Usługi płatnicze_pismo do KNF_DRAFT FINAL1

Warszawa, dnia 2011-11-02
PIIT/1479/2011
Pan Andrzej JAKUBIAK
Przewodniczący
Komisji Nadzoru Finansowego
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
Szanowny Panie Przewodniczący,
W związku z wejściem w życie ustawy z dn. 19 sierpnia 2011 o usługach płatniczych
implementującej Dyrektywę implementującą do polskiego prawa przepisy dyrektywy 2007/64/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach
rynku wewnętrznego (tzw. Payment Services Directive), w imieniu Polskiej Izby Informatyki i
Telekomunikacji zwracamy się z prośbą o wyjaśnienie relacji przepisów przedmiotowej ustawy
względem usług o podwyższonej opłacie, czyli usług telekomunikacyjnych obejmujących usługę
telekomunikacyjną z dodatkowym świadczeniem.
W ocenie przedsiębiorców telekomunikacyjnych zrzeszonych w PIIT usługi o podwyższonej opłacie
świadczone aktualnie na podstawie art. 64 ust. 1 Prawa telekomunikacyjnego nie stanowią usług
płatniczych w rozumieniu przedmiotowej ustawy.
Zważywszy jednakże, że zarówno przepisy ustawy o usługach płatniczych, jak i implementowanej
ustawą dyrektywy, z racji ich ogólnego sformułowania mogą powodować niepewność prawną dla
przedsiębiorców, pragniemy niniejszym potwierdzić interpretację, że usługi o podwyższonej opłacie
(połączenia na tzw. numery premium rate) - w istocie nie stanowią usług płatniczych i nie stanowią
"transakcji płatniczych", w ramach, których dochodzi do przekazywania "środków pieniężnych", a
zatem nie znajduje do nich zastosowania ustawa o usługach płatniczych.
Usługi płatnicze a usługi telekomunikacyjne o podwyższonej opłacie
Jak wynika z art. 2 pkt 29) ustawy „transakcja płatnicza” oznacza „zainicjowaną przez płatnika lub
odbiorcę wpłatę, transfer lub wypłatę środków pieniężnych”.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt. 7 ustawy o usługach płatniczych przez usługi płatnicze rozumie się m.in.
działalność polegającą na:
wykonywaniu transakcji płatniczych, w przypadku których zgoda płatnika na wykonanie transakcji
udzielana jest przy użyciu urządzenia telekomunikacyjnego, cyfrowego lub informatycznego, a
płatność przekazywana jest jedynie pośrednikowi pomiędzy użytkownikiem zlecającym transakcję
płatniczą a odbiorcą.
Tymczasem w przypadku usług telekomunikacyjnych – w tym tzw. usług o podwyższonej opłacie trudno mówić o zgodzie płatnika na wpłatę lub transfer „środków pieniężnych”, gdyż wskutek
wykonania usługi telekomunikacyjnej (w tym połączenia na tzw. numer premium) abonent
zobowiązany jest do uiszczenia opłaty za usługę telekomunikacyjną (Polska Klasyfikacja Wyrobów i
Usług 61 – usługi telekomunikacyjne).
Jak stanowi art. 64 ust. 1 Prawa telekomunikacyjnego (dalej „PT”) w dotychczasowym brzmieniu:
„Dostawca publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej obejmującej usługę telekomunikacyjną z
dodatkowym świadczeniem, zwanej dalej "usługą o podwyższonej opłacie", jest obowiązany
podawać wraz z numerem tej usługi podawanym do publicznej wiadomości cenę za jednostkę
rozliczeniową połączenia ze wskazaniem ceny netto i brutto”.
