4 pismo pg - Politechnika Gdańska

4
PISMO PG
Z
nieukrywan¹ satysfakcj¹ mam przyjemnoœæ, jako Rektor
Politechniki Gdañskiej, byæ œwiadkiem i uczestnikiem kolejnego jubileuszu w dziejach naszej Uczelni. Jest nim 40-lecie Chóru Politechniki Gdañskiej.
Jubileusz zespo³u, zapocz¹tkowany koncertami w roku 60-lecia
istnienia Politechniki Gdañskiej, koñczy dzisiejszy wystêp a cappella zespo³u w murach Uczelni. W tym miejscu raz jeszcze wspominam piêkny koncert, który odby³ siê w murach Bazyliki Mariackiej 11 czerwca 2005 roku, „Politechnika mieszkañcom Gdañska”.
W minionym 40-leciu, Chór dostarczy³ spo³ecznoœci akademickiej Politechniki Gdañskiej wielu powodów do bycia dumnymi z osi¹gniêæ artystycznych naszych studentów. Zespó³ na trwale wpisa³ siê do grona wiod¹cych zespo³ów akademickich Polski. Uczestnictwo w licznych przedsiêwziêciach artystycznych
Trójmiasta, festiwalach krajowych i zagranicznych oraz zdobyte
liczne nagrody i wyró¿nienia potwierdzaj¹ wysok¹ rangê artystyczn¹ zespo³u na przestrzeni ca³ego okresu jego dzia³alnoœci.
Nadto, cz³onkowie zespo³u nale¿¹ do tej grupy studentów i
absolwentów Uczelni, najaktywniej uczestnicz¹cych w ¿yciu akademickim naszej spo³ecznoœci, uœwietniaj¹c swoimi wystêpami
liczne uroczystoœci nie tylko uczelniane.
Drodzy Czytelnicy!
Przypad³ mi w udziale zaszczyt zaproszenia Pañstwa do lektury kolejnego numeru Pisma PG, tym razem poœwiêconego w
wiêkszoœci Chórowi Politechniki Gdañskiej.
Gdy piszê te s³owa, dr¿y pióro w rêce, a w³aœciwie palce na
klawiaturze komputera, gdy¿ 30 lat temu mia³em przyjemnoœæ
byæ cz³onkiem zespo³u i organizowaæ pierwsze 10-lecie, a dziœ
spotyka mnie zaszczyt wspó³pracy w organizacji kolejnego jubileuszu, tym razem ju¿ 40-lecia.
40 lat – to dla ka¿dego ogromny przedzia³ czasu. Od najpiêkniejszego okresu w ¿yciu ka¿dego cz³owieka, zainicjowanego pe³noletnoœci¹ po³¹czon¹ z okresem studiów, do czasu pe³nej dojrza³oœci i doros³oœci w ¿yciu prywatnym i zawodowym. Jak ¿ywe staj¹
przed oczyma obrazy i wspomnienia z okresu, gdy czêœæ z nas,
studentów Politechniki, czas nauki, poznawania i wpajania wiedzy technicznej godzi³a z doznaniami artystycznymi, jakich dostarcza³a przynale¿noœæ do Chóru Politechniki Gdañskiej. To piêkny
okres w ¿yciu ka¿dego z nas. Nie sposób opisaæ wszystkie prze¿ycia i doznania artystyczne, wspólne muzykowanie, zawieranie nowych znajomoœci i piêknych przyjaŸni, w moim przypadku tak¿e tej
zawartej z chórzystk¹ na ca³e ¿ycie. Zapraszam do lektury historii
i kalendarium zespo³u. Przekonaj¹ siê Pañstwo sami, ¿e w mnogoœci koncertów, licznych tournée artystycznych i wyjazdów szkoleniowych mo¿na zaznaæ wiele radoœci.
Bêd¹c osob¹ emocjonalnie zwi¹zan¹ z Politechnik¹ Gdañsk¹,
na jedno w tym zaproszeniu chcê zwróciæ szczególn¹ uwagê.
Politechnika Gdañska jest uczelni¹ wyj¹tkow¹. To nie tylko œwiet-
Nr 1/2006
Serdecznie gratulujê chórzystom œpiewaj¹cym w ró¿nych okresach dzia³alnoœci zespo³u, pod dyrekcj¹ kolejnych dyrygentów:
Andrzeja Lewandowskiego, Jana £ukaszewskiego i aktualnie
Mariusza Mroza.
Ciszê siê, ¿e obecny jubileusz organizowany jest wspólnie przez
by³ych i obecnych chórzystów. Potwierdza to trwa³e wiêzi absolwentów z uczelni¹, wiêzi, jakie wytworzy³y siê równie¿ poprzez
dzia³alnoœæ w Chórze PG.
¯yczê obecnym i by³ym chórzystom wiele radoœci i powodów
do dumy. Pragnê, aby praca w Chórze PG przynosi³a jej cz³onkom nadal wiele satysfakcji. ¯yczê d¹¿enia do osi¹gania chóralnego mistrzostwa tak, aby efekty pracy by³y zawsze nagradzane
gromkimi owacjami publicznoœci, aby chórzyœci prze¿ywali piêkne
chwile jako laureaci konkursów i festiwali, aby byli artystami
wysokiej próby i miary.
¯yczê Chórowi Politechniki Gdañskiej, aby zawsze by³ godnym reprezentantem naszej Almae Matris Gedanensis.
