Tytuł: „Oszczędzanie i inwestycje dla każdego”

Tytuł: „Oszczędzanie
Grupa wiekowa: liceum
Ścieżka: bankowość
i inwestycje dla każdego”
INSPIRACJA:
Doskonałym pogłębieniem i sprawdzeniem wiedzy o bankowości i finansach jest gra edukacyjna „Liderzy Europy” przygotowana z myślą o uczniach szkół ponadpodstawowych. Sprawdza wiedzę z zakresu finansów i przedsiębiorczości
podczas „podróży” po europejskich krajach.
Cele zajęć:
Uczeń rozumie:
- czym się różni oszczędzanie od inwestowania
- jaki jest związek pomiędzy zyskiem, a ryzykiem
- co to jest: lokata, akcja, obligacja, fundusz inwestycyjny
- na czym polega dywersyfikacja
Uczeń umie:
- obliczyć odsetki od lokaty bankowej
- obliczyć podatek od dochodów kapitałowych
- znaleźć informacje potrzebne do podjęcia racjonalnej decyzji (różne kanały)
- podjąć decyzję inwestycyjną i uzasadnić ją
Kluczowe pojęcia:
• oszczędzanie
• inwestowanie
• wartość pieniądza w czasie
• lokata bankowa
• oprocentowanie
• odsetki
• podatek
• dochód
• kapitał
Metody pracy:
• rozmowa kierowana
• praca grupowa
• prezentacja
• burza mózgów
• ćwiczenia
Przebieg zajęć:
WPROWADZENIE: 2 min.
Zapytaj uczniów, co robią z pieniędzmi, gdy mają do dyspozycji kieszonkowe – dostali jakąś kwotę w prezencie lub udało się im trochę zarobić. Czy od razu wszystko wydają, czy też udaje im się część odłożyć na później? Jeżeli odkładają
pieniądze na później, to w jaki sposób: w biurku, na koncie, na lokacie w banku czy w jeszcze inny sposób?
BURZA MÓZGÓW, PRACA W GRUPIE: 5 min.
Zapytaj uczniów, jakie znają formy pomnażania pieniędzy. Swoje odpowiedzi zapisują na arkuszach. Po zakończonej
pracy przedstawiają swoje pomysły na forum klasy.
MINI WYKŁAD: 5 min.
Podsumowując ćwiczenie, zwróć uwagę na związek pomiędzy zyskiem a ryzykiem i wyjaśnij, czym się różni oszczędzanie od inwestowania. Wyjaśnij, że droga do inwestowania wiedzie od świadomego oszczędzania – dopiero z tego
poziomu umiejętności można zacząć skutecznie inwestować. Pokaż uczniom grafikę/tabelę, z pomocą której omówisz
różnice między oszczędzaniem i inwestowaniem:
OSZCZĘDZANIE
INWESTOWANIE
Planowanie wydatków, racjonalne
wydawanie
Zaplanowane pomnażanie zaoszczędzonych pieniędzy w określonym czasie
Rezygnacja z konsumpcji dzisiaj na rzecz
wydatków jutro na określone cele
Rezygnacja z konsumpcji dzisiaj na rzecz potencjalnie
większej konsumpcji w dalszej przyszłości
Ochrona tego, co zaoszczędziłem
– niski zysk
Pomnażanie tego, co zaoszczędziłem – potencjalny
wysoki zysk w dłuższym czasie
Niskie ryzyko
Wysokie ryzyko
BURZA MÓZGÓW: 3 min.
Zapytaj uczniów, gdzie mogą znaleźć informacje o tym, jak najlepiej pomnażać swoje oszczędności. Zapisz odpowiedzi
na dużym arkuszu lub tablicy. Zobacz czy wśród odpowiedzi pojawiają się:
• strony internetowe i materiały informacyjne banków
• infolinia banku
• kontakt z doradcą banku online
• blogi ekspertów w dziedzinie finansów
• doradcy finansowi
• znajomi posiadający wiedzę finansową, praktycy
PRACA W GRUPACH: 10 min.
Rozdaj uczniom karty pracy i zaproś ich do samodzielnego zaplanowania swojej inwestycji, tak by w ciągu 5 lat zyskać
jak najwięcej. Otrzymują na start kapitał zgromadzony z oszczędności 20 000 zł. Ich zadaniem jest wybór najkorzystniejszego sposobu inwestowania w okresie na 3 i 12 miesięcy oraz na okres 5 lat. Mogą wybierać spośród 3 instrumentów:
– lokata 2,5% na okres 12 miesięcy,
– 4-letnie obligacje skarbu państwa 2,3%,
– rachunek oszczędnościowy 3% w skali roku.