Według brzmienia art. 64 ust.1 PT, które wejdzie w życie w ciągu najbliższego miesiąca (ustawa
została przyjęta przez Parlament dn. 19 września 2011 r. i podpisana przez Prezydenta RP dn. 10
października 2011 r.):
„Dostawca publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej obejmującej usługę telekomunikacyjną z
dodatkowym świadczeniem, które może być realizowane przez inny podmiot niż dostawca usługi
telekomunikacyjnej, zwanej dalej „usługą o podwyższonej opłacie”, jest obowiązany podawać wraz z
numerem tej usługi przekazywanym bezpośrednio abonentom, cenę za jednostkę rozliczeniową
usługi albo cenę za połączenie, w przypadku usługi taryfikowanej za całe połączenie, ze wskazaniem
ceny brutto oraz nazwę podmiotu realizującego dodatkowe świadczenie”.
A zatem w świetle Prawa telekomunikacyjnego usługa telekomunikacyjna z dodatkowym
świadczeniem stanowi usługę telekomunikacyjną i, jak wskazano powyżej, trudno w jej przypadku
mówić o zgodzie płatnika na wpłatę lub transfer „środków pieniężnych”, gdyż wskutek wykonania
usługi telekomunikacyjnej (w tym połączenia na numer premium) abonent zobowiązany jest do
uiszczenia opłaty za usługę telekomunikacyjną. Także w przypadku usług przedpłaconych (kart
prepaid, kart telefonicznych do aparatów publicznych) operator telekomunikacyjny nie dokonuje
„transferu środków pieniężnych”, jakie wpłacił mu abonent, gdyż abonent korzystający z usługi
przedpłaconej nie posiada u operatora konta, na którym przechowywane są środki pieniężne ani
pieniądz elektroniczny w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 5 Prawa bankowego. Wskutek doładowania
konta, abonent korzystający z usługi przedpłaconej uzyskuje wyłącznie jednostki taryfowe o
wybranej wartości, które to jednostki taryfowe abonent może wykorzystać wyłącznie na usługi
telekomunikacyjne danego operatora.
W konsekwencji połączeń na numery o podwyższonej opłacie nie dochodzi do transferu „środków
pieniężnych” abonenta między operatorem telekomunikacyjnym a dostawcą treści. Transakcja, jaka
ma miejsce między operatorem a dostawcą treści, to zapłata za usługi świadczone przez dostawcę
treści operatorowi. Często operator płaci dostawcy wynagrodzenie obliczone w odniesieniu do
przychodu należnego od abonenta, niezależnie od faktycznego uzyskania lub nieuzyskania zapłaty
od abonenta.
Jeśli chodzi o mechanizm rozliczeń, to należy podkreślić, że sposób naliczania opłat jest powiązany
wyłącznie z połączeniem telekomunikacyjnym, a nie z rodzajem treści, do której uzyskuje się dostęp,
czy z istnieniem środków na koncie abonenta korzystającego z abonamentu na usługi
telekomunikacyjne. Samo wysłanie wiadomości SMS na numer z numeracji SMS premium rate
(czyli numeracji SMS na usługi o „podwyższonej opłacie” określonej w cenniku usług
telekomunikacyjnych) skutkuje naliczeniem opłaty za wysłaną wiadomość SMS, niezależnie od
tego, czy w danym momencie na danym numerze aktywny jest jakikolwiek serwis czy nie.
Naliczenie opłaty jest tutaj jedynie konsekwencją wykonania usługi telekomunikacyjnej –
przesłania wiadomości SMS.
W ramach usług o podwyższonej opłacie, dodatkowe świadczenie (np. przesłanie tapety na
komórkę, dostęp do treści online, udział w konkursie SMS) może być świadczone przez operatora we
własnym imieniu (w takim przypadku w procesie wykonywania usług o podwyższonej opłacie
udział bierze jedynie abonent i operator) lub dany operator telekomunikacyjny może zlecać
podmiotom trzecim świadczącym dodatkowe świadczenie (tzw. dostawcom treści) tworzenie
serwisów w sieci telekomunikacyjnej tego operatora. Dostawca treści fakturuje operatora za usługi
wykonane na rzecz operatora.