Prof. dr hab. in¿. Janusz Rachoñ
Rektor Politechniki Gdañskiej
na uczelnia techniczna z ogromnym dorobkiem naukowym, stworzonym na przestrzeni ca³ego swojego 60-lecia istnienia. To uczelnia, w której m³odemu pokoleniu wstêpuj¹cemu w jej szacowne
mury stworzono i stwarza siê nadal niepowtarzaln¹ szansê szerokiego rozwoju intelektualnego na wielu p³aszczyznach. To
wreszcie uczelnia, gdzie klimat i atmosfera do poznawania wiedzy biegnie równolegle z trosk¹ o ¿ycie kulturalne czy sportowe
studentów. Za okazan¹ troskê kolejnych w³adz Uczelni, szczególne zaanga¿owanie Magnificencji Rektorów i wszystkich bezimiennych uczelnianych, i nie tylko, sympatyków Chóru Politechniki Gdañskiej, z g³êbi serca serdecznie DZIÊKUJEMY.
Witold Lutos³awski, œwiatowej s³awy kompozytor, muzyk, dyrygent, honorowy cz³onek Chóru PG – co z wielk¹ dum¹ podkreœlamy na ka¿dym kroku – wielokrotnie powtarza³ swoim uczniom
i m³odszym kolegom „muzyk jest tylko wtedy autentyczny i wiarygodny, gdy daje ludziom nie tylko coœ z siebie, lecz gdy tak¿e
daje samego siebie”.
Muzyka jest jedn¹ z tych muz, których autentycznoœæ jest szczególnie po¿¹dana i oczekiwana. Myœlê, ¿e bêdê wyrazicielem
wszystkich cz³onków Chóru Politechniki Gdañskiej, zarówno tych
pierwszych, jak i dzisiejszego sk³adu osobowego, ¿e naszym œpiewem, autentycznoœci¹, jakie staraliœmy siê w to wspólne muzykowanie wk³adaæ, podziêkujemy za opiekê Uczelni nad zespo³em
w ca³ym mijaj¹cym 40-leciu.
Szczepan Gapiñski
Absolwent PG
b. Prezes Chóru PG z lat 1975/76
PISMO PG
Chór Politechniki Gdañskiej
P
ierwsze próby za³o¿enia zespo³u œpiewaczego na Politechnice Gdañskiej
maj¹ swój pocz¹tek w latach 1948/49,
z inicjatywy podjêtej przez Henryka Jab³oñskiego i Zbigniewa Chwedczuka –
póŸniejszego kierownika artystycznego
Opery Ba³tyckiej. Politechnicznym
¿yciem muzycznym zajmowali siê równie¿: Leon i Ireneusz £ukaszewscy, Longin Orski, Longin Partyka, Romuald Starski, Jacek Ujazdowski.
Ostateczne narodziny nieprzerwanie
do dziœ dzia³aj¹cego w swej statutowej
formie CHÓRU POLITECHNIKI
GDAÑSKIEJ maj¹ swój oficjalny pocz¹tek w paŸdzierniku 1965 roku, kiedy po po³¹czeniu zespo³u madrygalistów
oraz studenckiej orkiestry kameralnej powstaje kilkunastoosobowy chór kameralny – Collegium Academicum Musicae
Antiquae (Akademicki Zespó³ Muzyki
Dawnej – CAMA), dzia³aj¹cy równoczeœnie ze œwietn¹ orkiestr¹ jazzow¹ Politechniki Gdañskiej – Flamingo. Kierownictwo
muzyczne chóru obejmuje m³ody gdañski kompozytor – absolwent ówczesnej
Pañstwowej Wy¿szej Szko³y Muzycznej
w Gdañsku – Andrzej Lewandowski.
Wobec narastaj¹cego zainteresowania
muzyk¹ chóraln¹, ma³y pocz¹tkowo zespó³ rozrasta siê i w styczniu 1968 roku
decyzj¹ Senatu Uczelni przyjmuje oficjalnie status Chóru Politechniki Gdañskiej,
licz¹cego ju¿ wówczas piêædziesiêciu chórzystów. Liczebnoœæ ta nadal wzrasta tak,
by na pocz¹tku lat siedemdziesi¹tych siêgn¹æ liczby ponad stu osób, a potem, od
po³owy lat siedemdziesi¹tych ostatecznie
ustabilizowaæ siê na poziomie oko³o piêædziesiêciu cz³onków.
W sk³adzie osobowym chóru dominuj¹
studenci, absolwenci i pracownicy Politechniki, s¹ tak¿e ludzie z innych œrodowisk, w tym tak¿e z innych uczelni Trójmiasta. W póŸniejszych latach chórzyœci
Politechniki s¹ cz³onkami innych œrodowiskowych i akademickich chórów Trójmiasta. Liczna grupa wi¹¿e siê tak¿e zawodowo z chórem Filharmonii Ba³tyckiej.
Spoœród tego grona wywodz¹ siê póŸniejsi
œpiewacy zawodowi i aktorzy teatrów
muzycznych.
Dyrygentami chóru s¹ kolejno: Andrzej
Lewandowski (1965 - 1980), Jan £ukaszewski (1980 - 1992) oraz Mariusz Mróz
(od 1992 r.). Z osobami dyrygentów
wi¹¿¹ siê kolejno trzy etapy dzia³alnoœci
zespo³u. Ka¿dy z okresów jest inny artystycznie, st¹d dziœ jednoznaczna ocena,
który z nich by³ najwiêkszym wydarzeniem, jest trudna do dokonania. Ka¿dy z
okresów zaznaczy³ zarówno sukcesy, jak
i potkniêcia. Ka¿dy z nich charakteryzuje
siê jednak zapa³em i prac¹ w³asn¹ jego
ówczesnych cz³onków.
Pierwszy okres to rozruch dzia³alnoœci,
niejednokrotnie bardzo ¿mudne przecieranie œcie¿ek zarówno na terenie w³asnej
Uczelni, jak te¿ w œrodowisku Trójmiasta
i w kraju. Dwa kolejne etapy to dalszy
wk³ad pracy kolejnych dyrygentów i kolejnych pokoleñ chórzystów w rozwój
dzia³alnoœci na bazie wczeœniej osi¹gniêtych rezultatów.
