Artystyczna brać o Szekspirze

Agnieszka Kruszyńska
Temat: Artystyczna brać o Szekspirze.
Kluczowe pytanie: Jak i dlaczego artyści upamiętnili postać i dzieła Szekspira?
Czas
Wysłuchanie audycji Finezje literackie Szekspir 1/ 5: 10, 37 min.
Ćwiczenia: ok. 35 min.
Łącznie: 45 minut
Metody pracy
- praca z tekstem (analiza, interpretacja)
- kreatywne pisanie
- praca w grupach
- minidyskusja panelowa
Przed zajęciami:
Przed zajęciami przygotowujemy komputer dostępem do Internetu oraz rzutnik, a także
materiały pomocnicze powielone w odpowiedniej liczbie. Potrzebne nam będą także magnesy i
duże kartony z napisami. Wykonujemy je sami lub prosimy o to chętnych uczniów. Jeżeli to
uczniowie przygotowują napisy w domu, prosimy, by słowa, sformułowania szczególnie wg nich
ważne zapisali innym kolorem lub inną czcionką. Napisy – zob. materiały pomocnicze nr 1.
Jeśli dość dawno omawialiśmy utwory Szekspira lub jeszcze nie realizowaliśmy takich
zajęć, prosimy uczniów, aby w domu przypomnieli sobie biografię i znaczenie twórczości
Szekspira.
Przebieg ćwiczenia:
1. Wprowadzamy uczniów w tematykę audycji. Krótko przypominamy postać Szekspira.
Rozdajemy czterem losowo wybranym osobom po jednej planszy (materiał pomocniczy nr
1) i prosimy, aby uczniowie ci zawieszali plansze na tablicy w momencie, w którym słowa z
przytoczonego utworu padną w audycji. Dla komfortu Nauczyciela w materiale
pomocniczym nr 1 napisy zostały podane w takiej kolejności, w jakiej powinny być
zawieszone na tablicy. Informujemy uczniów, że audycji będziemy słuchać w czterech
częściach.
Wysłuchanie pierwszego fragmentu audycji Finezje literackie Szekspir 1/ 5 – do 01, 49 min.
http://www.nina.gov.pl/ninateka/audioteka/detal//2012/01/26/EDU_Finezje_literackie_1995__Szek
spir_odc_1
Dzielimy klasę na trzy grupy, rozdajemy materiał pomocniczy nr 2. Uczniowie w grupach
wybierają swoich kapitanów, po czym rozmawiają między sobą (przez 3 minuty), jak rozumieją
zaznaczone dla ich grupy dwa wersy tekstu (w kontekście całości). Pytania pomocnicze znajdują się
1
na kartach z tekstem. Kapitanowie grup zajmują miejsce przy jednym stoliku i kolejno
przedstawiają wypracowane stanowisko w formie minidyskusji panelowej. Uczniowie z klasy mogą
uzupełniać wypowiedzi kapitanów, przedstawiać inne możliwości interpretacji (7 minut).
Całość ćwiczenia: ok.12 minut.
2. Prezentacja kolejnej części audycji do 7.00 minuty (z wieszaniem napisów). Rozmowa z
uczniami o zawieszonych tekstach. Przykładowe pytania do uczniów:
 Jak rozumiecie pragnienie przestrzeni w wierszu Pasternaka?
 Z czym kojarzą się wam oklaski ulicy, a z czym określenie pisklęta poety?
 Jak jest Julia w wierszu Anny Piwkowskiej?
 Czy rzeczywiście można lepiej zrozumieć twórcę, poznając kulturę, kraj, w którym
wyrósł? Dlaczego tak, dlaczego nie?
Czas: 10 min.
3. Trzecia część audycji do 8.55. min. Przerywamy po słowach: Pierwsze zaskoczenie to....
Prezentujemy nagrobek Szekspira ze strony:
http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:ShakespeareMonument_cropped.jpg&filet
imestamp=20070807083034 lub z materiału pomocniczego nr 3.
Rozmowa:
Jak zazwyczaj wyglądają pomniki nagrobne?
Co może zaskakiwać w pomniku nagrobnym Szekspira?
Czas: 3 min.
4. Epitafium – analiza i praktyka.
a.)Słuchamy audycji od 8. 55 min. do końca. Uczniowie porównują własne opinie o
nagrobku Szekspira z opiniami przedstawionymi w audycji.
b.) Analiza epitafium – wg pytań w materiale pomocniczym nr 3.
c.) Pisanie epitafium, praca w grupach – materiał pomocniczy nr 4.
Przykład:
Ona jak Wenus, On jak Kupido;
Umarli, żyją w pamięci, miłują się w zaświatach.
Czas: 17 min
5. Praca domowa: Napisz pochwałę teatru wg instrukcji w materiale pomocniczym nr 5.
Dla chętnych: Przeprowadźcie w kilkuosobowej grupie sondę uliczną lub szkolną – materiał
pomocniczy nr 6.
2
Materiały pomocnicze
Materiał pomocniczy nr 1
„Szekspirze! duchu! zbudowałeś górę,
Większą od góry, którą Bóg postawił.
