Matka Boska Myślenicka - Wirtualne Muzea Małopolski

Obraz „Matka Boska Myślenicka” Sebastiana Stolarskiego
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Autor Sebastian Stolarski Czas powstania 1863 Miejsce powstania Myślenice Wymiary wysokość: 39 cm, szerokość: 31 cm Numer inwentarzowy MRM/E/1345 Muzeum Muzeum Regionalne „Dom Grecki” w Myślenicach Tematy religijność, namalowane Technika malarstwo olejne Materiał blacha Prawa do obiektu Muzeum Regionalne „Dom Grecki” w Myślenicach Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski Tagi Matka Boska, Matka Boska z Dzieciątkiem, Myślenice, 2D, religia, sztuka sakralna, audiodeskrypcja, malarstwo Matka Boska przedstawiona jest w półpostaci, zwrócona en trois quarts w lewo. Na prawej ręce trzyma tulące się do jej twarzy Dzieciątko Jezus. Jej twarz ma delikatne, pełne rysy wydobyte miękkim światłocieniem, z wyraźnie zarysowanymi łukami brwiowymi i linią prostego nosa. Ma duże oczy i niewielkie, pełne usta. Maria okryta jest srebrzonym płaszczem o złoconym wywiniętym brzegu, o motywie lilii. Prawą ręką podtrzymuje poły płaszcza, jednocześnie wskazując na Jezusa. Na głowie ma szary welon ze złotą lamówką, zakrywający jej włosy oraz zamkniętą koronę. Dzieciątko w typie rafaelowskim, ukazane zostało w trzech czwartych, chwytające prawą ręką szatę Matki. Otoczone jest złoconą, silnie drapowana tkaniną, odsłaniającą częściowo korpus. Głowę zdobi zamknięta korona. Tło obrazu stanowią poprzeczne zielone pasy w jaśniejszych i ciemniejszych odcieniach. Tkaniny potraktowane są konturowo, z zastosowaniem płaskiej plamy barwnej, w przeciwieństwie do miekkiego modelunku ciała.
Obraz „Matka Boska Myślenicka” Sebastiana Stolarskiego to kopia cudownego obrazu Matki Boskiej Myślenickiej, namalowanego w latach 1611–1624 przez nieznanego autora niezwiązanego z polskim kręgiem artystycznym. Obraz należał do nurtu późnego manieryzmu 1.ćw. XVII wieku.
Prezentowany obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem jest w typie ikonograficznym eleusa (z ros. umilenie). Przedstawienie to polega na silnym podkreśleniu związku emocjonalnego, poprzez objęcie przez Dzieciątko Marii i przytulenie policzka do jej twarzy.
Opracowanie: Bożena Kobiałka (Muzeum Regionalne „Dom Grecki” w Myślenicach), Redakcja WMM, © wszystkie prawa zastrzeżone
Śladami prac autora „Matki Boskiej Myślenickiej”
Autorem Matki Boskiej Myślenickiej jest Sebastian Stolarski (1798—1875), malarz znany w regionie, którego dzieła można odnaleźć nie tylko w „Domu Greckim”, ale także podczas spaceru po Myślenicach i zwiedzania okolicznych kościółków.
Jego prace znajdują się w kościele parafialnym i na Stradomiu w Myślenicach, a także w kościółkach w Wiśniowej, Zakliczynie, Trzebuni i Skomielnej Białej. Warto spróbować tematycznego zwiedzania okolicy w poszukiwaniu kolejnych śladów myślenickiego artysty.
Stolarski malował na zamówienie zarówno duchowieństwa, jak i mieszczan: obrazy do ołtarzy, feretronów i kapliczek. Wykonywał też polichromie w kościołach. Znany jest z renowacji dawnych obrazów.