PIERWSZY ETAP przypada na
drug¹ po³owê lat szeœædziesi¹tych i lata
siedemdziesi¹te. Zespó³ dzia³a bardzo samodzielnie, rozwijaj¹c dzia³alnoœæ artystyczn¹ i organizacyjn¹. Wszystko dzieje
siê za przyczyn¹ niezwyk³ego zaanga¿owania dyrygenta i chórzystów, a pozytywne efekty daje siê zauwa¿yæ na bie¿¹co,
w dalszych latach dzia³alnoœci, a¿ po
dzieñ dzisiejszy. Zespó³ koncertuje w macierzystej Uczelni i w salach koncertowych Trójmiasta. Daje koncerty w innych
miastach Polski i za granic¹, uczestniczy
w kilku konkursach krajowych, zdobywaj¹c w nich nagrody i wyró¿nienia. Dokonuje tak¿e kilku nagrañ radiowych i telewizyjnych – studyjnych oraz bezpoœred-
5
nio z koncertów na ¿ywo. Do najbardziej
znacz¹cych nale¿y zaliczyæ nagranie koncertu dla Radia Europa za poœrednictwem
Radia Francuskiego, dokonane w 1972
roku w Auli Uniwersytetu w Aix-en-Provence we Francji. W 1976 roku nagrywa
sw¹ pierwsz¹ p³ytê analogow¹.
W latach siedemdziesi¹tych zespó³ zas³yn¹³ w œrodowisku chóralnym z przepiêknego, soczystego i bardzo cichego
piano, i w tym by³ wówczas niepokonany. W czasie jednego z zagranicznych tournée koncertowych do Leningradu (obecnie Sankt Petersburg) Chór podczas studyjnego nagrania radiowego nie mo¿e
nagraæ swojego piano, bo jest ono cichsze od szumów radiostacji!
W tym okresie Chór dzia³a pod patronatem artystycznym Zwi¹zku Kompozytorów Polskich, a dyrygent Andrzej Lewandowski pe³ni odpowiedzialne funkcje
organizacyjne w ZKP. Jest tak¿e uznanym
kompozytorem muzyki wspó³czesnej.
Wtedy te¿ wybitny polski kompozytor,
wspania³y nauczyciel, a jednoczeœnie niezwyk³a i piêkna osobowoœæ, ciesz¹ca siê
du¿ym autorytetem u chórzystów i dyrygenta, Witold Lutos³awski przyjmuje honorowe cz³onkostwo Chóru Politechniki
Gdañskiej.
W 1976 roku powstaje Teatr Wokalny
Chóru Politechniki Gdañskiej, który dzia³a przez oko³o dwa lata, wspó³pracuj¹c z
Filharmoni¹ Ba³tyck¹ oraz Teatrem „Wybrze¿e”. Zespó³ wykonuje wówczas przede
wszystkim utwory swojego „szefa”, bo tak
nazywano dyrygenta Lewandowskiego.
1975 r., „Encomion” Andrzeja Lewandowskiego na scenie Teatru „Wybrze¿e” w Gdañsku
Nr 1/2006
6
PISMO PG
Repertuar koncertowy jest bardzo bogaty i zró¿nicowany. Zawiera utwory z ró¿nych epok, pocz¹wszy od muzyki dawnej
(z chora³em gregoriañskim w³¹cznie), poprzez barok i romantyzm po muzykê wspó³czesn¹. S¹ to w zdecydowanej wiêkszoœci
ma³e formy muzyczne na chór a cappella.
Jednoczeœnie zespó³ k³adzie olbrzymi nacisk
na wykonywanie utworów wspó³czesnych, w szczególnoœci utworów kompozytorów polskich. Przyœwieca temu nastêpuj¹ca zasada: „W czasach Bacha, Mozarta,
Chopina grano muzykê Bacha, Mozarta,
Chopina oraz muzykê starszych mistrzów,
wobec tego dzisiaj, w czasach Pendereckiego, Lutos³awskiego, Góreckiego nale¿y
wykonywaæ muzykê Pendereckiego, Lutos³awskiego, Góreckiego ... nie zapominaj¹c
jednak¿e o minionych epokach”.
Zasadê tê bardzo pracowicie wykszta³ci³ dyrygent chóru. Oficjalnie zosta³a ona
og³oszona podczas wyjazdu zespo³u do
Leningradu w 1974 roku, w czasie pamiêtnej dyskusji w Domu Kompozytorów
Radzieckich. Chórzyœci bardzo aktywnie
poparli argumenty swojego dyrygenta, a
punktem kulminacyjnym sta³o siê znakomite wykonanie „Kosmonomii – per 20
vici”, utworu, który Andrzej Lewandowski napisa³ i dedykowa³ swojemu zespo³owi – Chórowi Politechniki Gdañskiej.
W utworze tym kompozytor po raz pierwszy zastosowa³ zasady formowania myœli
muzycznej i zasady zapisu muzycznego,
wypracowane przez swojego wielkiego
mistrza Witolda Lutos³awskiego. Zasady
te zaprezentowa³ muzykom rosyjskim,
których po nie³atwej dyskusji w ostatecznoœci przekona³ do swojego pogl¹du.
Spektakularne wydarzenie nale¿y uznaæ
za wielki sukces muzyczny, gdy¿ trzeba
pamiêtaæ, ¿e rosyjscy muzycy, w szczególnoœci muzycy ze œrodowiska Leningradu – Sankt Petersburga, zaliczaj¹ siê do
najwybitniejszych na œwiecie.