Poproś uczniów, by przygotowali także swoją definicję lokaty i oprocentowania. Po wykonaniu zadania poproś, by
uczniowie zaprezentowali swoje plany inwestycji. Omówcie je i wyciągnijcie wnioski. Jeśli się pojawi, doceń dywersyfikację w inwestycji.
ĆWICZENIE: 5 min.
Zapytaj uczniów, czy wiedzą jak obliczyć swój dochód (zysk) po 12 miesiącach na lokacie 5% w skali roku. Przedstaw
wzór, według którego można obliczyć wysokość dochodów z lokaty. Poproś uczniów by dokonali obliczeń w parach.
Mamy 10 000 zł i lokujemy je na 1 rok w banku na 5%. Ile będziemy mieli po roku? Skorzystaj z obu wzorów:
a.
kwota końcowa = 10 000 x (1 + 0,05) = 1000 x 1,05 = 1050 zł, czyli zarobiliśmy 500 zł.
b.
(10 000 + X) * 5% > 1000 * 5%
Trzeba jeszcze pamiętać o podatku od dochodów kapitałowych, który oblicza się mnożąc dochód z lokaty przez 0,81.
W naszym przypadku wygląda to tak: 500 zł x 0,81 = 405 zł.
Bank sam zajmie się obliczeniem i odjęciem podatku i wypłaci nam po roku 405 zł.
ROZMOWA KIERUJĄCA: 5 min.
Wiecie już, jak bardzo potrafi się zmienić wartość pieniądza w czasie i potrafimy dokładnie obliczyć, ile przyniesie nam
w ciągu roku lokata bankowa. Zastanówmy się teraz, jak to się ma do decyzji, jakie podejmujemy każdego dnia.
Przedstaw uczniom przykład, dla ułatwienia możesz wszystko odnotować na tablicy. Tadek i Jacek są kumplami. Każdy
z nich dostał w prezencie 2000 zł, z którymi może zrobić, co chce. Oboje marzą o konsoli do gier. Tadek zdecydował się
na najnowszą Playstation 4 za 1600 zł, a za pozostałe 400 zł kupił dwie nowe gry. Jacek kupił starszą wersję konsoli –
PS3 za 1000 zł i poprzednie wersje tych samych gier co Tadek po 50 zł. Pozostałe pieniądze – 900 zł wpłacił na konto
w banku o oprocentowaniu rocznym 2,5%.
ĆWICZENIE: 2 min.
Zadaj uczniom pytanie: które z nich podjęło lepszą decyzję i dlaczego? Jaka jest główna różnica między postępowaniem Tadka i Jacka?
Wyjaśnij, że być może w pierwszym momencie to Tadek mógł wydawać się bardziej zadowolony z dokonanego wyboru:
ma najnowszą konsolę i najnowsze gry. Jednak po roku sytuacja się zmienia. Dzięki bankowej lokacie Jacek ma na
lokacie już 929 zł. Pobiera z niego 100 zł i kupuje nowe gry, które jako zeszłoroczne tytuły są już znacznie tańsze. W ten
sposób ma te same gry, które ma Tadek, a na koncie pozostaje mu jeszcze 829 zł. Jacek może być z siebie zadowolony:
zrobił niewielkie wyrzeczenie, ale zachował prawie połowę początkowej kwoty i dodatkowo pozwolił jej procentować.
Teraz to on chodzi uśmiechnięty, a Tadek główkuje, skąd wziąć pieniądze na najnowsze (albo chociaż stare) gry.
PODSUMOWANIE: 5 min.
Zapytaj uczniów, jakie wnioski można wyciągnąć z tego przykładu. Czy zgadzają się z tym, że czasem można sobie
czegoś odmówić dzisiaj po to, żeby odłożyć na coś bardziej wartościowego w przyszłości? Poproś uczniów, żeby podali
przykłady takiego zachowania z własnego życia. Zwróć uwagę, że warto pomyśleć o odłożeniu zakupu na później, gdy
nie chodzi o produkt pierwszej potrzeby: bez lodówki ciężko jest przeżyć rok, ale już stara konsola do gier może przez
rok dobrze zastępować nowszy model.
ZAKOŃCZENIE: 2 min.
Wielu ludzi uważa, że inwestowanie zarezerwowane jest tylko dla zamożnych. Nic bardziej mylnego. Okazuje się, że
nawet niewielkie kwoty możemy już dzisiaj pomnażać i to w bezpieczny sposób. Może zyski nie będą od razu zachwycające, ale z czasem nasz kapitał będzie się wyraźniej powiększał i powodował coraz większą satysfakcję. A pierwszym
krokiem do inwestowania jest oszczędzanie. Zgromadzone rezerwy możemy zawsze wykorzystać na nieprzewidziane
wydatki, lokując środki na koncie oszczędnościowym lub lokacie albo też zainwestować je w obligacje, lub bardziej ryzykowne papiery wartościowe i zyskać więcej, ale w dłuższym okresie.