Ewaluacja 2013/2014

WYNIKI EWALUACJI- II semestr
I.
Informacje ogólne.
Na konferencji Rady Pedagogicznej 23 czerwca 2014 roku zespół ewaluacyjny przedstawił
wyniki ewaluacji za II semester.
I. 1 Zakres wymagań: „Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający
uczeniu się”
I. 2 Przedmiot ewaluacji:
W jaki sposób nauczyciele diagnozują efekty swojej pracy (diagnoza na wstępie, wyniki prac
pisemnych, zajęcia dodatkowe, wyniki egzaminów zewnętrznych) i na podstawie ich dokonują
modyfikacji programów i metod pracy? Jakie działania podejmują nauczyciele
w celu wdrożenia wniosków przyczyniających się do poprawy wyników w nauce?
I. 3 Cele szczegółowe:
• Czy tworzy się raporty z prowadzonych analiz kontekstowych?
• Czy analizuje się wskaźniki EWD i wdraża wnioski z tych analiz?
• Czy wdrażane w szkole wnioski z tych analiz przyczyniają się do wzrostu efektów
kształcenia?
• Czy nauczyciele pracują zespołowo i analizują efekty swojej pracy?
II. Przebieg ewaluacji
Ewaluacja wewnętrzna w szkole polegała na zaplanowanym zbieraniu oraz przetwarzaniu
informacji o warunkach, przebiegu i skuteczności działań. Prezentowany raport jest rezultatem
ewaluacji wewnętrznej, która została przeprowadzona w szkole przez szkolny zespół do spraw
ewaluacji, który został powołany na Konferencji Rady Pedagogicznej w sierpniu 2013 roku.
W skład zespołu weszli: Aleksandra Bienias, Agnieszka Wójcik, Roman Żurkowski, Monika
Hibner, Daria Rajman-Morawiec, Małgorzta Michalak-Jarosz,
prawidłowością prac zespołu czuwała wicedyrektor szkoły, pani
Ewa Przybyła. Nad
Ewa Orzechowska-Sowa.
Zespół pracował zgodnie z przyjętym harmonogramem. Wszyscy uczący w szkole nauczyciele
również zostali zaangażowani w ewaluację wewnętrzną poprzez tworzenie pytań szczegółowych,
str. 1
które następnie zostały wykorzystane przez szkolny zespół ewaluacyjny do konstruowania ankiet
dla rodziców, uczniów oraz nauczycieli.
III. Raport
Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji dotyczących zakresu wymagań:
„Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się”
Informacje wykorzystane w ewaluacji pochodziły z wielu źródeł – rodziców, uczniów i
nauczycieli. Ewaluacja wewnętrzna opierała się na anonimowej ankietyzacji.
Ogółem badaniu poddano:



100. rodziców – papierowa forma ankietyzacji – kwiecień 2014.
499. uczniów – elektroniczna forma ankietyzacji – marzec 2014.
48. nauczycieli – elektroniczna forma ankietyzacji – marzec 2014.
IV. Komentarz
Uczniowie pytani o odpowiedzialność za własny rozwój w 98% przyznali, że ponoszą
odpowiedzialność za swoja przyszłość. Pozwala to uznać, że badani znają swoje prawa
i obowiązki, które na nich spoczywają, by osiągnąć maksimum swoich możliwości. Tylko 9 osób
uznało, że w słabym lub żadnym stopniu nie poczuwa się do odpowiedzialności za swoją
przyszłość. Odpowiedzi te zostały uzasadnione odpowiedziami: bo nic się nie dzieje, ponieważ
mam to gdzieś i żyję tym co jest teraz, bo nie. Poczucie odpowiedzialności młodzieży za własny
rozwój wspomagane jest przez postawę rodziców, którzy w 88% deklarują zdecydowaną
współodpowiedzialność za losy dzieci. Odpowiedzialność za własny rozwój zakłada między
innymi możliwość wpływu na sposób organizowania i przebiegu procesu nauczania i uczenia się.