DRUGI ETAP dzia³alnoœci Chóru
przypada na lata osiemdziesi¹te, gdy kierownictwo artystyczne obejmuje znakomity gdañski chórmistrz – Jan £ukaszewski. Zespó³ bogaty ju¿ w doœwiadczenia z
minionego okresu rozwija i ubogaca swój
zakres dzia³alnoœci artystycznej. Do ma³ych form do³¹czone s¹ du¿e formy muzyczne – msze, oratoria i kantaty. Wykonywane s¹ dzie³a najwybitniejsze, we
wspó³pracy z orkiestrami filharmonicznymi Gdañska, Koszalina, S³upska. Dzia³alnoœæ Chóru nabiera du¿ego rozmachu.
W tym okresie Chór Politechniki Gdañskiej jest cz³onkiem Polskiego Zwi¹zku
Nr 1/2006
Rok 1994. Chór Politechniki Gdañskiej w inscenizacji „Nieszporów LudŸmierskich” J. K. Pawluœkiewicza w Teatrze Muzycznym w Gdyni. Kadr z przedstawienia
Chórów i Orkiestr. Zostaje podjêta kolejna
próba integracji akademickiego œrodowiska chóralnego na Wybrze¿u Gdañskim.
Na bazie Chóru politechnicznego rozpoczyna kilkuletni¹ dzia³alnoœæ Gdañski Chór
Akademicki. Zostaje nawi¹zana œcis³a
wspó³praca ze znakomitym, o miêdzynarodowej s³awie chórem „Schola Cantorum
Gedanensis”, za³o¿onym przez Ireneusza
£ukaszewskiego i prowadzonym nastêpnie
przez jego brata Jana £ukaszewskiego.
Zainicjowana w tym okresie wspó³praca
dyrygentów akademickich oœrodków Trójmiasta wzbogaca doœwiadczenie zespo³u.
W repertuarze Chóru PG prócz ma³ych
form, a cappella, pojawiaj¹ siê du¿e formy
muzyczne, z którymi zespó³ odbywa dziesiêæ tournée koncertowych po Europie oraz
Azji z bardzo bogatym terminarzem koncertowym oraz udzia³em w piêciu festiwalach i konkursach miêdzynarodowych, w
których zdobywa nagrody i wyró¿nienia.
Najbardziej znacz¹ce s¹ tu dwie drugie
nagrody – w kategorii chórów mieszanych
oraz w kategorii chórów ¿eñskich, uzyskane w 1987 roku w Cantonigrós w Hiszpanii na festiwalu: „Festival Internazional
de Musica”. W roku 1987 Chór PG zdobywa pierwsze miejsce w Konkursie Zespo³ów Akademickich Polski Pó³nocnej.
Rok ten jest dla zespo³u rokiem szczególnym, gdy¿ akademiccy œpiewacy z Politechniki œmia³o wkraczaj¹ do œcis³ego grona najlepszych chórów w Polsce.
Pod kierunkiem Jana £ukaszewskiego
w latach osiemdziesi¹tych zespó³ uzyskuje
znakomite wyrównanie g³osów, dobr¹
emisjê oraz wielk¹ elastycznoœæ dynamiczn¹, co skutkuje tym, ¿e w czasie kon-
certów niezale¿nie od skali jego trudnoœci, trudno jest dopatrzyæ siê jakiejkolwiek
niedyspozycji chóru. Rzeczywiœcie, zespó³ nabywa tê wspania³¹ umiejêtnoœæ, w
której najwy¿sz¹ koncentracjê i zaanga¿owanie osi¹ga w dniu koncertu.
Du¿e formy muzyczne zaczynaj¹ zajmowaæ znacz¹ce miejsce w repertuarze. W
ka¿dym roku dzia³alnoœci w latach 1980 1992 jest przygotowane i wykonane co
najmniej jedno dzie³o. Pierwszym z nich
by³ „Magnificat” Jana Sebastiana Bacha,
ostatnim – „Requiem” Gabriela Fauré.
Podczas swoich zagranicznych tournée
koncertowych chórzyœci dwukrotnie
uczestnicz¹ w audiencji u Papie¿a Jana
Paw³a II: w 1982 roku w audiencji prywatnej w Castel Gandolfo, a w 1985 roku
w audiencji ogólnej w Watykanie. W
czerwcu 1987 roku Chór Politechniki
Gdañskiej wspó³uczestniczy z po³¹czonymi chórami Trójmiasta w oprawie wizyty
Ojca Œwiêtego na Wybrze¿u Gdañskim.
W 1992 roku kierownictwo muzyczne
Chóru przejmuje m³ody, bardzo utalentowany chórmistrz, absolwent Akademii
Muzycznej w Gdañsku – Mariusz Mróz –
daj¹c pocz¹tek TRZECIEMU OKRESOWI dzia³alnoœci zespo³u. Ju¿ na samym pocz¹tku tego okresu wyraŸnie zarysowuj¹ siê bardzo charakterystyczne
cechy. Jest to olbrzymia aktywnoœæ artystyczna. Chór œpiewa utwory a capella, w
wykonaniu których niejednokrotnie odzyskuje swoje s³ynne sprzed prawie dwudziestu laty piano. Wykonuje tak¿e du¿e
formy muzyczne. Anga¿uje siê w cykl
przedstawieñ Teatru Muzycznego w Gdyni, nawi¹zuj¹c tym samym do tradycji
PISMO PG
Teatru Wokalnego dzia³aj¹cego w latach
siedemdziesi¹tych.