Boś ty ślepemu
o przepaści prawił,
Z nieskończonością zbliżyłeś twór ziemi.
Wolałbym ciemną mieć na oczach chmurę
I patrzeć na świat oczami twojemi.”
Juliusz Słowacki, Kordian, Akt 2.
Bo czymże są wobec oklasków ulicy
pisklęta poety? Ja pragnę PRZESTRZENI
Borys Pasternak, wiersz Szekspir
Johann Wolfgang von Goethe: Kto chce
poznać poetę, ten ma iść do jego kraju.
Julia [...]
nawija dzień
jak sztukę kredowego płótna
na chorobliwą strunę
niespełnionych wzruszeń
Anna Piwkowska, wiersz Julia
3
Materiał pomocniczy nr 2
Grupa I
 Z jakich przyczyn można nazwać Szekspira duchem?
 Jakim czynem jest zbudowanie góry? Jak można rozumieć to, że człowiek zrobił coś
większego niż Bóg?
„Szekspirze! duchu! zbudowałeś górę,
Większa od góry, którą Bóg postawił.
Boś ty ślepemu o przepaści prawił,
Z nieskończonością zbliżyłeś twór ziemi.
Wolałbym ciemną mieć na oczach chmurę
I patrzeć na świat oczami twojemi.”
Juliusz Słowacki, Kordian, Akt 2.
Grupa II
 Jak trzeba mówić, by opisać coś niewidomemu?
 Co to znaczy, że ziemia została przez Szekspira zbliżona z nieskończonością?
„Szekspirze! duchu! zbudowałeś górę,
Większa od góry, którą Bóg postawił.
Boś ty ślepemu o przepaści prawił,
Z nieskończonością zbliżyłeś twór ziemi.
Wolałbym ciemną mieć na oczach chmurę
I patrzeć na świat oczami twojemi.”
Juliusz Słowacki, Kordian, Akt 2.
Grupa III
 Co to znaczy ciemna chmura na oczach?
 Dlaczego ktoś mógłby chcieć patrzeć na świat czyimiś (Szekspira) oczami?
„Szekspirze! duchu! zbudowałeś górę,
Większa od góry, którą Bóg postawił.
Boś ty ślepemu o przepaści prawił,
Z nieskończonością zbliżyłeś twór ziemi.
4
Wolałbym ciemną mieć na oczach chmurę
I patrzeć na świat oczami twojemi.”
Juliusz Słowacki, Kordian, Akt 2.
Materiał pomocniczy nr 3
Jak zazwyczaj wyglądają pomniki nagrobne?
Co może zaskakiwać w pomniku nagrobnym Szekspira?
IVDICIO PYLIUM, GENIO SOCRATEM, ARTE MARONEM,
TERRA TEGIT, POPULUS MAERET, OLYMPUS HABET
Pylos w osądach, Sokrates w geniuszu, Maro w sztuce,
Ziemia go grzebie, ludzie opłakują, do Olimpu należy
Rozumienie epitafium:
Jakie cechy i umiejętności symbolizują te postacie?
Pylos w osądach – król Nestor
Sokrates
Maro – Wergilisz
Co o twórcy mówi drugi wers epitafium?
Należy do Olimpu
Opłakiwany przez ludzi
Pogrzebany w ziemi
Jak patrzymy na świat, czytając drugi wers: z dołu do
góry, czy z góry na dół? O czym świadczy taka kolejność?
Pomnik na grobie Szekspira w Kościele Świętej Trójcy w Stratford Upon Avon.
http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:ShakespeareMonument_cropped.jpg&filetim
estamp=20070807083034
5
Materiał pomocniczy nr 4
Przypomnienie terminu:
Epitafium – krótki napis umieszczony na nagrobku, a także utwór sławiący zmarłego. Epitafia są
zwięzłe, nierzadko mają charakter panegiryczny, czyli pochwalny. Słowo epitafium częste jest w
tytułach utworów upamiętniających zmarłych, np. film Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny,
Epitafium dla Sergiusza Jesienina – piosenka Gintrowskiego.
Napisz epitafium dla Romea i Julii. Pierwsza linijka niech zawiera imię (imiona) greckiej
(rzymskiej) bogini lub boga. Druga linijka, jak epitafium na grobie Szekspira, niech zawiera trzy
czasowniki
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Materiał pomocniczy nr 5
Napisz 5- 10 zdaniową pochwałę teatru. Może być rymowana. W tekście musza się znaleźć
następujące elementy:






apostrofa do teatru i/lub muz
wskazanie dobrodziejstw teatru dla człowieka
przywołanie imion muz tragedii Melpomeny i komedii Talii
przywołanie nazwiska twórcy Hamleta
porównanie z telewizją
zachęta/ napomnienie
Materiał pomocniczy nr 6
Sonda: Kim był William Szekspir? Z czym kojarzy się pani/ panu nazwisko William Szekspir?
Rozmówca Odpowiedź
płeć
grupa
wiekowa
1.
2.
3.
4.
6
5.
6.
7.
W podsumowaniu użyjcie słów: najczęściej, najrzadziej, najbardziej zaskakująca odpowiedź.
Jakie są Wasze wnioski z sondy?
7