Dodatkowo należy mieć na uwadze, że w niektórych przypadkach rozliczenie jednej usługi o
podwyższonej opłacie obejmować może większą liczbę przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Na
przykład do numerów o podwyższonej opłacie w sieci stacjonarnej (np. 0 700) mają dostęp
abonenci zarówno sieci stacjonarnych, jak i mobilnych. Abonent sieci stacjonarnej lub mobilnej,
2
który chce połączyć się z numerem o podwyższonej opłacie w innej sieci, wybiera odpowiedni
numer i płaci swojemu operatorowi (podwyższoną) opłatę za połączenie. Operator sieci abonenta
zakańcza to połączenie w (cudzej) sieci, w której działa dany numer. Operator sieci, w której dany
numer działa, odpowiada za to, aby zakończone w jego sieci połączenie połączyć ze wskazanym
numerem premium. Za tę usługę telekomunikacyjną (zakańczania połączenia na numerze o
podwyższonej opłacie) operator sieci, w której działa dany numer premium, otrzymuje od operatora
sieci abonenta wynagrodzenie.
Wynagrodzenie to jest należne w wysokości przychodu należnego (a nie kwoty faktycznie
uiszczonej) operatora sieci abonenta, pomniejszonego o określoną kwotę. Na koniec operator sieci, w
której działa numer premium, wypłaca dostawcy treści wynagrodzenie za usługi świadczone przez
ten podmiot na rzecz operatora. Taki model rozliczeń między operatorami telekomunikacyjnymi
obecny jest również w umowach o rozliczeniach między operatorami, zatwierdzanych przez Prezesa
UKE.
W świetle prawa każdy operator telekomunikacyjny zobowiązany jest zakańczać połączenia na
numerach (w tym na numerach o podwyższonej opłacie) w sieci stacjonarnej innego przedsiębiorcy
telekomunikacyjnego. Dzięki temu zapewniona jest komunikacja między różnymi sieciami
telekomunikacyjnymi.
Opisana wyżej działalność jest immanentną częścią obowiązków operatora telekomunikacyjnego,
stąd ewentualne uznanie, iż usługi o podwyższonej opłacie stanowią usługi płatnicze, oznaczałoby,
że nie sposób wykonywać działalności telekomunikacyjnej bez świadczenia usług płatniczych.
Prowadziłoby to do radykalnej zmiany paradygmatu świadczenia usług telekomunikacyjnych, a
niekiedy wręcz do sprzeczności z sektorowymi uregulowaniami Prawa telekomunikacyjnego.
W ocenie przedsiębiorców telekomunikacyjnych zrzeszonych w Polskiej Izbie Informatyki i
Telekomunikacji w aktualnie stosowanym na rynku modelu świadczenia usług o podwyższonej
opłacie
nie
dochodzi
do
wykonywania
transakcji
płatniczych
przez
operatorów
telekomunikacyjnych, dostarczających usługi o podwyższonej opłacie. W konsekwencji, dopóki
operatorzy nie wykonują transakcji płatniczych, nie podlegają pod regulacje ustawy o usługach
płatniczych. Dopiero, gdyby rozpoczęli wykonywanie „transakcji płatniczych” w rozumieniu ustawy,
celowe byłoby badanie ich działalności pod kątem ewentualnego wyłączenia spod zakresu ustawy
na podstawie art. 6 pkt 10 i 12 ustawy.
W związku z powyższym, zwracamy się z uprzejmą prośbą o Państwa stanowisko wobec
interpretacji członków PIIT, że usługi o podwyższonej opłacie (połączenia na tzw. numery premium
rate) - w istocie nie stanowią usług płatniczych i nie stanowią "transakcji płatniczych", w ramach,
których dochodzi do przekazywania "środków pieniężnych", a zatem nie stosuje się do nich ustawa z
dn. 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych implementująca do polskiego prawa przepisy
dyrektywy 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie
usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego (tzw. Payment Services Directive).
Z wyrazami szacunku
Dr inż. Wacław Iszkowski
Prezes PIIT
3