Zespó³ wraz ze swoim dyrygentem, za
poparciem w³adz regionu, Uczelni oraz
szeregu instytucji w³¹cza siê aktywnie w
cykl ogólnopolskich akcji charytatywnych. Jesieni¹ 1993 roku, wykonaniem
„Stabat Mater” Gioacchino Rossiniego,
Chór Politechniki Gdañskiej podejmuje
próbê rozpropagowania w Polsce koncertów muzyki powa¿nej w ramach Wielkiej
Orkiestry Œwi¹tecznej Pomocy prowadzonej przez Jerzego Owsiaka.
W grudniu 1994 roku, wspólnie z Chórem Opery Ba³tyckiej, solistami i Orkiestr¹
Akademii Muzycznej w Gdañsku, Chór wykonuje niezwykle trudne dzie³o „Quo vadis”
Feliksa Nowowiejskiego. Jest to prawykonanie tego utworu na Wybrze¿u Gdañskim i
jedno z nielicznych wykonañ w kraju i za
granic¹. Dochód z koncertu przeznaczony
jest na cele charytatywne – pomoc ofiarom
po¿aru w Hali Stoczni Gdañskiej.
W lipcu 1997 roku chórzyœci z Politechniki wraz z chórzystami i muzykami Trójmiasta, id¹c za inicjatyw¹ Rektora Politechniki Gdañskiej oraz swojego dyrygenta,
uczestnicz¹ w koncercie charytatywnym na
rzecz powodzian, wykonuj¹c „Requiem”
Wolfganga Amadeusza Mozarta w Bazylice œw. Brygidy w Gdañsku.
Koncerty Chóru Politechniki Gdañskiej
zaczynaj¹ kwalifikowaæ siê do znacz¹cych
wydarzeñ muzycznych. Jakoby potwierdzeniem tego faktu staj¹ siê s³owa Rektora prof. Edmunda Wittbrodta, który
po wykonaniu oratorium „Quo Vadis”
Feliksa Nowowiejskiego, w gronie przedstawicieli œrodowisk akademickich z ca³ej Polski, powiedzia³ niezwykle zobowi¹zuj¹ce zdanie: „Jestem dumny ze
swojego Chóru”.
Aktywny udzia³ Chóru Politechniki
Gdañskiej w licznych wydarzeniach artystycznych staje siê zauwa¿alny w curriculum vitae zespo³u, szczególnie od pocz¹tku nowego tysi¹clecia. Chór uczestniczy w krajowych i miêdzynarodowych
konkursach i festiwalach chóralnych, a do
znacz¹cych osi¹gniêæ ostatniego okresu
zaliczyæ nale¿y zdobycie:
w 2001 r. – I miejsca na XIII Miêdzynarodowym Festiwalu Muzyki Religijnej im. ks. Stanis³awa Ormiñskiego w
Rumi;
w 2004 r. – III miejsca w kategorii chórów amatorskich œwieckich na XXIII
Miêdzynarodowym Festiwalu Muzyki
Cerkiewnej Hajnówka 2004 w Bia³ymstoku;
w 2005 r. – II miejsca na II Ogólnopolskim Konkursie Pieœni Pasyjnej w Bydgoszczy;
w 2005 r. – noty „Excellent” (IV m. wœród
wszystkich chórów uczestnicz¹cych oraz
I m. wœród chórów mieszanych) na 41.
Miêdzynarodowym Konkursie Chóralnym w Montreux – Szwajcaria.
Pojawienie siê w repertuarze Chóru PG
du¿ych form muzycznych sprawia, ¿e rozwija siê wspó³praca z licznymi uznanymi
polskimi orkiestrami zawodowymi: Orkiestr¹ Symfoniczn¹ Polskiej Filharmonii
Ba³tyckiej im. Fryderyka Chopina, Pañstwow¹ Orkiestr¹ Kameraln¹ w S³upsku
(póŸniej: Orkiestr¹ Kameraln¹ Sinfonia
Baltica ze S³upska), Polsk¹ Filharmoni¹
Kameraln¹, Orkiestr¹ Teatru Muzycznego w Gdyni, Orkiestr¹ Symfoniczn¹ Akademii Muzycznej w Gdañsku. S¹ te¿ zespo³y szkolne: Elbl¹ska Orkiestra M³odzie¿owa Pañstwowej Ogólnokszta³c¹cej
Szko³y Muzycznej II st. w Elbl¹gu (póŸniej: Elbl¹ska Orkiestra Symfoniczna).
Wspó³wykonawcami wielkich dzie³ s¹
artyœci polscy i zagraniczni, wœród których
mo¿na znaleŸæ najwybitniejsze nazwiska,
miêdzy innymi: Krystyny Rorbach, Jadwigi Rappe, Marii Venuti, Jerzego Artysza,
Ryszarda Minkiewicza, Tomasza Krzysicy, Leszka Skrli, Paw³a Ska³uby, Bogus³awa Grabowskiego, Barbary Sanejko,
Jagny Jêdrzyñskiej, Wies³awy Maliszewskiej, Aleksandry Kucharskiej-Szefler,
Piotra Proñko, Hanny Banaszak, Beaty
Rybotyckiej, Grzegorza Turnau, Zbignie-
l
l
7
wa Wodeckiego, Jacka Wójcickiego i innych. Spoœród zespo³ów muzycznych,
które zapisa³y siê we wspó³uczestnictwie
koncertowym, nale¿y wymieniæ Gdañsk¹
Grupê Perkusyjn¹ „Jeunesses Musicales”
Piotra Sutta oraz zespó³ Sierra Manta.
Chór Politechniki Gdañskiej koncertuje
pod batut¹ uznanych dyrygentów, takich
jak: Bogdan Jarmo³owicz, Zygmunt Rychert, Janusz Przybylski, Jacek Rafa³ Delekta, Joshard Daus, Jerzy Maksymiuk,
Micha³ Nesterowicz.