Taką możliwość dostrzega i korzysta z niej 428. uczniów, co stanowi 86% ankietowanych.
Koreluje to z odpowiedziami nauczycieli, którzy przyznali, że planując proces edukacyjny biorą
pod uwagę przede wszystkim potrzeby uczniów (46. nauczycieli) i ich możliwości
(44. ankietowanych). Z kolei odpowiedzialność uczniów za własny rozwój badani nauczyciele
rozumieją jako zgłaszanie opinii i przejawianie inicjatyw uczniów podczas lekcji. 100%
ankietowanych, odpowiedziało twierdząco, że przyjmuje aktywność uczniów, 78% badanych
wykorzystuje ją do dalszej pracy, a 21% wyraża jej akceptację. Również rodzice potwierdzają
str. 2
w 100%, że szkoła zaspokaja potrzeby edukacyjne ich podopiecznych. Taka zgodność badanych
stron świadczy o staraniach szkoły dążącej do osiągnięcia wysokiego standardu procesu uczenia
i uczenia się, które znajduje odzwierciedlenie w poczuciu sprawczości młodzieży, refleksyjności
dydaktycznej nauczycieli i wysokiej ocenie wydanej przez rodziców. Należy jednak uwzględnić,
że 14% ankietowanych uczniów (71. osób) uznało, że w stopniu małym lub wcale nie mają
wpływu na organizowanie i przebieg procesu - uczenia-uczenia się. Jako powody takiego stanu
rzeczy badani podają m.in.: nieuzgadnianie przebiegu lekcji
z uczniami,
lekceważenie przez nauczycieli propozycji zmian deklarowanych przez uczniów, ograniczenia
wynikające z konieczności realizacji postawy programowej, sztywny styl nauczania preferowany
przez uczących. Z kolei ankietowani nauczyciele zgodnie potwierdzili, że uczniowie mają
wpływ na sposób organizowania procesu uczenia się.
Ankietowani
uczniowie
mają
świadomość
korzyści
edukacyjnych
płynących
z wzajemnego uczenia się uczniów. Wśród zaproponowanych odpowiedzi uczniowie wybrali te,
w których uczestniczą na zajęciach lekcyjnych. W wyborach dominuje: praca w grupach
(23%), praca w parach (15%), wyrażanie opinii na forum klasy (27%), prezentacje
uczniowskie (13%). Na dalszych miejscach lokowały się: ocena koleżeńska, referaty. Wybory
uczniów znajdują odzwierciedlenie w deklaracji nauczycieli, którzy podkreślają, że
wykorzystują wzajemne uczenie się uczniów na lekcji angażując ich w: pracę w grupach, pracę
w parach, dyskusje klasowe, prezentacje uczniowskie.
Ważnym elementem organizacji procesu edukacyjnego jest motywowanie młodzieży do
aktywnego uczenia się i wspierania w trudnych sytuacjach. 404. uczniów wybrało odpowiedź
znaczącą, że czują się odpowiednio motywowani i wspierani w swojej karierze edukacyjnej.
Również wszyscy badani nauczyciele potwierdzili, ze motywują uczniów do aktywnego
nabywania wiedzy i umiejętności. Rodzice także w 100% dostrzegają działania nauczycieli
mobilizujące młodzież do aktywności edukacyjnej. 95. uczniów, co stanowi 19% uczących się,
nie czuje się zmotywowana ani wspierana przez nauczycieli. Taki stan rzeczy ich zdaniem
spowodowany jest: niewłaściwym stosunkiem nauczycieli do potrzeb uczniów (np.
nieuzasadnione uwagi), niechęcią do poznawania prawdziwych problemów uczniów, brakiem
odpowiedzi ustnych, zadań domowych i takich metod lekcyjnych, które aktywizowałyby do
rozwoju edukacyjnego. Ponadto uczniowie zauważają, że odmawia im się wsparcia za
pozytywne postawy (brak ocen z aktywności), a nadmiernie eksponuje ich braki. Uogólniając
str. 3
należy zauważyć, że uczniowie ci doznają silnej frustracji wynikającej z niemożności osiągnięcia
stawianych przed nimi celów.
