaczania beczek, s³u¿y³y do przechowywania i dojrzewania piwa. Inne relikty
architektury gotyckiej to portale bramne i wewnêtrzne, oraz kilka rze¼b zdobi±cych kamienice w rynku.
Architektura renesansowa reprezentowana jest w pe³nym prawie przekroju, od form przej¶ciowych z gotyku (portal
kamienicy Rynek 6), po formy najbardziej dojrza³e. Dla tych ostatnich typowy jest portal wyburzonej kamienicy przy
ulicy Grodzkiej 7. Nale¿a³a ona do burmistrza Erazma Freunda. Kamieniarka wykonana jest z najwy¿szym kunsztem,
zdobiona portretami burmistrza i jego ¿ony, oraz lwami, formami muszlowymi i ro¶linnymi.
W po³owie XVII w. w ¦widnicy pojawi³a siê architektura barokowa. Pere³k± jest kamieniczka znajduj±ca przy ulicy
Pu³askiego 24. Nietypowe rozmieszczenie okien w parach po dwa i perfekcyjne wykorzystane elementów zdobniczych
sprawia, ¿e budynek nie ma sobie równych nie tylko w ¦widnicy. Przedstawicielem patetycznego, potê¿nego baroku jest
dom opatów krzeszowskich przy ulicy Franciszkañskiej 18 (przygotowywany obecnie na siedzibê Miejskiej Biblioteki
Publicznej).
XIX wiek nie zaznaczy³ siê w architekturze miasta niczym szczególnym. Pocz±tkowo pojawia³y siê realizacje
klasycystyczne, pó¼niej eklektyczne. Po likwidacji twierdzy na wolnych placach energiczne budowano kamienice
secesyjne, gdzieniegdzie w ca³ych kwarta³ach (ul. Jagielloñska, Ksiêcia Bolka). Du¿a ilo¶æ budynków uleg³a
przebudowom, które pozbawi³y je wyrazu artystycznego.
Zespó³ staromiejski ¦widnicy przetrwa³ w zasadniczym kszta³cie od ¶redniowiecza. Fakt, ¿e dzia³ania II wojny
¶wiatowej ominê³y miasto sprawi³, ¿e wiêkszo¶æ zabytkowych obiektów uniknê³a zag³ady. Z tego powodu starówka
¶widnicka przez specjalistów uznawana jest za najcenniejszy zespó³ urbanistyczny na Dolnym ¦l±sku, porównywalny pod
wzglêdem warto¶ci ze starówk± krakowsk± i toruñsk±.
http://www.citywalk.info
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 21:13