Godnym podkreœlenia jest fakt, ¿e równolegle, poza aktywnoœci¹ koncertow¹,
rozwija siê przy wydatnej pomocy w³adz
Uczelni inna, niezwykle wa¿na i ciekawa
forma dzia³alnoœci muzycznej. Zapocz¹tkowany w styczniu 1968 roku i trwaj¹cy
nieprzerwanie po dzieñ dzisiejszy cykl
POLITECHNICZNYCH WIECZORÓW
MUZYCZNYCH sta³ siê jedn¹ z form
dzia³alnoœci w ramach „Politechniki
Otwartej”. W cyklu maj¹ miejsce liczne
koncerty, spotkania autorskie i seminaria.
W Politechnice Gdañskiej goszcz¹
wybitni muzycy, kompozytorzy i wykonawcy. Rozwija siê wspó³praca pomiêdzy
Politechnik¹ Gdañsk¹ a zawodowymi scenami artystycznymi Wybrze¿a: Oper¹
Ba³tyck¹ i Filharmoni¹ Ba³tyck¹. Poczesne miejsce ma wspó³praca z Akademi¹
Muzyczn¹ w Gdañsku, co zaowocowa³o
nowym cyklem koncertów „Akademia
Muzyczna na Politechnice”.
Wœród wybitnych wykonawców s¹
miêdzy innymi uznane zespo³y: Capella
l
l
Czerwiec 2005. Wykonanie „Te Deum” M. A. Charpentiera podczas koncertu w Bazylice
Mariackiej w Gdañsku
Nr 1/2006
8
PISMO PG
Bydgosciensis, Kwartet Wilanowskiego,
Schola Cantorum Gedanensis, Capella
Gedanensis, jak i œwiatowej s³awy soliœci
i instrumentaliœci: Stefania Toczyska, Kaja
Danczowska, Konstanty Andrzej Kulka.
Ka¿dy jubileusz sk³ania do ró¿nego
rodzaju podsumowañ. Jak w ka¿dym
¿ywym organizmie, Chór Politechniki
Gdañskiej prze¿ywa³ w swoim 40-letnim
istnieniu okresy trudne i ³atwe. Nie s¹ mu
obce pora¿ki, ale jednoczeœnie z roku na
rok odnosi coraz wiêksze sukcesy. Nad
rozwojem artystycznym i wykonawczym
zespo³u czuwali i czuwaj¹ znani artyœci
Opery i Filharmonii Ba³tyckiej, Teatru
Wybrze¿e oraz gdañscy pedagodzy muzyczni. Wymieñmy wiêc tylko: Grzes³awa Wielikañca, Stanis³awa Krukowskiego, Krystynê Ingersleben-Borowsk¹, Romana Heisinga, Zygmunta Kamiñskiego,
Mariana Ko³odzieja, Beatê Koskê-Kreft,
Barbarê i Grzegorza Suttów.
Wed³ug oszacowañ oraz rozproszonych zapisów, Chór Politechniki Gdañskiej od pocz¹tku istnienia do czasu jubileuszu 40-lecia dzia³alnoœci wykona³ ponad 500 pe³nometra¿owych koncertów,
nie wliczaj¹c w to licznych wystêpów okolicznoœciowych. Liczne koncerty zarówno te a cappella, jak z wykonywaniem
dzie³ oratoryjno-kantatowych sprawiaj¹,
¿e liczba 500 jest jak dla zespo³u amatorskiego liczb¹ nad wyraz pokaŸn¹. Trzeba
zauwa¿yæ, ¿e wœród tej liczby wystêpów
znalaz³y siê takie, które zosta³y zaliczone
do grona wydarzeñ muzycznych.
Bogactwo tej bezinteresownej dzia³alnoœci artystycznej osi¹gniêto dziêki ofiarnemu i bardzo aktywnemu wysi³kowi kilku pokoleñ chórzystów i dyrygentów, zapocz¹tkowanych w pierwszych latach
dzia³alnoœci Chóru. Pracowite pocz¹tki
odnosz¹ prawdziwy pozytywny skutek
po wielu latach, bo taka jest natura ka¿dego wielkiego wysi³ku, który pozwala
na wypracowanie tradycji i w³aœciwego
klimatu.
W œrodowisku Politechniki Gdañskiej,
jak i w œrodowisku kulturalnym Trójmiasta wytworzy³a siê i stale siê utrzymuje
niezwykle przyjazna akceptacja dzia³alnoœci zespo³u. Œpiewacy z Politechniki maj¹
wielu sympatyków i przyjació³. Niestety,
niektórzy z grona zespo³u odeszli od nas i
swoich najbli¿szych na zawsze. S¹ to:
dyrygent Andrzej Lewandowski oraz Zofia Siembida, Joanna Ingersleben, Bo¿ena £atowska, Ma³gorzata Ko³odziej, Czes³aw Pietraszewski, Bogdan Chachulski,
Marek Cierliñski. Czeœæ Ich Pamiêci!
Muzyka chóralna na Politechnice Gdañskiej ma swoj¹ 40-letni¹ historiê. Dlatego
ostatnie s³owa s¹ s³owami podziêkowania
skierowanymi do w³adz Uczelni.