Uczniowie w znaczącej przewadze podkreślają, że nie otrzymują informacji zwrotnej
o postępach w nauce, tylko 133. (co stanowi 27 %) badanych uznało, że jest informowana prawie
zawsze, a 31. (6%), że zawsze. Istnieje tu wyraźna niezgodność pomiędzy opinią środowiska
respondentów uczących się a odpowiedziami nauczycieli spośród, których
40.
odpowiedziało, że zawsze udziela odpowiedzi zwrotnej,a 8., że prawie zawsze. Oprócz tego,
nauczyciele podkreślają, że uczniowie maja możliwość wykorzystania popełnionych błędów do
wspomożenia procesu uczenia się. 24. osoby uważają, ze stwarzają taką okazję zawsze, 48.
twierdzi, że w większości sytuacji dydaktyczno-wychowawczych. Szukając źródła tej
rozbieżności należy zauważyć, że być może jedna i druga strona różnie rozumie proces
udzielania takiej informacji. Prawdopodobnie oczekiwania uczniów są znacznie większe,
zakładające wysoką indywidualizację, a możliwości nauczycieli ograniczone przez cezurę
czasową lekcji, nie są w stanie odpowiedzieć na potrzeby uczących się. Rodzice przyznają, że
zawsze (83%), bądź prawie zawsze (17%) są informowani o postępach w nauce córek i synów.
377. spośród 499. badanych uczniów dostrzega działania szkoły, które pozwalają im
odnieść sukces edukacyjny. Wśród tych działań respondenci wymienili:
organizację zajęć
pozalekcyjnych, przygotowanie do olimpiad i konkursów, bazę dydaktyczną szkoły, liczne
projekty umożliwiające nabycie dodatkowych kwalifikcji, działanie platformy edukacyjnej.
Ponadto ci uczniowie zwracają uwagę na indywidualną działalność nauczycieli: poświęcanie
czasu pozalekcyjnego, atrakcyjność i jasność przekazu w czasie lekcji, informacje przekazywane
na temat możliwych perspektyw w przyszłości czy skupienie na uczniu i jego przyszłości. 122.
uczniów nie dostrzega takich działań, uzasadniając: brak zajęć edukacyjnych, które
odpowiadałyby zainteresowaniom, słaby system edukacji, brak boiska, demotywujące działania
ze strony pracowników szkoły. Z kolei badani rodzice potwierdzili występowanie szeregu działań
sprzyjających
odniesieniu
sukcesu
edukacyjnego,
wskazując
na:
możliwość
udziału
w dodatkowych zajęciach, motywowanie i przygotowanie do zmagań konkursowych, wysoki
poziom nauczania, organizowanie kursów zawodowych. 3% ankietowanych opiekunów nie
dostrzega takich działań, uzasadniając to, niepełnym wykorzystaniem bogato wyposażonych
warsztatów szkolnych. Celem odniesienia sukcesu edukacyjnego rozumianego przez pozytywne
wyniki egzaminów zewnętrznych nauczyciele dokonują analizy EWD
(47.
str. 4
ankietowanych). Oprócz tego nauczyciele dla uskutecznienia swoich działań dydaktycznych
dokonują analizy kontekstowej egzaminów, analizy testów diagnostycznych, analizy próbnych
egzaminów: maturalnego i potwierdzającego kwalifikacje zawodowe.