Ze szczególnym upodobaniem powracał do kopiowania wizerunku Matki Boskiej Myślenickiej, między innymi na frontonie kamienicy Obońskich — najstarszej kamienicy w rynku myślenickim — znajduje się obraz Myślenickiej Pani jego autorstwa. W kaplicy Matki Boskiej Śnieżnej, tak zwanej Studzience, Stolarski namalował natomiast przeniesienie cudownego obrazu Matki Boskiej Myślenickiej do kościoła parafialnego oraz cudowne uleczenie w „studzience” z portretami współczesnych mu mieszczan i dobrodziejów kapliczki (1866).
Historyk sztuki prof. Ewa Śnieżyńska­Stolot tak ocenia malarstwo Stolarskiego:
„Twórczość Stolarskiego należy bez wątpienia do rzędu eklektycznego malarstwa prowincjonalnego. Artysta wykazuje przy tym dużą biegłość techniczną, co wskazywałoby, że musiał się uczyć swego zawodu”.
Opracowanie: Muzeum Regionalne „Dom Grecki” w Myślenicach, Redakcja WMM, © wszystkie prawa zastrzeżone
Tagi: Myślenice, Matka Boska, malarstwo Cudowne wizerunki maryjne
W wielu polskich domach katolickich obraz przedstawiający Matkę Boską zajmuje wciąż najbardziej honorowe miejsce w mieszkaniu. Wiara w cudowną moc obrazu maryjnego przetrwała do dziś w wielu, przede wszystkim wiejskich, społecznościach. Ludzie modlą się do Maryi na co dzień, ale i w chwilach zagrożenia, prosząc o wsparcie i opiekę. Dawniej pożyczano sobie nawet cudowne obrazy w sytuacji choroby, śmierci, nieszczęścia, całymi rodzinami prosząc o wstawiennictwo w trudnych chwilach. Matka Jezusa z Nazaretu, ludzka, opiekuńcza i cierpiąca po stracie syna, stała się najbliższa ludowemu podejściu do religijności. To za jej pośrednictwem zwracano się do wzbudzającego strach Boga. I to ona doczekała się najliczniejszych zarówno przedstawień w sztuce ludowej, jak i obrzędów, świąt oraz sanktuariów (80% sanktuariów w Polsce jest poświęconych właśnie kultowi maryjnemu).
Fascynujące jest prześledzenie zarówno zmian, jak i elementów stałych w wizerunku Maryi. Uważna analiza jej ludowych przedstawień pozwala się przyjrzeć także zmianom w obyczajowości polskiej wsi. Najczęściej spotykanym sposobem obrazowania Matki Boskiej jest przedstawianie jej jako świeżo upieczonej mamy z maleńkim jeszcze Dzieciątkiem na ręku lub rozpaczającej, z martwym synem, zdjętym właśnie z krzyża, na kolanach. Hodegetria (Matka Boża z Dzieciątkiem Jezus) i Pieta (z martwym Chrystusem na kolanach) to najczęstsze wizerunki maryjne. W obydwu przypadkach jest po prostu matką, najpierw szczęśliwą z dopiero co narodzonym dzieckiem, a następnie już rozpaczającą nad śmiercią swojego młodego syna. W obydwu tych sytuacjach nie jest wielką, odległą postacią na piedestale, lecz kobietą, której uczucia są zrozumiałe i bliskie również ludziom prostszym.
Opracowanie: Redakcja WMM, CC­BY 3.0 PL
Zobacz wybrane wizerunki maryjne, znajdujące się w kolekcji Wirtualnych Muzeów Małopolski:
Obraz „Matka Boska Myślenicka” Sebastiana Stolarskiego Obraz na szkle „Matka Boska Ludźmierska” Władysława Walczaka­Banieckiego Ikona „Matka Boska Opieki” (Pokrow) Ikona „Matka Boska Hodegetria w otoczeniu proroków, hymnografów i świętych” Tagi: Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, Muzeum Okręgowe w Nowym
Sączu, ikona, Matka Boska, Matka Boska z Dzieciątkiem, sztuka sakralna, Muzeum Regionalne „Dom Grecki” w Myślenicach