Wszyscy chórzyœci szczerze i z g³êbi
serca dziêkuj¹ kolejnym Senatom Uczelni, Magnificencjom Rektorom, w³adzom
wydzia³ów i wielu bezimiennym Przyjacio³om zespo³u za wielk¹ przychylnoœæ i
okazywan¹ na przestrzeni ca³ego okresu dzia³alnoœci sympatiê. Dziêkujemy organizacjom studenckim, pod auspicjami
których zespó³ dzia³a³ w pierwszych latach dzia³alnoœci. Dziêkujemy za wsparcie materialne: SSP Techno-Service i licznemu gronu instytucjonalnych sponsorów, których pomoc zw³aszcza w dzisiejszych czasach, jest nieoceniona. Dziêkujemy lokalnym mediom, bez których nasza dzia³alnoœæ artystyczna nie by³aby
zauwa¿alna tak szerokiemu gronu odbiorców. Dziêkujemy raz jeszcze wszystkim bezimiennym sympatykom Chóru
Politechniki Gdañskiej.
Sk³adamy deklaracjê, ¿e do³o¿ymy starañ, aby pieœni¹ chóraln¹ odwzajemniæ siê
za wszelkie dobro, jakie nas spotyka. Do
zobaczenia w 2015 roku, na kolejnym,
tym razem z³otym jubileuszu Chóru Politechniki Gdañskiej.
Zdzis³aw Kusto
Wydzia³ Elektrotechniki i Automatyki
Chórzysta od 1971 r.
Prezesi Chóru Politechniki Gdañskiej
W
czterdziestoletnim okresie dzia³alnoœci w Chórze Politechniki Gdañskiej œpiewa³o kilka pokoleñ chórzystów.
W³aœciwa dla studenckich zespo³ów p³ynnoœæ osobowa sprawia, ¿e nie sposób jest
wymieniæ wszystkich œpiewaj¹cych. S¹ to
przecie¿ setki osób. Podobnie trudno jest
z tego grona kogokolwiek w sposób szczególny wyró¿niaæ, gdy¿ wszyscy, z mniejszym lub wiêkszym zaanga¿owaniem, w
miarê swoich mo¿liwoœci, tworzyli
piêkn¹ i bogat¹ historiê zespo³u, jego tradycjê i osi¹gniêcia.
Ka¿dorazowo stron¹ organizacyjn¹
zespo³u zajmowa³y siê kolejne Zarz¹dy
Chóru. To ich cz³onkowie, pe³ni¹c swoje
funkcje i reprezentuj¹c Zespó³ na zewn¹trz, zapisali siê szczególnie w jego anna³ach. Aby pozostawiæ choæ skromny,
symboliczny œlad po ludziach kieruj¹cych
prac¹ kolejnych Zarz¹dów Chóru PG,
przedstawiamy nazwiska Prezesów Chóru Politechniki Gdañskiej, dzia³aj¹cych od
pocz¹tku istnienia zespo³u.
Nr 1/2006
Kazimierz SADOWSKI
1965 - 1966
Andrzej KOLASIÑSKI
1966 - 1968
Józef MUCEK
1968 - 1969
Maria KOSZA£O
1969 - 1973
Waldemar £ASTOWSKI
1973 - 1974
Ryszard KRYSTEK
1974 - 1975
Szczepan GAPIÑSKI
1975 - 1976
Marek RUNDSZTUK
1975 - 1976
Ryszard JAKUBOWSKI
1976 - 1978
Tamara MELNYK
1976 - 1978
Krzysztof TARATUTA
1978 - 1982
Eugeniusz MOSAKOWSKI
1982 - 1984
Stanis³aw NADOLSKI
1984 - 1988
Tadeusz DETLAFF
1988 - 1990
Adam DUNST
1991 - 1992
Tomasz JANKOWSKI
1992 - 1993
Anna REHMUS
1993 - 1994
Przemys³aw Cyprian ESTEMBERG
1994 - 1995
Agnieszka GLEB
1995 - 1997
Barbara RUROWICZ
1997 - 1998
Marta POBORSKA
1998 - 2000
£ukasz DREJER
2000 - 2001
Olga KOLAJ
2001 - 2003
Oliwer KARPUS
od 2003
PISMO PG
9
Dyrygenci Chóru Politechniki Gdañskiej
Andrzej Lewandowski
Andrzej Lewandowski
urodzi³ siê w £owiczu. W latach 1960 - 1965 odby³ studia muzyczne w Pañstwowej Wy¿szej Szkole Muzycznej w Sopocie, w zakresie dyrygentury chóralnej.
Gdañski kompozytor, aktywnie dzia³aj¹cy w Zwi¹zku Kompozytorów Polskich. Zainteresowanie kompozycj¹ by³o
jego osobist¹, skryt¹ pasj¹, rozpoczê³o siê w okresie studiów.
Pierwsz¹ powa¿niejsz¹ prób¹ kompozytorsk¹ by³o napisanie cyklu pieœni na g³os i fortepian, do tekstów ró¿nych poetów, nastêpnie zaœ szeregu utworów fortepianowych i kameralnych. Od momentu rozpoczêcia dzia³alnoœci w Chórze PG zainteresowania
kompozytorskie A. Lewandowskiego skupi³y siê wokó³ tego ciekawego aparatu wykonawczego, jakim jest zespó³ ludzi o zindywidualizowanym brzmieniu. Dokonuj¹c opracowañ pieœni z literatury chóralnej, pisa³ jednoczeœnie szereg w³asnych, oryginalnych
utworów z myœl¹ o ewentualnym wykonaniu ich przez zespó³ chóralny. Zadanie to w pe³ni zrealizowa³. Wiêcej – pracy z Chórem
PG zaczê³y towarzyszyæ sukcesy kompozytorskie, a zespó³ zacz¹³
siê liczyæ jako wykonawca muzyki wspó³czesnej. Do wiod¹cych
kompozycji nale¿¹: „Kosmonomia per 20 voci” na chór (1970),
„Weselne pogwarki” na dwa chóry (1973), „Encomion” na cztery
chóry piêciog³osowe (1975), „Stabat Mater” na dwa chóry mêskie (1976). Za swoje kompozycje uzyskiwa³ liczne nagrody i wyró¿nienia. Fascynowa³ siê w szczególnoœci muzyk¹ wspó³czesn¹.