362. uczniów przyznało, że proces edukacyjny przebiega w pozytywnym klimacie
sprzyjającym uczeniu się. 137. miało odmienne zdanie. Uszczegóławiając 338. uczniów uznało,
że wzajemne relacje między nauczycielem a uczniem są życzliwe. 173. badanych dostrzega tę
życzliwość, tylko w niektórych sytuacjach, a 13. nigdy. Argumentując niewłaściwość relacji
uczeń-nauczyciel,
badani
podawali:
autorytarność
nauczyciela
i
jego
decyzji,
brak
zainteresowania uczniem, stosowanie nieuzasadnionych uwag, jako środka karnego. Odmienne
zdanie na to zagadnienie mieli rodzice, którzy w 96% przyznali, że w szkole panuje pozytywny
klimat sprzyjający uczeniu się, a relacje między nauczycielami a uczniami 94 osoby oceniły jako
życzliwe. Również ankietowani nauczyciele jednogłośnie potwierdzili, że w szkole prowadzi się
działania sprzyjające właściwemu klimatowi dla uczenia się. Nauczyciele oceniają swoje relacje
z uczniami jako życzliwe (18 osób), lub w większości życzliwe (30 osób). Ponadto 44%
respondentów spośród ankietowanych nauczycieli, potwierdza, że uczniowie sygnalizują
problemy wychowawcze, w relacji nauczyciel - uczeń. Nauczyciele sperecyzowali również
charakter tych problemów: niesłuszne wpisywanie uwag, niesprawiedliwe ocenianie, sytuacje
rodzinne i postawy rodzicielskie wpływające na charakter relacji uczeń - nauczyciel.
Nauczyciele uczestniczący w ankiecie podali również stosowane sposoby rozwiązania kryzysów
na linii uczeń - nauczyciel: wyjaśnienie sytuacji ze stronami konfliktu, zaangażowanie sił
pedagoga, rozmowa z dyrekcją szkoły, organizacja zespołów wychowawczych, rozmowy
prowadzone ze wszystkimi stronami.
Zarówno nauczyciele, uczniowie jak i ich rodzice tworzyli kolaż cech nauczyciela,
właściwego dla przebiegu procesu edukacji. Wizja współczesnego nauczyciela najbardziej
zbieżna jest w relacji nauczycieli i rodziców, którzy podkreślają koneczność występowania
takich cech, jak: kompetentność, konsekwencja, komunikatywność i umiejętność
utrzymania dyscypliny. Z kolei uczniowie oczekują od nauczycieli:
cierpliwości,
wyrozumiałości i sprawiedliwości. Co ciekawe kompetencje nauczyciela, które wybrane
zostały najpowszechniej przez uczących ( 47 osób) i rodziców (170 osób) wśród uczniów
wybrane zostały tylko przez 281 uczących się. Uczniowie najrzadziej wybierali “konsekwencję”
(tylko 5% głosów) jako cechę sprzyjająca uczeniu się - nauczaniu.
str. 5
V Wnioski
1.
Uczniowie poczuwają się do odpowiedzialności za swoją przyszłość.
2.
Ponad połowa rodziców zdecydowanie czuje się współodpowiedzialna za kształtowanie
przyszłych losów młodzieży.
3.
Ankietowani uczniowie dostrzegają i korzystają z możliwości wpływu na sposób
organizowania i przebieg procesu uczenia się - nauczania.
4.
Nauczyciele planując proces nauczania jako priorytety uwzględniają: potrzeby i
możliwości uczniów.
5.
Nauczyciele akceptują i przyjmują aktywność uczniowską, mającą wpływ na proces
uczenia się-nauczania.
6.
Zdaniem rodziców szkoła zaspokaja potrzeby edukacyjno-wychowawcze młodzieży.
7.
Uczniowie, którzy zadeklarowali brak sprawczości wpływającej na proces uczenia się-
nauczania, uzasadniali swoje zdanie sztywnym tokiem lekcji, koniecznością realizacji podstawy
programowej, niemożnością wyrażenia własnego zdania.
8.
Uczniowie dostrzegają pozytywy płynące z wzajemnego uczenia się, wybrali również
metody jakimi w tym celu posługują się na lekcjach.
9.
Nauczyciele wykorzystują te metody nauczania, które wpływają na proces wzajemnego
uczenia się uczniów.
10.
Zdecydowana większość uczniów czuje się motywowana do dalszej pracy.
11.
Nauczyciele deklarują działalność motywującą i wspierającą uczniów w odniesieniu
sukcesu edukacyjnego.
12.
Wszyscy rodzice dostrzegają działania nauczycieli, służące mobilizowaniu środowiska
uczniów.
13.
Uczniowie, którzy nie czują się mobilizowani i wspierani w realizacji zadań
edukacyjnych, jako przyczynę takiego stanu rzeczy podają: niewłaściwy stosunek nauczycieli do
potrzeb uczniów, niechęć do poznania właściwej przyczyny problemów uczniów, brak metod i
narzędzi dydaktycznych sprzyjających motywacji.
14.
Uczniowie podkreślają również dużą dysproporcję pomiędzy wyrażaniem krytyki a
nagradzaniem.
15.
Uczniowie potwierdzają, że nie uzyskują informacji zwrotnej o postępach w nauce.
str. 6
16.
Nauczyciele deklarują, że udzielają informacji zwrotnej dotyczącej postępów w nauce.
17.
Ankietowani nauczyciele uznają, że stwarzają okazję do poprawy popełnionych błędów.
18.
Rodzice przyznają, że są informowani o postępach w nauce podopiecznych.
19.
Zdecydowana większość badanych uczniów dostrzega te działania szkoły, które
pozwalają odnieść im sukces edukacyjny.
20.
Jako działania prowadzące do sukcesu zaliczają: organizację zajęć pozalekcyjnych,
możliwość zdobycia dodatkowych kwalifikacji, przygotowanie do konkursów i olimpiad, bazę
dydaktyczną szkoły. Podkreślają również indywidualne działania nauczycieli, skoncentrowane
na pomyślnej przyszłości ucznia.
21.
Uczniowie, którzy nie dostrzegają takiej działalności motywują swoje zdanie:
nieodpowiadająca im ofertą zajęć pozalekcyjnych, brakiem boiska, niewłaściwa postawą
pracowników szkoły.
22.
Prawie wszyscy rodzice przyznają, że szkoła działa na rzecz przyszłego sukcesu
edukacyjnego ucznia.
23.
Nauczyciele dokonują stosownych analiz, celem wspomożenia uczniów w efektywnym
przygotowaniu do egzaminu zewnętrznych.
24.
Zdecydowana większość ankietowanej młodzieży przyznaje, że proces edukacyjny
odbywa się w pozytywnym klimacie sprzyjającym uczeniu się - nauczaniu.
25.
Nikły procent uczniów uważa kontakty nauczycieli z uczniami za nieżyczliwe.
26.
Rodzice przyznają, że klimat szkoły jest pozytywny, a relacje pomiędzy stronami
w procesie uczenia się - nauczania życzliwe.
27.
Nauczyciele uznają klimat za pozytywny a relacje za prawidłowe.
28.
Ankietowani nauczycieli otrzymują sygnały o konfliktach pomiędzy uczącymi a
uczniami, podejmują działania mające doprowadzić do ich rozwiązania angażując w nie różnych
przedstawicieli środowiska szkolnego.
29.
Zarówno nauczyciele, uczniowie jak i rodzice wskazali cechy nauczyciela, które mogą
sprzyjać procesowi edukacyjnemu. Są to: kompetentność, konsekwencja, komunikatywność,
umiejętność dyscyplinowania. Uczniowie najczęściej wybierali: cierpliwość, wyrozumiałość i
sprawiedliwość.
30.
Zarówno rodzice i nauczyciele dostrzegają potrzebę konsekwencji jako cechy budujące
tożsamość nauczyciela, uczniowie z kolei wybierali tę cechę najrzadziej.
str. 7