Jego wielkim mistrzem by³ wybitny polski kompozytor Witold
Lutos³awski. W swoich kompozycjach wprowadzi³ i rozwin¹³ notacjê zaproponowan¹ przez Lutos³awskiego.
W pocz¹tku lat szeœædziesi¹tych za³o¿y³ i prowadzi³ Chór
Wy¿szej Szko³y Pedagogicznej w Gdañsku. W 1965 roku rozpocz¹³ pracê z za³o¿onym przez siebie kameralnym zespo³em
muzyki dawnej pod nazw¹: Collegium Academicum Musicae
Antiquae w Politechnice Gdañskiej, przekszta³conym nastêpnie decyzj¹ Senatu Uczelni na CHÓR POLITECHNIKI GDAÑSKIEJ. By³ jego dyrygentem do 1980 roku.
Fascynacja muzyk¹ wspó³czesn¹ sprawia, ¿e w 1976 roku
zak³ada w ramach Chóru PG TEATR WOKALNY, ³¹cz¹cy harmonijnie muzykê wspó³czesn¹ z gestem scenicznym. Zespó³
wspó³pracuje w tym okresie z wybitnym polskim scenografem Marianem Ko³odziejem. W 1968 roku zainicjowa³ cykl
koncertów pod nazw¹ POLITECHNICZNE WIECZORY MUZYCZNE. Zmar³ w 1982 roku.
Jan £ukaszewski
Jan £ukaszewski, od wielu lat zwi¹zany z gdañskim ruchem œpiewaczym, jest absolwentem Uniwersytetu Gdañskiego. Studia wokalne odby³ w klasie prof. Haliny Mickiewiczówny. Dalsze doœwiadczenie i studia muzyczne zdoby³ pod kierunkiem ojca Leona i brata Ireneusza. Ukoñczy³ Podyplomowe Studium Dyrygenckie, w ramach którego pracowa³ pod kierunkiem Jerzego Zab³ockiego i Stanis³awa Krukowskiego.
Pierwsze doœwiadczenia chóralne gromadzi³ w Chórze Akademii Medycznej w Gdañsku.
W latach 1980 - 1992 dyrygent
Chóru Politechniki Gdañskiej. Za
jego kadencji repertuar zespo³u zostaje wzbogacony o wielkie formy
oratoryjne: msze, oratoria i kantaty.
Dalsza dzia³alnoœæ zawodowa
zwi¹zana jest g³ównie z chórem
„Schola Cantorum Gedanensis”,
za³o¿onym przez Ireneusza £ukaszewskiego, gdzie pe³ni pocz¹tkowo funkcjê asystenta dyrygenta, a od roku 1983 obejmuje jego
kierownictwo, które pe³ni po
dzieñ dzisiejszy. Obecna oficjalna nazwa zespo³u brzmi: Polski
Chór Kameralny „Schola Cantorum Gedanensis”.
Jan £ukaszewski jest tak¿e wyk³adowc¹ na Podyplomowym
Studium Dyrygenckim oraz prowadzi dyrygenckie kursy mistrzowskie. Jest cz³onkiem jury konkursów chóralnych w Polsce i za granic¹. Wspó³pracuje z innymi zespo³ami chóralnymi: Chórem Polskiego Radia w Krakowie, a ostatnio z Netherlands Chamber Choir w Amsterdamie.
Mariusz Mróz
Mariusz Mróz urodzi³ siê w
1968 roku. Naukê muzyki rozpocz¹³
w klasie skrzypiec w Pañstwowej
Szkole Muzycznej I i II stopnia w
Olsztynie. W 1992 roku ukoñczy³
studia muzyczne w Akademii Muzycznej im. Stanis³awa Moniuszki w
Gdañsku na Wydziale Dyrygentury
Chóralnej. W tym zakresie ukoñczy³
tak¿e kurs mistrzowski w Brugii
(Belgia). Jest laureatem Ogólnopolskiego Konkursu M³odych Dyrygentów w Poznaniu.
W latach 1991 - 2000 dyrygent Sopockiego Chóru Kameralnego CONTINUO. Jego dzie³em s¹ liczne sukcesy tego zespo³u w kraju i za granic¹.
Od 1992 roku jest kierownikiem artystycznym i dyrygentem
CHÓRU POLITECHNIKI GDAÑSKIEJ. Jest animatorem ¿ycia
muzycznego w Uczelni poprzez przygotowanie i organizacjê
koncertów oratoryjnych, symfonicznych, kameralnych, organizacjê festiwali chóralnych, krajowych i miêdzynarodowych.
Kontynuuje, zainicjowany w 1968 roku, cykl Politechnicznych Wieczorów Muzycznych oraz jest wspó³inicjatorem cyklu koncertów zatytu³owanych: „Akademia Muzyczna w Politechnice”. Jest inicjatorem wspó³pracy prowadzonych przez
siebie zespo³ów z orkiestrami Filharmonii Ba³tyckiej, Filharmonii S³upskiej, Teatrem Muzycznym w Gdyni oraz innymi
orkiestrami i zespo³ami muzycznym Trójmiasta i kraju.
Z chórami i orkiestr¹ koncertowa³ w Szwecji, Czechach,
Danii, Holandii, Belgii, Austrii, Niemczech, Szwajcarii, W³oszech, Francji, Anglii, Hiszpanii, Litwie i Meksyku.
Od 2000 roku jest prezesem Gdañskiego Oddzia³u Polskiego Zwi¹zku Chórów i Orkiestr. Odznaczony Z³ot¹ Odznak¹
Honorow¹ PZCHiO.
Nr 1/2006